Multimedia w Wikimedia Commons
![src=]()
Liść
Cyanastrum cordifolium
Tecophilaeaceae – rodzina roślin jednoliściennych z rzędu szparagowców (Asparagales). Obejmuje 8 rodzajów z 26 gatunkami[1][3] występującymi w Kalifornii, Chile oraz Afryce środkowej i południowej. Są to cebulowe geofity z ogonkowymi liśćmi. Kwiaty niewielkie[1] do całkiem okazałych[4], zebrane w kwiatostany, z rozpostartymi promieniście listkami okwiatu, ale często z jedną osią symetrii z powodu budowy pręcików i słupkowia[1]. Nie mają znaczenia ekonomicznego poza spotykanymi w uprawie, sadzonymi jako rośliny ozdobne Cyanastrum cordifolium i Tecophilaea cyanocrocus[3].
Morfologia
- Pokrój
-
Byliny o podziemnej, kulistej lub elipsoidalnej bulwocebuli, z której wyrastają liście i pęd kwiatowy[3]. Bulwocebula często okryta jest włóknistą tuniką[4].
- Liście
- Odziomkowe i tylko w rodzaju Walleria skrętolegle wyrastają także na pędzie nadziemnym. Ich nasada jest często pochwiasta. Liście są siedzące i równowąsko lancetowate (u rodzajów Cyanastrum i Kabuyea) lub ogonkowe i o blaszce lancetowatej do jajowatej, rzadko z nasadą sercowatą[3].
- Kwiaty
- Obupłciowe, promieniste lub grzbieciste, pojedyncze lub zebrane w grona, często z przysadkami na szypułkach. Okwiat zbudowany jest z dwóch okółków listków, zrośniętych u nasady w rurkę[3]. Listki zewnętrznego okółka zwykle zakończone są kończykami lub ośćmi[4]. Pręcików jest sześć, wyrastają w dwóch okółkach, przy czym część rozwija się czasem jako płonne prątniczki. W kwiatach o symetrii grzbiecistej pręciki skierowane są zwykle ku górze. Nitka pręcika wnika między pylniki od nasady jego główki w postaci łącznika. Pylniki otwierają się porami. Zalążnia jest wpół dolna lub niemal górna i trójkomorowa[3]. W każdej komorze rozwijają się dwa lub więcej zalążków ułożonych w dwóch rzędach[4].
- Owoce
-
Torebki pękające trzema klapami, zawierające liczne[4], czarne lub brązowe nasiona[3].
Systematyka
- Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Jeden z kladów w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych. Pozycję filogenetyczną rodziny w obrębie rzędu przedstawia poniższy kladogram[1].
← storczykowate Orchidaceae
Boryaceae
Blandfordiaceae
Lanariaceae
asteliowate Asteliaceae
przyklękowate Hypoxidaceae
Ixioliriaceae
Tecophilaeaceae
Doryanthaceae
kosaćcowate Iridaceae
Xeronemataceae
złotogłowowate Asphodelaceae
amarylkowate Amaryllidaceae
szparagowate Asparagaceae
- Podział rodziny[5]
Przypisy
-
↑ a b c d e Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2016-10-23].
-
↑ a b James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – B (ang.). PlantSystematics.org. [dostęp 2010-11-23].
-
↑ a b c d e f g h Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 164-165. ISBN 978-1-84246-634-6.
-
↑ a b c d e Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 403-404. ISBN 1-55407-206-9.
-
↑ List of Genera in TECOPHILAEACEAE. W: Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2018-02-09].
