dcsimg

Associations

provided by BioImages, the virtual fieldguide, UK
Plant / associate
fruitbody of Rickenella fibula is associated with Bryopsida
Other: sole host/prey

license
cc-by-nc-sa-3.0
copyright
BioImages
project
BioImages

Comprehensive Description

provided by North American Flora
Omphalopsis fibula (Bull.) Murrill
Agaricus fibula Bull. Herb. Fr. pi. 186. 1783.
Omphalia Swartzii Peck, Ann. Rep. N. Y. State Mus. 45: 40. 1893.
Pileus membranous, commonly convex or hemispheric and umbilicate, rarely conic, 3-20
mm. broad; surface glabrous, hygrophanous, striatulate when moist and varying in color from
orange to pale-yellow, sometimes with darker center, even and paler when dry: lamellae
distant, arcuate, strongly decurrent, white or yellowish: spores eUipsoid, smooth, 4-6 X 2-3 /x;
cystidia 35-40 X 7-8 ju: stipe long, slender, subconcolorous, glabrous, 2.5-5 cm. long, 0.5-2
mm. thick.
Type locaIvITy: France.
Habitat: On mossy ground and prostrate mossy trunks of trees in woods or open places. Distribution: Canada to the West Indies and Honduras and west to Colorado; also in Europe.
license
cc-by-nc-sa-3.0
bibliographic citation
William Alphonso MurrilI, Gertrude Simmons BurIingham, Leigh H Pennington, John Hendly Barnhart. 1907-1916. (AGARICALES); POLYPORACEAE-AGARICACEAE. North American flora. vol 9. New York Botanical Garden, New York, NY
original
visit source
partner site
North American Flora

Orangeroter Heftelnabeling ( German )

provided by wikipedia DE

Der Orangerote oder Gemeine Heftelnabeling (Rickenella fibula, Syn. Gerronema fibula, Omphalia fibula)[1] ist eine Pilzart aus der Ordnung der Borstenscheiblingsartigen (Hymenochaetales).[2] Die kleinen, zierlichen Fruchtkörper haben einen tief genabelten und oft lebhaft orangen Hut. Die deutlich blasser gefärbten Lamellen auf der Unterseite laufen weit an dem dünnen Stiel herab. Der Pilz kommt sowohl in Wiesen, Wäldern als auch in Mooren vor und wächst oft in Moospolstern. Die sehr häufige Art ist nahezu weltweit verbreitet.[3]

Merkmale

 src=
Die Lamellen des Orangeroten Heftelnabelings (Rickenella fibula) sind am Grund queraderig verbunden.
 src=
Farbtafel von James Sowerby aus „Coloured Figures of English Fungi or Mushrooms“

Makroskopische Merkmale

Der 4–10 mm breite, hygrophane Hut hat eine halbkugelige, am Scheitel abgeflachte und tief genabelte Form. Die glatte, matte Oberfläche ist lebhaft orangegelblich gefärbt, in der Mitte oft etwas dunkler und zum Rand hin meist heller. Der Hut kann aber stark ausblassen und besitzt dann eine ledergelbliche bis fast weißliche Farbe. Der schwach gekerbt-gefurchte und bisweilen etwas wellige Rand zeigt bei Feuchtigkeit eine durchscheinende Riefung. Die weißlich bis blass orangen Lamellen laufen sichelförmig am Stiel herab. Manchmal sind sie auch queradrig verbunden. Die Lamellenschneiden sind glatt. Das Sporenpulver ist weißlich. Der fadendünne und zähe Stiel ist 2–6 cm lang und etwa 1–2 mm breit. Er ist zylindrisch, hohl und über die gesamte Länge mit farblosen, kurzen sowie abstehenden Härchen (Kaulozystiden) besetzt[4]. Der Stiel ist orangegelb, zum unteren Ende hin oft etwas heller gefärbt und kann dort bisweilen feinfilzig sein. Die Fruchtkörper haben weder einen charakteristischen Geruch noch einen markanten Geschmack. Das Fleisch ist sehr dünn und blass orange.[5][6]

Mikroskopische Merkmale

Die elliptischen und glatten Sporen sind 4–5,5 Mikrometer lang, 2–2,5 µm breit und lassen sich mit Jodlösung nicht anfärben. An den Basidien reifen jeweils vier Sporen heran. Die Lamellentrama ist regulär aufgebaut. Zystiden kommen zerstreut bis reichlich an allen Teilen des Fruchtkörpers vor. Die ziemlich zylindrischen bis fast spindelförmigen, farblosen und dünnwandigen Pleurozystiden haben eine Länge von 36–56 µm und eine Breite von 6–10 µm. An der Spitze sind sie eher abgerundet als spitz und manchmal fast kopfig. Die länglichen Pileozystiden der Huthaut messen 60–90 × 10–14 µm. Die Caulozystiden treten besonders an der Stielspitze sehr reichlich auf. Sie ähneln den Pilozystiden in Größe und Form.[6][7]

Artabgrenzung

Orangeroter Helmling

Der zierliche Fruchtkörper, die orangegelblichen Farben und die herablaufenden Lamellen kennzeichnen diesen häufigen Pilz recht gut. Der Orangerote Helmling (Mycena acicula) kann eine gewisse Ähnlichkeit haben. Sein Hut ist nicht genabelt und die Lamellen laufen nicht am Stiel herab. Er wächst auf holzigem Substrat.

Nabelinge im weiteren Sinne

Ähnlich sind auch die Vertreter der Gattung der Nabelinge (Omphalina) und deren Verwandte, bei denen die Hüte ebenfalls nabelartig vertieft sind. Der Gefaltete Flechtennabeling (Lichenomphalia umbellifera) ist ein Pilz, der als Flechte lebt und durchaus zwischen Moosen erscheinen kann. Er hat aber im Verhältnis zu seinem Hutdurchmesser einen viel kürzeren Stiel. Außerdem fehlen bei ihm auffällige Zystiden. Die Lamellentrama der Nabelinge ist irregulär.

Pfifferlings-Saftling

Ebenfalls ähnlich, wenn auch meist größer, kräftiger und mit glattem Stiel ist der Pfifferlings-Saftling (Hygrocybe cantharellus). Sein Hut hat in der Regel einen Durchmesser von über 4 cm.[5][8]

Ökologie

Man kann den Pilz in moosigen Wiesen, in Laub- und Nadelwäldern, aber auch in Sumpfgebieten und Mooren finden. Er wächst zwischen verschiedenen Moosen, mit denen er wohl vergesellschaftet ist. Die Fruchtkörper erscheinen einzeln bis gesellig zwischen Juni bis Oktober.[6][9]

Verbreitung

Der Orangerote Heftelnabeling ist nahezu weltweit verbreitet. Er wurde in Australien und Neuseeland, Asien (Türkei, Sri Lanka, Mongolei, Japan), Nordafrika (Marokko, Tunesien) und in Süd- und Nordamerika (Argentinien, Kanada und USA) nachgewiesen. Er ist ebenso in ganz Europa verbreitet. Im Norden erstreckt sich sein Verbreitungsgebiet bis nach Island, auf die Färöerinseln und Spitzbergen, im Süden bis zum Mittelmeer und im Osten bis weit nach Russland hinein. In Deutschland[10] und Österreich[11] ist der Heftelnabeling sehr häufig und weit verbreitet.[12][9]

Bedeutung

Der Orangerote Heftelnabeling ist zu klein und dünnfleischig, um als Speisepilz in Frage zu kommen.

Namensherkunft

Die Gattung Rickenella wurde von Jörg Raithelhuber[13] 1973 zu Adalbert Rickens Ehren benannt.[14] Fibula bedeutet "Spange, Heftel, Schnalle oder Klammer und bezieht sich auf die Schnallen an den Septen der Hyphen.

Einzelnachweise

  1. Rickenella fibula (Bull.) Raithelh. Metrodiana 4: 67 (1973). In: Species Fungorum. Abgerufen am 30. März 2016 (Synonyme von Rickenella fibula).
  2. Karl-Henrik Larsson, Erast Parmasto, Michael Fischer, Ewald Langer, Karen K. Nakasone, Scott A. Redhead: Hymenochaetales: a molecular phylogeny for the hymenochaetoid clade. In: Mycologia. Band 98, Nr. 6, 2006, S. 926–936, doi:10.3852/mycologia.98.6.926.
  3. Marcel Bon: Pareys Buch der Pilze. Kosmos, Stuttgart 2005, ISBN 3-440-09970-9, S. 128 (englisch: The mushrooms and toadstools of Britain and Northwestern Europe. Übersetzt von Till R. Lohmeyer).
  4. Erhard Ludwig: Beschreibungen. Die kleineren Gattungen der Makromyzeten mit lamelligem Hymenophor aus den Ordnungen Agaricales, Boletales und Polyporales. In: Pilzkompendium. Band 1. IHW, Eching 2001, ISBN 3-930167-43-3, S. 6376–638.
  5. a b Ewald Gerhardt: Pilze. Band 1: Lamellenpilze, Täublinge, Milchlinge und andere Gruppen mit Lamellen (= Spektrum der Natur / BLV Intensivführer). BLV, München/ Wien/ Zürich 1984, ISBN 3-405-12927-3, S. 52.
  6. a b c Hans E. Laux: Der neue Kosmos-Pilzatlas. 1. Auflage. Kosmos, Stuttgart 2002, ISBN 3-440-07229-0, S. 54.
  7. Alexander H. Smith: North American species of Mycena. Hrsg.: Ann Arbor. The Waverly Press, Baltimore 1947, S. 121–122 (englisch, quod.lib.umich.edu).
  8. Michael Kuo: Rickenella fibula. In: MushroomExpert.Com. März 2005, abgerufen am 30. März 2016 (englisch).
  9. a b Andreas Bresinsky, Christian Düring, Wolfgang Ahlmer: Rickenella fibula (Bull.:Fr.) Raith. In: Datenbank PILZOEK im Internet. Verbreitung und Ökologie mitteleuropäischer Pilzarten. 2. Update. 2007, abgerufen am 30. März 2016.
  10. Axel Schilling, Peter Dobbitsch: Rickenella fibula (Bulliard: Fries) Raithelhuber. In: Pilzkartierung 2000 Online. 2006, abgerufen am 30. März 2016 (Pilz-Verbreitungsatlas - Deutschland).
  11. Österreichische Mykologische Gesellschaft (ÖMG): Rickenella fibula (Bull. : Fr.) Raithelh. – Orangeroter Heftelnabeling, Gemeiner H. In: Datenbank der Pilze Österreichs. 2015, abgerufen am 30. März 2016 (Zugriff auf Datensatz nur über die Startseite möglich).
  12. Weltweite Verbreitung von Rickenella fibula. In: data.gbif.org. Abgerufen am 5. Dezember 2011.
  13. tintling.com
  14. Karin Montag: Zu Ehren von… Folge 15: Rickenella gackstatteriana. In: Der Tintling. Heft 6/2014, Nr. 91. Schmelz 2014, S. 81–98.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia DE

Orangeroter Heftelnabeling: Brief Summary ( German )

provided by wikipedia DE

Der Orangerote oder Gemeine Heftelnabeling (Rickenella fibula, Syn. Gerronema fibula, Omphalia fibula) ist eine Pilzart aus der Ordnung der Borstenscheiblingsartigen (Hymenochaetales). Die kleinen, zierlichen Fruchtkörper haben einen tief genabelten und oft lebhaft orangen Hut. Die deutlich blasser gefärbten Lamellen auf der Unterseite laufen weit an dem dünnen Stiel herab. Der Pilz kommt sowohl in Wiesen, Wäldern als auch in Mooren vor und wächst oft in Moospolstern. Die sehr häufige Art ist nahezu weltweit verbreitet.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia DE

Rickenella fibula

provided by wikipedia EN

Rickenella fibula or Omphalina fibula is a species of fungus belonging to the genus Rickenella. It is orange to yellow and occurs among moss, which is why it is sometimes called moss sentinel.[1] The cap is quite small, with a diameter usually less than 1 centimetre (38 in).[2] The stipe is relatively long.[1] It has little odor or taste, and is regarded as nonpoisonous.[3]

According to molecular analysis, the species is more closely related to certain polypores and crust fungi than other gilled mushrooms.[1] A similar species is Rickenella swartzii.[1]

