dcsimg

Mądziak psi ( Polish )

provided by wikipedia POL
Gemeine Hundsrute Mutinus caninus.JPG
 src=
Jajo

Mądziak psi (Mutinus caninus (Huds.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny sromotnikowatych (Phallaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mutinus, Phallaceae, Phallales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1778 r. W. Hudson nadając mu nazwę Phallus caninus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1849 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Mutinus[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Aedycia canina (Huds.) Kuntze 1898
  • Cynophallus caninus (Huds.) Fr. 1860
  • Ithyphallus inodorus Gray 1821
  • Mutinus caninus var. albus Zeller 1944
  • Mutinus caninus (Huds.) Fr. 1849 var. caninus
  • Phallus caninus Huds. 1778
  • Phallus caninus Huds., Lich. Jap. 1778, var. caninus
  • Phallus inodorus Sowerby 1801

Nazwę polską podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. . W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako sromotnik psi, smardzik psi, smardz psi[3].

Morfologia

Owocnik

Owocniki młode (tzw. jajo): jajowate do ok. 4 cm wysokości i 2,5 cm szerokości, białawe. Dojrzały owocnik osiąga wysokość 16 cm i grubość 1 cm. Kapelusz w kształcie stożka, pokryty lepką masą zarodników w kolorze ciemnooliwkowym. Po rozsianiu zarodników górna część kapelusza i górna część trzonu są morelowe lub żółtopomarańczowe. Zapach młodych owocników przyjemny, przypomina zapach tytoniu lub owoców, starsze osobniki mają woń zbliżoną do zapachu sromotnika bezwstydnego ale znacznie słabszy[4].

Zarodniki

Elipsoidalne, gładkie, barwne o wymiarach: 4-5 µm długości, 1,5-2 µm szerokości[4].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony. Notowany jest na wszystkich kontynentach, z wyjątkiem Afryki i Antarktydy[5]. W Polsce jest rzadki. W Czerwonej liście roślin i grzybów Polski ma status V – narażony na wymarcie[4]. W Polsce był gatunkiem ściśle chronionym[6], od 9 października 2014 r. został wykreślony z listy gatunków grzybów chronionych[7].

Rośnie najczęściej w wilgotnych, cienistych lasach liściastych, na żyznych glebach. Zazwyczaj występuje w grupach. Owocniki pojawiają się latem i jesienią[4].

Grzyb niejadalny.

Gatunki podobne

Mądziak malinowy (Mutinus ravenelii).

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  3. Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1988. ISBN 83-09-00714-0.
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
  6. Załączniki nr 1 i 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1765)
  7. Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Mądziak psi: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
Gemeine Hundsrute Mutinus caninus.JPG  src= Jajo

Mądziak psi (Mutinus caninus (Huds.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny sromotnikowatych (Phallaceae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL