Phascolarctos cinereus (Goldfuss 1817)

Bô-boé-hîm, Eng-gí Koala, ha̍k-miâ Phascolarctos cinereus, sī chi̍t chióng Australia goân-seng ê chhiū-chhē chia̍h-chháu ū-tē tōng-bu̍t. In sī Phascolarctidae chit kho ûi-it ê hiān-chûn chéng.

Chham-khó chu-liāu

Coala (Phascolarctos cinereus) es un marsupio arboral e ursin de Australia, con pelo densa e gris, cual come la folias de la eucalipto.

Hirçolek (Phascolarctos cinereus) cureyên ajalên şîrmêjên hurbanî ye, ku di Awistralyayê de bi taybetmendiyên giyaxwer û daran dijîn. Tenê di nûnertiya famîle ya Phascolarctidae ye û xizmên wan ên herî nêzîk Wombat in. Di peravên rojhilat û başûrên Awistralyayê de bi qasî dirêjayiya di Queensland, Başûrê Wales a Nû, Victoria û Başûrê Awistralyayê de tên dîtin. Hirçolek ji gelaleya stûr û bêboçik, guhên bi mû û gilover, pozê mezin wekî bi awayê kevçî ve tê naskirin. Dirêjahiya bejna laşên Hirçolekan di navbera 60 û 85 cm vediguhere û giraniya wî di navbera 4 û 15 kg ve tê guhertin. Porxanê wan bi cudahiyên rengekî gewr zîvî û çîkolata rengî ye. Di popûlasyonên bakuran de gelemperî rengên wek jîndewarên başûran hîn biçûtir û vekirî ne. Bûyînên herdû popûlasyonên Binecur gengaz e, lê ev mijar bên gotûbêjkirin.

Hirçolek bi gelemperî di warên darên okalîptûs de dijîn û di xurdemeniyên beşên mezin de bi cureyên pelên van daran re diafirînin. Nirxên adanî yên van pelan û naveroka kalorî yên bisînor ve ji bo hirçolekan bi gelemperî jîyanek bêtevger diqewimîne û di rojê de heta 20 saetan xew dikin.

Çavkanî

Koala (Phascolarctos cinereus) nyaéta thickset herbivora marsupial arboreal asli Australia, sarta mangrupa wawakil kulawarga Phascolarctidae nu aya kénéh.

Koala kapanggih di wewengkon basisir wetan jeung kidul Australia, ti deukeuteun Adelaide ka bagéan kidul Bojong Cape York. Populasina nambahan for considerable distances inland in regions with enough moisture to support suitable woodlands. Koala Australia Kidul were largely exterminated during the éarly part of the 20th century, but the state has since been repopulated with Victorian stock. The Koala is not found in Tasmania or Western Australia.

Ngaran

The word "koala" comes from the Dharuk word gula.^[3] Closely related words appéar in other Australian Aboriginal languages, including:

• The Ngunnawal of the Canberra region also call it gula.
• In the Blue Mountains of New South Wales, Aborigines called Koalas by the word Cullawines.
• In the Murray Region, Aborigines called Koalas by the word Karbors.
• Other Aboriginal names for Koalas include: Bangaroos, Koolewongs, Narnagoons and Cholos.^[4].

It is commonly said that the common name 'Koala' is an Aboriginal word méaning "no drink" although there is no evidence to support this. Koalas do drink water, but only rarely, due to their diet consisting of eucalypt leaves, which contain sufficient water to obviate the need for the Koala to descend to ground level to drink.

éarly Européan settlers to Australia called the Koala the Native Béar, and the Koala is still sometimes called the Koala Béar, but it is not a member of the bear family. It is not even a placental mammal (which most mammals are)—it is a marsupial. The Koala's scientific name (Phascolarctos cinereus) comes from the Greek: phaskolos méaning "pouch" and arktos méaning "bear". The cinereus epithet is Latin and méans "ash-coloured".

Variasi

Although three subspecies have been described, these are arbitrary selections from a cline and are not generally accepted as valid. Following Bergmann's Rule, southern individuals from the cooler climates are larger. A typical Victorian Koala (formerly P. cinereus victor) has longer, thicker fur, is a darker, softer grey, often with chocolate-brown highlights on the back and foréarms, and has a more prominently light-coloured ventral side and fluffy white éar tufts. Typical and New South Wales Koala weights are 12 kg for males and 8.5 kg for females. In tropical and sub-tropical Queensland, however, the Koala is smaller (at around 6.5 kg for an average male and just over 5 kg for an average female), a lighter, often rather scruffy grey in colour, and has shorter, thinner fur. In Queensland the Koala was previously classified as the subspecies P. cinereus adustus, and the intermediate forms in New South Wales as P. cinereus cinereus. The variation from one form to another is continuous and there are substantial differences between individual Koalas in any given region such as hair colour. The origins of the koala are uncléar, although almost certainly they descended from terrestrial wombat-like animals. Koala fossils are quite rare, but some have been found in northern Australia dating to 20 million yéars ago. During this time, the northern half of Australia was rainforest. The Koala did not specialise in a diet of eucalypts until the climate cooled and eucalypts forests grew in the place of rainforests. The fossil record indicates that before 50,000 yéars ago, Giant Koalas inhabited the southern regions of Australia. The Koala fills the same ecological role as the sloth of South America.

Deskripi fisis

The Koala is broadly similar in appéarance to the wombats (the closest living relatives), but has a thicker, more luxurious coat, much larger éars, and longer limbs, which are equipped with large, sharp claws to assist with climbing. Weight varies from about 14 kg for a large, southern male, to about 5 kg for a small northern female. Contrary to popular belief, their fur is coarse, not soft and cuddly. Koalas' five digits are arranged with opposable thumbs, providing better gripping ability. The first two digits are position in apposition on the front paws, and the first three digits for the hind paws. The Koala is one of the few mammals (other than primates) that has fingerprints. In fact, koala fingerprints are remarkably similar to human fingerprints; even with an electron microscope, it can be quite difficult to distinguish between the two.^[5]

Furthermore, the male koala, like many marsupials, has a bifurcated penis and the female has a bifurcated vagina.^[6]

The Koala has an unusually small brain, with about 40% of the cranial cavity being filled with fluid, while the brain itself is like "a pair of shrivelled walnut halves on top of the brain stem, in contact neither with each other nor the bones of the skull. It is the only animal on Earth with such a strangely reduced brain."^[7]

It is a generally silent animal, but males have a very loud advertising call that can be héard from almost a kilometre away during the breeding séason. There is little reliable information about the lifespan of the Koala, but in captivity they have been observed to réach the age of 15 yéars.

The inverted thumbs on the Koala's back feet help for grip while the koala changes branches or éats with its front hands.^[rujukan?]

Siklus hirup

Females réach maturity at 2 to 3 yéars of age, males at 3 to 4 yéars. If héalthy, a female Koala can produce one young éach yéar for about 12 yéars. Gestation is 35 days; twins are very rare. Mating normally occurs between December and March, the Southern Hemisphere's summer.

A baby Koala is referred to as a joey and is hairless, blind, and éarless. At birth the joey, only a quarter of an inch long, crawls into the downward-facing pouch on the mother's belly (which is closed by a drawstring-like muscle that the mother can tighten at will) and attaches itself to one of the two teats. Koalas retain the réarward-facing pouch of their terrestrial vomaboid ancestors. Young remain hidden in the pouch for about six months, only feeding on milk. During this time they grow éars, eyes, and fur. The joey then begins to explore outside of the pouch. At about this stage it begins to consume small quantities of the mother’s "pap" (formerly thought to be excrement, but now thought to come from the mother's caecum) in order to inoculate its gut with the microbes necessary to digest eucalypt léaves.^[8] The baby Koala will remain with the mother for another six months or so, riding on her back, and feeding on both milk and eucalypt léaves until wéaning is complete at about 12 months of age. Young females disperse to néarby aréas at that time; young males often stay in the mother's home range until they are two or three yéars old.

Ekologi jeung kalakuan

The Koala lives almost entirely on eucalypt léaves. This is likely to be an evolutionary adaptation that takes advantage of an otherwise unfilled ecological niche, since eucalypt léaves are low in protein, high in indigestible substances, and contain phenolic and terpene compounds that are toxic to most species. Like wombats and sloths, the Koala has a very low metabolic rate for a mammal and rests motionless for about 19 hours a day, sleeping most of that time. Koalas that are disturbed are known to be violent, their teeth and claws capable of providing considerable injury to humans; special handling requirements are as such applicable.^[9] Handling of koalas has been a source of political contention due to these risks, which can also cause harm to the koala as well.^[10] Koalas spend about three of their five active hours éating. Feeding occurs at any time of day, but usually at night. An average Koala éats 500 grams of eucalypt léaves éach day, chewing them in its powerful jaws to a very fine paste before swallowing. The liver déactivates the toxic components réady for excretion, and the hind gut (especially the caecum) is gréatly enlarged to extract the maximum amount of nutrient from the poor quality diet. Much of this is done through bacterial fermentation: when young are being weaned, the mother passes unusually soft faeces, called pap, which is rich in these bacteria, thus passing these essential digestive aids on to her offspring. The Koala will éat the léaves of a wide range of eucalypts, and occasionally even some non-eucalypt species, but it has firm preferences for particular varieties. These preferences vary from one region to another: in the south Manna Gum, Blue Gum and Swamp Gum are favoured; Grey Gum and Tallowwood are important in the north, and the ubiquitous River Red Gum of the isolated séasonal swamps and watercourses that méander across the dry inland plains allows the Koala to exist in surprisingly arid aréas. Many factors determine which of the 800 species of eucalypt trees the Koala éats. Among trees of their favourite species, however, the major factor that determines which individual trees the Koala chooses is the concentration of a group of phenolic toxins called formylated phloroglucinol compounds.

Status konservasi

The Koala was hunted almost to extinction in the éarly 20th century, largely for its fur. In recent yéars, some colonies have been hard hit by diséase, especially chlamydia. The Koala requires large aréas of héalthy, connected forest and will travel long distances along tree corridors in séarch of new territory and mates. The ever-incréasing human population of the coastal parts of the continent continues to cut these corridors by agricultural and residential development, forestry and road-building, marooning Koala colonies in decréasing aréas of bush. The Australian Koala Foundation has mapped 40,000 sq.km. of land for Koala habitat and claims it has strong evidence to suggest wild Koala populations are in serious decline throughout the species natural range. Although the species covers a massive aréa, only 'pieces' of Koala habitat remain. These pieces need to be managed, protected and restored in a coordinated way. Presently, many are being lost to weeds, cléared for agriculture, or carved up by developers. Other thréats come from logging, poor management, attacks from feral and domestic animals, diséase and roads.

In contrast to the situation on much of the mainland, where populations are declining, the Koalas of many island and isolated populations have réached what some have described as "plague" proportions. On Kangaroo Island in South Australia, Koalas introduced some 90 yéars ago have thrived in the absence of predators and competition. Combined with an inability to migrate to new aréas, this has caused the Koala populations to become unsustainable and thréaten the Island's unique ecology. In particular, species of Manna Gum, native to the island, are being stripped by Koalas at a rate faster than they can regenerate, endangering local birds and invertebrates that rely on them, and causing the extinction of at léast one isolated population of manna. Koala numbers are estimated at over 30,000, with ecologists suggesting that the Island can sustain 10,000 at most. Although culling has been suggested as a méans to reduce Koala numbers, with the South Australian Government seriously considering such in 1996, this has met with fierce opposition both domestically and internationally, and the species remains protected. The popularity of the Koala has made the possibility of a cull politically improbable, with any negative perception likely to impact tourism and a government's electability. In place of a cull, sterilisation and translocation programmes have had only limited success in reducing numbers thus far, and remain expensive. There is evidence that Koalas relocated to the mainland have difficulty establishing themselves in the different circumstances. A mooted alternative to the complex sterilisation method, wherein the animal must first be captured, are hormonal implants that can be injected via darts.

The Koala inhabits four Australian states. Under state legislation, the species is listed as:

• Queensland - Common, or "Least Concern Wildlife" throughout the state, except in the relatively small South éast Queensland Bioregion, where it is listed as Vulnerable.^[11]
• New South Wales - listed at a state scale as vulnerable, but varying regionally from "secure" to "locally extinct".^[12]
• South Australia - classified as Rare.^[13]
• Victoria - The koala population in Victoria is considered "large and thriving".^[14]

A review of the species national conservation status concluded that the koala are not thréatened at a national scale, with a population that numbers in the hundreds of thousands.^[15] This was the third review undertaken by the federal government that came to this conclusion. The IUCN lists the species as "Lower Risk / Near Threatened".^[2]

As with most native Australian animals, the Koala cannot legally be kept as a pet in Australia without a permit.^[16]

Tempo oge

• Koala emblems and popular culture
• List of monotremes and marsupials
• Sato Australia

Rujukan

Tumbu luar

• Lone Pine Koala Sanctuary
• Koala

Lu koala (Phascolarctos cinereus), è nu mammìfiru marsupiali australianu, ùnicu rapprisintanti viventi dâ famigghia Phascorlarctidae, o marsupiali rampanti.

Lu nomu scintìficu diriva dû grecu: φάσκολος (phaskolos, marsupiu) e άρκτος (arktos, ursu) e dû latinu: cinereus, griciu.

Liami ri fora

Koala është një specie e cila gjendet në Australi dhe përfaqësuesi i vetëm i gjallë i familjes Phascolarctidae. Gjendet në rajonet bregdetare të Australisë jugore dhe lindore, nga Adelaide deri në pjesën jugore të Gadishullit Cape York. Popullsia e saj gjithashtu shtrihet në distanca të konsiderueshme në zonën e territorit Australian, ku lagështia është e mjaftueshme për të ruajtur pyjet. Koalat e Australisë së Jugut u shfarosën në fillim të shekullit të 20-të. Kjo kafshë nuk është e pranishme në Tasmania ose Australinë Perëndimore.

Koala është e lidhur ngushtë me eukalipsin ose pemën çamçakëz, nga të cilat ha vetëm gjethet e specieve të caktuara. Meshkujt mund të jetojnë mesatarisht 15 vjet, ndërsa femrat 20 vjet.

Është me kangurin, një nga simbolet kryesore të Australisë. Pasi është gjuajtur masivisht për leshin e saj, sot kërcënohet kryesisht nga brishtësia dhe tërheqja e jetesës të saj. Më pak se 80,000 koala jetojnë dhe ky numër vazhdon të bjerë. Koalat janë zhdukur për shkak të kërcënimeve nga jetesa e tyre dhe valët e nxehtësisë nga ngrohja globale1.

Koala (kutoka Kiing.: koala, Kisayansi: Phascolarctos cinereus) ni mnyama mdogo wa Australia mwenye manyoya ya kijivu na anaofanana na dubu. Kama kangaruu na marsupialia wengine, koala wa jike huwa na pochi (ambayo inaitwa marsupiumu) ambamo mtoto humalizia kukua akiwa humo ndani.

Makala hii kuhusu "Koala" inatumia neno (au maneno) ambalo si kawaida na matumizi yake ni jaribio la kutafsiri neno (au maneno) la asili koala kutoka lugha ya Kiingereza. Neno (au maneno) la jaribio ni koala.
Wasomaji wanaombwa kuchangia mawazo yao kwenye ukurasa wa majadiliano ya makala.

Kamusi za Kiswahili ama zinatofautiana kuhusu matumizi ya neno hili au hazieleweki au hazina neno kwa jambo linalojadiliwa.

Koala je životinja iz porodice sisara i torbara. Latinski naziv joj je Phacsolarctos cinereus, što znači pepeljastosivi medvjedić torbar.

Opis

Krzno joj je sivo. Ima veliki crni nos i velike dlakave uši, te dugačke ruke i kratke noge s vrlo dugim i oštrim kandžama za lahko penjanje i držanje na drveću. Gotovo da nema repa. Mnogi misle da je medvjed i da je umiljata životinja, ali je to jedna jako ratoborna životinja, a najjače joj je oružje mokraća, koja je jako ljepljiva. Ima jako oštre zube koji joj pomažu da lakše žvače eukaliptusovo lišće.

Stanište

Živi samo u Australiji i dijelovima Nove Gvineje. Uglavnom živi na eukaliptusima i silazi samo kako bi prešla na drugo drvo. Može spavati i do 18 sati. Ne može se prilagoditi životu na drugim prostorima osim Australije jer nema potrebne količine eukaliptusovog lišća.

Ishrana

Koala je jako izbirljiva u ishrani. Jede samo lišće posebnih vrsta eukaliptusa. Vodu uzima iz biljaka u ishrani tako da je rijetko pije.

Koala punika satunggaling marsupial hèrbivor ingkang aslinipun saking Australia.^[1] Koala punika tunggal-tunggalipun wakil saking kulawargi Phascolarctidae.^[1] Koala punika gadhah nami latin Phasclarctas Cinereus.^[2] Koala jaler saha koala wadon punika gadhah ciri fisik ingkang bénten.^[2] Manawi koala jaler punika ukuran badanipun langkung ageng tinimbang koala wadon.^[2] Miliginipun Koala ingkang gesang wonten ing pérangan Australia Kidul punika ukuranipun langkung ageng kirang langkung 30% tinimbang koala ingkang gesang wonten ing Australia lèr.^[3] Koala punika kados bruwang alit ingkang manggén wonten ing wit-witan.^[4] Koala kalebet kéwan hèrbivor.^[4] Kéwan koala punika awratipun kirang langkung 9 kg (£ 20).^[4] Ulesipun kandel, limrahipun awerni ngawu layan saha wonten werni coklat sakedhik-sakedhik.^[4] Koala punika boten kalebet bruwang sanajan wujudipun kados bruwang alit.^[5] Koala boten gadhah plasenta utawi boten kalebet salah satunggaling mamalia.^[5] Nanging koala kalebet kéwan marsupial ingkang nglairaken anak saha ngagengaken wonten ing kanthong.^[5] Saéngga boten leres manawi koala dipunwastani koala bruwang nanging cekap dipunwastani kanthi nama koala kémawon.^[5]

Étimologi

Tembung koala asalipun saking basa Dharuk gula. Sanajan vokal / u / aslinipun dipunserat wonten ing ortografi Inggris kados déné /oo/ (wonten éjaan dipunwaos kados wonten ing tembung Coola utawi koolah) nanging dipunowahi dados /oa/.^[6] Fonem /oo/ ingkang owah dados /oa/ punika kalasemanten wonten kalepatan nanging sampun dados kabiyasaan saéngga naminipun boten koola nanging koala.^[6] Sanajan koala punika boten kalebet bruwang nanging kang ndunungi ingkang ngginakaken basa Inggris nalika abad kaping 18 nalika samanten mastani koala kanthi nama bruwang koala amargi wujudipun koala ingkang mèmpèr kaliyan bruwang.^[7] Sanajan taksonomi punika salah, taksih wonten ingkang mastani koala kanthi nama bruwang koala.^[7] Tiyang-tiyang ingkang mastani kanthi nama punika limrahipun sanès tiyang Australia.^[7] Nanging nama punika boten dipunwajibaken amargi kirang trep.^[5]

Ciri Fisik

Koala punika kéwan ingkang badanipun katutup déning wulu duwé wulu.^[2] Wulunipun alus saha werninipun ngawu layan.^[2] Nanging wonten ing pérangan lan ing pérangan jajanipun wonten wulu alus ingkang werninipun pethak.^[2] Koala punika kalebet kéwan ingkang gadhah irung ingkang pésék saha talingan ingkang ageng.^[2] Kajawi punika koala ugi gadhah kuku.^[2] Ginanipun kuku punika kanggé ménék wit nalika pados ron-ronan kanggé madhang.^[2] Kajawi wulunipun ingkang kandel, alus, saha talinganipun ingkang ageng, koala ugi gadhah suku saha tangan ingkang dawa saha wonten kuku landhep wonten ing drijinipun.^[8] Koala punika mangan oyot saha ron tetuwuhan.^[5] Koala punika kalebet kéwan kas Australia.^[2] Koala ugi dados maskot utawi ikon kanggé promosi wisata Australia wonten ing indhustri pariwisata.^[2] Wonten ing Australia wonten kalih spésies koala, limrahipun dipunwastani koala lor saha koala kidul.^[2] Koala punika kalebet salah satunggaling kéwan kas Australia ingkang gadhah kanthong.^[8] Koala ugi jarang nginum amargi koala punika nedha ekaliptus ingkang sampun ngandhut kathah toya saéngga koala boten prelu mandhap saking wit kanggé nginum.^[8]

Koala punika kalebet kéwan mamalia ingkang gesangipun manggén wonten ing tetuwuhan.^[9] Koala punika radi sami kaliyan bruwang alit nanging werninipun ngawu layan.^[9] Koala punika kalebet jinis marsupialia, inggih punika kéwan ingkang gadhah kanthong wonten ing pérangan madharan utawi dipunwastani marsupium.^[9] Koala limrahipun mbeta anak-anakipun ingkang déréng diwasa wonten ing nglebet kantong punika.^[9] Koala punika boten gadhah buntut, nanging koala punika gadhah grana ingkang ageng saha boten katutup rambut kados pérangan badan ingkang sanès.^[9] Koala ugi gadhah talingan ingkang wujudipun bunder.^[9] Koala diwasa ukuran badanipun inggih punika 64 ngantos 76 cm saha awratipun 7-14 kg.^[9] Nama koala punika asalipun saking suku Aborigin.^[9] Koala punika gadhah tegesipun boten nginum utawi boten ngombé.^[9] Koala saged njagi kirang langkung 90 persén cuwèran ingkang wonten ing badanipun saking eukaliptus.^[9] Koala limrahipun nginum nalika nembé sakit utawi manggon wonten papan panggénan ingkang garing.^[9] Ron eukaliptus punika ugi dipunwastani ron gusi.^[4] Koala punika dados mamalia ingkang saged mertahanaken gesangipun namung nedha ron eukaliptus.^[4]

Koala kalebet kéwan marsupial ingkang taksih gadhah gayutan katurunan kaliyan kanguru.^[10] Kéwan marsupial punika gadhah kanthong ingkang ginanipun kanggé wadhah koala alit ingkang nembé lair.^[10] Ibunipun koala limrahipun nglairaken satunggal anak koala saben nglairaken, dados cacahipun namung satunggal bayi koala.^[10] Koala ingkang lair limrahipun gadhah ukuran sami kaliyan kacang jelly.^[10] Bayi koala punika nalika lair kanthi kaanan ingkang wuta, wuda, saha gadhah talingan.^[10] Nalika lair, koala ingkang taksih alit punika saged pados margi piyambak tumuju ing kanthong ibunipun koala.^[10] Koala saged mlumpat saking wit satunggal ing wit sanèsipun kanthi jarak ngantos 150 kaki (45,72 mèter) diukur saking pucuk wit.^[11] Koala punika kalebet kéwan ingkang kalem saha boten kathah polah.^[11] Koala namung aktif kirang langkung satunggal jam saben dintenipun.^[11] Kajawi punika koala ugi saged nyuwanten ingkang santer sanget saha swanten agresif nalika rumaos wonten bebaya.^[11] Sanajan koala punika katingal anteng nanging koala ugi saged mlayu.^[11] Punika amargi koala gadhah predhator ingkang sawayah-wayah saged mbebayani.^[11] Predhator punika kados ta segawon.^[11] Koala punika saged mlayu sami kaliyan kelinci.^[11] Koala punika gadhah buntut, buntut koala punika ginanipun kanggé lenggah nalika koala manggon ing wit ingkang dangunipun saged pirang-pirang jam.^[11] Koala punika arang mudhuh saking wit.^[11] Tujuwanipun supados tetep aman saking prédhator.^[11] Grananipun koala punika gadhah rambut sensitif kanggé nemokaken ron eukaliptus ingkang paling saé.^[12]

Wonten ugi tiyang ingkang mastani koala punika mirib kaliyan bruwang teddy.^[13] Kajawi punika wonten tiyang ingkang mastani koala mirib kaliyan wombat nanging wulunipun koala langkung ketel, saha talinganipun langkung ageng.^[13] Kajawi wonten ing Lone Pine Koala Sanctuary ing Queensland, koala ugi gesang wonten ing Cagar Alam Tidbinbilla caketipun Canberra, wonten ing Port Stephens, New South Wales, saha uripliar wonten ing Taman Nasional Yanchep ing Australia Barat.^[13]

Koala gadhah waja ingkang jumbuh kaliyan ginanipun minangka kéwan hèrbivor saha diprotodont ingkang mirib kaliyan marsupial kados ta kanguru saha wombat.^[14] Waja koala punika landhep sanget manawi kanggé nglembutaken ron-ronan.^[14] Koala gadhah waja ingkang mliginipun kanggé nyepeng ron wonten ing ngajeng tutuk.^[14]Gigi susu formula koala kasusun déning Cithakan:​​DentalFormula^[14] Utek nenek moyang koala punika gadhah volume otek ingkang ngebaki gronggongan cumplung, nanging wonten koala sapunika volume utek punika sampun kirang.^[15] Miturut panalitén, punika dipunsebabaken amargi dhiet cendhèk énérgi.^[15] Nalika kadadéan evolusi koala, koala namung mangan panganan ingkang gadhah unsur hara ingkang sakedhik, kejawi punika koala ugi gadhah metabolisme ingkang kirang saha kabiyasaan slothlike ingkang limrahipun dipunggadhahi kaliyan kéwan ingkang mangan ron-ronan tuwuhan.^[15] Kirang langkung sekawan dasa persèn gronggongan cumplung koala dipunisi kaliyan. Koala punika dados satunggal-satunggalipun kéwan wonten ing donya ingkang volume utekipun sangsaya susut.^[16]

Koala jaler

Koala jaler punika gadhah swanten ingkang limrahipun dipun-ginakaken nalika mangsa kawin.^[17] Swanten punika saged ndamel koala jaler punika katingal langkung ageng tinimbang aslinipun.^[17] Saking panalitèn ingkang dipunpublikasékaken wonten ing The Journal of Experimental Biology, nedahaken bilih swanten punika ndadosaken koala boten saged dipunbéntenaken kaliyan bison.^[17] Kanthi swanten punika koala jaler saged ngusir mengsahipun saha narik kawigatén koala wadon kanggé kawin.^[17] Manawi dipunmirengaken saking résonansi swantenipun punika saged ndamel koala katingal langkung ageng.^[17] Wonten variasi swanten ingkang dipungadhahi koala jaler, punika wonten gèndhèng cènèngipun kaliyan agengipun swanten.^[18]

Bayi Koala

Koala ingkang taksih alit punika dawanipun 1 inci (2,54 CM).^[11] Koala ingkang nembé lair punika agengipun kirang langkung sami kaliyan tawon.^[11] Bayi koala ,manggén wonten kanthong ibunipun ngantos umuripun 6 wulan saha nalika taksih nyusu.^[11] Nalika bayi koala manggén wonten ing kanthong ibunipun, bayi koala namung pikantuk nutrisi saking susu.^[19] Nalika manggèn wonten ing kanthong punika koala lajeng tuwuh talingan, mripat saha wulunipun.^[19] Koala lajeng disapih nalika yuswanipun sampun 12 wulan.^[19]

Habitat

Koala kathah-kathahipun manggén wonten ing pérangan pasisir wétan Australia inggih punika wonten ing Adelaide ngantos dumugi Ujung Cape York.^[8] Kajawi punika koala ugi saged gesang wonten ing tlatah pedalaman.^[8] Dhaérah pedalaman punika gadhah curah hujan ingkang saé kanggé gesangipun koala.^[8] Koala punika kalebet kéwan ingkang dipunjagi wonten ing nagara Australia saéngga sinten tiyang ingkang ngingoni koala punika ugi kénging paukuman.^[8] Koala punika kalebet kéwan ingkang dipunjagi amargi koala cacahipun namung sakedhik ing donya punika.^[8] Koala dipunlindungi supados boten cures.^[8] Wonten ing pérangan kidul Australia, koala punika gesang wonten ing praja Mumbulla wonten ing pasisir kidul Australia.^[20] Koala punika gesang wonten ing praja Australia kados ta wonten ing Queensland, New South Wales, Victoria, saha Australia Selatan.^[9] Koala ugi manggén wonten ing Atherton Tableland (tlatah ing kulon Cairns), wonten ing Qld saha pulo-pulo lepas pasisir Victoria saha Australia Selatan ing pérangan kidul.^[4] Habitat Koala Victoria kalebet panggénan ingkang paling asrep wonten ing Australia.^[21] Déné habitat Koala Queensland punika kalebet salah satunggaling papan panggénan ingkang paling panas ing nagara Australia.^[21]

Koala limrahipun manggén wonten ing wana ingkang kathah semakipun.^[4] Kajawi punika koala ugi asring manggén wonten ing pulo-pulo pasisir saha wonten ing wana ekaliptus.^[4] Koala punika boten gadhah griya ingkang permanen utawi tetep.^[22] Koala gadhah wewengkon kanggé papan panggénan nanging koala boten manggèn wonten ing wit ingkang tetep, nanging koala punika manggén kanthi nomaden tegesipun pindhah-pindhah panggénan ing wayah kang tinamtu.^[22]

Golékan

Golékan koala punika dados souvenir kas Australia nalika wisata wonten mrika.^[23] Nanging golekan koala ugi sampun kathah dipundamel wonten ing nagara-nagara sanèsipun.^[23] Golékan koala punika dipundamel kanthi modhél saha ukuran ingkang bénten.^[23] Wiwit alit ngantos ageng.^[23] Werninipun ugi bénten, wonten ingkang awerni pethak, coklat, saha ngawu layan.^[23]

Populasi

Koala limrahipun gesang kanthi populasi ingkang awujud kalompok kados ta manungsa.^[4] Koala ugi asring srawung kaliyan kalompok koala sanèsipun.^[4] Punika amargi koala mbetahaken wana eukaliptus ingkang wiyar saha saged kanggé gesang populasi koala ingkang séhat.^[4] Koala punika gadhah tlatah teritorial kanggé satunggal kalompok.^[4] Wonten ing sajeroning satunggal kalompok punika antawisipun koala satunggal saha satunggalipun gesang sareng lan hangrungkebi.^[4] Saben kalompok manggén wonten ing salah satunggaling tlatah ingkang dipunkuwasani kalompok punika.^[4] Dhaérah punika wujud wit-wit ingkang cacahipun langkung saking kalih.^[4] Kajawi kanggé panggènan gesang, wit-wit kala wau ugi dipun-ginakaken kanggé sumber pangan saha panggènan kanggé sosialisasi.^[4] Wiyaripun panggénan punika gumantung saking cacahipun kalompok koala.^[4] Koala gadhah cara kanggé nedahaken bilih panggènan wit punika dados gadhahipun kalompok koala.^[4] Wit-witan ingkang dipun-ginakaken kanggé omah punika ugi saged nggabung kaliyan kalompok sanèsipun.^[4] Wit ingkang dados habitat langkung saking satunggal kalompok punika dadod wit ingkang wigati sanget.^[4] Populasi koala namung saged makempal bilih wonten habitat ingkang pas kanggé populasi punika.^[4] Wit-witan saha kaanan siti saha curah udan ingkang pas punika ingkang njalari cocog botenipun kanggé populasi koala.^[4] Limrahipun koala remen manggén wonten ing wit eukaliptus nanging wonten ugi ingkang manggén ing wit sanèsipun.^[4] Wonten ing salah satunggaling populasi koala, wonten koala jaler ingkang ageng.^[24] Koala ageng punika gadhah tanggel jawab dhumateng klompokipun.^[24] Koala jaler saged kawin kaliyan sekawan koala wadon.^[24] Koala wadon limrahipung galak utawi agresif nalika nembé ngandhut saha ing mangsa-mangsa pungkasan nyusoni.^[25] Koala punika kathah-kathahipun mangan lan aktif nalika wayah dalu.^[26] Setunggal populasi koala punika mbetahaken kirang langkung 20 ngantos 25 wit ingkang dados tlatah kalompok koala.^[27]

