Spermatophytina

Chéng-chí si̍t-bu̍t (種子植物; spermatophyte) sī si̍t-bu̍t lāi-té khò chéng-chí lâi seⁿ-thoàⁿ ê chi̍t-kûn. Choân si̍t-bu̍t ê 8 siâⁿ sio̍k chéng-chí si̍t-bu̍t. In ê ē-kha hun-chò lō-chí si̍t-bu̍t (Gymnospermae) kap Khui-hoe si̍t-bu̍t (Magnoliophyta).

Fanerogamo

Fanerogamo esas planto qui produktas semini, e di qua l'organi di fruktifado esas videbla. Lia nomo en la Greka σπέρμαφυτόν, signifikas "planto kun semini".

Tradicionale, la fanerogami subdividesis en angiospermi (to esas, planti kun flori) e gimnospermi, qui subdividesas en cycadophyta, Gingko, Pinaceae (pino), Gnetophyta, ed altra koniferi.

Huk tuktuyuq yura - Centaurea cyanus

Muruyuq, Muruchaq icha Tuktuyuq nisqakunaqa (Spermatophyta, grigu simimanta Σπερματόφυτα, "muru yurakuna") lliw tuktuyuq, muru icha ruru ruraq yurakunam. Lliw yurakunamanta aswan achkaqa tuktuyuq yurakunam.

Muruyuq yurakunap mitan kamay raki huñukuna

• Llat'an muruyuqkuna (Gymnospermae)
  • Sikas yurakuna (Cycadophyta)
  • Yinku yurakuna (Ginkgophyta)
  • Akwayuqkuna (Coniferae / Pinophyta)
• Qatasqa muruyuqkuna (Angiospermae / Magnoliophyta)
  • Ch'ulla phutuy raphiyuqkuna (Monocotyledoneae / Liliopsida)
  • Iskay phutuy raphiyuqkuna (Dicotyledoneae)
    • Ch'ulla khata sisayuqkuna (Magnoliopsida)
    • Kimsa khata sisayuqkuna (Rosopsida)

Hawa t'inkikuna

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Pinophyta.

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Cycadophyta.

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Ginkgophyta.

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Gnetophyta.

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Magnoliophyta.

Riwekên tovdar an jî riwekên bitov (Spermatophyta, ji peyva grekî Σπερματόφυτα) navê riwekên ku tov çêdikin. Mirov jê re fanerogam jî dibêje. Di pênc beşan de tên parvekirin: pînofit, sikadofit, gînkgo, gnetofit û beşa mezin a riwekên kulîlkdar.

Dabeşandina klasîk a riwekên tovdar

• Bira riwekên tovdar (Spermatophyta)
  • Binebira Gymnospermae
    • Çîna Cycadatae
    • Çîna Ginkgoatae

Çîna Coniferae an jî Pinophyta

Koma darên pelstrî û bigûzik (Pinales)

• • • • • Famîleya araukariyayan (Araucariaceae)

Famîleya kacan (Pinaceae)

• • • • • • Kac an darûk (Pinus)
          • (Picea)
          • Koknar an pelk (Abies)
          • (Larix)
          • Dara erz, erz, serwîzad (Cedrus)
          • (Tsuga)
          • (Pseudotsuga)
        • Famîleya darên hûr (Taxodiaceae)

Famîleya serwiyan (Cupressacea)

• • • • • • Merx, hevrêz (Juniperus)
          • Thuya (Thuja, Platycladus)
          • Serwî, dara selwê (Cupressus)

• • • • Koma Taxales

Çîna Gnetatae

• • Binebira Angiospermae
    • • Koma Magnoliales
      • Koma Ranunculales
      • Koma Piperales

[...]

Koma Fagales

Famîleya xûseyan

• • • • • • Dara sor (Alnus)
          • Gurgan (Carpinus)
          • Darxûse (Betula)

Famîleya narewanan

• • • • • • Dara narewanê (Fagus)
          • Şahbelot, kestane (Castanea)
          • (Quercus)
            • Darberû (Q. aegilops)
            • Mazî (Q. infectoria)
            • Dîndar (Q. libani)
            • Daresor (Q. marcanthera)

[...]

Koma Urticales

Famîleya bizuyan (Ulmaceae)

• • • • • • Bizû, bizî (Ulmus)

Famîleya tuyan (Moraceae)

• • • • • • Hêjîr (Ficus)
          • Dartû (Morus)

[...]

A siadplaanten (Spermatophyta of Spermatophytina) san en onerufdialang faan a plaanten mä 5 klasen. Jo fermuare jo troch siad.

Süstemaatik

• Näädelbuumer (Coniferopsida of Pinophyta)
• Cycadopsida of Cycadophyta
• Ginkgoopsida of Ginkgophyta
• Gnetopsida of Gnetophyta
• Bloosenplaanten (Magnoliopsida of Magnoliophyta)

Sjemenjače (lat. Spermatophyta) ili spermatofite (grč. Σπερματόφυτα – spermatofita = biljke sa sjemenom) – poznate i kao fanerogame ili fenogame – obuhvataju one biljke koje proizvode sjemenke, otkuda im i potiče popularno ime. One su podgrupa embriofita ili kopnenih biljaka. Termin fanerogame ili fenerogame je izvedenica iz grčkog φανερός - faneros = vidljiv, nasuprot kriptogame od grčkog κρυπτός – kryptos = skriven, sa sufiksom γαμέω – gameein = oženiti, spojiti. Ovi termini razdvajaju ove biljke sa skrivenim spolnim organima (kriptogame) od onih sa vidljivim (fanerogame).^[1]

Opis

Današnje spermatofite uključuju pet grupa:

• Cikade, suptropske i tropske biljke sa sa velikim krunastim spojem lišća i ostatka ocvijeća,
• Ginkgo, jedan predstavnik sa dnevnom vrstom stabla,
• Četinari, sa konusnim plodovima stabala i grmova,
• Gnetophytes, drvenaste biljke rodova Ephedra, Gnetum i Welwitschia,
• Cvjetnice (ili Magnoliophyta), velika grupa, uključujući i mnoge poznate biljke u širokom spektru staništa.

Pored navedenih grupa, fosilni ostaci sadrže dokaze o prisustvu mnogih izumrlih taksona sjemenjača. Takozvane "sjemenske paprati" (Pteridospermae) su bile jedna od prvih uspješnih grupa kopnenih biljaka, a u šumama su dominirale u kasnom paleozoiku. Glossopteris je bio najistaknutiji drvenasti rod na drevnom južnom superkontinentu od Gondvane u permskom periodu. Do perioda trijasa, sjemenaste paprati su gubile ekološki značaj, kao i predstavnici moderne gimnospermne grupe, kojih je bilo u izobilju, a dominirale su krajem krede, kada su cvjetnice počele svoje adaptacijsko širenje. Još jedna grupa vjerovatnih spermatofita kasnog paleozoika su bile gigantopteride.

Evolucija

Pretpostavlja se da je paleopoliploidija kod predaka sjemenjača zahvatila dupliranje cijelog genoma. Ovo je dovelo do niza evolucijskih promjena koje su rezultirale u porijeklu biljaka sa sjemenom Sa sredine devona, tranzicijski prethodnici sjemenjača iz Belgije su identificirani prethodnicima najranijih sjemenjača, prije oko 20 miliona godina. Runcaria, mala i radijalno simetrična, imala je integumentirane (čvrste) megasporangijske okružene kupule. Megasporangija nosi neotvorenu distalne produžetke koji vire iznad multirežnjevite ljušture. Sumnja se da je proširenje bilo uključen u anemofilno oprašivanje (vjetrom). Runcaria baca novo svjetlo na slijed sticanje karaktera koji vode do sjemena. Ona ma sve kvalitete biljaka sjemenjača, osim čvrste sjemenjače.^[2] i sistema koji vodi polen do sjemena.^[3]

Odnosi i nomenklatura

Sjemenjače su tradicijski podijeljene na angiosperme ili cvjetnice i gimnosperme, koje uključuju gnetofite, cikade, ginko i četinare. Starije morfološke studije su vjerovale u bliske odnose između gnetofita i cvjetnica,^[4] posebno na temelju sprovodnih elemenata. Međutim, molekulsko-genetička istraživanja (i neka novija morfološka^?[5] i fosil^?[6]) generalno su pokazala grane golosjemenjača, sa gnetofitama u ili blizu četinara. Na primjer, rašireni set odnosa, poznmat kao gne-pine hipoteza izgleda kao:^[7][8][9]

Angiospermae (cvjetnice)

Cikade ^[10]

Ginkgo

Pinaceae (porodica borova)

Gnetophyte

Ostali četinari

Međutim, odnosi između ovih grupa ne treba smatrati primjereno usaglašenim.^[4][11] Ostale klasifikacijske grupe sjemenjača su uključene u jedinstvenu diviziju, sa klasama u pet grupa:

• Divizija Spermatophyta
  • Cycadopsida, cikade
  • Ginkgopsida, ginko
  • Pinopsida, četinari, ("Coniferopsida")
  • Gnetopsida, gnetofite
  • Magnoliopsida, cvjetnice ili Angiospermopsida

Modernija klasifikacija rangira ove grupe kao posebne divizije (ponekad pod Superdivizijom Spermatophyta):

• Cycadophyta, cikade
• Ginkgophyta, ginko
• Pinophyta, četinari
• Gnetophyta, gnetofite
• Magnoliophyta, cvjetnice^[12][13]

Također pogledajte

• Skrivenosjemenjače
• Golosjemenjače
• Sjemenka

Reference

D'Somplanzen (Spermatophyta) sinn eng Iwwerofdeelung vun de Gefässplanzen.

Los espermatofits (Spermatophyta) son un grop del règne de las plantas (Plantae). Comprenon totas las plantas vascularas que produson de granas.

Spermatophyta of zoadplantn zyn plantn woaby dat de vôortplantienge gebeurt via zoad. Ze zyn een onderdêel van de Embryophyta (landplantn). De zoadplantn wordn ingedêeld in de naktzoadigen (Gymnospermen) en de bedektzoadigen of blommeplantn (Angiospermen of Magnoliophyta).

Evolutie

Uut de groene plantn (wiern), de landplantn (Embryophyta) en de voatplantn (Tracheophyta) ontwikkeldn de zoadplantn (Spermatophyta). Da was de vierde belangryke stap in d'evolutie van de plantn. Mossn en voatplantn verspreidn under deur spoorn. Zoadn en meer reservevoedienge of spoorn, woadeure da ’t embryo direct kan begunn te groein. Zoadplantn en ook nog d’eignschap da ze hout kunn vormn.

Ang Spermatophyta ay isang dibisyon sa kahariang Plantae.

Ang lathalaing ito na tungkol sa Halaman ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

Le spermatophyta (Spermatophytina) es un subdivision de Tracheophyta, Euphyllophyta.

The spermatophytes (frae the Greek wird "Σπερματόφυτα") (an aa kent as phanerogams) comprise those plants that produce seeds. Thay are a subset o the embryophytes or land plants.

Tetuwuhan wewiji utawa Spermatophyta (Basa Yunani: sperma=wiji , phyton=tetuwuhan) minangka golongan tetuwuhan kang duwé ciri khas, ya iku anané sawiji organ wujud wiji. Wiji minangka pérangan kang asalé saka bakal wiji lan ing jeroné ngandhut calon individu anyar, ya iku lembaga. Lembaga bakal ana sawisé panyerbukan utawa persarian kang diterusaké déning pambuahan.

Uga delengen

• Wiji
• Tetuwuhan
• Angiospermae
• Gimnospermae

Timsifsan (assaɣ usnan: Spermatopsida) d adu-stirf amɣaw yeṭṭafaren astirf n temdudferratin n tgezmi n imɣan igratyen, Dɣa Timsifsan d imɣan igerrzanen yellan s waṭas yakk deg tgelda n yemɣan

Asismel n temsifsan

Idu-stirfen-is

• Timazufsan

• Timesdurifsan

Timazufsan:

• Ttidiren-t s waṭas deg yidgan isemmaṭen, imnummsanen d isbegsanen
• Dges ikawsaren neɣ izumbayen iy teffren ifsan

Timesdurifsan:

• Adras-a dges agman n Tafrawt azufan
• ttidiren-t deg yal ideg (amkan) deg umadal

Tutuwuhan siki atawa spermatophyta (Yunani, sperma=siki, phyton=tutuwuhan) nyaéta anggota plantae sajati nu ngahasilkeun siki piekun réproduksina (kormofita sikian) sedengkeun alat réproduksina katingali jelas antukna disebut salaku phanerogamae.^[1] Spermatophyta diwangun ku sagala tutuwuhan boga pembuluh nu réproduksi sacara generatif ku cara ngabentuk siki.^[1] Di jero siki(seed) aya calon individu anyar (émbrio sporofit atawa lembaga) sarta cadangan dahareun (endosperma) nu kabungkus ku lapisan panghalang.^[1]

