dcsimg

Tamamşyan quşarmudu ( Azerbaijani )

provided by wikipedia AZ

Təbii yayılması

Qafqazda təbii halda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 2-5 m-ə çatan kol və ya alçaqboylu ağacdır. Yarpaqları yumurtavari və ya ellipsvari olub, 2,5-9 sm uzunluqda, 1,5-5 sm enindədir, qaidəyə yaxın hissəsi pazvari daralmışdır, uc hissəsi isə kütdür. Üst səthi tünd yaşıl, çılpaq, alt səthi isə sıx boz və ya ağımtıl keçətükcüklüdür. Kənarı kiçik dişcikli olub, kifayət qədər dərin qısa dilimlidir. Yan damarlarının sayı 7-9 cütdür. Çiçək qrupu çoxçiçəkli qalxanvaridir. Çiçək saplağı ilk vaxtlar tükcüklü olub, sonralar çılpaqlaşır. Kasacıq kənarları dişciklər üçbucaq şəklində olub, qısa və iti ucludur. Ləçəkləri ağ, yumurtavaridir. May-iyun aylarında çiçək açır, sentyabr -oktyabrda isə meyvəsi yetişir.Meyvələri 1,2 sm uzunluqda, 1,1 sm enində olub, enli ellipsvari, açıq narıncı rəngdə, parlaqdır. Açıq qəhvəyi rəngli toxumları 0,6 sm uzunluqda, 0,2 sm enindədir.

Ekologiyası

Orta və yüksək dağlıq qurşaqlarında dəniz səviyyəsindən 1800-2400 m hündürlüklərdə, palıd meşələrində, meşənin yuxarı sərhəddi boyunca daşlı-qayalı yamaclarda, arid seyrək meşəliklərdə və kolluqlar arasında, əhəngdaşlı torpaqlarda yayılmışdır.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR Şahbuz rayonunun Ayrınc kəndi ətrafı seyrək meşəliklərdə (09.VII.2013); Оrdubad rayоnunun Nürgüt kəndi, Şərur rayonunun Qaraquş dağı, Lizbirt ərazisi bitir.

İstifadəsi

Dərman əhəmiyyətli bitkidir. Dekorativ yaşıllaşdırmadaistifadəsi məqsədyönlüdür.

Məlumat mənbəsi

  1. Tofiq Məmmədov (botanik) "Azərbaycan Dendroflorası IV cild": Bakı: "Elm"-2018. http://dendrologiya.az/page_id=112
  2. Azərbaycanın ağac və kolları. Bakı: Azərb.SSR EA-nın nəşriyyatı, 1964, 220 s.
  3. Əsgərov A.M. Azərbaycanın ali bitkiləri.Azərbaycanın florasının konspekti II cild. Bakı: Elm, 2006,283 s.
  4. Talıbov T.H.,İbrahimov Ə.Ş.Naxçıvan Muxtar Respublikası florasının taksonomik spektri. Naxçıvan:Əcəmi,2008,350s.
  5. Гроссгейм А.А. Флора Кавказа. Баку: Аз. ФАН, 1939, т.1.401с.
  6. Гроссгейм А.А. Флора Кавказа. Баку: Аз. ФАН, 1962 т.6.378с.
  7. Дерувья и кустарники СССР.М.Л.: АН СССР, 1960 Т.5.543с.
  8. "Abşeronun ağac və kolları".Bakı: "Elm və təhsil", 2010.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipediya müəllifləri və redaktorları
original
visit source
partner site
wikipedia AZ