dcsimg

Jakobinia ( polonèis )

fornì da wikipedia POL
 src=
Justicia carnea

Jakobinia[4], jakobinka, strzałkowiec[5] (Justicia L.) – rodzaj roślin należących do rodziny akantowatych (Acanthaceae). Obejmuje ok. 600[6]–700[7] gatunków (współcześnie zalicza się tu szereg dawniej wyodrębnianych rodzajów takich jak: Adhotoda, Beloperone, Jacobinia, Monechma, Rugia[7]). Występują one głównie w strefie tropikalnej i subtropikalnej z centrum zróżnicowania w Ameryce Południowej i Środkowej[6], także w ciepłym klimacie umiarkowanym[7]. Rodzaj bardzo zróżnicowany[7] i zasiedlający różnorodne siedliska – od pustyń i gór poprzez lasy po mokradła[6]. Wiele gatunków jest uprawianych jako rośliny ozdobne, np. J. brandegeeana, J. suberecta[6], niektóre gatunki wykorzystywane są w ziołolecznictwie, np. J. adhatoda i J. gendarussa, rośliną jadaną jako warzywo jest J. klossi i J. ladanoides, halucynogenem jest J. pectoralis[7].

Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia szkockiego prawnika i ogrodnika – Jamesa Justice’a (1698–1763), którego ekstrawagancki ogród doprowadził do bankructwa[6].

Morfologia

Pokrój
Byliny i półkrzewy do 2 m wysokości[6], rzadko też krzewy[3] i niewielkie drzewa[7].
Liście
Naprzeciwległe, czasem srebrzyste lub całkiem zredukowane[6], ogonkowe lub siedzące, zwykle całobrzegie, rzadziej zatokowo wcinane lub drobno piłkowane[3].
Kwiaty
Zebrane w wierzchotkowate kwiatostany szczytowe lub wyrastające w kątach liści, czasem zredukowane do pojedynczego kwiatu, często też w formie grona lub wiechy. Kwiaty wsparte są różnorodnie wykształconymi przysadkami, często okazałymi i barwnymi. Podobne do nich są też dwa podkwiatki wyrastające na szypułkach[3]. Kielich jest dwuwargowy, tworzony przez pięć działek. Płatki są zrośnięte i tworzą dwuwargową, rurkowatą lub lejkowatą koronę z górną wargą dwułatkową i dolną trójłatkową. Korona ma barwę białą lub czerwoną. Pręciki cztery lub dwa. Zalążnia górna, dwukomorowa, z dwoma zalążkami w każdej z komór. Szyjka słupka pojedyncza zakończona zaokrąglonym lub lekko dwudzielnym znamieniem[6][3].
Owoce
Torebki z dwoma lub czterema nasionami[6][3].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Justiciinae z podrodziny Acanthoideae w obrębie rodziny akantowatych Acanthaceae[1][7].

Wykaz gatunków

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2019-02-15].
  2. Justicia. W: Index Nominum Genericorum [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-02-15].
  3. a b c d e f Jia-qi Hu & Thomas F. Daniel: Justicia Linnaeus. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-02-15].
  4. Anna Skalicka: Encyklopedia roślin domowych. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza BGW, 1992, s. 316. ISBN 83-7066-242-0.
  5. Alain Delavie (red.): Rośliny pokojowe. Warszawa: Hachette Livre Polska Sp. z o.o., 2009, s. 160, 332. ISBN 978-83-7575-544-2.
  6. a b c d e f g h i Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 274. ISBN 0-333-74890-5.
  7. a b c d e f g David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 482. ISBN 978-1-107-11502-6.
licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visité la sorgiss
sit compagn
wikipedia POL

Jakobinia: Brief Summary ( polonèis )

fornì da wikipedia POL
 src= Justicia carnea

Jakobinia, jakobinka, strzałkowiec (Justicia L.) – rodzaj roślin należących do rodziny akantowatych (Acanthaceae). Obejmuje ok. 600–700 gatunków (współcześnie zalicza się tu szereg dawniej wyodrębnianych rodzajów takich jak: Adhotoda, Beloperone, Jacobinia, Monechma, Rugia). Występują one głównie w strefie tropikalnej i subtropikalnej z centrum zróżnicowania w Ameryce Południowej i Środkowej, także w ciepłym klimacie umiarkowanym. Rodzaj bardzo zróżnicowany i zasiedlający różnorodne siedliska – od pustyń i gór poprzez lasy po mokradła. Wiele gatunków jest uprawianych jako rośliny ozdobne, np. J. brandegeeana, J. suberecta, niektóre gatunki wykorzystywane są w ziołolecznictwie, np. J. adhatoda i J. gendarussa, rośliną jadaną jako warzywo jest J. klossi i J. ladanoides, halucynogenem jest J. pectoralis.

Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia szkockiego prawnika i ogrodnika – Jamesa Justice’a (1698–1763), którego ekstrawagancki ogród doprowadził do bankructwa.

licensa
cc-by-sa-3.0
drit d'autor
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visité la sorgiss
sit compagn
wikipedia POL