Mniszka białorzytna (Lonchura striata) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych, podrodziny mniszek. Występuje w południowo-wschodniej Azji. Nie jest zagrożony wyginięciem. Udomowione mniszki białorzytne znane są jako mewki japońskie.
Po raz pierwszy gatunek opisał Karol Linneusz w 1766 na podstawie holotypu ze Sri Lanki (błędnie wskazał lokalizację jako Reunion). Nowemu gatunkowi nadał nazwę Loxia striata[3]. Obecnie (2017) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza mniszkę białorzytną w rodzaju Lonchura. Wyróżnia 6 podgatunków[4]. Ptaki z Tajwanu bywały wydzielane do podgatunku L. s. phaethontoptila, jednak zdają się nie różnić zbytnio od przedstawicieli L. s. swinhoei. Proponowany podgatunek L. s. explita uznawany jest za tożsamy z L. s. subsquamicollis[3].
IOC wyróżnia następujące podgatunki[4]:
Mniszki białorzytne introdukowano do Japonii[3].
Długość ciała wynosi 11–12 cm, masa ciała 9,5–13 g[3]. Górna szczęka ciemnoszara, żuchwa srebrzysta. Pióra u nasady dzioba i gardło są niemal czarne. Pozostałe części ciała porastają głównie pióra czekoladowobrązowe, jedynie pierś i brzuch są pokryte brudnobiało-czekoladowym łuskowatym wzorem. Sterówki czarnobrązowe[5].
Środowiskiem życia mniszek białorzytnych są między innymi suche obszary trawiaste lub porośnięte krzewami, skraje lasów, zarośnięte przecinki, zakrzewienia i plantacje[3] Odnotowywane były od poziomu morza do 2000 m n.p.m.[6] Żywią się nasionami, głównie ryżu i innych traw, w tym Eragrostis i bambusów[3]. Pospolicie występują na nizinnych obszarach z uprawami ryżu, gdzie gniazdują również w bliskości siedlisk ludzkich[6].
Sezon lęgowy jest długi, w Indiach i Tajlandii trwa niemal cały rok (głównie od lutego do września), podobnie na Półwyspie Malajskim, gdzie okres lęgowy trwa głównie od czerwca do sierpnia[3]. W niewoli zniesienie liczy 1–8 jaj; w jednym z badań średnie zniesienie wyniosło 5,3 jaja[7]. Oboje rodzice sprawują opiekę nad potomstwem[6].
IUCN uznaje mniszkę białorzytną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2017)[8].
Mniszka białorzytna (Lonchura striata) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych, podrodziny mniszek. Występuje w południowo-wschodniej Azji. Nie jest zagrożony wyginięciem. Udomowione mniszki białorzytne znane są jako mewki japońskie.