Babagian Spermatophyta

Tutuwuhan siki biasana dikelompokeun jadi dua nyaéta gymnospermae atawa gymnosperma jeung angiospermae atawa angiosperma.^[2] Kecap angiospermae jeung gymnospermae miboga asal kecap tina basa Yunani, nyaéta angio nu hartina kapal atwa kotak; gymno hartina buligir; jeung sperma nu hartina binih, cai mani, atawa sél-sér réproduksi lalaki.^[2]

Referensi

https://www.aanwijzing.com/2017/05/macam-macam-contoh-budidaya-tanaman-sayuran.html

Xinachtlanelhuayōtl quihtōznequi Spermatophyta. Ye uehcāuh mihtoā "Fanerógamas" ye quihtōznequi Nēzcānāmictli. Oc Āxcān xelihui ōme "ordenes", inic cē ītōcā Teconxinachtli (Angiospermas); inic ōme ītōcā Petlauhxinachtli (Gimnospermas).

Nō Xiquitta

• Tlanelhuayōmatiliztli

Vetblad (Pinguicula vulgaris)

Zaodplaanten bin de levende plaanten waorbie de seksuele voortplaanting gebeurt mit zaojen. De zaodplaanten kunnen behaandeld wonnen in de rang van stamme (phylum) of superstamme, onder de naam Spermatophyta. De Heukels, 2005, behaandel ze in de rang van klasse (classis), onder de wat vremde naam Spermatopsida (de naam Spermatophyta mag in elke rang gebruuk wonnen, oek in disse klasse).

Kenmarken

De zaodplaanten bestaon uut dree heuforganen: wortel, stengel en blaojen. Alle delen van een zaodplaante bin in de loop van de evolusie hieruut ontstaon. Zo bin de bloemdelen allemaole of te leien van blaojen. Ranken kunnen of-eleid ween van een blad (bladranken) of van een stengel (stengelranken). Doorns bin oek of van een blad, of van een stengel ofleidbaor (bladdoorns en oek takdoorns). Soms bin der gien argementen te bedenken um een plaantedeel van een van de heuforganen of te leien. In zo'n geval wonnen 't zo'n deel uut-ereupen tot "emergentie". Een veurbeeld daovan bin de scharpe uutsteeksels dee bie rozen veurkoemen. Umdat ze neet of te leien bin, neumen ze 't "stekels". Dus gien doorns!

In de levensloop van de zaodplaanten deurloop de plaante een vegetatieve en een ginneretieve faose.

• In de vegetatieve faose besteet een plaante uut één of meer stengels mit blaojen en wortels, mar 't kan oek ween dat 't gien blaojen of wortels hef. De stengel kan arg edrungen ween en een bladrozet vormen. Maretak hef gien wortels. Bie arten bin der rassen, dee gien blaojen hemmen, allinnig nog mar bladranken.
• In de ginneretieve faose hef de plaante naos een stengel, blaojen en wortels oek bloemen. In de ofriepingsfaose zitten der zaojen en/of vruchen an de plaante.

Onderverdeling

De zaodplaanten bin een netuurlijke groep plaanten dee tredisioneel mar oek volgens de leste inzichen onderverdeeld wonnen in de naakzaojigen (Gymnospermae) en de bedekzaojigen (Angiospermae of, in APG II terminologie, angiosperms).

Семените растенија (науч. Spermatophyta) или фанерогами се сите оние растенија што даваат семиња и претставуваат подргупа на копнените растенија (Embryophyta). Денешните семени растенија се делат на пет групи:

• цикасови (Cycadophyta) - група суптропски и тропски растенија со големи крошни од сложени листови и масивно стебло,
• гинкови (Ginkgophyta) - само само еден преостнат вид (дрво)
• четинари (Pinophyta) - дрва грмушки со шишарки
• гнетови (Gnetophyta) - дрвенести растенија од родовите Gnetum, Welwitschia и Ephedra and
• скриеносеменици (Magnoliophyta) - цветни растенија; голема група каде спаѓаат разни добро познати растенија застапени во најразлични живеалишта.

Покрај горенаведените таксони, фосилните наоди укажуваат на голем број на изумрени таксони на семени растенија. Меѓу првите успешни групи на конпени растенија се вбројуваат таканаречените „семени папрати“ (Pteridospermae), кои доминирале во доцниот палеозоик. Најзастапениот род на дрва на суперконтинентот Гондвана за време на периодот перм биле јазиколиснатите (Glossopteris). Веќе во тријасот, еколошкото значење на семените папрати опаднало, а кон крајот на кредата изобилувале и доминирале членовите на денешните голосемени групи, со распространувањето на скриеносемениците. Други веројатно семени растенија од доцнопалеозојската група биле џиновскoлиснатите (Gigantopteridales).

Врски и номенклатура

скриеносеменици

цикасови ^[1]

гинко

борови

гнетови

други четинари

Меѓутоа односот помеѓу овие групи не треба да се смета за конечно решен.^[2]

Современата номенклатура ги дели групите на посебни оддели (збирно нарекувајќи ги „надоддел семени растенија“):

• цикасови
• гинкови
• четинари
• гнетови
• скриеносеменици

Наводи

Welwitschia mirabilis.

Уруктуу өсүмдүктөр, сперматофиттер (Spermatophyta) - урук пайда кылуучу татаал түзүлүштүү өсүмдүктөр.

Уруктуу өсүмдүктөргө жылаңач уруктуулар жана жабык уруктуулар же гүлдүү өсүмдүктөр кирет. Айрым татаал түзүлүштүү риниофиттер, мамык чөптөр, плаун сымалдар, кырк муундар жана папоротниктер урук пайда кылбайт. Уруктуу өсүмдүктөдүн (өзгөчө жабык уруктуулардын) гаметофити (жыныстык мууну) жок болуп кеткендиктен, алар спорафитте өөрчүшөт. Уруктуу өсүмдүктөр эволюциялык өөрчүүсүнүн натыйжасында споралуу өсүмдүктөрдөн пайда болгон. Алардын биосферада жана адам турмушунда мааниси чоң.

Колдонулган адабияттар

• «Кыргызстан». Улуттук энциклопедия: 7-том / Башкы ред. Ү. А. Асанов. К 97. Б.: «Кыргыз энциклопедиясы» башкы редакциясы, 2015. - 832 б., илл. ISBN 978-9967-14-125-4

పప్పుధాన్యాలు విత్తనాలు.

విత్తనము (ఆంగ్లం Seed) మొక్కలు తయారుచేసినవి.

దీనినే బీజము అని కూడా అంటారు. మొక్కగా మారుటకు ఉపయోగపడే చెట్టు యొక్క భాగాన్నే విత్తనం అని అంటారు.

విత్తనపు మొక్క

విత్తనాలను ఉత్పత్తి చేసే మొక్కలను విత్తనపు మొక్కలు అంటారు. విత్తనపు మొక్కను ఆంగ్లంలో సీడ్ ప్లాంట్ లేక స్పెర్మటోఫైటీ (Seed plant or Spermatophyte) అంటారు.

విత్తనోత్పత్తి

పొద్దుతిరుగుడుపువ్వు గింజలు భీజోత్పత్తిని ప్ర్రారంభించిన మూడు రోజుల తరువాత

విత్తనం లేక బీజ కణము క్రమంగా పెరగడం ప్రారంభించడాన్ని బీజోత్పత్తి అంటారు. ఈ విధంగా విత్తనం లేక బీజ కణము నుండి మొక్క లేక శిలీంద్రం ఆవిర్భవిస్తుంది. సంవృతబీజవృంతం లేక వివృతబీజవృంతం నుండి అంకురం లేక నారుమొక్క అరంభమవడం భీజోత్పత్తికి ఉదాహరణ. అయినప్పటికి బీజకణోత్పత్తి నుండి ఒక బీజకణం పెరగడం ఉదాహరణకు హైఫా (దారపుకొమ్మ) నుండి బీజకణాలు పెరగడం కూడా బీజోత్పత్తి. చాలా సాధారణంగా జీవం ఉనికి లేక బీజం విశాలంగా విస్తరించేలా సాధించగలగడాన్ని సూచించడమే భీజోత్పత్తి.

నూనె గింజలు

వివిధ రకాల నూనెలను తయారుచేయడానికి ఉపయోగపడే గింజలు లేదా విత్తనాలు - నూనె గింజలు (Oil Seeds).

ఇవి కూడా చూడండి

• నవధాన్యాలు

• గింజ