Variétas Eukaliptus

Ing Australia jinis eukaliptus cacahipun langkung saking 600, nanging koala namung mangan kirang langkung 40-50 varietas.^[4] Kajawi punika namung wonten kirang langkung 10 variétas wit eukaliptus ingkang dipunremeni koala.^[4] Wonten ing sajeroning panggénan ingkang kathah tuwuh tuwuhan eukaliptus, namung wonten kalih ngantos tiga wit eukaliptus ingkang dados panggénan tetep populasi koala, déné wit ingkang sanèsipun namung kanggé pangkringan ingkang wekdalipun boten dangu.^[4] Saben tlatah wonten ing Australia, gadhah jinis utawi variétas eukaliptus ingkang bénten.^[4] Pramila koala ingkang manggén wonten ing Victoria umpaminipun, ugi gadhah pakanan ingkang bènten kaliyan koala ingkang menggen wonten ing Queensland.^[4] Kajawi mangan saking wit eukaliptus koala inggih saged mangan tuwuhan sanèsipun kados ta pial utawi wit tèh.^[4] Eukaliptus punika tuwuhan asli Australia.^[28] Wit eukaliptus wonten ingkang nginggilipun namung puluhan mèter nanging wonten ugi ingkang ngantos satunggal atus mèter.^[28] Eukaliptus punika wit ingkang kayunipun atos.^[28] Eukaliptus kayu atos ingkang paling inggil sakdonya.^[28] Wit eukaliputus punika saged tuwuh wonten ing panggénan kanthi iklim ingkang bénten, umpaminipun wonten ing padhang pasir saha wonten ing panggénan ingkang asrep sanget.^[28] Kajawi punika wit eukaliptus ugi saged kapanggih wonten ing caket pasisir menapa déné ing pagunungan.^[28] Wit eukaliptus kalebet wit ingkang tahan geni.^[28] Wit punika gadhah lapisan kandel ingkang saged nglothok sasampunipun kobongan.^[28] Wijinipun saged tuwuh wonten ing siti utawi wonten ing kacang pohon mataun-taun dangunipun.^[28] Wiji punika saged tuwuh sasampunipun kobongan.^[28] Pramila sanajan wana eukaliptus kobong, wit punika saged tuwuh kanthi rikat sasampunipun kobongan.^[28]

Wit eukaliptus ugi saged gesang nalika mangsa katiga.^[28] Punika amargi ron-ronipun eukaliptus gogrog nalika wayah katiga.^[28] Wit eukaliptus ugi saged tuwuh wonten ing siti Australia ingkang kirang subur.^[28] Kajawi kanggé pakan koala, wit eukaliptus limrahipun dipun-ginakaken kanggé kayu graji, konstruksi finir, plywood, furniture, bahan kanggé ndamel pulp saha dluwang.^[29] Eukaliptus kalebet tuwuhan taunan ingkang saged gesang ngrembaka saha mbetahaken cahya sréngéngé ingkang kathah.^[30] Eukaliptus punika tuwuhan ingkang gampil semi nalika dipuntegor saha kalebet tuwuhan ingkang cekap kuwat manawi wonten rayap.^[30] Eukaliptus tuwuh kanthi rikat mliginipun nalika taksih eném.^[30] Oyot eukaliptus ingkang taksih eném rikat sanget tuwuh wonten ing salebeting siti.^[30] Panyebaran oyot kanthi arah mangisor sami kaliyan ingkang arahipun nyamping kiwa tengen.^[30] Eucalyptus spp kalebet famili Myrtaceae.^[30] Eukaliptus gadhah kirang lankung 700 jinis.^[30] Ron eukaliptus wujudipun lanset saha wonten ugi ingkang bulat telur dawa.^[30] Déné wonten ing pérangan pucukipun lincip.^[30] Wit eukaliptus ingkang taksih ném limrahipun ronnipun adhep-adhepan saha gadhah ron ingkang ukuranipun langkung ageng tinimbang wit eukaliptus ingkang sampun sepuh.^[30] Nalika wit sampun sepuh, panggènan ronipun punika sgarudha-seling saha boten adhep-adhepan malih.^[30] Taneman Eucalyptus sampun misuwur wiwit abad 18.^[31] Taneman punika sangsaya nrembaka nalika taun 1980 sasampunipun Konggrès Kehutanan Sedunia kaping VIII ing Jakarta nalika taun 1978.^[31] Nanging taun 1988 wonten kritik ingkang nedahaken bilih tuwuhan eukaliptus gadhah prabawa négatif tumrap lingkungan.^[31] Salah satunggaling efek négatif tumrap lingkungan inggih punika amargi eukaliptus saged ngrisak kaseimbangan hidrologi.^[31] Eukaliptus kalebet tuwuhan ingkang miltiguna saha saged tuwuh wonten ing lahan marjinal utawi kritis.^[32]

Wana eukaliptus teles

Wit-wit eukaliptus ingkang gesang wonten ing wana ingkang teles utawi lembab punika kalebet wit-wit eukaliptus ingkang paling inggil.^[28] Wana punika wonten ing pasisir wétan Australia, Tasmania, saha Australia Barat.^[28] Dhaérah punika kalebet tlatah ingkang kathah curah udanipun.^[28] Wonten ing wana eukaliptus ingkang teles punika kathah wit eukaliptus ingkang nginggilipun ngantos pitung puluh méter.^[28]

Wana eukaliptus garing

Wana jinis punika dados wana eukaliptus ingkang paling umum.^[28] Wana eukaliptus garing punika kathah kapanggih wonten ing tlatah pasisir saking Tanjung York ngantos Tasmania saha Australia Selatan.^[28] Wana punika ugi wonten ing Australia Barat.^[28] Limrahipun wonten wana punika kathah semak tuwuh ngrembaka.^[28] Wit semak punika kados ta wit kasuarina, akasia, banksia saha kalistemon.^[28] Nalika sajeroning sedasa taun wonten kobongan ingkang cacahipun langkung saking satunggal, pramila semak punika lajeng pejah saha dipungantosaken suket-suketan.^[28]

Mallee

Mallee punika kalebet jinis wana ingkang dipuntuwuhi wit-wit eukaliptus ingkang cendhak.^[28] Wit-wit eukaliptus punika gadhah pang-pang ingkang kathah.^[28] Limrahipun wit punika asring sipunsumerepi wonten ing caketipun padhang pasir.^[28]

Wit omah

Omah saben koala punika wujud wit-witan.^[8] Limrahipun dipunwastani wit omah.^[8] Koala-koala punika manggén wonten wit-wit kanthi tumata.^[8] Saben wit saged dipunanggé koala ingkang cacahipun langkung saking satunggal.^[8] Kajawi nalika nembé nglairaken utawi ngandhut, koala boten pindhah-pidhah wonten ing panggénan koala sanès wonten satunggal kalompokipun.^[8] Ukuran saha wiyaripun antawis wit satunggal kaliyan satunggalipun gumantung faktor habitat, seks, yuswa saha sosial sajeroning populasi koala.^[8]

Ing Indonésia

Eucalyptus punika salah satunggaling tuwuhan ingkang dipuntanem kanggé Alas Tetandurn Industri (HTI) amargi sipatipun eukaliptus ingkang gampil kanggé adhaptasi saha ginanipun ingkang kathah sanget.^[33] Eukaliptus Pelita punika salah satunggaling spesiés éndemik Indonésia ingkang tuwuh wonten ing Papua wonten ing panggénan ingkang nginggilipun ngantos sandhuwuripun 800 m dpl kanthi curah udan 900 mm-2.100 mm/taun saha iklim garing.^[33]

Cap driji

Koala punika gadhah cap driji utawi manawi wonten ing basa Indonésia dipunwastani sidik jari ingkang wujudipun mirib kaliyan cap driji manungsa.^[9] Cap driji koala punika wujudipun bènten kaliyan kéwan sanèsipun, bentukipun ugi langkung unik.^[9] Punika amargi koala ngalami évolusi ingkang kapisah.^[9] Wonten ing pohon evolusi kauripan, primata saha koala punika kapisah kirang langkung 70 taun kang kapungkur.^[9] Èvolusi kéwan ingkang gadhah kanthong punika nedahaken manawi namung koala ingkang gadhah cap driji ing pucuking drijinipun.^[9] Sampun pinten-pinten abad para ahli anatomi punika neliti ginanipun cap driji wonten ing kéwan koala.^[9] Tim anatomi saking Universitas Adelaide, Australia punika ingkang nemokaken cap driji koala nalika taun 1996.^[9] Tim punika nedahaken manawi cap driji koala punika ginanipun kanggé mendhet ron-ronan.^[9] Koala punika pados pakanan saking wit-witan eukaliptus ngantos pang-pang ingkang alit saha ron-ronan.^[9] limrahipun koala punika mendhet kanthi ngurut sadhompol ron lajeng dipunpangan.^[9] Miturut obsérvasi punika para paneliti nedahaken bilih cap driji punika dipunsebabaken amargi adhaptasi prosés nglempakaken panganan.^[9] Supados ron saged nèmpèl wonten ing tangan dipunbetahaken cap driji wonten ing drijinipun koala.^[9] Amargi cap driji punika njalari tekanan ingkang statis.^[9] Kajawi punika cap driji koala ugi mirib kaliyan cap driji manungsa.^[9] Kanthi ngginakaken mikroskop èléktron, lapisan épidermis wonten ing pucuking driji koala punika mirib kaliyan cap drijinipun manungsa.^[34] Nalika dipunpirsani ngginakaken mikroskop èléktronik cap driji koala saha manungsa angél dipunbéntenaken.^[35] Cap driji punika wonten amargi adhaptasi biomekanik kanggé nyekel barang.^[36] Punika njalari wontenipun prabawa mékanik ing kulit ingkang ginanipun kanggé ngontrol obahan saha tekanan statis.^[36] Koala punika gadhah driji ingkang cacahipun gangsal kalebet jempol ingkang cacahipun kalih.^[37] Punika ginanipun supados saged nyekel sabarang kanthi langkung saé.^[37]

Langka

Koala punika kalebet pratélan salah satunggaling kéwan ingkang langka.^[38] Koala kalebet spésies ingkang dipunlindungi kaliyan Konservasi Spesies Terancam UU 1995 (TSC UU).^[38] Punika amargi cacahipun koala saben taun sangsaya kirang antawisipun 50 ngantos 75%.^[38] Kajawi punika koala punika kalebet kéwan ingkang angél dipungulawentah saha dipunkembangaken.^[38] Kajawi punika kathah sanget bebaya ingkang saged nganggu gesangipun koala.^[38]

Koala punika membatahaken panggènan ingkang wiyar supados saged gesang, obah, saha mangan.^[39] Kajawi punika gesangipun koala ugi gumantung kaliyan koala sanèsipun.^[39] Sasampunipun koala pejah, mbetahaken wekdal kirang langkung satunggal taun supados koala sanès purung manggén wonten ing panggénan koala ingkang sampun pejah.^[39] Punika amargi ngentosi gandanipun koala ingkang naté manggén wonten ing panggénan punika ical.^[39] Koala nelasaken wekdal gesangipun wonten ing wit-wit kayu pethak utawi eukaliptus kanggé mangan saha tilem.^[39] Sapunika wonten ugi habitat koala ingkang dipun-ginakaken kanggé tetanèn.^[39] Punika sangsaya ndamel koala Australia langkung rikat cures.^[39]

Cacahipun koala ingkang urip alasan wonten ing Australia punika antawisipun 2000 ngantos 8000 koala.^[21] Populasi koala punika mandhap 90% sajeroning sedasa taun.^[21] Punika amargi kathah habitat alami koala dipunrisak saha dipun-ginakaken kanggé yasan-yasan saha tetanèn.^[21] Wonten ing Australia wonten badan ingkang mirunggan neliti kéwan koala, tuladhanipun inggih punika Pusat Penelitian Koala Queensland Tengah.^[40] Kajawi punika wonten ugi ingkang dipunwastani Lone Line Sanctuary.^[41] Panggénan punika kalebet panggénan ingkang njagi saha nglindungi koala ingkang sepisanan saha paling ageng sakdonya.^[41] Wonten ing papan panggénan ingkang konservatif punika wonten koala ingkang cacahipun langkung saking 130 koala.^[41] Koala punika kalebet salah satunggaling kéwan ingkang dipunlindungi.^[11] Wonten ing nagara Australia, koala boten pareng dipuningoni amargi wonten ukuman saking nagara.^[11] Wonten ing Australia, sinten ingkang ngingoni koala bakal pikantuk ukuman kunjara.^[11] Tim panaliti nedahaken manawi koala boten dipunlindungi koala saged cures kanthi wektu 30 taun ingkang badhé dhateng.^[42]

Ingkang njalari langka

Koala punika manggèn wonten ing salah satunggaling panggènan kanthi kalompok sosial.^[21] Kajawi njagi badanipun piyambak, koala ugi njagi papan panggénan ingkang dipunpanggeni satunggal kalompok punika.^[21] Koala punika ugi dipunwastani kéwan ingkang teritorial.^[21] Koala limrahipun pejah amargi lelara saha dipunbeléh kanggé dipunpendhet wulunipun.^[21] Kajawi punika koala ugi pejah amargi wana ingkang kobongan.^[21] Sapunika koala namung gesang wonten ing wana eukaliptus ingkang manggén ing Australia.^[21] Koala punika satwa nasional saha satwa kas Australia.^[43] Populasi koala punika mudhun antawisipun 80 persèn.^[43] Faktor-faktor sanès ingkang njalari koala punika kirang cacahipun inggih punika tata kutha ingkang dipunowahi, polusi motor, pertambangan, banjir, wana ingkang dipuntegor, predator ingkang wujud segawon.^[43] Koala ugi kénging lelara chlamydia.^[44] Lelara punika ndadosaken koala boten saged reprodhuksi saha gadhah katurunan.^[44] Wonten ugi lelara sanèsipun inggih punika lelara inféksi saha kanker.^[44] Koala boten saged urip manawi suhunipun panas saha garing saéngga koala gampil stress saha dehidrasi.^[44] Suhu ingkang panas njalari kalembaban ron eukaliptus kirang saéngga koala radi angèl pikantuk toya.^[44] Kajawi segawon, manungsa ugi dados predhator kanggé koala.^[45] Awit manungsa asring nyekel koala dados kéwan ingon-ingon utawi dipunpendhet wulunipun.^[45] Manawi suhunipun sampun langkung saking 37 drajat celsius, ndadosaken koala kirang saé anggénipun gesang.^[44] Nalika pertemuan Perserikatan Bangsa Bangsa ingkang ngrembug babagan iklim dipuntedahaken ugi manawi owahing iklim punika saged mbebayani tumrap spesiés penguin emperor ngantos koala Australia.^[46] Koala ingkang wonten ing Australia punika ugi kathah ingkang cures amarga strèss.^[47] Koala ingkang stress punika amargi cara ngingoni koala ingkang lepat, kejawi punika koala asring foto-foto kaliyan para wisatawan.^[48] Kaanan mangsa kang garing ugi gadhah prabawa kaliyan gizi koala, amargi ron ekaliptus ingkang sangsaya suda nutrisinipun.^[49] Gizi ingkang kirang ugi njalari pejahipun koala.^[49]

Konsérvasi Koala

Pakar ékologi Universitas Queensland Clive McAlpine nedahaken supaya koala boten cures caranipun inggih punika nglebetaken koala dados spesiés ingkang saged cures.^[50] Cara punika dados cara ingkang sepisanan kanggé upaya nglindungi saha njagi habitat koala supados boten cures.^[50] Sasampunipun punika koala lajeng dipunlebetaken wonten ing papan panggènan konsérvasi koala.^[50] Kajawi punika ugi saged dipunwontenaken panaliten ngenani babagan lelara chlamydia.^[50] Kajawi punika wonten ugi Pulo Island.^[51] Pulo punika saged kapanggih kirang langkung 90 menit saking Melbourne.^[51] Pulo punika misuwur lumantar Parade Penguin saha Pusat Konservasi Koala.^[51] Pusat konservasi koala punika dipundamel dados panggénan ingkang resik saéngga wonten paugeran-paugeran ingkang trawaca tumrap para tiyang ingkang mlebet.^[52] Kajawi punika wonten Pusat Konsérvasi Koala ing Pulo Philip para wisatawan saged mirsani langsung para koala ingkang nembé turu saha mangan.^[53] wonten ugi sajarah koala.^[53] Para Wisatawan ugi saged foto sareng kaliyan golékan koala ingkang ageng saha kathah souvenir kas ingkang saged dipuntumbas.^[53] Kajawi punika wonten ugi Koala Sanctuary ingkang ugi dados badan konsérvasi koala saha satwa alasan sanèsipun.^[46] Koala Sanctuary ugi ndamel penemuan konservasi indah saha nembé madosi vaksin kanggé lelara Chlamydia ingkang limrahipun nyerang koala.^[46]

Lone Pine

Lone Pine Koala Sanctuary punika dipunyasa nalika taun 1927.^[54] Panggènan punika kalebet papan panggénan kanggé nengkaraken koala, kéwan kas Australia.^[54] Kawiwitan saking koala ingkang cacahipun namung kalih.^[54] Koala punika anami "Jack" saha "Jill".^[54] Sasampunipun 67 taun Lone Pine lajeng dados cagar alam koala ingkang paling ageng wonten ing donya.^[54] Ing panggènan punika wonten langkung sakin 130 koala ingkang dipuntengkaraken.^[54] Kajawi punika wonten ugi satwa asli Australia kados ta kangguru, manuk emu, wombat, saha sanès-sanèsipun.^[54] Sapunika langkung saking 80 species ingkang gesang kanthi aman wonten ing panggénan ingkang konsérvatif punika.^[54] Lone Line saged dipupanggihi kinten-kinten satunggal jam saking Papan Anggegana Brisbane, ibu kutha Praja Queensland, Australia.^[33] Kajawi punika saged ugi kapanggih kanthi wekdal 30 menit saking punjer kutha manawi nganggé piranti transportasi wujud bus.^[33] Manawi ngginkakaken taksi béayanipun kirang langkung $A25 saking punjer kutha.^[33]

Wisata

Lone Pine kalebet salah satunggaling panggénan wisata nalika wisata wonten ing Brisbane, Australia.^[54] Kajawi misuwur kebon binatang punika ugi dados cagar alam koala ingkang sepisanan saha ingkang paling ageng wonten ing donya.^[54] Wonten ing Lone Pine bakal kapanggih kaanan ingkang taksih alami utawi natural.^[54] Pramila Lone Pine punika misuwur ugi amarga kahananipun ingkang taksih alami.^[54] Kajawi punika kahananipun adhem amargi kathah wit eukaliptus padha tuwuh ngrembaka.^[54] Wit punika dados pakanan pokok kanggé koala.^[54] Limrahipun nalika wisata wonten ing panggénan punika para wisatawan saged mirsani kawontenan alam ingkang adhem punika kaliyan mlampah.^[54] Kajawi punika para wisatawan ugi saged mirsani kéwan-kéwan ingkang nmung gesang wonten ing Australia.^[54] Para wisatawan ugi saged foto-foto kaliyan kéwan-kéwan punika.^[54] Lone Pine punika dipundamel kaliyan tiyang ingkang namanipun Claude Reid.^[54] Wonten ing taman ingkang temanipun hi-tech, Lone Pine ugi njagi saha nglindungi koala saha kéwan-kéwan kas sanèsipun.^[54] Punika tujuwanipun supaya koala ugi para wisatawan tansah remen manggén wonten ing mriki.^[54] Sekedhik ingkang mangertos bilih sejatinipun nama Lone Pine punika saking nama wit cemara ingkang tuwuh wonten ing sacedhaking toko cinderamata.^[54] Wit cemara Hoop punika dipuntanem kaliyan wiyang ingkang naminipun Daniel Clarkson nalika taun 1865, nalika Lone Pine taksih dados kebon kapuk.^[54] Sanajan dipunsamber petir nalika taun 1975, nanging wit punika taksih gesang sasampunipun dipunrimati.^[54] Wonten ing panggénan punika dipuntengkraken koala wiwit saking koala alit ngantos diwasa.^[33] Koala dipunrimati miturut yuswanipun koala.^[33] Koala-koala punika dipunpanggenaken wonten ing kandhang ingkang wonten wit eukaliptus wonten ing kandhang manika.^[33] Wit manika dados panganan koala.^[33] Miturut Mathew Doherty, Koordinator Pemasaran Lone Pine Koala Sanctuary, nedahaken bilih pang-pang eukaliptus punika dipun-gantos saben dintenipun.^[33] Guinness World Records nyathet bilih panggénan punika naté gadhah koala ingkang paling sepuh ing donya.^[33] Koala punika anami Sarah.^[33] Koala ingkang paling sepuh punika pejah nalika taun 2001 nalika umuripun 23 taun.^[33] Manawi dipunkonversi kaliyan yuswanipun manungsa punika kirang langkung 161 taun.^[33] Kangge narik kawigaten para pandhudhuk dipunwontenaken kontès saben dinten antawisipun jam 10.00-15.30 wekdal ing panggénan punika.^[33] Kontes punika nampilaken satwa-satwa kados ta wonten ing Taman Safari Indonésia Cisarua, Jawa Barat.^[33] Kajawi punika wonten ugi kontès Bird of Prey Flight Show & Photos kirang langkung tigang dasa menit.^[33] Kontes punika nampilaken atraksi manuk garudha saha manuk hantu ingkang mabur wonten ing sanginggilipun para panonton saha mangan pangananipun saking asta pelatih.^[33] Wonten ugi Sheep Dog Show, ingkang meragakaken para tani ingkang manggén wonten ing tlatah pedalaman Australia angon menda-mendanipun kanthi dipunbiyantu segawon-segawon.^[33] Lone Pine Koala Sanctuary ugi nyediakaken fasilitas kanggé foto kaliyan koala.^[33] Asilipun dipuncithak kanthi wujud tanggalan saha kertu pos.^[33] Kajawi punika foto punika kapajang wonten ing internet kirang langkung 60 dinten.^[33] Koala ugi saged kapanggih wonten ing kebon binatang ingkang manggén wonten ing kutha Sydney.^[55]

Panaliten

Wonten ing taman Taman Victoria’s Great Otway National dipunbikak program kanggé naliti koala.^[56] Panaliten punika gadhah tujuwan nglestantunaken habitat koala, mliginipun kanggé mangerteni akibat ingkang dipunsebabaken owahing iklim tumrap populasi saha tindak tandukipun koala.^[56] Ekspedisi dipuntindakaken kirang langkung sedasa dinten wonten ing kutha Apollo Bay.^[34] Para panaliti saged kerjasama kaliyan para sarjana ingkang trampil saha gadhah pangalaman ingkang langkung wonten ing babagan punika.^[56] Kajawi punika para panaliti ugi saged ngemataken habitat kéwan nalika wayah bengi lumantar radhio saha saged ngukur wit.^[56] Kanggé wisata punika dipunbetahaken béaya USD3115 utawi kirang langkung Rp26 yuta.^[56] Béaya punika kalebet akomodasi saha dhahar wonten ing lokasi.^[56]

Kéwan arboreal

Koala punika kalebet kéwan arboreal.^[22] Arboreal tegesipun urip wonten ing wit.^[22] Koala punika urip, mangan, turu wonten ing wit eukaliptus.^[22] Koala ingkang jaler gadhah pérangan awak ingkang saged njalari ganda.^[22] Koala jaler lajeng nggosok-gosokaken jajanipun wonten ing wit ingkang dipunpanggeni.^[22] Punika ancasipun kanggé mratandhani supados koala sanès mangertosi bilih wit punika dados panggénan ingkang dipunkuwaosi.^[22]

Mamah biak

Kéwan ingkang mamah biak, kados ta sapi misuwur gadhah madharan sekawan.^[57] Nalika mangan, panganan mlebet wonten ing salah satunggaling pérangan madharan saha dipunmuntahaken malih wonten ing tutuk.^[57] Sasampunipun punika nembé dipunpangan malih saha mlebet wonten ing pérangan madharan sanèsipun saha dipunserep kaliyan usus alus.^[57] Sasampunipun punika lajeng dipunbuwang kanthi dipundalaken saking awak.^[57] Profesor ingkang nyerat buku kanthi irah-irahan Mammalian Herbivore Stomach: Comparative Anatomy, Function and Evolution nedahaken manawi koala ugi gadhah tindak tanduk ingkang kados punika.^[58] Nanging namung nalika wonten ing kaanan ingkang tinamtu kados ta nalika pupak waja saha amargi mbetahaken langkung kathah nutrisi kanggé nyusoni.^[58]

Ngedab-edabi

Koala punika kalebet kéwan ingkang ngeramaken.^[54] Wonten babagan ingkang ngédab-édabi saking kéwan koala ingkang boten dipuntindakaken déning kéwan sanèsipun.^[54]

1. Sanajan koala punika boten kéwan ingkang saged gesang wonten toya, nanging manawi wonten ing kahahan ingkang nggegirisi saha kepepet koala punika saged ugi nglangi.^[54]
2. Koala jaler Queensland punika awratipun ngantos 9,5 kilogram déné koala wadon ngantos 7 kilogram.^[54] Wonten ing Victoria, awratipun koala ngantos 14 kilogram.^[54]
3. Koala punika tilem saben dintenipun antawis 18-20 jam.^[17] Wonten wana, koala gesang antawisipun 10 ngantos 12 taun, nanging koala Lone Pine ingkang dipunjagi saking mengsahipun, wonten variasi pakanan ingkang saé, saha saking iklim ingkang ékstrim owahipun saged gesang kirang langkung 12 ngantos 15 taun.^[54]
4. Koala punika saged jungkatan.^[54] Punika tujuwanipun supados koala katingal tetep saé saha resik.^[54] Driji ingkang nomer kalih saha tiga nyatunggil saéngga dados sapasang cakar ingkang saged dados jungkat.^[54]
5. Limrahipun wonten ing salah satunggaling wekdal koala katingal mabuk.^[54] Sejatosipun, koala punika boten mabuk amargi ron eukaliptus nanging punika salah satunggaling cara koala kanggé adhaptasi tumrap kadar enersi ingkang sakedhik wonten ing ron gum utawi eukaliptus.

^[54]

Gladri

• Ron saha sekar tuwuhan eukaliptus ingkang taksih nguncup

• Koala wadon ingkang manggén wonten ing Billabong Koala Park

• Wit eukaliptus ingkang dados papan panggénanipun Koala

• Koala jaler ingkang manggén wonten ing Billabong Koala Park

• Koala gadhah kuku saéngga saged mènèk wit

• Koala mangan ron eukaliptus

Ugi pirsani

• Marsupial
• Australian Koala Foundation

Pranala njawi

• Australian Koala Foundation
• Lone Pine Koala Sanctuary
• The Koala
• sound
• australianscreen online

Cathetan suku

Koala^[1] (Phascolarctos cinereus) jo bomy wobydlujucy měškaŕ w Awstraliji.

Wopis

Stojnišćo

Rozšyrjenje

Wužywanje

Nožki

1. ↑ ^{1,0 1,1} W internetowem słowniku: Koala

Žrědła

Sarlavha matni

Bu maqola vikilashtirilishi kerak.

Iltimos, bu maqolani Vikipediya qoida va yoʻllanmalariga muvofiq tartibga keltiring.

Avstraliyaning sharqiy qismidagi ekvalipt o'rmonlarida ko'rinishidan ayiq bolasiga o'xshaydigan, koala deb ataluvchi hayvon yashaydi. Bu juda yuvosh, beg'am, yalqov hayvondir. Uni osonlik bilan, hatto tayoq bilan ham ovlash mumkin. Uning mo'ynasi chiroyli va terisida hech qanday zararkunanda hasharotlar bo'lmaydi. Koala, xaltali ayiq (Phascolarctos cinereus) — xaltali sut emizuvchilar kenja sinfiga mansub hayvon. Tanasining oʻz. 0,6 m cha, qulogʻi katta. Oyogʻi 5 barmokli, tirnogʻi baquvvat, daraxtda yurishga moslashgan, dumsiz. Koʻrinishi ayiqqa oʻxshash. Moʻynasi qalin, uzun va yumshoq, yelkasi kulrang , qorni oq. Sharqiy Avstraliya oʻrmonlarida yashaydi. Tunda faol. Barg va kurtaklar bilan oziqlanadi. Ogʻiz boʻshligʻida oziq saqlovchi qopchigʻi boʻladi. Ikki yilda bir marta tugʻadi, boʻgʻozlik davri 30—35 kun. Bolasini xaltasida olib yuradi, kattaroq boʻlganida opichib oladi; 12—20 yil yashaydi. Moʻynasi uchun koʻplab ovlanganidan soni kamayib ketgan. Ovlash taqiqlangan.^[1]

Koala - sut emizuvchilar sinfining Xaltalilar oilasiga mansub hayvondir. Tanasining uzunligi 60 - 82 sm, dumi juda kaltaligidan ko'zga deyarli tashlanmaydi. Vazni 16 kg gacha yetadi. Tashqi ko'rinishidan ayiqqa o'xshaganligi sababli uni " Xaltali hayvon " deb ham atashadi. Jun qoplamasi qalin va yumshoq, rangi kulrang. Xaltasi yaxshi rivojlangan va orqa tomondan ochiladi.Koala daraxtda yashash uchun moslashgan. Uning old oyog'ining birinchi va ikkinchi barmog'i va orqa oyog'ining birinchi barmog'i boshqa barmoqlariga qarama - qarshi tartibda joylashgan. Sharqiy Avstraliyaning evkalipt o'rmonlarida yashaydi. Evkaliptning bargli shoxlari bilan oziqlanadi. Tungi hayotga moslashgan. Yakka yoki uncha katta bo'lmagan guruh holida hayot kechirishadi. Guruhga voyaga yetgan erkak Koala boshchilik qiladi. Ko'payish davri sentabrdan maygacha davom etadi. Homiladorlik davri 30 sutkalar atrofida davom etadi. Yangi tug'ilgan Koala bolasini payqash qiyin : ular atigi ikki santimetrcha keladi. Bunday mitti jonzotlar mustaqil harakat qilishga qodir bo'lmaydi va ma'lum vaqt maxsus xaltada - xuddi kenguruda bo'lgani kabi, urg'ochi Koala ayig'i qornidagi chuqur taxlama teri xaltachada sayohat qilib o'sadi. Bitta go'dak Koala xaltada 6 oygacha yashashi mumkin. Bu davrda agar yana bir Koalacha dunyoga kelsa xaltada ikkovlashib yashayveradilar. Ayiqcha onasining xaltasiga sig'may qolgan chog'da ham onasidan ajragisi kelmaydi. Sakkiz oylik bo'lganda u onasini opichib oladi va shu yo'sinda onasi orqasida sayohatini davom ettiradi. Onasi ham monelik qilmaydi, u o'z bolasini yana ikki yarim yil, ayiqcha mustaqil yashashga qodir bo'lguncha ko'tarib yuradi. Koala bir vaqtlar juni uchun ovlangan. Ammo, ularning soni nihoyatda kamayib ketgani uchun ovlash ta'qiqlab qo'yilgan. Natijada, Koalalar soni yana ko'paya boshladi. Ba'zi zoologlar Koalalarni alohida oilaga ajratadilar. Koalalar bir muncha beso'naqay va nihoyatda xushfe'l jonivordir. Ular faqat Avstraliyada yashaydi va ularni dunyoning birorta ham hayvonot bog'ida uchratib bo'lmaydi. Sababi shundaki, bu xaltali ayiqlar oziqlanish borasida juda tanlovchan bo'ladi. Ular faqat evkalipt barglarini yeydi va bunda ham duch kelganini emas, yilning turli fasllarida koala turli evkaliptlar barglarini yeydi, ma'lumki, bu daraxtlar ham faqat Avstraliyada o'sadi.

Koalaning ishtaxasi juda nozik, u ekvalipt daraxti bargi bilan oziqlanadi, ammo hamma ekvalipt barglarini ham yeyavermaydi. O'zi istagan bargni topolmasa ochidan o'ladi-yu ammo boshqa <>larni yemaydi. Shuning uchun ham koala Avstraliyadan boshqa joylarda hatto hayvonot bog'larida ham uchramaydi. <> so'zi mahalliy qabilalardan birining tilida - <> degan ma'noni bildiradi. Bu hayvon haqiqatdan ham suv ichmaydi. Ekvalipt barglari tarkibidagi suv uning uchun kifoya. Koalaning bo'yi yarim metrdan, og'irligi 10 kg dan oshmaydi. U darxtlar ustida juda sekin, xuddi yarim uyquda karaxt bo'lib qolgandek harakatlanadi; odatda, bir darxtning barglari tamom bo'lgunicha shu darxtda yashaydi, taxminan bir oydan keyingina ikkinchi darxtga o'tadi. Koalaning yangi tug'ilgan bolasi ham juda kichkina - atigi 2-4 sm kattaligida bo'lib, 5-6 oygacha onasining xaltasida yashaydi, shu davr ichida uning bo'yi 17-18 sm ga yetib qoladi. Keyin ona <>ni 5-6 oy opichib yuradi. Bir yoshga to'lgach, koala mustaqil hayot kechira boshlaydi. Koala juda bolajon bo'ladi, bolasini bag'riga bosib, xuddi odamdek allalaydi ham. Avstraliyadagi hayvonot bog'larining birida bir koalaning yosh bolasi nobud bo'lgach, u juda bezovtalangan, hatto boshqa koalaning bolasini o'g'irlamoqchi ham bo'lgan. Ona koalaning qo'liga o'yinchoq koala berilganidan keyingina u tinchlangan.

Avstraliyadagi maxsus joylarda boqiladigan koalalar odamga o'rganib qolishadi. Yovvoyi koala ham odamdan hayiqmaydi. Shovqin-suronni pisand qilmaydi, beparvo uxlayveradi. Koaladan ham beozor , ojiz hayvonni uchratish qiyin. U hech kimdan qochib qutula olmaydi, albatta. Koala jarohatlansa, boshqa hayvonlardek darg'azab bo'lmaydi, qo'llari bilan ko'zini berkitib yig'lay boshlaydi. Ana shunday beozor, yoqimtoy, osoyishta va nochor hayvonga kishining rahmi kelmaydimi, axir! Avstraliyaliklar koalaga haddan tashqari mehribon. Ammo koalalar qirilib, juda kamayib qolgan.

Manbalar

2. Vahob Rafiqov - <> 2010

The koala (Phascolarctos cinereus or inaccurately, koala bear^{[lower-alpha 1]}) is an arboreal herbivorous marsupial native tae Australie. It is the anly extant representative o the faimily Phascolarctidae, an its closest livin relatives are the wombats.^[3] The koala is foond in coastal auries o the mainland's eastren an soothren regions, inhabitin Queensland, New Sooth Wales, Victoria an Sooth Australie. It is easily recognisable bi its stout, tailless body; roond, fluffy lugs; an lairge, spoon-shaped neb. The koala haes a body lenth o 60–85 cm (24–33 in) an weighs 4–15 kg (9–33 lb). Pelage colour ranges frae siller grey tae chocolate broun. Koalas frae the northren populations are teepically smawer an lichter in colour than thair coonterpairts further sooth. It is possible that these populations are separate subspecies, but this is disputit.

Notes

References

Koalo (Phascolarctos cinereus) esas arborala marsupialo ruminanta qua vivas en est-Australia.

Koalo manjas diale preske nur 500 g di folio-eukalipto (ke esas sola kapabla).

Lua habiteyo diminutas ma esas populara pro miniona.

S'e seòrsa mhamal a tha anns an coàla^[1] (iolra: coàlathan) no mathan coala (Laideann:Phascolarctos cinereus, Beurla: koala bear). Ged a tha an t-ainm “mathan” orra, chan e mathan a tha annta. Tha iad nan pocanaich Astràilianach. Chan eil iad ag ithe càil ach duilleagan eucalyptus.

Iomraidhean

1. ↑ An Seotal: Briathrachas Gàidhlig air-loidhne airson teagasg tro mheadhan na Gàidhlig anns an àrd-sgoil. Leughte 10 Faoi. 2015

Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。

---

Mò̤-muōi-hṳ̀ng (無尾熊), iâ hô̤ lā̤ Koala, sê siŏh cṳ̄ng buō-ṳ̄ dông-ŭk, gĭng-dáng nâ sĕng-uăk diŏh Ó̤-ciŭ hŭ-uái.

Chăng-kō̤ ùng-hióng

Phascolarctos cinereus es un specie de Phascolarctos.

Lo coala (Phascolarctos cinereus) es un marsupial arboricòl erbivòr endemic d'Austràlia e lo sol representant encara vivent de la familha Phascolarctidae. Lo coala se tròba per las regions costièras de l'Austràlia meridionala e orientala, d'Adelaïda a la part sud de la peninsula del cap York. Las populacions s'estendon tanben sus de distàncias considerablas dins lo rèire país australian (outback) ont l'umiditat es sufisenta per lo manten dels bòsques. Los coalas d'Austràlia Meridionala foguèron largament exterminats a la debuta del sègle XX, mas aquel Estat federat foguèt tornar poblat mercé a de transferiments dempuèi l'estat de Victòria. Lo coala es pas present ni en Tasmania ni en Austràlia Occidentala. Lo coala es estrechament ligat a l'eucaliptus o gomièr, que ne manja las fuèlhas d'unas espècias. Pòt viure en mejana 15 ans per los mascles e 20 ans per las femes.

Es vengut amb lo cangoro, un dels simbòls principals d'Austràlia. Après d'èsser estat caçat massisament per sa pèl, es uèi principalament amenaçat per la desaparecion de son biotòp.

Ang Koala^[3] (Phascolarctos cinereus) ay isang hayop na kumakain ng halaman (herbiboro) na may pandak ngunit matipuno o siksik na pangangatawan na naninirahan at katutubo sa Australya. Isa itong hayop na naninirahan sa puno (arboryal) at kabilang sa mga marsupial o mga hayop na walang plasenta ang mga babae, sa halip mayroon silang marsupium o supot sa labas ng tiyan na pinaglalagyan ng sanggol pang anak. Sila ang tanging umiiral pang kinatawan ng pamilyang Phascolarctidae.

Matatagpuan ang koala sa mga mabaybaying rehiyon ng silanganin at katimugang Australya, mula sa malapit na Adelaide hanggang sa katimugang bahagi ng Tangway ng Cape York. Umaabot din ang mga populasyon sa malalayong mga distansiya paloob ng lupain sa mga rehiyong mas sapat na pamamasa upang masuportahan ang mga lupaing magubat. Malawakang pinaslang ang mga koala ng Timog Australya noong maagang bahagi ng ika-20 daantaon, subalit muli nang napadami ang populasyon ng estado mula sa pinaglahian o angkang nasa Victoriano. Hindi natatagpuan ang koala sa Tasmania o Kanlurang Australya.

Tingnan

• Dambuhalang koala

Sanggunian

O koala (Phascolarctos cinereus) ye una especie de marsupial diprotodonto d'a familia Phascolarctidae endemico d'Australia. Ye un animal arboricola con habitos de baixa actividat, semellants a os d'un perezoso.

Zoonimia

O zoonimo koala ha estato transmeso por l'anglés a quasi totas as luengas d'o mundo. O suyo orichen ye en a parola gula en luenga dharug (una d'as que encara charran os aborichens australians). Os espanyols reciben a embotada de koale en Croacia os por a suya pronunciación erronia d'a parola crovata (hvala ("gracias")

Caracteristicas

O koala aconsigue una longaria de 76 cm; o cuerpo ye robusto y ye cubierto de pelo suau de color marrón grisenca. A cabeza ye gran respective a o cuerpo y redonda, y tiene unas orellas peludas, grans y redondeadas.

A dentadura d'o koala ye adaptada a la suya alimentación herbivora, y ye semellant a la d'atros marsupials diprotodontos (canguros y wombats). Tienen esmolaus incisivos a o frent d'a suya boca ta tallar fuellas.

A formula dental d'o koala ye:Plantilla:Dentition

As extremidatz posteriors son curtas, con pietz grans dotaus de cinco didos; As extremidatz anteriors tiene cinco didos, dos d'ells opuestos a os atros tres; cada dido poseye una garra fuerte y gran. As patas traseras no tienen garras en o dido mayor, y o segundo y tercer dido son fusionados ta formar un garfio con o qual pueden extirparse as caparras, d'as qualas sufren a ormino.

As fembras que viven en estau salvache gosan vivir uns 15 anyos. Os masclos, manimenos, viven una meya de 10 anyos, ya que a ormino se danyan en as suyas barallas y normalment han de mover-se ta vivir en zonas en piors condicions. Por lo cheneral, os koalas que viven en libertat tienen menor esperanza de vida que os que koalas en cautividat (as fembras aconsiguen os 19 anyos). Especialment curta ye a vida d'os koalas que habitan en arias suburbanas u amán d'una autopista. Aquí a esperanza de vida d'un masclo se reduz dica totz dos u tres anyos.

O koala ye adaptau a la vida arborícola, y se troba en os selvas de eucaliptos d'o este de Australia, que constituyen o suyo solo hábitat, asinas como a suya sola fuent d'alimento. Os koalas que habitan en climas menos calidos son cheneralment mas grans y tienen o pelache mas oscuro y espeso que aquells que viven en climas mas calidos.

Manimenos istas adaptacions chenerals, i hai tamién excepcions. En a fertil Victoria, un masclo adulto puede pesar dica 14 kg, y una fembra dica 11 kg. O peso meyo d'istos animals ye mas baixo: 12 kg en os masclos y 8 kg en as fembras. Os koalas d'a seca Queensland son cheneralment mas chicotz, con un peso meyo en os masclos de 8 kg, y en as fembras, de 6 kg.

Os masclos se distinguen d'as fembras por a bolsa testicular, asinas como por a glandula que tienen en o peito, y que desprende olor. As fembras, a la suya vegada, s'identifican por a bolsa u marsupio. A bolsa ye como a d'o wombat (unatro marsupial australiano) y, a o contrario que en os canguros, a obridura d'a bolsa se troba en a parte inferior d'ista. Os masclos adultos pueden estar dica un 50% mas grans que as fembras adultas, y, amás de tener a curvatura d'o naso mas pronunciada, a forma d'a suya cabeza ye bella cosa diferent a la d'as fembras.

A fembra pare una sola cría de 5,5 g de peso, que se desplazará dica a bolsa marsupial d'a mai brenca mas naixer, y remanirá en ista entre seis meses, alimentando-se de leit; dimpués d'iste periodo de lactancia, y como paso previo a l'alimentación vechetariana propia de l'adulto, o choven koala s'alimenta d'una especie de papilla semidicherida que a mai produz por l'ano. Iste fenomeno pareixe que explica a posición d'a bolsa marsupial en o koala, a quala ye ubierta enta zaga, pus d'iste modo facilita l'acceso d'a cría a l'alimento materno. Ista tamién ye una tecnica ta privar que o choven Koala muera, ya que carece d'as bacterias en a suya estamago que le aduyan a neutralizar a toxicidad d'a fuella d'o eucalipto.

Habitat

As poblacions de koalas solament pueden extender-se si se troban en o habitat adequau. Este incluyiría os árbols preferius por os koalas (prencipalment eucaliptos, pero tamién atros), que han de creixer asociaus en cierto modo sobre un goso adequau, amás de prous precipitacions. Amás, ha d'haber-ie atros koalas vivindo en as proximidatz.

Un habitat con espacio limitau tiene, obviament, una capacidat limitada. Isto quiere decir que muit pocos koalas pueden vivir en istas condicions. Si una zona se reduz, se fa trozos u se destruye en a suya totalidat, disminuye o numero de koalas que viven allí. A capacidat d'un habitat depende d'a consistencia d'os arbols, a densidat de l'arbolera, as plevias, o clima, o terreno, as formas d'o paisache y a grandaria.

Το κοάλα (Φασκόλαρκτος ο στακτόχρους - Phascolarctos cinereus) είναι μαρσιποφόρο φυτοφάγο ζώο που ζει στην Αυστραλία, μόνος εκπρόσωπος της οικογένειας φασκολαρκτίδες.

Το κοάλα απαντάται σε ολόκληρη την ανατολική ακτή της Αυστραλίας, από την Αδελαΐδα μέχρι το νότιο τμήμα της χερσονήσου Κέιπ Γιορκ, και στην ενδοχώρα σε βάθος που εξαρτάται από την παρουσία βροχών που μπορούν να συντηρήσουν δάση ευκαλύπτου, τα φύλλα του οποίου αποτελούν και την αποκλειστική τροφή του. Τα κοάλα της νότιας Αυστραλίας εξοντώθηκαν σε μεγάλη κλίμακα στις αρχές του 20ου αιώνα, αλλά ο πληθυσμός του είδους ανανεώθηκε σε κάποιο βαθμό. Σήμερα τα κοάλα είναι σχεδόν απειλούμενο είδος.

Ονομασία

Η λέξη κοάλα προέρχεται από τη λέξη γκούλα της διαλέκτου Νταρούκ. Άλλη ονομασία που δόθηκε στο ζώο από τους πρώτους Ευρωπαίους αποίκους, ήταν «η ντόπια αρκούδα». Καμιά φορά καλείται και σήμερα «αρκούδα κοάλα» παρότι δεν έχει σχέση με το είδος των αρκτιδών, που είναι ζώα πλακουντοφόρα. Η επιστημονική ονομασία του κοάλα προέρχεται από την ελληνική λέξη «φάσκολος» που σημαίνει «σάκος, μάρσιπος», και από την λέξη «άρκτος» που σημαίνει «αρκούδα». Το επίθετο "cinereus" προέρχεται από τη λατινική και σημαίνει «στακτόχρους».

Χαρακτηριστικά

Το κοάλα μοιάζει πολύ στην εμφάνιση με τον φασκωλόμυ (γουόμπατ), που είναι ο πιο κοντινός του συγγενής, αλλά έχει παχύτερο κι απαλότερο τρίχωμα, πολύ μεγαλύτερα αυτιά, και μακρύτερα άκρα, τα οποία έχουν πέντε δάχτυλα το καθένα με μεγάλα, κοφτερά νύχια για να το βοηθούν στο σκαρφάλωμα. Το χρώμα του ποικίλλει από ασημένιο σε καφέ. Είναι εύκολα αναγνωρίσιμο από το δυνατό, κοντό σώμα και το μεγάλο κεφάλι του με στρογγυλά, τριχωτά αυτιά και τη μεγάλη, σε σχήμα κουταλιού, μύτη του. Το βάρος ποικίλλει: ένα μεγάλο νότιο αρσενικό μπορεί να ζυγίζει 14 κιλά, ενώ ένα μικρό βόρειο θηλυκό μπορεί να ζυγίζει 5 κιλά. Το ύψος τους διαφέρει ανά περιοχή. Στις νότιες περιοχές είναι ψηλότερα και είναι κατά μέσο όρο 78 εκατοστά για τα αρσενικά και 72 εκατοστά για τα θηλυκά.

Το κοάλα έχει ασυνήθιστα μικρό εγκέφαλο, με 40% της κρανιακής κοιλότητας να καταλαμβάνεται από υγρό. Είναι το μόνο ζώο στη γη με τόσο ελαττωμένο εγκέφαλο.^[1]

Σε γενικές γραμμές είναι ζώο σιωπηλό, αλλά τα αρσενικά μπορούν να παράγουν κατά την εποχή του ζευγαρώματος ένα πολύ ηχηρό κάλεσμα που ακούγεται μέχρι ένα χιλιόμετρο μακριά. Δεν γνωρίζουμε πολλά για τη διάρκεια ζωής των κοάλα, πάντως σε αιχμαλωσία φτάνουν την ηλικία των 15 ετών.

Κύκλος ζωής

Τα θηλυκά φτάνουν σε σεξουαλική ωριμότητα σε ηλικία 2-3 ετών. Εάν είναι υγιές, το θηλυκό μπορεί να γεννήσει ένα μικρό κάθε χρόνο επί 12 χρόνια. Η κύηση διαρκεί 35 μέρες και τα δίδυμα είναι σπάνια. Το ζευγάρωμα γίνεται μεταξύ Δεκεμβρίου και Μαρτίου, που είναι το καλοκαίρι του νοτίου ημισφαιρίου.

Το μικρό κοάλα, που καλείται joey, είναι τυφλό και δεν έχει τρίχωμα και αυτιά. Κατά τη γέννησή του έχει το μέγεθος φασολιού. Αμέσως σκαρφαλώνει μέχρι το μάρσιπο της μητέρας του, μπαίνει μέσα και προσκολλάται σε μια από τις δύο θηλές. Μένει κρυμμένο στο μάρσιπο για έξι μήνες, κατά τους οποίους τρέφεται μόνο με γάλα, και τότε αναπτύσσονται τα αυτιά, τα μάτια και η γούνα του. Τότε αρχίζει να εξερευνά έξω από τον μάρσιπο. Στις 30 εβδομάδες αρχίζει να τρώει το υδαρό έκκριμα της μητέρας του, που λέγεται «χυλός». Θα μείνει με τη μητέρα του για έξι ακόμα μήνες, καβαλώντας την πλάτη της, και τρώγοντας τόσο γάλα όσο και φύλλα, μέχρι να συμπληρώσει 12 μήνες. Με το συμπλήρωμα του έτους τα νεαρά θηλυκά φεύγουν σε γειτονικές περιοχές. Τα αρσενικά μένουν συχνά στην περιοχή της μητέρας τους, μέχρι τα δύο ή τρία χρόνια τους.

Τα κοάλα μπορεί να ζήσουν από 13 μέχρι 18 χρόνια στην άγρια φύση. Ενώ τα θηλυκά κοάλα συνήθως ζουν τόσο, τα αρσενικά πεθαίνουν πιο σύντομα λόγω των ριψοκίνδυνων ζωών τους.^[2] Τα κοάλα συνήθως επιβιώνουν από τις πτώσεις από τα δέντρα στα οποία σκαρφαλώνουν πάλι αμέσως, όμως οι τραυματισμοί και οι θάνατοι εξαιτίας των πτώσεων είναι συχνό φαινόμενο ειδικά σε άπειρα νεαρά κοάλα αλλά και σε αρσενικά που παλεύουν.^[3] Γύρω στα έξι χρόνια τους, τα δόντια τους αρχίζουν να φθίνουν και η ικανότητα μάσησης μειώνεται με αποτέλεσμα τα φύματα των δοντιών να αποτριβούν εντελώς και το ζώο να καταλήγει να πεθάνει από ασιτία.^[4]

Διατροφή και Συμπεριφορά

Το κοάλα τρέφεται σχεδόν εξ ολοκλήρου με φύλλα ευκαλύπτων. Αυτό είναι πιθανό να είναι μια εξελικτική προσαρμογή που εκμεταλλεύεται μια ειδάλλως ασυμπλήρωτη οικολογική θέση, δεδομένου ότι τα φύλλα ευκαλύπτων είναι χαμηλά στην πρωτεΐνη, υψηλά σε εύπεπτες ουσίες, και περιέχουν φαινολικές και τερπενιωνές ενώσεις που είναι τοξικές στα περισσότερα είδη. Το κοάλα έχει ένα πολύ χαμηλό μεταβολισμό για θηλαστικό (που απαιτεί ενέργεια) και στηρίζεται ακίνητο για περίπου 19 ώρες ημερησίως, κοιμισμένο το μεγαλύτερο μέρος εκείνου του χρόνου. Το κοάλα ξοδεύει περίπου 3 με 5 ώρες των ωρών που δραστηριοποιείται τρώγοντας. Τρώει οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, αλλά συνήθως τη νύχτα. Ένα μέσο κοάλα τρώει 500 γραμμάρια φύλλα ευκαλύπτου κάθε ημέρα, μασώντας τα στα ισχυρά σαγόνια του σε μια πολύ λεπτή κόλλα πριν τα καταπιεί. Το συκώτι απενεργοποιεί τα τοξικά συστατικά έτοιμα για την έκκριση, και το οπίσθιο έντερο διευρύνεται πολύ για να εξαγάγει το μέγιστο ποσό θρεπτικής ουσίας από τη διατροφή κακής ποιότητας. Ένα μεγάλο μέρος αυτού γίνεται μέσω της βακτηριακής ζύμωσης: όταν τα μικρά απογαλακτίζονται, η μητέρα περνά κατ' ασυνήθιστο τρόπο τα μαλακά περιττώματα, αποκαλούμενα «παπ», τα οποία είναι πλούσια σε αυτά τα βακτηρίδια, περνώντας κατά συνέπεια αυτές τις ουσιαστικές χωνευτικές ενισχύσεις στον απόγονό της. Το κοάλα θα φάει τα φύλλα ενός ευρέος φάσματος ευκαλύπτων, και περιστασιακά ακόμη και μερικών εξωτικών ειδών. Πολλοί παράγοντες καθορίζουν ποιο είδος από τα 800 είδη ευκαλύπτων θα φάει το κοάλα. Μεταξύ των δέντρων των αγαπημένων ειδών τους, εντούτοις, ο σημαντικότερος παράγοντας που καθορίζει ποια μεμονωμένα δέντρα το κοάλα θα επιλέξει είναι η συγκέντρωση μιας ομάδας φαινολικών τοξινών.

Κατάσταση προστασίας

Κατά τις αρχές του 20ού αιώνα το κοάλα κυνηγήθηκε μέχρι εξαφάνισης, κυρίως για τη γούνα του. Στα πρόσφατα χρόνια, κάποιες αποικίες χτυπήθηκαν σοβαρά από ασθένειες, ιδιαίτερα από τα χλαμύδια. Τα κοάλα χρειάζονται μεγάλες και υγιείς δασώδεις περιοχές, και ταξιδεύουν μεγάλες αποστάσεις μέσω των διαδρόμων των δέντρων, σε αναζήτηση νέων περιοχών και συντρόφων. Ο ολοένα αυξανόμενος ανθρώπινος πληθυσμός στις παράκτιες περιοχές συνεχίζει να κόβει τους διαδρόμους αυτούς με την αγροτική και οικιστική ανάπτυξη, τη δασοπονία και την κατασκευή δρόμων, αφήνοντας τις αποικίες των κοάλα σε όλο και θαμνώδεις περιοχές που όλο και μειώνονται.

Τα κοάλα ζουν σε 4 αυστραλιανές πολιτείες. Υπό την πολιτειακή νομοθεσία, το είδος χαρακτηρίζεται ως «τρωτό» στη βιοπεριοχή του νοτιοανατολικού Κουίνσλαντ και στη Νέα Νότια Ουαλία και «σπάνιο» στη Νότια Αυστραλία. Η εθνική κατάσταση του είδους τελεί υπό αναθεώρηση. H IUCN κατατάσσει το είδος στα σχεδόν απειλούμενα.

Αποτυπώματα

Το κοάλα είναι από τα λίγα θηλαστικά (εκτός των πρωτευόντων) που έχουν δακτυλικά αποτυπώματα. Μάλιστα, τα αποτυπώματά του μοιάζουν τόσο πολύ με τα ανθρώπινα, που ακόμα και με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσουμε. ^[5]

Παραπομπές

Коала (лат. Phascolarctos cinereus) е австралиски тревопасен торбар и претставува единствен жив претставник на фамилијата Phascolarctidae.

Коалата ги населува крајбрежните региони на источна и јужна Австралија. Коалите во јужна Австралија скоро исчезнале во текот на 20 век поради интензивно ловење и затоа овој регион бил репопуларизиран со примероци од Викторија. На Тасманија и во западна Австралија нема коали.

Кратка историја

Се смета дека коалата и животните слични на неа прв пат се појавиле на австралискиот континент во тек на периодот кога австралиското копно почнало полека да се оделува од Антарктикот некаде пред 45 милиони години. Фосилни остатоци од животни сродни на коалата датираат од пред 25 милиони години. Како што климата во Австралија станувала се посува, вегетацијата се менувала сè додека не настанале добро познатите дрва на евкалиптус од кои коалите зависат и ден денес.Абориџините пристигнале во Австралија пред 60 000 години. Коалите, како и сите други австралиски животни од тој период заземале важно место во абориџинската култура и биле дел од многу митови и легенди.Иако служеле за исхрана на домородното население, коалите, останале во огромен број се до првото појавување на европските доселеници во 1788 година.^[2]

Име

Зборот коала потекнува од сиднејскиот јазик (Дарук јазик) "gula". Општоприфатено е дека терминот коала значи “без вода”.^[3] Тоа е поради фактот дека коалите всушност не пијат вода или го прават тоа многу ретко. Потребата за вода зависи од нивната исхрана која се состои од листовите на евкалиптусот кои содржат доволно количество на течности во себе.

Научното име на семејството, Phascolarctos, потекнува од грчките зборови “phaskolos” (торба) и “arktos” (мечка). Името на видот, cinereus, на латински значи “пепеласто обоен”.^[4]

Раните европски доселеници во Австралија коалата ја нерекле домородно мече. Некои ги нарекуваат така и денес што е сосема погрешно затоа што не и припаѓаат на фамилијата мечки.^[5]

Видови

Постојат 3 видови на коала. Според Бергмановото правило, единките кои живеат на југ каде што е поладно се поголеми. Викторијанската коaла (P. cinereus victor) се карактеризира со подолго и подебело крзно со посветли чоколадно кафени нијанси на грбот и подлактиците и бушави бели уши. Мажјаците од овој вид тежат околу 12 килограми, додека женките тежат нешто помалку од 8,5 килограми. Од друга страна, пак, во тропските и суптропските предели на Квинсленд, коалите со латинско име P. cinereus adustus се помали (мажјаците тежат 6,5 килограми а женките само 5 килограми). Тие се посветли, со сива боја и имаат пократко и потенко крзно од јужните коали. Третиот вид на коала е од Нов Јужен Велс (P. cinereus cinereus).^[6]

Фосилни остатоци од коалите се многу ретки но некои се најдени во северна Австралија и се стари околу 20 милиони години. На основа на други фосилни остатоци, стари 50 000 години, џиновските коали ја населувале јужната област на Австралија.^[7]

Физички опис

Според надворешниот изглед, коалата е најслична со вомбатот но има подебело крзно, многу поголеми уши и подолги нозе со големи и остри канџи прилагодени за качување по дрва. Тежината им варира од околу 14 килограми кај поголемите, јужни машки примероци до 4 килограми кај помалите северни женки.^[8]

Коалата е еден од ретките цицачи која има отпечаток од прстите. Всушност, отпечатокот е толку сличен со човековиот што дури и под микроскоп е тешко да се разликуваат.^[9]

Мозокот на коалата е со необично мали димензии, околу 40% од кранијалната празнина е исполнета со течност. Тоа е единствено животно со такво смалување на мозокот во текот на развитокот.^[10]

Големиот нос на коалата е една од нејзините најважни карактеристики. Таа има силно развиено сетило за мирис што и помага да открие кои листови од евкалиптус се безбедни за консумирање.Очите им се релативно мали во споредба со големината на останатите сетилни органи и видот не им е високо развиен.

Температурата на телото им е незначително помала од температурата на останатите цицачи и се движи околу 36.6 C. Срцето им чука помеѓу 70-140 пати во минута (ова зависи од многу фактори вклучувајќи ја и возраста на коалата). Тешкое да им се измери пулсот затоа што имаат синус аритмија што значи дека нивниот пулс и дишењето не се синхронизирани. Ова предизвикува промени во пулсот кои не се рефлексија на вистинската работа на срцето.^[11]

Генерално, коалата е тивка и мирна но мажјаците произведуваат многу гласни звуци во текот на сезоната на размножување кои можат да се слушнат дури на 1 километар одалеченост. Во случај на страв или стрес, коалите плачат гласно и тоа многу слично со плачот на бебе.^[12]

Не постојат точни информации за животниот век на коалите но се знае дека во заробеништво живеат околу 15 години и тоа мажјаците во просек до 13 години а женките и до 20 години.^[13]

Животен циклус

Женките достигнуваат зрелост на старост од 2-3 години а мажјаците на старост од 3-4 години. Здрава женка може да раѓа по едно младо годишно околу 12 години. Бременоста трае 35 дена. Близнаците се многу ретки а првите се родени на Универзитот Квинсленд во април 1999 година со имиња Euca и Lyptus.Парењето, во нормални услови, обично се случува помеѓу декември и март (овој период го претставува летниот период во јужната хемисфера).^[14] Бебето коала се нарекува “joey” и е без крзно, без уши и слепо. Се раѓа со должина од 1,5 сантиметри и останува во торбата на мајката свртено со главата надоле и се прикачува за една од дојките на мајката.^[15]

Младите остануваат скриени во торбата на мајката околу 6 месеци и се хранат само со мајчиното млеко. За овој период им растат уши, крзно и прогледуваат. Потоа, младото почнува да го истражува надворешниот свет и конзумира мали количества на листови евкалиптус.^[16]

Младото останува со мајката уште 6 месеци и се храни комбинирано, со млеко и евкалиптус, се до 12 месечна возраст кога доењето престанува. Женките се одделуваат од мајката на 12 месеци но се населуваат во нивна близина додека мажјаците остануваат со мајката до 2-3 години.^[17]

Исхрана и однесување

Коалата се храни скоро само со листови евкалиптус кои имаат мала количина на протеини, тешко се сварливи и содржат phenolic и terpene кои се токсични за поголемиот дел од живите суштества.^[18]

Коалата има многу спор метаболизам па затоа се одмара од 16-18 часа дневно, главно преспивајќи го поголемиот дел од времето.^[19]

Коалите трошат 3 од 4 активни часови хранејќи се. Хранењето може да се случува во било кој дел од денот но вообичаено е во текот на ноќта. Коалите конзумираат околу 500 грама листови евкалиптус дневно. Ги ситнат со забите сè додека не станат фина смеса па дури тогаш голтаат. Нивниот црн дроб ги деактивира токсичните материи кои после овој процес се подготвени за исфрлање надвор од организмот.^[20]

Коалата јаде листови од различни видови на евкалиптус а понекогаш дури и Acacia, Leptospremum и Melaleuca. Коалите преферираат различни видови на евкалиптус во зависност од местото на живеење.^[21]

Многу фактори влијаат на изборот на омиленото дрво евкалиптус од постоечките 680 видови од истото. Најважниот фактор е концентрацијата на одредена група токсини наречени соединенија на врзан флороглуцинол.^[22]

Коалата живее во комплексни групи и не мигрира. Таа е многу територијална и во стабилна заедница го задржува “своето” место во областа. Живеалиштето се состои од неколку дрва за качување и неколку дрва кои им служат за исхрана. Идндивидуалните живеалишта се преклопуваат и овие заеднички места со соседните коали ги користат како места за дружење. Големината на живеалиштето зависи од квалитетот на дрвата и грмушките, а квалитетот се дефинира како густина на дрвата кои служат за исхрана. Иако поделбата на живеалиштата на коалите е тешко да се пепознае од страна на човекот, коалите секогаш знаат дали некое дрво им припаѓа, дали е населено или не. Дури и кга една коала умира и нејзино живеалиште останува празно, останатите нема да го населат во период од околу 1 година бидејќи толку време е потребно за од дрвата да исчезнат трагите од канџите на коалата и мирисните траги од изметот.^[23]

Коалите можат да бидат агресивни една кон друга, да се тепаат со предните нозе, да се гризат. Ова им предизвикува стрес.^[24]

Болести

Болест која најмногу ги погодува коалите е поврзана со инфекциите на кламидија. Многу коали се носители на кламидија без притоа видливи симптоми. Инфекциите на репродуктивниот тракт предизвикани од кламидија можат да доведат до стерилност на женката, ако оваа инфекција зафати поголем дел од коалите може да доведе до намалување на стапката на прираст. Ова е голем проблем кога се работи за мали изолирани заедници на коали. Сепак, кај некои изолирани заедници може да се забележи претеран прираст без разлика на тоа што се позитивни на кламидија. На пример, заедниците на островот Рејмонд, Змискиот остров и во националниот парк Eccles се зголемиле до тој степен што ги надминале резервите на храна.^[25]

Покрај кламидијата, коалите често се жртви и на таканаречените ретровируси. Влијанието, превентивата и лекувањето сѐ уште не се целосно истражени.^[26]

Фреквенцијата на поединечни случаи на болни коали во здрави заедници е мала и не претставува ризик за преживувањето на целата заедница. Чувствителноста на болести е показател на проблеми во врска со исхраната и стресот.^[27]

Малата генетска варијација кај коалите на некои одредени локации може да го зголеми ризикот од болести. Ако се појави ризик од нова болест во вакви заедници, малата генетска варијација значи дека поголем дел од заедницата е подложна на болеста.^[28]

• Симптоми на болна коала:

1. Зацрвенети или насолзени очи
2. Неконтролирано истекување на плунка од устата
3. Крзното изгледа како да е мокро или прилепено
4. Забавено движење
5. Остануваат на истото дрво повеќе од неколку дена
6. Седат на земјата или во најниските делови на дрвата и не се помрднуваат ако некој/нешто им се приближи
7. Не ги користат сите 4 нозе додека се качуваат по дрвата
8. Имаат отоци околу ушите
9. Нагло губат тежина^[29]

Заштита

Во минатото постоеле милиони коали но во раниот 20 век овие животни скоро дошле до степен на исчезнување поради итензивно ловење, главно, заради нивното крзно.^[30]

На коалата и се потребни големи пространства од незагадени шуми меѓусебно поврзани за да можат да патуваат низ дрвјата во потрага по нови територии и ново друштво. Кога нивните живеалиштасе уништени тие мораат да патуваат се подалеку и се почесто. Во овој случај мораат да се движат по земјата со што се зголемува ризикот да бидат нападнати од предаторите или човекот.^[31]

Најчести причини за смртта на коалите се нападите од страна на дивите кучиња и сообраќајните незгоди. Во последните години многу коали изумреле од заразни болести. Постојат многу програми за заштита на коалите и нивните живеалишта.^[32]

Национална стратегија за заштита на коалата

Цели на долг рок (од 0-50 години)

• Популацијата на коали во идентификуваните приоритетни подрачја е константа или зголемена
  Коала се качува на дрво
• Премногу концентрираното население на коали е стабилизирано или прераспоредено
• Ризикот од исчезнување на ниво на целиот регион е намален
• Колата повторно е масовно присутна низ целата територија на Австралија^[33]

Цели на краток рок (од 0-10 години)

• Зголемено планирање на живеалиштата на коалите
• Поголема активност во зачувувањето на живеалиштата преку закони
• Зголемена активност во заштитата на коалите
• Зголемување на општествениот капацитет за да се подобри грижата за коалите
• Продуктивни и интегрирани партнерста кои ќе работат на добрата состојба на коалите^[34]

Влијаниeто на климатските промени

• Промени во структурата и хемиската содржина на евкалиптусот
• Промени во структурата на дрвата-живеалишта
• Зголемена фреквенција и интензитет на сушни години
• Зголемена фреквенција и интензитет на пожари
• Промените во нивото на морето влијаат на крајбрежните и островските живеалишта на коалите^[35]

Интересни факти

1. Мажјакот на градите има жлезда која испушта специфичен мирис. Со нејзина помош ги привлекува женките и ја обележува територијата.
2. Коалата нема опашка.
3. Коалата може да се искачи на висина од 45 метри и може да скока од едно дрво на друго.
4. Крзното на коалите е различно во различни делови на Австралија
5. Над 2 милиони коали бил убиени во периодот од 1908-1927 година.
6. Коалите се добри пливачи.
7. Додека се мали, коалите се мета на поголемите птици.
8. Коалите комуницираат меѓусебно со звучни сигнали.
9. Телото во форма на крушка им овозможува стабилност додека седат на гранките на дрвјата.
10. Коалите се заштитени со закон но не и нивните живеалишта и храна.^[36]

Наводи

Коала (Phascolarctos cinereus) нь Австрали тивд тархсан, модон дээр амьдардаг өвсөн тэжээлтэн, ууттан амьтан бөгөөд уутат баавгайнхан багийн одоо оршин буй цорын ганц төлөөлөгч юм.

Коала нь Аделаидаас Кэйп Йорк хойгийн өмнөд хэсэг хүртэл, зүүн болон өмнөд Австралийн далайн эргийн дагуух бүс нутгуудаар тааралдана. Мөн хангалттай чийг бүхий, эх газрын ойд ч амьдрах нь бий. Өмнөд Австралийн коалаг 20-р зууны эхээр олноор нь хядсан бөгөөд мужийн захиргаа Викториа мужаас коала авч сэргээн нутагшуулсан түүхтэй. Коала нь Тасмани болон Баруун Австралид тааралддаггүй.

Эшлэл

Гадаад холбоосууд

• Австралийн Коалагийн Сан

कोआला (Koala) ऑस्ट्रेलिया में पाया जाने वाला एक वृक्षों पर रहने वाला, शाकाहारी धानीप्राणी (मारसूपियल​) है। यह 'फ़ैसकोलार्कटिडाए' (Phascolarctidae) जीववैज्ञानिक कुल का इकलौता सदस्य है जो अभी तक विलुप्त नहीं हुआ है। यह पूर्वी और दक्षिणी ऑस्ट्रेलिया के तटवर्ती क्षेत्रों में मिलता है लेकिन ऐसे भी अंदरूनी इलाक़ों तक विस्तृत है जो अधिक शुष्क नहीं हैं। २०वीं सदी में दक्षिण ऑस्ट्रेलिया के अधिकतर कोआला मार दिए गए थे लेकिन फिर इन्हें विक्टोरिया से लाकर यहाँ पुनर्स्थापित कर दिया गया।

इसके उंगलियो के निसान मनुष्य से मिलते जुलते है

इन्हें भी देखें

• धानीप्राणी

सन्दर्भ

1. ↑ Advocates hail koala 'vulnerable' status, News.brisbanetimes.com.au, Accessed 2 मई 2012
2. ↑ Advocates hail koala vulnerable status, Sydney Morning Herald, Accessed 2 मई 2012
3. ↑ Koalas added to threatened species list, ABC, Accessed 2 मई 2012
4. ↑ Koalas to be listed as threatened amid rapid decline, Thecourier.com.au, Accessed 2 मई 2012

ਕੁਆਲਾ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲ ਜੀਵ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਟੈਡੀ ਬੀਅਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਜਾਤੀ ਓਬਰਿਜ਼ਿਨਲ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਟੈਡੀ ਬੀਅਰ (ਬੌਣਾ ਭਾਲੂ) ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਦੇ ਸਨ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਸ ਟੈਡੀ ਬੀਅਰ ਜੀਵ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਭ ਜਾਨਵਰ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।

ਮੁਹਾਂਦਰਾ

ਇਹ ਦੋ ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ, ਗੋਲ-ਮਟੋਲ, ਵੱਡੀ ਸਾਰੀ ਨੱਕ, ਉੱਚ-ਉੱਚੇ ਕੰਨ, ਤਿੱਖੀਆਂ ਅੱਖਾਂ, ਮੁਲਾਇਮ ਭੂਰੇ ਵਾਲ, ਰਿੱਛ ਦੇ ਮੂੰਹ-ਮੁਹਾਂਦਰੇ ਵਾਲੇ ਸੁੰਦਰ ਜਾਨਵਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਦੰਦ ਬੜੇ ਨੁਕੀਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਡਾਢਾ ਸੰਗਾਊ, ਸਿੱਧਾ-ਸਾਦਾ, ਸ਼ਾਂਤ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਹ ਆਪਣੇ-ਆਪ 'ਚ ਗੁਆਚੇ ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੁਆਲਾ ਭਾਲੂ ਦਾ ਰੰਗ ਉੱਪਰੋਂ ਭੂਰਾ ਅਤੇ ਹੇਠੋਂ ਪੀਲਾ ਮਖਮਲੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਦਾ ਕੁਆਲਾ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਬੱਚਾ ਏਨਾ ਕੋਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੱਕ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਬਿਠਾ ਖਾਣ, ਰੁੱਖਾਂ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ-ਉਤਰਨ ਅਤੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਢੰਗ-ਤਰੀਕੇ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।^[1]

ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਖਾਣਾ

ਇਹ ਉੱਚੇ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਰੁੱਖ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ, ਉਤਰਨ ਵਿਚ ਮਾਹਿਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਆਪਣਾ ਘਰ ਵੀ ਉੱਚੇ-ਸਿੱਧੇ ਸਫੈਦੇ ਰੁੱਖ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ੁੱਧ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਜੀਵ ਹੈ ਅਤੇ ਨਰਮ ਘਾਹ ਦੇ ਪੱਤੇ, ਫਲ-ਫੁੱਲ ਖਾ ਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜੀਵ ਇੱਕ ਦਿਨ-ਰਾਤ, 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੌਰਾਨ 18 ਘੰਟੇ ਨੀਂਦ 'ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਜੀਵ ਦੀ ਨੀਂਦ ਕਾਰਨ ਹੀ ਇਹ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ, ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਖੱਲ ਤੋਂ ਆਕਰਸ਼ਕ, ਕੀਮਤੀ ਵਸਤਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹੈਂਡ ਬੈਗਜ਼ ਆਦਿ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ 1936 ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਵਧਣ-ਫੁੱਲਣ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜੰਗਲੀ ਰੱਖਾਂ ਅਤੇ ਚਿੜੀਆਘਰਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਹਵਾਲੇ

கோவாலா (Koala, அறிவியல் பெயர்: Phascolarctos cinereus) என்பது அவுஸ்திரேலியாவில் மட்டுமே காணக்கூடிய பாலூட்டி வகையைச் சேர்ந்த ஒரு மிருகம் ஆகும். இது அவுஸ்திரேலிய நாட்டின் ஒரு முக்கியமான அடையாளச் சின்னமாகக் கருதப்படுகிறது.

பெயர்க் காரணம்

கோவாலா என்பது ஆஸ்திரேலிய ஆதிவாசிகளின் ஒரு சொல் ஆகும். தாருக் மொழியில் "கூலா" (gula) என அழைக்கப்பட்ட்ட்து^[3]. "தண்ணீர் (தேவை) இல்லை" என்பது இதன் பொருள். அதாவது, கோவாலாக்கள் தண்ணீர் குடிப்பதில்லை. தமக்குத் தேவையான நீரை தாம் வசிக்கும் யூக்கலிப்ரஸ் (eucalyptus) மரங்களின் இலைகளிலிருந்தே பெறுகின்றன.

முதலில் ஆங்கிலக் குடியேறிகள் இவற்றைக் "கோவாலாக் கரடி" எனவே அழைத்தனர்^[4]. குரங்குக் கரடி, "மரக் கரடி" என்ற பல்வேறு பெயர்களிலும் இவை அழைக்கப்பட்டன^[3].

அறிவியல் பெயரான "பாஸ்கொலார்க்டஸ்" (Phascolarctos) கிரேக்க மொழியில் இருந்து பெறப்பட்டது (phaskolos "அடைப்பம்", arktos "கரடி"). கோவாலாக்களின் வகை இலத்தீன் மொழியில் cinereus, அதாவது "சாம்பல்-நிறம்"^[5].

காணப்படும் இடங்கள்

இவை அவுஸ்திரேலியாவில் குயின்ஸ்லாந்து, வடக்கு நியூ சவுத் வேல்ஸ், விக்ரோறியா, தெற்கு அவுஸ்திரேலியா மாநிலங்களில் பெருமளவு காணப்படுகின்றன.

அமைப்பு

இதன் முரடான பாதங்களும் கால்களில் உள்ள கூரிய நகங்களும் மரங்களைப் பிடித்து ஏறுவதற்கு உதவுகின்றன. கோவாலா உடம்பில் சாம்பல் நிற வழுவழுப்பான உரோமங்களையும், அகன்ற காதுகளையும், பெரிய மூக்கையும் கொண்டிருக்கிறது.

உணவு

கோவாலாவின் பிரதான உணவு யூக்கலிப்ரஸ் இலைகளாகும். இந்த மரங்களிலேயே அவை வசிக்கின்றன. கோவாலா இந்த இலைகளையும் தெரிவு செய்தே சாப்பிடுகிறது. அவுஸ்திரேலியாவிலுள்ள 600 வகையான யூக்கலிப்ரஸ் மரங்களில் 50 வகையான மரங்களின் இலைகளைத் தான் கோவாலாக்கள் சாப்பிடுகின்றன. இந்த இலைகளில் 50 சதவீதம் நீரும், 5 சதவீத மாச்சத்தும், சீனியும் (சர்க்கரை) உண்டு. இந்த இலைகளால் கிடைக்கும் குறைந்த சக்தியை 19 மணித்தியாலம் நித்திரை கொள்வதன்மூலம் பயன்படுத்துகின்றன.

அழிந்து வரும் இனம்

உலகில் அழிந்துவரும் இனங்களில் இதுவும் ஒன்றாகும். குடியிருப்புகளுக்காகவும், பயிர்ச்செய்கை, பண்ணைத்தொழில் போன்றவற்றுக்காகவும் கோவாலாவின் வசிக்கும் நிலங்கள் அழிக்கப் படுவதால் இவற்றின் தொகை குறைந்து வருகிறது. மற்றும் ஆஸ்திரேலியாவில் ஏற்படும் காட்டுத்தீயினாலும் இந்த இனம் அழிந்துவருகிறது.

மேற்கோள்கள்

1. ↑ Colin Groves (16 நவம்பர் 2005). Wilson, D. E., and Reeder, D. M. (eds). ed. Mammal Species of the World (3rd edition ). Johns Hopkins University Press. பக். 43. ISBN 0-801-88221-4. http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=11000005.
2. ↑ "Panthera tigris". பன்னாட்டு இயற்கைப் பாதுகாப்புச் சங்கத்தின் செம்பட்டியல் பதிப்பு 2008. பன்னாட்டு இயற்கைப் பாதுகாப்புச் சங்கம் (2008).
3. ↑ ^{3.0 3.1} Dixon, R.M.W.; Moore, Bruce; Ramson, W. S.; Thomas, Mandy (2006). Australian Aboriginal Words in English: Their Origin and Meaning (2nd ed. ). South Melbourne: Oxford University Press. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:0-19-554073-5.
4. ↑ Leitner, Gerhard; Sieloff, Inke (1998). "Aboriginal words and concepts in Australian English". World Englishes 17 (2): 153–169. doi:10.1111/1467-971X.00089.
5. ↑ Kidd, D.A. (1973). Collins Latin Gem Dictionary. London: Collins. பக். 53. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:0-00-458641-7.

కోలా (ఆంగ్లం Koala) ఒక విధమైన చిన్న ఎలుగుబంటి లాగా కనిపించే మార్సుపీలియా తరగతికి చెందిన క్షీరదాలు. ఇది ఆస్ట్రేలియా ఖండానికి చెందిన శాకాహారి. దీని శాస్త్రీయ నామం Phascolarctos cinereus ఫాస్కోలార్క్టిడే కుటుంబానికి చెందిన ఏకైన జీవి. కోలా ఆస్ట్రేలియా సముద్రతీరం వెంట తూర్పు నుండి దక్షిణంగా వ్యాపించి ఉన్నాయి. కొంతదూరం అడవీప్రాంతాలలో భూభాగం లోపలికి కూడా వ్యాపించాయి.

పేర్లు

కోలా శాస్త్రీయ నామమైన ప్రజాతి, Phascolarctos గ్రీకు భాషలోని phaskolos అనగా "pouch", arktos "ఎలుగుబంటి" అని అర్ధం. జాతి నామం cinereus అనగా లాటిన్ భాషలో "బూడిద రంగు" అని అర్ధం.^[3]

ఇంగ్లీషు భాషలోని మారినప్పుడు టెడ్డీ బేర్ (Teddy bear) ని పోలినందువలన కోలా ఎలుగుబంటిగా బాగా ప్రాచుర్యం పొందింది. అయితే శాస్త్రీయంగా సరైనది కాదు. కోలా ఎలుగుబంటి ఆస్ట్రేలియా తప్ప ఇతర ప్రాంతాలలో ఇంకా ప్రసిద్ధిచెందింది.^[4], ^[5][6] దీని ఇతర ఆంగ్ల నామాలు 'కోతి ఎలుగుబంటి', 'చెట్టు ఎలుగుబంటి', మొదలైనవి కూడా ఉన్నాయి.^[7]

మూలాలు

ಕೊವಾಲಾ ಎಂಬುದು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಪ್ರಾಣಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಫಾಸ್ಕೋಲ್ಯಾರ್ಕ್ಟಿಡೇ ಎಂಬ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಏಕೈಕ ಪ್ರಾಣಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ದೇಶದ ಪೂರ್ವ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಸಂತತಿ ೨೦ ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಯಾಡುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಕ್ಷೀಣಿಸಿತ್ತು, ಈಗ ಮತ್ತೆ ಅವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಸರ್ಕಾರವು ಇವುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರಾಣಿತಗಳೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಕೊವಾಲಾಗಳು ಟಾಸ್ಮಾನಿಯಾ ಅಥವಾ ಪಶ್ಚಿಮ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ.

ಹೆಸರಿನ ಬಗ್ಗೆ

ಕೊವಾಲಾ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಧರುಕ್ ಭಾಷೆಯ ಗುಲಾ (gula) ಎಂಬ ಪದದಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗಿದೆ. /u/ (ಉ) ಅನ್ನು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ oo (ಊ) ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಬಳಿಕ ಅದು oa (ಒವಾ) ಗೆ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರಿಂದ, ಗುಲಾ ಎಂಬುದು ಕೊವಾಲಾ ಎಂದು ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತು. ಇದರ ಪ್ರಜಾತಿ ಹೆಸರು ಫಾಸ್ಕೋಲ್ಯಾರ್ಕ್ಟೋಸ್ ಎಂಬುದನ್ನು ಗ್ರೀಕ್ ಭಾಷೆಯ ಫಾಸ್ಕೋಲೋಸ್ (Phaskolos) ಅಂದರೆ ಚೀಲ ಹಾಗೂ ಆರ್ಕ್ಟೋಸ್ (Arktos) ಅಂದರೆ ಕರಡಿ ಎಂಬ ಪದಗಳಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ಜಾತಿ ಹೆಸರಾದ ಸಿನೇರಿಯಸ್ (Cinereus) ಎಂಬುದು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಶಬ್ದವಾಗಿದ್ದು, "ಬೂದು ಬಣ್ಣದ" ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ದೈಹಿಕ ಲಕ್ಷಣ

ಕೊವಾಲಾಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಚಯಾಪಚಯ ಕ್ರಿಯೆಯ ವೇಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ದಿನದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯವನ್ನು ನಿದ್ರೆಯಲ ಕೊವಾಲಾಗಳು ನೋಡಲು ಬಹುತೇಕ ಅವುಗಳ ಸಮೀಪ ಸಂಬಂಧಿಯಾದ ವೊಂಬ್ಯಾಟ್ ಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ವೊಂಬ್ಯಾಟ್ ಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಕೊವಾಲಾಗಳು ದಪ್ಪನೆಯ ತುಪ್ಪಳ, ದೊಡ್ಡದಾದ ಕಿವಿ ಹಾಗೂ ಉದ್ದನೆಯ ಕೈಕಾಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಮರಗಳನ್ನು ಏರಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಕೊವಾಲಾಗಳು ಉದ್ದನೆಯ ಹಾಗೂ ಚೂಪಾದ ಉಗುರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಕೊವಾಲಾಗಳು ೫ ಕೆ.ಜಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ೧೪ ಕೆ.ಜಿ ಯ ವರೆಗೂ ತೂಗುತ್ತವೆ. ಕೊವಾಲಾಗಳು ಕೈಕಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ತಲಾ ಐದು ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಮರ ಏರುವಾಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ತಲಾ ಎರಡು ಪರಸ್ಪರ ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಹೆಬ್ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಕೊವಾಲಾಗಳು ಮನುಷ್ಯರಂತೆಯೇ ಬೆರಳಚ್ಚನ್ನೂ ಹೊಂದಿವೆ. ವಾನರ ಜಾತಿಯನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ, ಬೆರಳಚ್ಚನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೊವಾಲಾಗಳೂ ಸೇರಿವೆ. ಕೊವಾಲಾಗಳ ಬೆರಳಚ್ಚು ಮನುಷ್ಯರದ್ದಕ್ಕೆ ಅದೆಷ್ಟು ಸಾಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆಯೆಂದರೆ, ಇಲೆಕ್ಟ್ರೋನ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕದ ಸಹಾಯದಿಂದಲೂ ಇವೆರಡರ ಮಧ್ಯೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ಕೊವಾಲಾಗಳ ದಂತಪಂಕ್ತಿಯು ಅವುಗಳ ಆಹಾರಾಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸ ಹೊಂದಿದೆ. ಆಹಾರವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಹರಿತವಾದ ಹಲ್ಲುಗಳು ಬಾಯಿಯ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲೂ, ಅರೆಯಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಅಗಲವಾದ ಹಲ್ಲುಗಳು ದವಡೆಯ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲೂ ಇವೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಕೊವಾಲಾಗಳಿಗಿಂತ ಇಂದಿನ ಕೊವಾಲಾಗಳ ಮೆದುಳಿನ ಗಾತ್ರ ಸಾಕಷ್ಟು ಕುಗ್ಗಿದ್ದು, ಕಡಿಮೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೊವಾಲಾಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಮೌನದಿಂದಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳಾಗಿದ್ದರೂ, ಗಂಡು ಕೊವಾಲಾಗಳು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜೋರಾದ ಪ್ರಣಯ ಸೂಚಕ ಕರೆಯನ್ನು ಹೊರಹಾಕುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಅನೇಕ ಕಿ.ಮೀ ಗಳಷ್ಟು ದೂರದಿಂದಲೂ ಕೇಳುವಷ್ಟು ಜೋರಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದಾಗ ಕೊವಾಲಾಗಳು ಮಗುವಿನ ಅಳುವಿಗೆ ಸಮನಾದ ಕೂಗನ್ನು ಹೊರಹಾಕುವುದೂ ವರದಿಯಾಗಿದೆ.

ಜೀವನ ಚಕ್ರ

ಹೆಣ್ಣು ಕೊವಾಲಾಗಳು ೨-೩ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೂ, ಗಂಡು ಕೊವಾಲಾಗಳು ೩-೪ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರೌಢತೆಯನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತವೆ. ಆರೋಗ್ಯವಂತ ಹೆಣ್ಣು ಕೊವಾಲಾವೊಂದು ವರ್ಷವೊಂದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮರಿಯಂತೆ ೧೨ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮರಿ ಇಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಗರ್ಭಧಾರಣೆಯ ಅವಧಿ ೩೫ ದಿನಗಳು. ಅವಳಿ ಮರಿಗಳು ತುಂಬಾ ಅಪರೂಪ; ಪ್ರಪಂಚದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಧೃಢೀಕರಿಸಲಾದ ಅವಳಿ ಕೊವಾಲಾಗಳಾದ "ಯೂಕಾ" ಹಾಗೂ "ಲಿಪ್ಟಸ್", ಕ್ವೀನ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಲ್ಲಿ ಎಪ್ರಿಲ್ ೧೯೯೯ ರಂದು ಜನಿಸಿದವು. ಗಂಡು, ಹೆಣ್ಣುಗಳ ಮಿಲನವು ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ತಿಂಗಳಿನ ವರೆಗೆ, ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧ ಗೋಳದ ಬೇಸಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಮರಿ ಕೊವಾಲಾಗಳು ರೋಮವನ್ನು ಹೊಂದಿರದೇ, ಶ್ರವಣ ಹಾಗೂ ದೃಷ್ಟಿಹೀನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಹುಟ್ಟಿದ ತಕ್ಷಣವೇ ಮರಿಗಳು ತೆವಳಿಕೊಂಡು ತಾಯಿಯ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಚೀಲದೊಳಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಹುಟ್ಟುವಾಗ ಇವು ಒಂದು ಇಂಚಿನ ಕಾಲು ಭಾಗದಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಮರಿಯು ತಾಯಿಯ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತಾ ಆರು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಅವಿತಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ ರೋಮ, ಕಣ್ಣು ಹಾಗೂ ಕಿವಿಗಳು ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಮುಂದಿನ ಸುಮಾರು ಆರು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಅವು ತಾಯಿಯ ಚೀಲದೊಳಗೆ, ಬೆನ್ನಿನ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು, ನೀಲಗಿರಿ ಎಲೆ ಹಾಗೂ ತಾಯಿಯ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತಾ ಜೀವಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಅವಧಿಯ ಬಳಿಕ ಹೆಣ್ಣು ಮರಿ ಕೊವಾಲಾಗಳು ಸಮೀಪದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಹೊರಟು ಹೋಗುತ್ತವೆ, ಗಂಡು ಮರಿಗಳು ತಾಯಿಯೊಡನೆಯೇ ಅದೇ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಜೀವಿಸುತ್ತವೆ.

ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿ

ಕೊವಾಲಾಗಳು ಬಹುತೇಕ ನೀಲಗಿರಿ ಎಲೆಯನ್ನು ತಿಂದು ಬದುಕುತ್ತವೆ. ಇತರ ಸಸ್ತನಿಗಳಿಗಿಂತ ಕೊವಾಲಾಗಳ ಚಯಾಪಚಯ ಕ್ರಿಯೆಯ ವೇಗ ತುಂಬಾ ಕಮ್ಮಿ, ಹಾಗಾಗಿ ಇವು ದಿನದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾಲು ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು ೧೬-೧೮ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುತ್ತವೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಅವು, ನೀಲಗಿರಿ ಎಲೆಯಿಂದ ಸಿಗುವ ಕಡಿಮೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಮದೂಗಿಸುತ್ತವೆ. ಕೊವಾಲಾಗಳು ತಾವು ಎಚ್ಚರವಿರುವ ಐದು ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ತಿನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯವೆಂದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ರಾತ್ರಿ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ದಿನವೊಂದಕ್ಕೆ ಕೊವಾಲಾವೊಂದು ಸುಮಾರು ೫೦೦ ಗ್ರಾಂ ಗಳಷ್ಟು ನೀಲಗಿರಿ ಎಲೆಯನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಜೀರ್ಣಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ನೀಲಗಿರಿ ಎಲೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ವಿಷ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊರಹಾಕುವಂತೆಯೂ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆಯೂ ಮಾರ್ಪಾಡು ಹೊಂದಿದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖನ

^{[೧] [೨]}

^[೩]

1. ↑ https://www.natgeokids.com/uk/discover/animals/general-animals/ten-facts-about-koalas/
2. ↑ https://www.britannica.com/animal/koala
3. ↑ https://www.savethekoala.com/about-koalas/interesting-facts

ကွားလားကောင်သည် ဩစတြေးလျတိုက်တွင် တွေ့ရ သော သားပိုက်ကောင် တစ်မျိုးဖြစ်၍ ဝက်ဝံနှင့် တူသည်။ ကိုလာဝက်ဝံ(Koala)ဟုလည်း ခေါ်သည်။ တိရိစ္ဆာန်ငယ် တစ်မျိုးဖြစ်၍ သစ်ပင်တက်နိုင်သည်။ ယင်း၌ ဝဖိုင့်သောကိုယ်လုံး၊ တိုတုတ်သော ခြေထောက်နှင့် ထူထဲသော အမွေးနုများ ရှိ၍ အမြီးမရှိ။ နားရွက်တို့သည် ဝိုင်း၍၊ နှာခေါင်းမှာ ပြားနေ၏။^[၃] မာဆူးပီးယယ် မျိုးရင်းဝင် ဖြစ်သည်။ ^[၄]

ကွားလားကောင်သည် သစ်ပင်ပေါ်၌ နေ၍ အကိုင်းတစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ ကူးသန်းသွားလာတတ်၏။ လေတိုက်၍ သစ်ကိုင်း များ ယိမ်းယိုင်နေသော်လည်း အောက်သို့မကျအောင် ခိုင်မာ သော ခြေသည်းတို့ဖြင့် ကုပ်တွယ်ထားနိုင်သည်။ မြေပေါ်ထက် သစ်ပင်ပေါ်မှာ နေရခြင်းကို ပိုမိုနှစ်သက်သည်။ကွားလားကောင်သည် သားပိုက်ကောင်မျိုး ဖြစ်သည့် အလျောက် သားငယ်ကို သုံးလသားတိုင်အောင် သားအိတ်တွင် ထည့်ကာ သယ်ယူသွားလာသည်။ သုံးလကျော်သောအခါ သားငယ်သည် သားအိတ်ထဲ၌ မနေတော့ဘဲ မိခင်၏ကျောပေါ် တွင် တွယ်ကပ်၍ နေသည်။ အတန်ကြီးသည့်တိုင်အောင်ပင် ဤကဲ့သို့ လိုက်ပါ နေ၏။ ကွားလားမသည် သားငယ်ကို ကျောပေါ်၌ သယ်ပိုး၍ သစ်ပင်ထက်၌ တစ်ကိုင်းမှ တစ်ကိုင်း သို့ ကူးလူးသွားလာနိုင်လေသည်။ နှစ်ပေခန့် အလျားရှိပြီး မီးခိုးရောင် သားမွေးရှိသည်။

ကွားလားကောင်သည် ယူကလစ်တပ်ပင်၏ အရွက်ကို အလွန်ကြိုက်နှစ်သက်သဖြင့်၊ ပါးစောင်ထဲတွင် ထိုအရွက်ကို ငုံထားတတ်သည်။ ဆာလောင်သောအခါမှ စားလေ့ရှိ၏။ မြေကြီးပေါ်တွင် မနေလိုသော်လည်း မကြာခဏ သစ်ပင်ကို နောက်ပြန်ဆင်းလာတတ်၏။ ပြန်တက်သောအခါ ခုန်ဆွခုန်ဆွ နှင့် တက်သွားတတ်သည်။ ရန်သူနှင့် ရုတ်တရက်တွေ့သော အခါ ထွက်ပြေးခြင်းမရှိ။ ကလေးငယ်ပမာ မိမိအား ရန်မူမည် မဟုတ်သကဲ့သို့ ကြည့်နေတတ်သည်။ ^[၅] မျိုးပျောက်လု မတတ်ရှိ၍ အစိုးရက ကာကွယ်ပေးထားပြီး ပြင်ပသို့ ထုတ်ယူခွင့် မပြုချေ။ ^[၆]

ကိုးကား

1. ↑ တမ်းပလိတ်:MSW3 Diprotodontia
2. ↑ Gordon G, Menkhorst P, Robinson T, Lunney D, Martin R. & Ellis M (2008). Koala. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Retrieved 30 October 2008.
3. ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၂)
4. ↑ မောင်ဝင်းနိုင်၏ တိရစ္ဆာန်ရုံနှင့် တိရစ္ဆာန်များ စာအုပ်မှ၊ ၁၉၆၉၊ နိုဝင်ဘာ
5. ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ၂
6. ↑ လှသမိန် ၏ ဗဟုသုတစွယ်စုံ