Sprzężniaki, sprzężniowe, sprzężniowce (Zygomycota Moreau) – gromada jądrowców należąca do królestwa grzybów (Fungi)[1].
Sprzężniowce (Zygomycota) to niewielka grupa (ok. 300 gat.) grzybów saprofitycznych (wyjątki to pasożyty owadów). Grzyby saprofityczne rozwinęły się w połowie karbonu. Ich szczątki są bardzo rzadko spotykane z powodu braku elementów szkieletowych. Wyróżniamy trzy główne linie rozwojowe: skoczkowce, sprzężniowce oraz grzyby wyższe: workowce i podstawczaki. Sprzężniaki posiadają grzybnię zbudowaną ze strzępek wielojądrowych (tzw. komórczaki), zwykle bez przegród. W ścianie komórkowej znajduje się chityna.
Występuje zarówno rozmnażanie płciowe, jak i bezpłciowe. Rozmnażanie płciowe zachodzi na drodze zygogamii (jest to rodzaj gametangiogamii). Sprzężniaki są heterotaliczne, to znaczy, że wytwarzają dwa rodzaje strzępek, które morfologicznie zupełnie nie różnią się od siebie, są jednak zróżnicowane płciowo, co oznacza się jako (+) i (-).
Gdy zetkną się dwie odmienne płciowo strzępki (+) i (-), ich ściany rozpuszczają się, zawartość cytoplazmy zlewa się, co nazywa się plazmogamią. W jądrach komórkowych pochodzących od obydwu gametangiów następują podziały mitotyczne, a po nich następuje zlewanie się jąder pochodzących od różnych gametangiów, czyli wielokrotna kariogamia. Powstaje wielojądrowa zygospora o diploidalnej liczbie chromosomów. Otacza się ona grubą ścianą o ciemnej barwie i przechodzi w okres spoczynku. W tym okresie pełni więc funkcję przetrwalnika. Gdy zaczyna kiełkować, zaraz w jej jądrach zachodzi mejoza i powstają jądra haploidalne[2].
Z kiełkujących zygospor rozwijają się strzępki powietrzne oraz sporangiofory z zarodniami. W zarodniach na drodze bezpłciowej wytwarzane są zarodniki. Roznosi je wiatr, ale prawdopodobnie także woda, owady i niektóre inne drobne zwierzęta[3].
Większość gatunków to saprotrofy odżywiające się martwą materią organiczną. Są sprawcami wielu przypadków pleśnienia artykułów spożywczych, tekstyliów, zawilgoconego papieru itp. Pleśniak biały rozwija się zwłaszcza na produktach mlecznych, a rozłożek czerniejący tworzy czarne naloty pleśni zwykle na owocach. Niektóre gatunki są jednak pasożytami innych grzybów oraz owadów. Niektóre gatunki rozłożków są wykorzystywane do przemysłowej produkcji kwasu mlekowego.
Według Index Fungorum klasyfikacja Zygomycota nie jest dokończona. Nie określono podziału na klasy, zaliczono natomiast do Zygomycota następujące rzędy i rodzaje incertae sedis[4].
Sprzężniaki, sprzężniowe, sprzężniowce (Zygomycota Moreau) – gromada jądrowców należąca do królestwa grzybów (Fungi).
