dcsimg

Szarotka (roślina) ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Szarotka (Leontopodium R. Br. ex Cass.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Rodzaj obejmuje około 35 gatunków[3], a według innych źródeł w obrębie tego rodzaju znajduje się 61 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 31 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)[4]. Występuje naturalnie na obszarze od Europy po Chiny i Mjanmę w Azji[5]. Rośnie głównie na terenach górskich, na obszarze południowo-wschodniej Azji[3]. Szarotka alpejska występuje w zachodnich Karpatach, zaś pozostałe gatunki na Dalekim Wschodzie, Syberii i w górach Azji Środkowej. We florze Polski występuje tylko jeden gatunek. Gatunkiem typowym jest L. alpinum Cass.[2]

Morfologia

Byliny dorastające do 10–25 cm wysokości[6]. Pokryte charakterystycznym filcowatym kutnerem[7]. Kwiaty zebrane w kuliste koszyczki na szczytach pędów. Koszyczki te zawierają włącznie kwiaty rurkowate o barwie żółtej lub kremowej i otoczone są filcowato owłosionymi listkami[7]. Wszystkie liście pojedyncze, lancetowate i jak cała roślina pokryte kutnerem[potrzebny przypis]. Kutner ten chroni rośliny zarówno przed zimnem, zbyt dużym parowaniem, a także silnym (w wysokich górach) promieniowaniem słonecznym[6].

Systematyka

Synonimy taksonomiczne
Simlera Bubani[2]
Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system system APG III z 2009)
Angiosperm Phylogeny Website adoptuje podział na podrodziny astrowatych (Asteraceae) opracowany przez Panero i Funk w 2002[8], z późniejszymi uzupełnieniami[9]. Zgodnie z tym ujęciem rodzaj Dimorphoteca należy do plemienia Gnaphalieae (Cass.) Lecoq & Juillet, podrodziny Asteroideae (Juss.) Chev. W systemie APG III astrowate są jedną z kilkunastu rodzin rzędu astrowców (Asterales), wchodzącego w skład kladu astrowych w obrębie dwuliściennych właściwych[1].
Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), rodzaj szarotka (Leontopodium (Pers.) R.Br. ex Cass.)[10].
Gatunki flory Polski[11]
Lista gatunków[4]

Biologia i ekologia

Kwitnie od czerwca do sierpnia. Najlepiej rośnie w pełnym nasłonecznieniu. Preferuje gleby wapienne[6].

Zastosowanie

Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne. Są całkowicie mrozoodporne, źle natomiast toleruja długotrwałe, zwłaszcza jesienne deszcze[7]. Szczególnie nadają się do ogródków skalnych. Wymagają słonecznego stanowiska i przepuszczalnego, piaszczystego podłoża. Rozmnaża się je przez nasiona lub podział.

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
  2. a b c d e Leontopodium (ang.). Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 4 grudnia 2015].
  3. a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 877. ISBN 83-214-1305-6.
  4. a b Leontopodium (ang.). The Plant List. [dostęp 4 grudnia 2015].
  5. D. J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 402. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.)
  6. a b c Galeria roślin - Szarotka łac. Leontopodium (pol.). ogrodnik-amator.pl. [dostęp 4 grudnia 2015].
  7. a b c Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
  8. Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
  9. B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24].
  10. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Leontopodium (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-05].
  11. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Szarotka (roślina): Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Leontopodium calocephalum

Szarotka (Leontopodium R. Br. ex Cass.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Rodzaj obejmuje około 35 gatunków, a według innych źródeł w obrębie tego rodzaju znajduje się 61 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 31 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych). Występuje naturalnie na obszarze od Europy po Chiny i Mjanmę w Azji. Rośnie głównie na terenach górskich, na obszarze południowo-wschodniej Azji. Szarotka alpejska występuje w zachodnich Karpatach, zaś pozostałe gatunki na Dalekim Wschodzie, Syberii i w górach Azji Środkowej. We florze Polski występuje tylko jeden gatunek. Gatunkiem typowym jest L. alpinum Cass.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL