Zaraza błękitnawa (Orobanche coerulescens Stephan ex Willd.) – gatunek rośliny z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae).
Nazewnictwo
Ma liczne synonimy nazwy łacińskiej[2]
-
Orobanche ammophila C. A. Mey.
-
Orobanche bodinieri H. Lév.
-
Orobanche canescens Bunge
-
Orobanche japonensis Makino
-
Orobanche korshinskyi Novopokr.
-
Orobanche mairei H. Lév.
-
Orobanche nipponica Makino
Zasięg występowania
Występuje w środkowej, południowej i południowo-wschodniej Europie oraz na obszarach Azji o umiarkowanym klimacie[2]. W Polsce jest bardzo rzadka. Podawana była tylko w starszej literaturze ze stanowisk nad dolną Wisłą w północnej części kraju[3].
Morfologia
-
Łodyga
- Żółtawa, w górnej części gęsto, wełniście, biało owłosiona i pokryta łuskami.
-
Kwiaty
-
Grzbieciste, zebrane w jajowatolancetowaty, gęsty kłos. Łatki kielicha jajowatolancetowate, do połowy dwudzielne. Korona kwiatu najwęższa w środku, łukowato zgięta, niebieskolila, w nasadzie żółtawobiała, długości 10-23 mm. Znamię żółtawobiałe[4].
Biologia i ekologia
Bylina, geofit. Jest rośliną bezzieleniową i, jak wszystkie zarazy, pasożytem. Kwitnie od czerwca do lipca. Pasożytuje na różnych gatunkach krwawnika oraz bylicy[5].
Zagrożenia i ochrona
W latach 2004-2014 roślina była objęta w Polsce ochroną ścisłą, od 2014 roku podlega częściowej ochronie gatunkowej[6]. Roślina jest umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[7] w grupie gatunków wymierających, krytycznie zagrożonych (kategoria zagrożenia E). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię CR (krytycznie zagrożony)[8]. Znajduje się także w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin[9] w grupie gatunków krytycznie zagrożonych (kategoria zagrożenia CR).
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-24].
-
↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN) (ang.). [dostęp 2011-01-17].
-
↑ Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
-
↑ W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
-
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
-
↑ Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
-
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
-
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
