De Barchjeblom (Iris pseudacorus) is in 80 sm oant ien meter hege ouwerplant fan swiet, stilsteand of stadich streamend wetter. De plant groeit yn ûndjip wetter dat oant sawat 30 sm djip is. De plant wurdt ek wol bargeblom, bargesnyl, earrebarreblom earrebarresnyl en floddermûtse neamd.
De lange, smelle blêden hawwe in wat opsteande middennerf en bliuwe it hiele jier grien.
De blommen binne fan maaie oant juny te sjen en binne 5 oant 12 sm yn trochsneed. De blom hat in grut grien skutblêd, trije grutte ôfhingjende blomdekslippen, en trije lytsere kroanblêden. Nei de bloei sitte de siedden as in rôltsje munten opinoar steapele yn trijekantige sieddoazen (barchjes). Dizze befetsje loftholten wêrtroch't se driuwen bliuwe. Bern boartsje faak mei de fruchten troch der lúsjefersprikjes yn te stekken om sa bisten út te byldzjen.
Yn Fryslân is de barchjeblom in bekende plant by sleatten lâns en op oare sompige plakken mei ûndjip wetter. It oantal planten rûn ein 20e iuw in Nederlân slim werom, reden wêrom't de plant yn Nederlân wetlik beskerme west hat, mar no net mear.
Trochdat de barchjeblom safolle fiedingsstoffen út it wetter opnimt, kin de plant bydrage oan it skjinhâlden fan it wetter.
De nektar is nochal djip weistoppe, Bijen en hommels moatte der hielendal yn krûpe om by de nektar te kommen. At de blommen hielendal ryp binne, rôlje de siedden der út. De siedden driuwe oer it wetter oant se by de wâl stykjen bliuwe en ûntkime.
Oare planten yn de omjouwing binne bygelyks de dotterblom, kalmuswoartel en bûterblêden yn de buert.
De lissnúttuorre (Mononychus punctum-album) is in lyts (3-4 mm) tuorke dat libbet fan de sappen fan de barchjeblom, de rûp libbet fan en yn de siedden.
De barchjeblom kan in túnfivers kweekt wurde. De fiver moat dêrfoar wol grut genôch wêze, oars groeit de fiver hurd ticht en ha de planten net folle profyt fan inoar. Yn de tún kin fermeardering troch siedfoarming (siedden drûch bewarje) én troch skuorren barre.
De Barchjeblom (Iris pseudacorus) is in 80 sm oant ien meter hege ouwerplant fan swiet, stilsteand of stadich streamend wetter. De plant groeit yn ûndjip wetter dat oant sawat 30 sm djip is. De plant wurdt ek wol bargeblom, bargesnyl, earrebarreblom earrebarresnyl en floddermûtse neamd.
De lange, smelle blêden hawwe in wat opsteande middennerf en bliuwe it hiele jier grien.
De blommen binne fan maaie oant juny te sjen en binne 5 oant 12 sm yn trochsneed. De blom hat in grut grien skutblêd, trije grutte ôfhingjende blomdekslippen, en trije lytsere kroanblêden. Nei de bloei sitte de siedden as in rôltsje munten opinoar steapele yn trijekantige sieddoazen (barchjes). Dizze befetsje loftholten wêrtroch't se driuwen bliuwe. Bern boartsje faak mei de fruchten troch der lúsjefersprikjes yn te stekken om sa bisten út te byldzjen.
She lus 'sy chynney Iridaceae ee cleeshag ny cliogagh (Iris pseudacorus). T'ee dooghyssagh da'n Oarpey, yn Aishey heear as yn Affrick heear-hwoaie. She "far-acorus" eh bun yn ennym oaylleeagh eck, er y fa dy vel ny duillagyn eck gollrish duillagyn Acorus calamus.
She lus lussagh sheer-vio t'ayn. T'ee gaase wheesh as 150cm er yrjid. Ta duillagyn cliweagh wheesh as 90cm er lhiurid eck. Ta blaaghyn buigh gial eck, 7-10 cm er lheead. T'ad goll er pollnaghey liorish shellanyn breck as shey-chassee elley. [1] She kishtag eh y mess eck, as ymmodee rassyn dhoneyn aynjee.
Share jee thalloo tash, as t'ee cadjin ayns curree. T'ee shassoo noi ushey wheesh as 25cm er diunid, pH injil (3.6-7.7) as thalloo gyn ocsygien.[1] T'ee skeeaylley liorish raisoamyn chammah's rassyn; ta ny rassyn snaue er yn ushtey dys thalloo noa. Ga dy nee lus ushtee t'ayn, ta ny raisoamyn surranse çhirmid beayn. T'ee gaase wheesh ard as 300m erskyn yrjid ny marrey. [1] Ta feme eck er ram nitrageen. [1]
Ayns Albin heear, ta thammagyn cleeshag nyn oayllyn scanshoil da eean raip.
She lus jesheenagh cadjin t'ayn ayns ardjyn tempreilagh.[2] Ta caghlaaghyn troarag ayn ta cooie da garey curree. Chossyn daa hroarag Award of Garden Merit liorish y Royal Horticultural Society:-
Ayns ardjyn, ta cleeshag er jeet dy ve ny lus ruegyssagh ta cur lossreeyn dooghyssagh fo smaght. S'doillee eh geddyn rey ree, eer liorish traaue raisoamyn.
Ta lhiettrimys er y lus ayns kuse dy vuill: [1]
Ren ad ymmyd jeh'n raisoam myr stoo lheeys.[14] She jough hilgee v'ayn dy cadjin. Ta'n soo eck geyre as farbagh da'n chrackan as scowanyn. Foddee eh gientyn çhingys gailley rish ee.[15]
Ren ad ymmyd jee dys glenney ushtey, er coontey'n ablid eck dy soo stiagh meainyn trome.[16] Ta ny fraueyn eck cochiangley drundin as lhiettal crimmey.[16]
Blaa
Iris pseudacorus
Iris pseudacorus
Iris pseudacorus
Messyn
Rassyn
She lus 'sy chynney Iridaceae ee cleeshag ny cliogagh (Iris pseudacorus). T'ee dooghyssagh da'n Oarpey, yn Aishey heear as yn Affrick heear-hwoaie. She "far-acorus" eh bun yn ennym oaylleeagh eck, er y fa dy vel ny duillagyn eck gollrish duillagyn Acorus calamus.
Güül wüfen (Iris pseudacorus) san en plaant faan det famile Iridaceae. Jo kem faan Euroopa bit Waastsibiirien föör.
Iris pseudacorus (kent as seg, seggan, seggie, or horse-gleddenin) is a species in the genus Iris, o the faimily Iridaceae. It is native tae Europe, wastren Asie an northwast Africae.
It is an yerbaceous flouerin perennial plant, growin tae 1-1.5 m (or a rare 2 m) taw, wi erect leafs up tae 90 cm lang an 3 cm braid. The flouers is bricht yellae, 7-10 cm athort, wi the typical iris fairm. The fruit is a dry capsule 4-7 cm lang, containin numerous fauch broun seeds.
I. pseudacorus grows baist in vera weet condeetions, an is aften common in wetlands, where it tolerates submersion, law pH, an anoxic soils. The plant skails swith, bi baith rhizome an watter-dispersed seed. It fills a seimilar niche tae that o Typha an aften grows wi it, though uisually in shallower watter. While it is primarily an aquatic plant, the rhizomes can survive prolonged dry condeetions.
Lairge I. pseudacorus staunds in wastren Scotland fairm a vera important feedin an breedin habitat for the endangered Corn Craik.
I. pseudacorus is ane o twa iris species native tae the Unitit Kinrick, the ither bein Iris foetidissima (Stinkin iris).
It is widely planted in temperate regions as an ornamental plant, wi several cultivars selectit for bog gairden plantin. The follaein cultivars haes gained the Ryal Horticultural Society's Awaird o Gairden Merit:-
In some regions, it haes escaped frae cultivation tae establish itsel as an invasive aquatic plant that can create dense, monotypic staunds, ootcompetin ither plants in the ecoseestem. Whaur it is invasive, it is teuch tae remuive on a lairge scale. Even pleuchin the rhizomes is aften feckless. It haes been banned in some auries but is still widely sellt in ithers for uise in gairdens.
The rhizome haes historically been uised as an yerbal remedy, maist aften as an emetic. Whan applied tae the skin or inhaled, the tannin-rich juices can be acrid an irritatin.
This plant haes been uised as a fairm o watter treatment syne it has the ability tae tak up hivy metals through its ruits.
Closeup
Iris pseudacorus
Iris pseudacorus
Iris pseudacorus
Fruit
Iris pseudacorus (kent as seg, seggan, seggie, or horse-gleddenin) is a species in the genus Iris, o the faimily Iridaceae. It is native tae Europe, wastren Asie an northwast Africae.
De pinksterbloeme (Latien: Iris pseudacorus) is een 80 centimeter tot 1 meter hoge oeverplaante van zeut, stilstaond of langzaam streumend waoter. De plaante greuit in waoter dat tot zo'n 30 centimeter diep is.
De lange, smalle blaojen hemmen een iets opstaond middennarf en blieven 't hele jaor greun.
De bloemen bin van mei tot juni te zien en bin 5 tot 12 cm in deursnee. De bloeme hef een groot greun schutblad, dree grote ofhangende bloemdekslippen, en dree kleinere kroonblaojen. Nao de bleui zitten de zaojen as een rolletjen munten op-estapeld in dreekaantige zaoddeuzen. Disse bevatten luchholtes waordeur ze blieven drieven.
In Nederlaand en in iets mindere maote in Vlaanderen is de plaante een bekend gezichte langes sloten en aandere ondiepe waoterwegen. 't Antal plaanten in Nederlaand daolen een bonke an 't einde van de 20e eeuw. Dit is de rejen waorumme as de plaante in Nederlaand wettelijk bescharmp was. Tegensworig is de pinksterbloeme gien bescharmde plaante meer.
De pinksterbloeme (Latien: Iris pseudacorus) is een 80 centimeter tot 1 meter hoge oeverplaante van zeut, stilstaond of langzaam streumend waoter. De plaante greuit in waoter dat tot zo'n 30 centimeter diep is.
De lange, smalle blaojen hemmen een iets opstaond middennarf en blieven 't hele jaor greun.
De bloemen bin van mei tot juni te zien en bin 5 tot 12 cm in deursnee. De bloeme hef een groot greun schutblad, dree grote ofhangende bloemdekslippen, en dree kleinere kroonblaojen. Nao de bleui zitten de zaojen as een rolletjen munten op-estapeld in dreekaantige zaoddeuzen. Disse bevatten luchholtes waordeur ze blieven drieven.
Żôłti józefk abò iris (Iris pseudacorus L., 1753) – to je wielelatnô roscëna z rodzëznë józefkòwatëch. Żôłti józefk rosce m. jin. na Kaszëbach.
Żôłti józefk abò iris (Iris pseudacorus L., 1753) – to je wielelatnô roscëna z rodzëznë józefkòwatëch. Żôłti józefk rosce m. jin. na Kaszëbach.
