Gray Birch

Brzoza żółta (Betula alleghaniensis Britton) – gatunek drzewa należący do rodziny brzozowatych (Betulaceae Gray). Występuje w stanie dzikim w północno-wschodniej Ameryce Północnej, Krainie Wielkich Jezior; na zachód sięga po Dakotę i Arizonę. Jeden z podstawowych gatunków lasotwórczych w południowo-wschodniej Kanadzie.

Morfologia

Pokrój

Liście

Rozwijający się kwiatostan

Pokrój

Jest to małe drzewo bądź ogromny krzew. Dorasta do 20 m wysokości. Średnica pnia osiąga do 80 cm. Posiada jajowaty pokrój. Gałęzie są uniesione ku górze^[2].

Kora

Kora jest bardzo gładka. Łuszczy się okrężnie cienkimi płatami. Kora młodych roślin ma żółtawo szarobrązową barwę, lecz z wiekiem staje się matowa jasno kremowo-szara^[2].

Pędy

Młode pędy są owłosione, lecz później stają się nagie. Przerwane wydzielają aromat podobny do środka odkażającego (podobny do olejku golterii)^[2]. Pędy mają oliwkowozieloną barwę, lecz zimą stają się jasnobrązowe.

Pąki

Pąki mają zieloną barwę i są częściowo owłosione.

Liście

Liście są długie. Mają 8-12 cm długości. Mają jajowaty lub podłużnie jajowaty kształt, zaostrzony na wierzchołku, natomiast u nasady zaostrzone lub niesymetrycznie sercowate. Z wierzchu są matowozielone. Są podobne do liści grabu. Brzegi są drobno i nieregularnie podwójnie piłkowane. Od spodu mają długie włoski w kącikach nerwów. Nerwy są proste, nierozgałęzione, równoległe, występują w liczbie 9-11 (czasem nawet do 14) par. Ogonek liściowy pokryty jest długimi włosami^[2].

Kwiaty

Kwiaty zebrane w kwiatostanach zwanymi kotkami. Są wniesionych ku górze. Kwiatostany żeńskie mają owłosione łuski^[2].

Owoce

Owłosione (czasem tylko na czubkach) oskrzydlone orzeszki w pojedynczych jajowatych bądź kulistych owocostanach. Są one grube i osadzone na krótkich trzoneczkach. Mają 2-3 cm długości i 1,5-2 cm szerokości. Długo się nie rozpadają. Łuski owocostanów są owłosione. Klapki są wąskie i podniesione. Klapka środkowa często bywa dłuższa od bocznych.

Biologia i ekologia

Roślina wieloletnia, fanerofit. Drzewo leśne, rośnie na glebach piaszczysto-gliniastych, wilgotnych i bagnistych. Występuje wspólnie m.in. z klonem cukrowym (Acer saccharum), bukiem wielkolistnym (Fagus grandifolia), dębem czerwonym (Quercus rubra), lipą amerykańską (Tilia americana) i jesionem amerykańskim (Fraxinus americana). Drzewo dożywa do wieku 300 lat. W Polsce całkowicie wytrzymałe na mróz, jednak starsze okazy spotykane rzadko. Wymaga gleb żyznych, głębokich i świeżych. Sadzić należy pojedynczo lub w małych grupach.

Biurko wykonane z drewna brzozy żółtej

Zastosowanie

W południowo-wschodniej Kanadzie jest najważniejszym gospodarczo drzewem tego obszaru. W Europie jest sadzone jako drzewo ozdobne od drugiej połowy XVIII wieku. Jest oryginalnym drzewem ze względu na nietypowe dla brzozy liście, charakterystyczną korę oraz zapach młodych pędów.

Przypisy