Kostřava sivá (Festuca pallens) je trsnatá tráva s tuhými listy a středně vysokými stébly, je jedním z mnoha druhů bohatého rodu kostřava.
Rod kostřava, skládající se z více než 500 druhů, je infragenerickou klasifikaci rozčleněn na 9 podrodů z nichž druhově nejbohatším je nominátní podrod Festuca, který je rozdělen na 7 sekcí. Sekce Festuca je podle morfologicko-anatomických znaků dělena do 4 sérií a do nejrozsáhlejší série Psammophilae přísluší druh kostřava sivá. Jiné členění sekce Festuca je do 9 skupin, kde hlavním druhem druhé skupiny je právě kostřava sivá.[2]
V České republice vyrůstá kostřava sivá ve dvou poddruzích:
Oba poddruhy jsou od sebe morfologicky jen málo odlišené.[3]
Vyrůstá na propustných půdách suchých luk, mezí, pastvin, písčin i ve skalnatých terénech bez zřetelné vazby na typ podloží. Roste obvykle v rozmezí 100 až 1300 m n. m., nejčastěji ve společenstvech svazů Alysso saxatilis-Festucion pallenstis, Helianthemo cani-Festucion pallentis, Avenulo adsurgensis-Festucion pallentis a Diantho lumnitzerii-Seslerion albicantis.
Geograficky je vymezena od Francie a Belgie přes Alpy do Střední Evropy a dále přes Karpaty až do Transylvánie v Rumunsku a na Ukrajinu.[2][4]
Jsou to trsnaté rostliny s intravaginálními výběžky. Z vytrvalého oddenku vyrůstají veliké trsy štětinovitých, ojíněných, sivě modrozelených tuhých listů a tenká, až 0,5 m vysoká přímá hladká stébla která ale mohou být nahoře drsná. Listy mají rozdělenou hladkou, nažloutlou nebo zřídka nafialovělou pochvu a v ouško protažené krátké jazýčky. Čepele listů, které se pro snížení výparu svinují a jsou vzhledově štětinaté, mají v průměru 0,7 až 1,8 mm, jsou hladké nebo u špičky mírně drsné a mají nejčastěji 9 žilek. Listy sterilních výhonků mají pod pokožkou souvislý kruh buněčného pletiva a uvnitř 7 až 11 cévních svazků.
Podlouhle eliptické 4 až 7květé klásky 6,5 až 9 mm dlouhé, spočívající na nitkovitých stopkách, skládají dohromady obyčejně jednostrannou, vejčitě podlouhlou latu světle hnědé barvy o délce 4 až 9,5 cm. Ta je za květu v horní části převislá a po odkvětu stažená, vřeteno i větévky má hladké. Pluchy dlouhé 4,5 až 5,5 mm jsou kopinatého tvaru a mají osiny zhruba o poloviční délce. Dvě nestejné plevy jsou kratší než nejbližší pluchy. V kvítku jsou 3 tyčinky s prašníky a svrchní semeník s lysým vrcholem z kterého ční po stranách klásků 2 pérovité blizny. Doba kvetení bývá květen až červen, opylovány jsou větrem. Plodem jsou elipsoidní obilky.
Kostřavy sivé se využívá v okrasném zahradnictví, kde je v mnoha kultivarech různých barevných odstínu základní modrošedé barvy oblíbenou skalkovou rostlinou. Množí se převážně dělením trsů, protože rostliny vypěstované s dobře klíčivých semen nebývají barevně ani tvarově jednotné. Z pícninářského hlediska jsou to rostliny druhojakostní.[2][4][5][6][7]
V "Černém a červeném seznamu cévnatých rostlin ČR z roku 2000" je kostřava zařazena do kategorie C4a – mezi vzácnější taxony sice méně ohrožené, ale vyžadující další pozornosti.[8]
Obrázky, zvuky či videa k tématu kostřava sivá ve Wikimedia Commons
Kostřava sivá (Festuca pallens) je trsnatá tráva s tuhými listy a středně vysokými stébly, je jedním z mnoha druhů bohatého rodu kostřava.
Festuca pallens, the blue fescue, is a species of grass.
Blěda dornica (Festuca pallens) je rostlina ze swójby słódkich trawow (Poaceae).
Blěda dornica (Festuca pallens) je rostlina ze swójby słódkich trawow (Poaceae).
Kalkzwenkgras (Festuca pallens, synoniem: Festuca ovina subsp. glauca) is een vaste plant, die behoort tot de grassenfamilie (Poaceae). De soort komt voor in Midden-Europa. Kalkzwenkgras staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als niet meer aanwezig. Het aantal chromosomen 2n = 14 of 28.[1]
De polvormende plant wordt 20 - 50 cm hoog met rechtopstaande stengels en stijf ingerolde bladeren. De 0,9 - 1,2 mm brede bladeren van de vegetatieve spruiten zijn sterk berijpt en behaard met 0,6-0,8 mm lange haren. De bladeren hebben 9 - 11 vaatbundels. Aan de bovenkant van het blad zitten 4 - 6 ribben.
Kalkzwenkgras bloeit van mei tot in juli met een rechtopstaande pluim. De 5 mm lange aartjes hebben 4 - 5 bloemen. Het bovenste kroonkafje is 5 mm lang. Het onderste, 5 mm lange kroonkafje heeft een 2 - 2,5 mm lange kafnaald. Het bovenste kelkkafje is 5 mm lang en het onderste 3 mm. De vuilviolette helmknoppen zijn 2 - 3,5 mm lang.
De vrucht is een graanvrucht.
Kalkzwenkgras werd pas 80 jaar nadat ze verzameld werd herkend, aan de hand van herbariummateriaal. De soort is in Nederland slechts bekend van twee groeiplaatsen in het Maasdal in het zuidwesten van Zuid-Limburg. Deze vindplaatsen sluiten aan bij het areaal in het Maasdal in België, waar de soort al veel langer bekend is. Kalkzwenkgras is een specialist van schaars begroeide, warme kalksteenhellingen, wat haar zeldzaamheid in Nederland verklaart. Behalve in het Maasdal in België en Frankrijk is kalkzwenkgras bekend uit Midden-Europa. Gezien de lastige herkenbaarheid in het veld is het niet geheel uitgesloten dat ze nog steeds in ons land groeit. Kalkzwenkgras is een vrij fors, sterk blauwgroen-berijpt schapengras met overhangende bloeiwijzen met bladeren die dikker kunnen zijn dan 1 mm en aartjes die duidelijk zijn genaald. De doorsnede van het blad wijkt sterk af van de overige schapengrassen in Nederland, met 9-11 vaatbundels, 4-6 groeven, relatief lange haren en een dikke, doorlopende sclerenchymbundel.[2]
Herbarium exemplaar uit Polen
Plant
Bloeiwijze
Dwarsdoorsnede blad
Kalkzwenkgras (Festuca pallens, synoniem: Festuca ovina subsp. glauca) is een vaste plant, die behoort tot de grassenfamilie (Poaceae). De soort komt voor in Midden-Europa. Kalkzwenkgras staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als niet meer aanwezig. Het aantal chromosomen 2n = 14 of 28.
De polvormende plant wordt 20 - 50 cm hoog met rechtopstaande stengels en stijf ingerolde bladeren. De 0,9 - 1,2 mm brede bladeren van de vegetatieve spruiten zijn sterk berijpt en behaard met 0,6-0,8 mm lange haren. De bladeren hebben 9 - 11 vaatbundels. Aan de bovenkant van het blad zitten 4 - 6 ribben.
Kalkzwenkgras bloeit van mei tot in juli met een rechtopstaande pluim. De 5 mm lange aartjes hebben 4 - 5 bloemen. Het bovenste kroonkafje is 5 mm lang. Het onderste, 5 mm lange kroonkafje heeft een 2 - 2,5 mm lange kafnaald. Het bovenste kelkkafje is 5 mm lang en het onderste 3 mm. De vuilviolette helmknoppen zijn 2 - 3,5 mm lang.
De vrucht is een graanvrucht.
Multimedia w Wikimedia Commons Kostrzewa blada (Festuca pallens Host) – gatunek rośliny należący do rodziny wiechlinowatych.
Występuje od Francji na zachodzie po Ukrainę na wschodzie[2]. W Polsce rośnie w pasie wyżyn i w górach[3].
Bylina, hemikryptofit. Rośnie głównie na skałach wapiennych. Kwitnie w maju i czerwcu. Gatunek charakterystyczny związku Seslerio-Festucion duriusculae[5].
Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[6] w grupie gatunków narażonych na wyginięcie na izolowanych stanowiskach, poza głównym obszarem występowania (kategoria zagrożenia [V]). Objęta ścisłą ochroną.
Kostrzewa blada (Festuca pallens Host) – gatunek rośliny należący do rodziny wiechlinowatych.
Гемікриптофіт. Багаторічний щільнодернинний злак, 30–40 см заввишки, стебла гладкі або зверху слабо шорсткі, зазвичай одновузлові. Листки грубі, щетиноподібні, часто дугоподібно вигнуті, 0,6–1 мм діаметром, зазвичай гладкі, рідше слабо шорсткі, сизо-зелені, інтенсивно овощені; листкові піхви добре розвинені, гладкі, окремі слабо шорсткі, відкриті до самої основи. Волоть не дуже щільна, 4,5–7,5 см завдовжки, вісь та гілочки голі або слабо шорсткі. Колоски 6–9 мм завдовжки, 4–9-квіткові, інтенсивно овощені. Колоскові луски ланцетоподібні, голі, верхня 3–4 мм, нижня 1,8–3,4 мм завдовжки. Нижня квіткова луска ланцетоподібна, 3–5 мм завдовжки, гола або зверху слабо шорстка; ость 0,5–1,4 мм завдовжки. Цвіте в червні, плодоносить у липні. Розмножується насінням.
Центральна й Південна Європа, Мала Азія (Туреччина). В Україні трапляється на Поділлі: Кременецькі гори (уривок Дівочі скелі, гора Бона, Божа, Страхова, Маслятин, Черча); Опіллі: около села Поділля (Івано-Франківська область, Галицький район) та гори Великі Голди (Івано-Франківська область, Рогатинський район, около села Лучинці), на вапнякових останцях на півдні Рівненської області (села Мала Мильча Дубнівський район). Адмінстративні регіони: Рівненська, Івано-Франківська, Тернопільська.
Росте на скелястих уступах і стрімких стінках кам'янистих гряд з дерново-карбонатними малопотужними ґрунтами на гіпсах, вапняках і крейді.
Ізольовані популяції мають малі площі. Їхня чисельність обмежена площею відповідних екотопів, але популяції повночленні. Чисельність і вид навіть домінує. Проявляє піонерну стратегію на антропогенних відслоненнях. Причини зміни чисельності-Стенотопність, випасання, терасування та заліснення схилів, розширення сільськогосподарських угідь упритул до скельних останців, що спричиняє заростання чагарниками, евтрофікацію, синантропізацію.
Охороняється у ПЗ «Медобори» (філіал «Кременецькі гори») та Галицькому НПП. Необхідним є моніторинг популяцій. Заборонено руйнування оселищ, штучне заліснення схилів. Розмноження та розведення у спеціально створених умовах: Вирощують у Кременецькому ботсаду. Господарське та комерційне значення: декоративне, протиерозійне, ґрунтотвірне.
Festuca pallens là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được Host mô tả khoa học đầu tiên năm 1802.[1]
Festuca pallens là một loài thực vật có hoa trong họ Hòa thảo. Loài này được Host mô tả khoa học đầu tiên năm 1802.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
