Multimedia w Wikimedia Commons Brodal czerwonouchy (Trachyphonus erythrocephalus) — gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny tukanowatych (Ramphastidae). Występuje w zachodniej Afryce. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Wyróżnia się następujące podgatunki[3]:
Długość ciała wynosi 20-23 cm, zaś jego masa 40-75 g[4]. Podgatunek nominatywny największy spośród wszystkich, skrzydła mierzą 96-100 mm. U T.e. shellei skrzydła mierzą 77-81 mm. Pozostałe wymiary, nieposortowane według podgatunków, to 82,5-88,5 mm dla ogona, 22,5-27 mm dla dzioba oraz 26-29 mm dla skoku [5]. Dziób czerwony, wzdłuż spodu dolnej szczęki i na końcu czarniawy. Obszar między okiem i dziobem czarny, podobnie jak i wierzch głowy. Pozostała jej część z wyjątkiem białej plamki usznej czerwona; może także wystąpić żółty przód głowy i okolice oczu. Pióra na karku bladożółte z czarnymi kropeczkami na końcu. Grzbiet, pokrywy skrzydłowe oraz lotki czarne w białe, niemal okrągłe (z wyjątkiem tych na lotkach) kropki. Kuper i spód ciała żółte do niemal białych. Sterówki czarne z białymi plamami w liczbie około 5 na każdej chorągiewce; plamy te są rozmieszczone równomiernie. Nogi szare.
Zamieszkuje zadrzewione sawanny i inne otwarte tereny zadrzewione, nawet te bardzo suche. Przebywa także w bliskim otoczeniu ludzi[4].
Żywi się owocami, nasionami, owadami i jaszczurkami, niekiedy pisklętami i jajami. Zjada również odpadki ludzkie[4]. Zazwyczaj przebywa w grupach 2-10 osobników, składających się z pary dorosłych ptaków oraz osobników młodych pomagających w lęgach. Agresywny wobec innych ptaków, szczególnie w miejscach żerowania[6].
Gniazda mieszczą się w skarpach ziemnych lub kopcach termitów. Komora lęgowa znajduje się na końcu długiego do 1 m tunelu[4]. W lęgu 2-6 białych jaj. Dokładny czas inkubacji nie jest znany, przypuszczalnie jest to 14-17 dni. Wysiadują zarówno samiec jak i samica. Młode są w pełni opierzone po 35-40 dniach, zaczynają wtedy żerować razem ze swoją grupą[6]. Składa się ona z gniazdującej pary oraz pomocników, przynoszących pożywienie dla młodych i przypuszczalnie wykopujących także komorę lęgową[4].
Brodal czerwonouchy (Trachyphonus erythrocephalus) — gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny tukanowatych (Ramphastidae). Występuje w zachodniej Afryce. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Podgatunki i zasięg występowaniaWyróżnia się następujące podgatunki:
T. e. shelleyi Hartlaub, 1886 - wschodnia Etiopia i Somalia T. e. versicolor Hartlaub, 1882 - południowo-wschodni Sudan, południowa Etiopia, północna Kenia i północno-wschodnia Uganda T. e. erythrocephalus Cabanis, 1878 - centralna Kenia do północnej Tanzanii MorfologiaDługość ciała wynosi 20-23 cm, zaś jego masa 40-75 g. Podgatunek nominatywny największy spośród wszystkich, skrzydła mierzą 96-100 mm. U T.e. shellei skrzydła mierzą 77-81 mm. Pozostałe wymiary, nieposortowane według podgatunków, to 82,5-88,5 mm dla ogona, 22,5-27 mm dla dzioba oraz 26-29 mm dla skoku . Dziób czerwony, wzdłuż spodu dolnej szczęki i na końcu czarniawy. Obszar między okiem i dziobem czarny, podobnie jak i wierzch głowy. Pozostała jej część z wyjątkiem białej plamki usznej czerwona; może także wystąpić żółty przód głowy i okolice oczu. Pióra na karku bladożółte z czarnymi kropeczkami na końcu. Grzbiet, pokrywy skrzydłowe oraz lotki czarne w białe, niemal okrągłe (z wyjątkiem tych na lotkach) kropki. Kuper i spód ciała żółte do niemal białych. Sterówki czarne z białymi plamami w liczbie około 5 na każdej chorągiewce; plamy te są rozmieszczone równomiernie. Nogi szare.
HabitatZamieszkuje zadrzewione sawanny i inne otwarte tereny zadrzewione, nawet te bardzo suche. Przebywa także w bliskim otoczeniu ludzi.
BehawiorŻywi się owocami, nasionami, owadami i jaszczurkami, niekiedy pisklętami i jajami. Zjada również odpadki ludzkie. Zazwyczaj przebywa w grupach 2-10 osobników, składających się z pary dorosłych ptaków oraz osobników młodych pomagających w lęgach. Agresywny wobec innych ptaków, szczególnie w miejscach żerowania.
LęgiGniazda mieszczą się w skarpach ziemnych lub kopcach termitów. Komora lęgowa znajduje się na końcu długiego do 1 m tunelu. W lęgu 2-6 białych jaj. Dokładny czas inkubacji nie jest znany, przypuszczalnie jest to 14-17 dni. Wysiadują zarówno samiec jak i samica. Młode są w pełni opierzone po 35-40 dniach, zaczynają wtedy żerować razem ze swoją grupą. Składa się ona z gniazdującej pary oraz pomocników, przynoszących pożywienie dla młodych i przypuszczalnie wykopujących także komorę lęgową.
