Kapustowate, krzyżowe (Brassicaceae Burnett, Cruciferae Juss.[2]) – rodzina roślin zielnych, rzadziej drzew i krzewów, należąca do rzędu kapustowców (Brassicales). Liczy 343[3]–353[1] rodzaje i około 3630[3]–4010[1] gatunków. Występują one na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, brak ich też w zwartych obszarach występowania nizinnych lasów równikowych[1]. Bardzo wielu przedstawicieli występuje na obszarach pod wpływem klimatu umiarkowanego i arktycznego, także na obszarach górskich. Obszarami o największym zróżnicowaniu tych krzyżowych jest południowo-zachodnia Azja, basen Morza Śródziemnego i zachodnia część Ameryki Północnej[3]. Wiele roślin z tej rodziny ma duże znaczenie użytkowe. Do popularnych warzyw należą różnorodne odmiany uprawne kapusty warzywnej, właściwej i rzepaku, bardziej regionalnie popularne są: kapusta abisyńska, sitowata i modrak morski. W postaci liści dodawanych do sałatek spożywane są: rokietta siewna, dwurząd rokiettowaty, rukiew wodna. Spożywane są także młode liście pieprzycy siewnej (rzeżuchy) i gorczycznika wiosennego. Jako przyprawy używa się korzenia chrzanu pospolitego i chrzanu japońskiego. Z nasion gorczycy białej i innych zawierających olejek gorczyczny wytwarza się musztardy. Kapusta rzepak jest ważną rośliną pastewną i oleistą. Bardzo liczne gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne. Rzodkiewnik pospolity jest w botanice (m.in. genetyce roślin) gatunkiem modelowym[3].
Rośliny siedlisk lądowych, choć występują tu także rośliny rosnące w wodzie, przynajmniej częściowo zanurzone[3]. Większość przedstawicieli przystosowanych jest do siedlisk suchych oraz siedlisk zimnych – arktycznych i górskich[4]. Do rodziny tej należy rekordzista jeśli idzie o wysokość występowania rośliny naczyniowej – gatunek Solms-laubachia himalayensis stwierdzony został na wysokości 7756 m n.p.m. w Himalajach[3]. Wiele gatunków z tej rodziny to chwasty związane z siedliskami segetalnymi (uprawami) oraz ruderalnymi[4].
Bardzo ważna rodzina z punktu widzenia gospodarki człowieka. Zawiera wiele gatunków mających znaczenie w rolnictwie (rośliny olejodajne i paszowe), ogrodnictwie (warzywa) jak i ważne gatunki zielarskie. Do popularnych warzyw należą różnorodne odmiany uprawne kapusty warzywnej, właściwej i rzepaku, bardziej regionalnie popularne są: kapusta abisyńska, sitowata i modrak morski. W postaci liści dodawanych do sałatek spożywane są: rokietta siewna, dwurząd rokiettowaty, rukiew wodna. Dawniej lub lokalnie w tej roli wykorzystywano lub wykorzystuje się także: pieprzycę szerokolistną (Starożytna Grecja), Lepidium meyenii (Andy, Chiny), rukiewnika wschodniego (także roślina pastewna), warzuchę lekarską i czosnaczka pospolitego. Spożywane są także młode liście pieprzycy siewnej (rzeżuchy) i gorczycznika wiosennego. Jako przyprawy używa się korzenia chrzanu pospolitego i chrzanu japońskiego. Z nasion gorczycy białej i innych zawierających olejek gorczyczny (takich jak kapusta sitowata i czarna, dawniej także stulicha psia)) wytwarza się musztardy. Nasion pieprzycznika przydrożnego używano jako substytutu pieprzu[3].
Kapusta rzepak jest ważną rośliną pastewną i oleistą. Do roślin oleistych należą także: lnicznik siewny (poza tym roślina włóknodajna), Descurainia pinnata i Physaria fendleri. Z fermentowanych liści urzetu barwierskiego pozyskiwano niebieski barwnik[3].
Bardzo liczne gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne. W ogrodach w strefie klimatu umiarkowanego uprawiane są rośliny z rodzajów: skrzydlinka Aethionema, smagliczka Alyssum, gęsiówka Arabis, żagwin Aubrieta, rzeżucha Cardamine, warzucha Cochlearia, głodek Draba, pszonak Erysimum, Fibigia, Heliophila, wieczornik Hesperis, Hornungia, urzet Iberis, lobularia Lobularia, miesiącznica Lunaria, Malcolmia, lewkonia Matthiola, Moricandia, Parrya i Schizopetalon[3].
Rzodkiewnik pospolity jest w botanice (m.in. genetyce roślin) gatunkiem modelowym[3].
Rodzina siostrzana w stosunku do Cleomaceae w obrębie rzędu kapustowców.
kapustowceTropaeolaceae – nasturcjowate
Moringaceae – moringowate
Caricaceae – melonowcowate
Limnanthaceae – limnantesowate
Resedaceae – rezedowate
Capparidaceae – kaparowate
Brassicaceae – kapustowate
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kapustowate (Brassicaceae Burnett)[5].
Kapustowate, krzyżowe (Brassicaceae Burnett, Cruciferae Juss.) – rodzina roślin zielnych, rzadziej drzew i krzewów, należąca do rzędu kapustowców (Brassicales). Liczy 343–353 rodzaje i około 3630–4010 gatunków. Występują one na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, brak ich też w zwartych obszarach występowania nizinnych lasów równikowych. Bardzo wielu przedstawicieli występuje na obszarach pod wpływem klimatu umiarkowanego i arktycznego, także na obszarach górskich. Obszarami o największym zróżnicowaniu tych krzyżowych jest południowo-zachodnia Azja, basen Morza Śródziemnego i zachodnia część Ameryki Północnej. Wiele roślin z tej rodziny ma duże znaczenie użytkowe. Do popularnych warzyw należą różnorodne odmiany uprawne kapusty warzywnej, właściwej i rzepaku, bardziej regionalnie popularne są: kapusta abisyńska, sitowata i modrak morski. W postaci liści dodawanych do sałatek spożywane są: rokietta siewna, dwurząd rokiettowaty, rukiew wodna. Spożywane są także młode liście pieprzycy siewnej (rzeżuchy) i gorczycznika wiosennego. Jako przyprawy używa się korzenia chrzanu pospolitego i chrzanu japońskiego. Z nasion gorczycy białej i innych zawierających olejek gorczyczny wytwarza się musztardy. Kapusta rzepak jest ważną rośliną pastewną i oleistą. Bardzo liczne gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne. Rzodkiewnik pospolity jest w botanice (m.in. genetyce roślin) gatunkiem modelowym.
