dcsimg

Solenoidea ( Breton )

provided by wikipedia BR
lang="br" dir="ltr">

Solenoidea a zo un uskerentiad blotviled daouglerek hag a vez graet '"kontelleged", "treid-kontell" pe "kontilli" anezho abalamour d'o stumm.

Kerentiadoù

Hervez NCBI (2010) emañ e-barzh:

Hervez ITIS (2010) emañ e-barzh:

  • ar c'herentiad Pharidae H. Adams & A. Adams, 1858
  • ar c'herentiad Solenidae Lamarck, 1809

Notennoù ha daveennoù

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Skrivagnerien ha kempennerien Wikipedia |
original
visit source
partner site
wikipedia BR

Solenoidea: Brief Summary ( Breton )

provided by wikipedia BR
lang="br" dir="ltr">

Solenoidea a zo un uskerentiad blotviled daouglerek hag a vez graet '"kontelleged", "treid-kontell" pe "kontilli" anezho abalamour d'o stumm.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Skrivagnerien ha kempennerien Wikipedia |
original
visit source
partner site
wikipedia BR

Solenoidea ( Spanish; Castilian )

provided by wikipedia ES

Los solenoideos (Solenoidea) es una superfamilia de moluscos bivalvos de la orden de los veneroides, conocidos popularmente como navajas.

Son mariscos muy apreciados gastronómicamente en Asia y en Europa, y también se utilizan cómo cebo para la pesca de ciertas especies de peces.

Características

Los solenoideos o navajas son bivalvos con la concha de forma alargada y simétrica. Las valvas son lisas y articuladas entre ellas en toda su longitud. En uno de los extremos de la concha se encuentra la cabeza atrofiada y, en el otro, el pie en forma de hacha.

Taxonomía

Para la mayoría de los autore, la superfamilia comprende dos familias:[2]

 src=
Vista por un extremo.
  • Superfamilia Solenoidea

Sin embargo, el National Center for Biotechnology Information (NCBI) estadounidense considera tres:[3]

  • Superfamilia Solenoidea
    • Familia Cultellidae Davies, 1935
    • Familia Pharidae H. Adams & La. Adams, 1856
    • Familia Solenidae Lamarck, 1809

Para los demás autores, las especies de la familia de los Cultellidae estarían integradas en la familia de los Pharidae.

Usos

Cocina

 src=
Navajas de la especie Solen marginatus en el mercado de la Boquería, Barcelona.

Las navajas se cocinan ampliamente en Asia y Europa. Se cocinan de forma muy directa, asadas a la parrilla o a la plancha, a menudo salteadas con aceite, ajo, hierbas aromáticas, y chiles o con salsa de soja, dependiendo del país. Pueden congelarse, y su carne sigue siendo firme después de descogeladas.

Cebo para pesca

Las navajas también se emplean cómo cebo para la pesca de, entre otros pescados, la dorada (Sparus aurata) y otros espáridos o la lubina.

Notas

Bibliografía

  • Cunqueiro, A La. (1973): La cocina gallega. Vigo: Editrorial Galaxia. ISBN 84-7154-181-5.
  • González González, M., coord. (2012): Dicionariuo de alimentación y restauración. Santiago de Compostela: Junta de Galicia. Termigal. ISBN 978-84-453-5056-0.
  • Lahuerta Mouriño, Fernando y Francisco X. Vázquez Álvarez (2000): Vocabulario multilingüe de organismos acuáticos. Santiago: Junta de Galicia. ISBN 84-453-2913-8.
  • Ramonell, R. (1986): Guía de los mariscos de Galicia. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-7154-506-3.
  • Ríos Panisse, Mª de él Carmen (1977): Nomenclatura de lana flora y fauna marítimas de Galicia.I. Invertebrados y peces. Palabra, Anejo 7. Santiago de Compostela: Univerdsidad de Santiago de Compostela. ISBN 84-7191-008-X.
  • Rolán, R. y Jorge Otero-Schmitt (1996): Guía de los moluscos de Galicia. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-8288-072-1.
 title=
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores y editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia ES

Solenoidea: Brief Summary ( Spanish; Castilian )

provided by wikipedia ES

Los solenoideos (Solenoidea) es una superfamilia de moluscos bivalvos de la orden de los veneroides, conocidos popularmente como navajas.

Son mariscos muy apreciados gastronómicamente en Asia y en Europa, y también se utilizan cómo cebo para la pesca de ciertas especies de peces.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores y editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia ES

Solenoidea ( French )

provided by wikipedia FR

Couteau

Les Solenoidea (couteaux) sont une super-famille de mollusques bivalves.

Liste des familles

Selon World Register of Marine Species (1 juin 2016)[1] et ITIS (1 juin 2016)[2] :

Selon NCBI (1 juin 2016)[3] :

Description

 src=
Vue de côté

Les couteaux sont des bivalves aux coquilles équivalves aplaties de forme allongée (ce mollusque est en effet endobenthique de type fouisseur profond) et symétrique. Les coquilles à l'ornementation assez faible sont lisses et reliées entre elles sur toute la longueur. À l'une des extrémités du coquillage se trouve la tête atrophiée et, de l'autre, le pied en forme de hache.

Pêche

Le couteau occupe les secteurs de sable à gros grains [réf. nécessaire] de l'étage médiolittoral et de l'étage infralittoral. Il est aisé à repérer à marée basse par la présence de petits trous en forme de huit.

Comme le couteau s’enfonce dans la vase à 40-50 cm de profondeur, il faut saupoudrer de sel les deux petits conduits d'aération qu'ils forment dans le sable et rajouter un peu d'eau de mer afin que le sel pénètre bien dans le conduit. Puisque la concentration en sel devient trop élevée, le couteau sort de son trou pour échapper à ce milieu devenu hostile. Il faut ensuite le saisir avant qu'il ne replonge dans le sable. Il est souvent raconté aux enfants que le couteau croit être à marée haute lorsqu'on rajoute du sel, ceci afin de rendre la pêche moins abrupte et plus agréable pour les enfants.

Une autre technique plus déplaisante pour le couteau consiste à introduire une baleine de parapluie, recourbée à une de ses extrémités, dans le trou, à travers le couteau et à la faire pivoter d’un quart de tour pour extraire le coquillage. Cette seconde méthode abîme la chair blanc crème d’un couteau.

Attention, ils sont méfiants : toujours avoir le vent face à soi et ne pas créer d'ombre sur le trou.

Cette pêche se pratique les jours de grandes marées lorsque la mer se retire au plus loin du rivage.

Cuisine

 src=
Couteaux en vente sur le marché de La Boqueria à Barcelone

Il s'agit d'un coquillage ferme quand il est trop cuit, comme beaucoup de mollusques. Ils sont largement cuisinés en Asie et en Europe même s'ils deviennent assez rares dans cette dernière région de par le changement des mentalités en matière de consommation. Ils sont cuits de manière assez simple, souvent sautés avec de l'ail, des fines herbes, du gingembre ou encore du piment, déglacés à l'alcool ou encore à la sauce soja selon les pays. Les couteaux peuvent être congelés et la chair demeure ferme après décongélation.

Appât

On utilise aussi le couteau comme appât, entre autres pour la pêche à la dorade, au bar, au sar, ou au marbré.

Notes et références

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia FR

Solenoidea: Brief Summary ( French )

provided by wikipedia FR

Couteau

Les Solenoidea (couteaux) sont une super-famille de mollusques bivalves.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia FR

Solenoideos ( Galician )

provided by wikipedia gl Galician

A dos solenoideos (Solenoidea) é unha superfamilia de moluscos bivalvos da orde dos veneroides, coñecidos popularmente como navallas e longueiróns.

Son mariscos moi apreciados gastronomicamente en Asia e en Europa, e tamén se utilizan como carnada para a pesca de certas especies de peixes.

Características

Os solenoideos ou navallas son bivalvos coa cuncha de forma alongada e simétrica. As valvas son lisas e articuladas entre elas en toda a súa lonxitude. Nun dos extremos da cuncha encóntrase a cabeza atrofiada e, no outro, o pé en forma de machada.

Taxonomía

Para a maioría dos autores a superfamilia comprende dúas familias:[1][2]

 src=
Vista por un extremo.
  • Superfamilia Solenoidea

Porén, o National Center for Biotechnology Information (NCBI) estadounidense considera tres:[3]

  • Superfamilia Solenoidea
    • Familia Cultellidae Davies, 1935
    • Familia Pharidae H. Adams & A. Adams, 1856
    • Familia Solenidae Lamarck, 1809

Para os máis dos autores, as especies da familia dos Cultellidae estarían integradas na familia dos Pharidae.[1]

Especies galegas e os seus nomes

Especies

Nas praias de Galicia están documentadas as seguintes especies:

Nomes

Botándolle unha ollada á bibliografía dispoñíbel, parece que todos os solenoideos que se encontran en Galicia son coñecidos, indistinta e maioritariamente, polos nomes de longueirón e navalla.

  • Ensis ensis (L.), da que recolle os nomes de aguillolo blanco, aveso, cadela, caíño, carabela, carallete, espadín, meisán e pisasote, rexistradas en cadanseu porto; carallote, en dous; longueirón (e as súas variantes) en 23 localidades, e navalla, en 18.
  • Ensis siliqua (L.), carabela, caramela, navalla e longueirón (e variantes), cada unha nun lugar (cómpre dicir que tanto navalla como as tres variantes de longueirón citadas, foron recollidas por Maria do Carmo Henríquez Salido no Grove).
  • Solen dactylus, da que rexistra os nomes, obtidos indirectamente, de carallete (Abuín), carallote (P. Crespo, Abuín) lingueirón (P. Crespo), longueirón (P. Crespo, Cornide, Abuín) e navalla (P. Crespo). Por outra parte di que descoñece as claves que manexara o P. Crespo, e que polos nomes vulgares que dá, sospeita que se trata dun sinónimo de Solen vagina, ou ben das dúas especies de Ensis citadas arriba. Desde logo que o Padre Crespo non puido manexar as claves actuais, xa que Solen dactylus é unha especie descrita e 1989 por Cosel, propia das augas de Paquistán; quizais a recollera da obra do presbítero Cristóbal de Medina Conde Relación Ichthyologica, o de los pescados fluviales y marítimos de todas especies, mariscos, árboles, plantas, y otras producciones que se sacan y cogen en estas costas de Málaga, con lo demás perteneciente a la Conchiliologia, publicada en 1789, e que cita a especie Solen Dactylus, que, efectivamente, se identifica coa actual Solen marginatus (que Ríos engloba en Solen vagina)
  • Rosa Ramonell, na súa Guía,[5] só recolle tres:
  • Ensis ensis, á que lle dá o nome de navalla, admitindo como sinónimos numerosos nomes recollidos da Nomenclatura de Ríos Panisse para Solen vagina,[4] entre eles longueirón.
  • Ensis siliqua, á que adxudica o nome de longueirón, admitindo como sinónimos carabela e linqueirón, pero tamén navalla, e
  • Solen marginatus, para o que escolle dous nomes, longueirón e longueirón vello (este último non recollido por Ríos Panisse), ademais de moitos outros, entre eles navalla.
É dicir que, para esta autora, son aplicábeis os nomes de navalla e longueirón para as tres especies por ela recollidas, aínda que sexan de dous xéneros diferentes. (Pola contra, a RAG distingue entre navalla, nome que dá a Ensis ensis,[6] e longueirón, que reserva para Ensis siliqua,[7] aínda que sexan especies do mesmo xénero).
  • Na máis moderna Guía dos moluscos de Galicia, de Emilio Rolán e Jorge Otero-Schmitt,[8] estes autores recollen as seguintes especies, para as que dan os nomes que se indican:
  • Ensis arcuatus (os mesmos nomes que para Solen marginatus e, ademais, o de caramela)
  • Ensis ensis (no se indica nome)
  • Ensis minor (non se indica nome)
  • Ensis siliqua (os mesmos nomes que para Solen marginatus e, ademais, o de caramela)
  • Pharus legumen (non se indica nome)
  • Solen marginatus (carallote, carallete, navalla e longueirón)
  • O Vocabulario multilingüe dos profesores Lahuerta e Vázquez,[9] que non recolle só as especies propias das nosas augas, senón moitas outras de distribución mundial que son de interese pesqueiro, e que conta coa colaboración do Termigal para o tratamento lingüístico e terminolóxico, podemos ver:
– Xénero Cultellus
  • Cultellus tenuislongueirón africano
– Xénero Ensis
  • Ensis directusnavalla de América do Norte
  • Ensis ensisnavalla
  • Ensis gorensisnavalla de Gorea
  • Ensis siliqualongueirón
– Xénero Pharus
  • Pharus legumennavallón
– Xénero Siliqua
  • Siliqua patulalongueirón de Alasca
– Xénero Solecurtus
  • Solecurtus strigilatusnavallón curto raspado
– Xénero Solen
  • Solen capensislongueirón do Cabo
  • Solen guineensislongueirón de Guinea
  • Solen margiunatuslongueirón vello
  • Solen oblicuuslongueirón antillano
– Xénero Tagelus
  • Tagelus adansoniinavallón de Adanson
  • Tagelus plebeiusnavallón macizo

Estes autores parecen decantarse por reservar o termo común navalla para o xénero Ensis (e especies similares doutros xéneros), e o de longueirón para Solen (e especies similares doutros xéneros); iso si, coa contradición de que Ensis siliqua é o longueirón propiamente dito

  • Por último, no Dicionario de alimentación e restauración, coordinado por Manuel González González e editado pola Xunta de Galicia en 2012 se lle dan ás especies galegas os nomes:[10]

Marisqueo

As navallas viven en praias de area grosa nas zonas infrealitoral e mediolitoral, onde están enterrados até os 40 ou 50 cm de profundidade. Son fáciles de encontrar na marea baixa pola presenza de pequenos orificios en forma de oito.

En Galicia o marisqueo pode realizarse ben mediante unha arte de tracción mecánica que se serve dun angazo denominado rastro da navalla, ben botando sal nos buratos que quedan ao descuberto coa marea baixa, facendo que a concentración de sal sexa demasiado elevada e que o animal saia do seu agocho para escapar a este medio hostil, ou ben metendo un ferro nos buratos.

Este último procedemento precisa certa destreza, pois, unha vez descuberto o burato, crávase de súpeto un peculiar pau denominado fisga ou gancha introducíndoo entre as valvas, de xeito que a navalla, ao sentir a presión e pechalas, se aferra a ela, podendo así o mariscador tirar da fisga e deixar o bivalvo ao descuberto.

Hoxe en día tamén é habitual a súa captura por mergullo a pulmón, método máis selectivo e que non dana o medio ambiente mariño.

Usos

Cociña

 src=
Navajas da especie Solen marginatus no mercado de
La Boqueria, Barcelona.

As navallas cocíñanse amplamente en Asia e Europa, aínda que nesta última rexión o seu consumo fíxose bastante raro nos últimos anos debido a un cambio nas actitudes dos consumidores, excepto en España e singularmente en Galicia, onde cada vez son máis apreciadas.

Cocíñanse de forma moi directa, asadas á grella ou á prancha, a miúdo salteadas con aceite, allo, herbas aromáticas, e chiles ou con salsa de soia, dependendo do país. En Galicia adoitan facerse grellados ou abertos á prancha, adobados con aceite, allo e zume de limón.

Poden conxelarse, e a súa carne segue sendo firme despois de desconxelalas.

Segundo Cunqueiro, falando dos bivalvos,

«cando máis simplemente se guisan estas cusas, millor. Hai que salvar o seu natural por riba de todo».[11]

E que

«as ameixas, os croques, os longueiróns, fan moi bos arroces, que non deben levare máis que o aceite no que se dora a cebola e abre o arroz, e a ameixa, ou o croque, ou o longueirón. Nada de pemento, aínda que lle vai ben que amarelée o arroz o azafrán».[11]

Carnada para a a pesca

As navallas tamén se empregan como carnada para a pesca de, entre outros peixes, a dourada (Sparis aurata) e outros espáridos ou a robaliza.

Notas

  1. 1,0 1,1 1,2 Solenoidea Lamarck, 1809 no WoRMS.
  2. Solenoidea, TSN 566880;Lamarck, 1809 no SIIT.
  3. Solenoidea no NCBI.
  4. 4,0 4,1 Ríos Panisse, M. C. (1977), pp. 142-144.
  5. Ramonell, R. (1985), pp. 97-103),
  6. navalla, 2ª acep. no dicionario da RAG.
  7. longueirón no dicionario da RAG.
  8. Rolán e Otero (1996).
  9. Lahuerta e Vázquez (2000).
  10. González, M., coord. (2012).
  11. 11,0 11,1 Cunqueiro, A. (1973), p. 69.

Véxase tamén

Bibliografía

Outros artigos

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores e editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia gl Galician

Solenoideos: Brief Summary ( Galician )

provided by wikipedia gl Galician

A dos solenoideos (Solenoidea) é unha superfamilia de moluscos bivalvos da orde dos veneroides, coñecidos popularmente como navallas e longueiróns.

Son mariscos moi apreciados gastronomicamente en Asia e en Europa, e tamén se utilizan como carnada para a pesca de certas especies de peixes.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores e editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia gl Galician

Solenoidea ( Italian )

provided by wikipedia IT

Solenoidea è una superfamiglia di molluschi bivalvi dell'ordine Veneroida.

Famiglie

 title=
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autori e redattori di Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia IT

Solenoidea: Brief Summary ( Italian )

provided by wikipedia IT

Solenoidea è una superfamiglia di molluschi bivalvi dell'ordine Veneroida.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autori e redattori di Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia IT

Solenoidea ( Dutch; Flemish )

provided by wikipedia NL

Solenoidea zijn een superfamilie van tweekleppigen uit de orde Adapedonta.

Taxonomie

De volgende families zijn bij de superfamilie ingedeeld:

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia-auteurs en -editors
original
visit source
partner site
wikipedia NL

Solenoidea: Brief Summary ( Dutch; Flemish )

provided by wikipedia NL

Solenoidea zijn een superfamilie van tweekleppigen uit de orde Adapedonta.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia-auteurs en -editors
original
visit source
partner site
wikipedia NL