References

  1. ^ a b c d Trudell, Steve; Ammirati, Joe (2009). Mushrooms of the Pacific Northwest. Timber Press Field Guides. Portland, OR: Timber Press. p. 132. ISBN 978-0-88192-935-5.
  2. ^ Grand guide encyclopédique des champignons, Jean-Louis Lamaison
  3. ^ Miller Jr., Orson K.; Miller, Hope H. (2006). North American Mushrooms: A Field Guide to Edible and Inedible Fungi. Guilford, CN: FalconGuide. p. 187. ISBN 978-0-7627-3109-1.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia EN

Rickenella fibula: Brief Summary

provided by wikipedia EN

Rickenella fibula or Omphalina fibula is a species of fungus belonging to the genus Rickenella. It is orange to yellow and occurs among moss, which is why it is sometimes called moss sentinel. The cap is quite small, with a diameter usually less than 1 centimetre (3⁄8 in). The stipe is relatively long. It has little odor or taste, and is regarded as nonpoisonous.

According to molecular analysis, the species is more closely related to certain polypores and crust fungi than other gilled mushrooms. A similar species is Rickenella swartzii.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia EN

Oranž rikenell ( Estonian )

provided by wikipedia ET

Oranž rikenell (Rickenella fibula) on kandseente hulka kuuluv seeneliik.

Seent on leitud ka Eestist.[1]

Viited

  1. Gerrit J. Keizer. Seente entsüklopeedia. Tallinn: Sinisukk, 2006. Lk 195

Välislingid

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipeedia autorid ja toimetajad
original
visit source
partner site
wikipedia ET

Oranž rikenell: Brief Summary ( Estonian )

provided by wikipedia ET

Oranž rikenell (Rickenella fibula) on kandseente hulka kuuluv seeneliik.

Seent on leitud ka Eestist.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipeedia autorid ja toimetajad
original
visit source
partner site
wikipedia ET

Omphale épingle ( French )

provided by wikipedia FR

Rickenella fibula

Rickenella fibula (omphale épingle, omphale aiguille ou omphale bibelot) est une espèce de champignons (Fungi) basidiomycètes de la famille des Tricholomataceae.

Ce minuscule champignon a été classé sous un nombre de genres inversement proportionnel à sa taille, passant du genre Agaricus (1784) à Micromphale (1821), Omphalina (1886), Hygrocybe (1889), Omphalia (1922), Mycena (1938), Hemimycena (1943), Marasmiellus (1948), Gerronema (1961) et enfin Rickenella (1973).

Son épithète spécifique est tirée du latin fibula, « fibule » ou « épingle », en référence à sa forme caractéristique.

Description

  • Chapeau de 0,5 à 1,5 cm de diamètre, jaune orangé, déprimé et plus foncé au centre, légèrement sillonné radialement.
  • Lames blanches à jaune pâle, décurrentes. Sporée blanche.
  • Pied de 3 à 7 cm de hauteur, orange pâle, très fin (1 à 2 mm) un peu duveteux à la base.
  • Chair orange, mince. Odeur et saveur fongiques faibles.

Habitat

Assez commun, Rickenella fibula pousse toute l'année dans l'herbe rase ou la mousse.

Comestibilité

C'est un champignon comestible mais trop ténu pour être utilisé.

Espèces proches

Le genre Rickenella et les genres proches comptent des dizaines d'espèces assez similaires. Rickenella fibula est la plus commune dans les pelouses des jardins après la pluie ou la rosée. Sa taille très petite évite aussi toute possibilité de confusion avec le laccaire laqué ou le marasme des Oréades.

Voir aussi

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia FR

Omphale épingle: Brief Summary ( French )

provided by wikipedia FR

Rickenella fibula

Rickenella fibula (omphale épingle, omphale aiguille ou omphale bibelot) est une espèce de champignons (Fungi) basidiomycètes de la famille des Tricholomataceae.

Ce minuscule champignon a été classé sous un nombre de genres inversement proportionnel à sa taille, passant du genre Agaricus (1784) à Micromphale (1821), Omphalina (1886), Hygrocybe (1889), Omphalia (1922), Mycena (1938), Hemimycena (1943), Marasmiellus (1948), Gerronema (1961) et enfin Rickenella (1973).

Son épithète spécifique est tirée du latin fibula, « fibule » ou « épingle », en référence à sa forme caractéristique.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia FR

Oranžinė laibūnėlė ( Lithuanian )

provided by wikipedia LT
LogoIF.png

Oranžinė laibūnėlė (lot. Rickenella fibula) – baltikinių (Tricholomataceae) šeimos, laibūnėlių (Rickenella) genties grybų rūšis.

  • Augimo vieta

Miškai, ypač spygliuočių, parkai, tarp samanų, žolių.

  • Augimo laikas

Vasara, ruduo.

  • Pagrindiniai požymiai

Sporos mažos, neamiloidinės.

Vaisiakūniai smulkūčiai, mažyčiai. Kepurėlė 0,5–1,5 cm skersmens, gaubtai paplokščia, įdubusi, paviršius lygus, geltonai oranžinis, išblunkantis iki gelsvos, pakraščiai vagoti. Lakšteliai rusvi, geltoni, nuaugtiniai. Kotas 3–6 (8)×0,10,2 cm, kepurėlės spalvos. Trama blyški. Sporos 4–5,5×2–2,5 μm.

Būdingi požymiai: oranžiniai mažyčiai vaisiakūniai.

Auga pavieniui ar grupėmis, tik miškuose. Labai dažna. Saprotrofas. Labai panaši į juosvanugarę laibūnėlę. Nevalgoma.

Literatūra

Lietuvos grybų atlasas, Vincentas Urbonas, Kaunas, LUTUTĖ, 2007, ISBN 978-9955-692-59-1, 104 psl.

Nuorodos

Vikiteka

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipedijos autoriai ir redaktoriai
original
visit source
partner site
wikipedia LT

Oranžinė laibūnėlė: Brief Summary ( Lithuanian )

provided by wikipedia LT

Oranžinė laibūnėlė (lot. Rickenella fibula) – baltikinių (Tricholomataceae) šeimos, laibūnėlių (Rickenella) genties grybų rūšis.

Augimo vieta

Miškai, ypač spygliuočių, parkai, tarp samanų, žolių.

Augimo laikas

Vasara, ruduo.

Pagrindiniai požymiai

Sporos mažos, neamiloidinės.

Vaisiakūniai smulkūčiai, mažyčiai. Kepurėlė 0,5–1,5 cm skersmens, gaubtai paplokščia, įdubusi, paviršius lygus, geltonai oranžinis, išblunkantis iki gelsvos, pakraščiai vagoti. Lakšteliai rusvi, geltoni, nuaugtiniai. Kotas 3–6 (8)×0,10,2 cm, kepurėlės spalvos. Trama blyški. Sporos 4–5,5×2–2,5 μm.

Būdingi požymiai: oranžiniai mažyčiai vaisiakūniai.

Auga pavieniui ar grupėmis, tik miškuose. Labai dažna. Saprotrofas. Labai panaši į juosvanugarę laibūnėlę. Nevalgoma.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipedijos autoriai ir redaktoriai
original
visit source
partner site
wikipedia LT

Omphalina fibula ( Pms )

provided by wikipedia PMS
Drapò piemontèis.png Vos an lenga piemontèisa Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Capel fin a 1 cm, nombrilà o a ambossor, groson pì o men viv, dle vire scasi bianch con ël disch giaunastr. Lamele bianche. Gamba àuta fin a 6 cm e larga fin a 0,2 cm, groson ciàir, peilosa.

Ambient

A chërs ant ij mojiss, ant ij bòsch o ant ij pra.

Comestibilità

WHMIS Class D-1.svg A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Sensa anteresse alimentar.

Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse

  • Omphalina fibula (RomagnesBull. : Fr.) Quélet
  • [= Mycena fibula (Bull. : Fr.) Kühner; Rickenella fibula (Bull. : Fr.) Raith.]
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia PMS

Omphalina fibula: Brief Summary ( Pms )

provided by wikipedia PMS

Capel fin a 1 cm, nombrilà o a ambossor, groson pì o men viv, dle vire scasi bianch con ël disch giaunastr. Lamele bianche. Gamba àuta fin a 6 cm e larga fin a 0,2 cm, groson ciàir, peilosa.

Ambient

A chërs ant ij mojiss, ant ij bòsch o ant ij pra.

Comestibilità

WHMIS Class D-1.svg A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Sensa anteresse alimentar.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia PMS