dcsimg
Image of Hare's-tail cottongrass
Creatures » » Plants » » Dicotyledons » » Sedges »

Hare's Tail Cottongrass

Eriophorum vaginatum L.

Wełnianka pochwowata ( Polish )

provided by wikipedia POL

Wełnianka pochwowata (Eriophorum vaginatum L.) – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych (Cyperaceae) (turzycowatych). Występuje od niżu po piętro alpejskie w Europie, Ameryce Północnej i Azji, od strefy umiarkowanej aż po subpolarną. W Polsce występuje na niżu oraz w górach.

Morfologia

 src=
Łodyga
 src=
Kwiat
 src=
Owocostan
Pokrój
Bylina trwała tworząca rozległe okazałe kępy.
Łodyga
Prosto wzniesiona, wewnątrz pełna, o wysokości od 30 do 60, czasami do 90 cm. Pęd dołem obły, w górze nieco trójkanciasty.
Liście
Liście odziomkowe o długich cienkich blaszkach na górnej stronie rynienkowate, na dolnej ostrogrzbieciste, szorstkie na brzegach; liście łodygowe są znacznie krótsze, bez blaszkowe, o silnie rozdętej pochwie, jest ich niewiele, z reguły dwa.
Kwiat
Na szczycie łodygi, w kącie najkrótszego liścia – tzw. podsadki – stoi jeden lub kilka kłosów zawierających kilkanaście do kilkudziesięciu kwiatów. Kłosy są jajowate, o długości od 1 do 2,5 cm, zawierają kilkanaście do kilkudziesięciu kwiatów z białosrebrzystymi i wełnistymi włoskami nitkowatego okwiatu. Przysadki kwiatowe podłużnie lancetowate, zaostrzone; szare, białoszare lub srebrzyste, błoniaste, przejrzyste, jednonerwowe. W Polsce wełnianka pochwowata kwitnie od marca do maja[2].
Owoce
Niewielkie, około 1 do 2 mm długości orzeszki, z których każdy zawiera tylko jedno nasiono. Małe szczecinki, w które przekształciły się płatki kwiatów, zaczynają wydłużać się podczas owocowania i wyrastają w długie na 1 do 2 cm włoski, tworząc śnieżnobiały puch. Stanowi on aparat lotny nasion, ułatwiający rozsiewanie i roznoszenie nasion na większe odległości przez wiatr. Biały puch utrzymuje się na szczytach łodyg przez znaczną część roku.

Biologia i ekologia

 src=
Wełnianki pochwowate na wschód od jeziora Pogubie Wielkie

Występuje na podtorfionych bagnach, w borach bagiennych, na torfowiskach wysokich, rzadziej przejściowych. Od regla dolnego po piętro alpejskie. Wymaga stanowisk podmokłych, o dużej ilości światła, spotykana na stanowiskach o pH poniżej 5. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Sphagnetalia magellanici[3].

Wełnianka pochwowata pełni ważną funkcję w renaturyzacji torfowisk (np. po przemysłowym wydobywaniu torfu), ponieważ stanowi jeden z pierwszych gatunków kolonizujących pozbawione roślinności obszary. Roślina ta tworzy odpowiednie warunki i mikroklimat umożliwiający rozwój innych ważnych roślin torfowisk, przede wszystkim mchów z rodziny torfowcowatych[4].

Należy do roślin, którą odżywiają się owce i bydło na pastwiskach. Odgrywa bardzo ważną rolę na terenach tundry, zwłaszcza na Alasce, ponieważ dostarcza nie zawsze łatwo dostępnego pokarmu zwierzętom roślinożernym, m.in. reniferom, susłom, lemingom i pardwom. Jest szczególnie istotna ze względu na wczesne, szybkie wypuszczanie pędów. Wartość odżywcza w suchej masie to około 10,3% białka, 1,3% tłuszczu surowego i 33,8% błonnika[5].

Występowanie pewnych motyli dziennych, takich jak strzępotek soplaczek (Coenonympha tullia) czy strzępotek edypus (Coenonympha oedippus) jest uzależnione od obecności tej rośliny[6]. Ponadto istnieją gatunki cykad, które odżywiają się wyłącznie sokiem wełnianki pochwowatej. Należy do nich Ommatidiotus dissimilis, Sorhoanus xanthoneurus oraz Nothodelphax distinctus[7].

Wełnianka pochwowata pełni rolę „rośliny opiekuńczej” (ang. nurse plant), która chroni nasiona brzozy omszonej znajdujące się pod jej kępami przed wysuszeniem i uszkodzeniami mechanicznymi (np. gradobiciem). Nasiona zaczepione o liście wełnianki kiełkują dopiero na następną wiosnę[8].

Etymologia nazwy

 src=
Siedlisko wełnianki pochwowatej

Nazwa rodzajowa Eriophorum złożona jest z greckich słów: erion – wełna oraz phoreo – noszę, i nawiązuje do wełnistych włosków w owocostanie. Nazwa gatunkowa vaginatum wywodzi się z łaciny i znaczy „pochwowy”, „opatrzony pochwą”. Pochodzi od szeroko rozdętych pochew liściowych na łodygach. Ludowa nazwa wełnianki pochwowatej to "pujka".

Zastosowanie

Puchu z wełnianek używano dawniej w tapicerstwie do wypełniania poduszek, wykonywano z niego knoty do lamp oraz próbowano wyrabiać nici. Dziś rośliny wykorzystywane są niekiedy na suche bukiety.

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-11-17].
  2. S. Kłosowski, G. Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Flora Polski. Warszawa: 2006.
  3. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  4. M. Evans, J. Warburton: Geomorphology of upland peat: erosion, form, and landscape change. Oxford: 2007.
  5. National Forest Service Library, hasło: Eriophorum vaginatum [online] [w:] US Forest Service [dostęp 2011-04-07]
  6. H. J. Weidemann: Tagfalter – beobachten, bestimmen. Augsburg: 1995.
  7. E. Freese, R. Biedermann: Tyrphobionte und tyrphophile Zikaden (Hemiptera, Auchenorrhyncha) in den Hochmoor-Resten der Weser-Ems-Region (Deutschland, Niedersachsen) [w:] Beiträge zur Zikadenkunde. Halle: 2005
  8. J. Daniels: Ausbreitung der Moorbirke (Betula pubescens Ehrh. agg.) in gestörten Hochmooren der Diepholzer Moorniederung. Osnabrück: 2001.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Wełnianka pochwowata: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Wełnianka pochwowata (Eriophorum vaginatum L.) – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych (Cyperaceae) (turzycowatych). Występuje od niżu po piętro alpejskie w Europie, Ameryce Północnej i Azji, od strefy umiarkowanej aż po subpolarną. W Polsce występuje na niżu oraz w górach.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL