Pavučinec kozlí (cortinarius traganus) je nejedlá houba z čeledi pavučincovitých.
Klobouk měří v průměru 3-15 cm, nejdříve kulovitý až polokulovitý pak,vyklenutý až plochý, se širokým hrbolem, okraj bývá v mládí podehnutý spojený s nafialovělými vlákny pavučinky jež jsou zbytky rezavé oponky. Pokožka klobouku je v mládí světle až živě fialová, jemně hedvábně plstnatá.
Plachetka je barvy růžovofialové, ve stáří je od výtrusů rezavě hnědá až okrová, což je způsobeno suchem a stářím.
Dužnina je masitá a pevná, barvy žlutohnědé až šafránové, jakoby mramorová, u třeně nafialovělá.
Třeň je 5-12 cm vysoký, 1-5 cm tlustý.
Vůně v mládí je příjemně ovocná, ve stáří acetylenová (jablečný šampón), záleží na prostředí kde se nalézá a také podle stáří houby.
Chuť je hořká.
Výtrusný prach je okrový.
Nejčastěji se vyskytuje v srpnu až v listopadu. Převážně jde o symbionta smrku a borovic, ale může se nacházet i pod listnáči nebo jej často můžeme najít v porostu borůvek.
Pavučinec kozlí (cortinarius traganus) je nejedlá houba z čeledi pavučincovitých.
Der giftige Lila Dickfuß (Cortinarius traganus) ist eine Pilzart aus der Familie der Schleierlingsverwandten (Cortinariaceae). Die mittelgroßen Fruchtkörper haben jung einen lilafarbenen, seidigglänzenden Hut und einen keulig bis knolligen Stiel. Wegen seines safrangelblichen Fleisches, das unangenehm süßlich-karbidartig riecht, wird er auch Safranfleischiger Dickfuß genannt. Die Fruchtkörper erscheinen von August bis November vorwiegend im Nadelwald.
Der Hut ist 5–12 cm breit, jung fast kugelig und später gewölbt bis ausgebreitet. Die trockene, seidig glänzende Oberfläche ist jung lila bis blauviolett gefärbt, blasst dann silbrig-grau aus und ist im Alter schmutzig gelbbraun bis braun. Der Rand ist jung durch den blass lilafarbenen und stark entwickelten Schleier (Cortina) mit dem Stiel verbunden und bleibt lange mit Resten des Schleiers behangen.
Die ziemlich dicht stehenden, untermischten Lamellen sind ausgebuchtet am Stiel angewachsen. Sie sind jung blassocker bis gelbbraun und verfärben sich später zimtbraun bis rostbraun, sind aber niemals violett gefärbt.
Der keulige bis knollige Stiel ist 5–10 cm lang und 1–2 cm breit. Er ist fest, jung blassviolett gefärbt und blasst ockerlich aus. Durch das zottige, jung blassviolette, später weißliche Velum erscheint er fast gestiefelt. Bei Reife hat die Stielspitze durch das ocker bis rostbraune Sporenpulver eine faserige, rostbraune Ringzone. Die keulenförmige Basis ist bis zu 4 cm dick.
Das dicke Fleisch ist safrangelblich bis ockerbräunlich. Es riecht süßlich widerlich bis stechend karbidartig (nach Acetylen) und schmeckt unangenehm und manchmal bitter.[1][2][3]
Die apfelkernförmigen, fein warzigen Sporen sind 7–10 µm lang und 4–6 µm breit.[1]
Der Lila Dickfuß ist vor allem durch seinen unangenehmen, süßlich-karbidartigen Geruch gekennzeichnet, aber auch durch das safrangelbe Fleisch. Auch die trockene seidige Huthaut hilft, ihn von ebenfalls violett gefärbten Schleimköpfen abzugrenzen, die eine schmierige Huthaut haben. Sehr ähnlich ist der Bocks-Dickfuß (Cortinarius camphoratus), der jedoch sehr stark nach Ziegenbock riecht und ein violettes Fleisch besitzt.
Eine oberflächliche Ähnlichkeit haben auch der essbare Dunkelviolette Schleierling (Cortinarius violaceus), der dunkler gefärbt ist und eine fein-filzige bis samtig-schuppige Huthaut hat, sowie der Violette Rötelritterling (Lepista nuda), der aber niemals einen Schleier hat.[1]
Die Fruchtkörper des Lila Dickfußes erscheinen von August bis November, bisweilen auch schon früher. Man findet den Pilz meist in Nadelwäldern, wo er besonders gern unter Fichten in der Streu zwischen Flechten und Moosen wächst. Er kommt besonders in Mittelgebirgslagen vor und bevorzugt saure und trockene Böden.[1][2][3]
Der Pilz kommt in Nordamerika (Kanada, USA), Asien (Südkorea) und Europa vor. In den Niederlanden, England, Wales und auf der Irischen Insel ist der Dickfuß sehr selten, in Schottland etwas häufiger. In Bulgarien[4] ist er in den Gebirgen weit verbreitet und in Griechenland ziemlich selten. In Deutschland kann der Dickfuß in Mittelgebirgslagen ziemlich häufig sein.[9]
Der Lila Dickfuß ist schwach giftig. Etwa eine halbe Stunde bis drei Stunden nach dem Essen ruft der Pilz Übelkeit und Erbrechen hervor.
Der giftige Lila Dickfuß (Cortinarius traganus) ist eine Pilzart aus der Familie der Schleierlingsverwandten (Cortinariaceae). Die mittelgroßen Fruchtkörper haben jung einen lilafarbenen, seidigglänzenden Hut und einen keulig bis knolligen Stiel. Wegen seines safrangelblichen Fleisches, das unangenehm süßlich-karbidartig riecht, wird er auch Safranfleischiger Dickfuß genannt. Die Fruchtkörper erscheinen von August bis November vorwiegend im Nadelwald.
Cortinarius traganus, also known as the gassy webcap, is a basidiomycete mushroom of the genus Cortinarius. The mushrooms are characterized by their lilac color, the rusty-brown gills and spores, and rusty-brown flesh in the stem.
The species was originally named Agaricus traganus by Elias Magnus Fries. It is commonly known as the "gassy webcap"[2] the "lilac conifer Cortinarius",[3] or the "pungent Cort".[4]
Some authorities consider the American variant to be a distinct species, Cortinarius pyriodorus, reserving the name C. traganus for the European version.[3]
The cap is 4–13 cm (1+5⁄8–5+1⁄8 in) in diameter, initially spherical to convex, with the margin rolled inward, then flattened, sometimes with large, broad, central umbo.[5] The margin often cracks star-like, particularly in dry weather. The mushroom is a pale azure violet to pale lilac color, soon bleaching and fading to tan brown or rusty brown. The cap is dry, silkily shiny or tomentose at the margin with membranaceous bronze fragments of the veil, the white fragments of which often adhere to the surface like scabs. Later the surface becomes cracked into small scales. The gills are sub-crowded, quite thick, broadly adnate, and often slightly emarginate (notched).[5] They are 7–15 mm (1⁄4–5⁄8 in) broad, slightly dirty violet when young but usually brown, with only faintly violet tint, later brown, dusted saffron ochre, and with lighter crenulate edge. The stem is 5–12 cm (2–4+3⁄4 in) long and 1–4 cm (3⁄8–1+5⁄8 in) thick, tough and thick, bulbously at the base,[5] and spongily stuffed inside. It is vivid violet for a long time in the upper part above the cortina, paler below, and covered with a tough, whitish, boot-like veil, which usually leaves upright zones on the stem. The cortina is violet. The flesh is saffron yellowish-brown to yellowish-brown from the beginning except at the tip of the stem where it is dirty violaceous, and smells very strongly and either like overripe pears[5] or, unpleasantly, goats, so much so that it may induce vomiting in more sensitive individuals. It has a strong, bitter taste, particularly when young.[6]
The basidia (the spore-bearing cells) are 30–35 by 6.5–7.5 μm. The spore deposit is rusty brown. The spores are ellipsoid, covered with fine warts or dots, and measure 8–9 by 5–5.5 μm.[6]
Cortinarius camphoratus is similar in appearance and is also violet, but it has pale violet gills which soon turn rusty, and a longer stem with paling flesh at the base. Its spores are also longer, warty, and measure 8.5–11 by 5–6 μm.[7] It has a pungent smell, somewhat different from that of C. traganus—similar to rotting potatoes.[8] Another lookalike species is Cortinarius muricinus with the cap either permanently violet or becoming rust-colored from the disc outward. The gills are initially blue, dirty cinnamon when old, and the stem violet lilac, with lighter fragments of the veil later turning rust-colored. Its spores measure 13–15 by 7–8 μm.[6]
The mushroom has been variously reported as "mildly poisonous",[9] or indigestible.[3] It should not be consumed due to its similarity to deadly poisonous species.[5]
Cortinarius traganus is a widespread species that is found in coniferous forests worldwide. It seems to prefer poorer soils, both siliceous and non-calcareous. It grows throughout the temperate zone of the northern hemisphere.[6]
Cortinarius traganus, also known as the gassy webcap, is a basidiomycete mushroom of the genus Cortinarius. The mushrooms are characterized by their lilac color, the rusty-brown gills and spores, and rusty-brown flesh in the stem.
Haisuseitikki (Cortinarius traganus) on yleinen, violetinvärinen seitikkilaji. Se kasvaa koko maassa havumetsissä. Sienen tuoksu on makea, mutta se ei sovellu ruokasieneksi. Lakki on violetti, vanhemmissa sieniyksilöissä ruskeankeltainen. Jalka on samoin violetti ja muuttuu vanhemmiten keltaisemmaksi, kuten myös sienen heltat.[2] Houkuttelevan kauniit, violetin ja harmaan vivahteiset haisuseitikit saavat usein värjääjän innostumaan niiden käytöstä lankojen värjäyksessä. Violetti väri kuitenkin haihtuu keitettäessä taivaan tuuliin. Haisuseitikkejä voi kuitenkin käyttää vihreän värin aikaan saamiseksi. Samanlaista vihreää on vaikea saada mistään muusta luonnontuotteesta,[3] joskin samantapaista löyhkäseitikkiä on kokeiltu.[4]
Haisuseitikki (Cortinarius traganus) on yleinen, violetinvärinen seitikkilaji. Se kasvaa koko maassa havumetsissä. Sienen tuoksu on makea, mutta se ei sovellu ruokasieneksi. Lakki on violetti, vanhemmissa sieniyksilöissä ruskeankeltainen. Jalka on samoin violetti ja muuttuu vanhemmiten keltaisemmaksi, kuten myös sienen heltat. Houkuttelevan kauniit, violetin ja harmaan vivahteiset haisuseitikit saavat usein värjääjän innostumaan niiden käytöstä lankojen värjäyksessä. Violetti väri kuitenkin haihtuu keitettäessä taivaan tuuliin. Haisuseitikkejä voi kuitenkin käyttää vihreän värin aikaan saamiseksi. Samanlaista vihreää on vaikea saada mistään muusta luonnontuotteesta, joskin samantapaista löyhkäseitikkiä on kokeiltu.
Ožiakvapis nuosėdis (lot. Cortinarius traganus) – nuosėdinių šeimos nevalgomas grybas.
Kepurėlė 4 – 10 cm skersmens, iš pradžių iškili, vėliau paplokščiai iškili, jaunų grybų plaušuota arba žvynuota, su buku gubreliu per vidurį. Kotas 6 – 10 cm ilgio, prie pagrindo gumbiškai sustorėjęs, dažnai padengtas violetinio apvalkalo (šydo) taškuotų gabalėlių. Lakšteliai reti. Trama nelabai kieta, gelsvai rusva, nemalonaus (ožio) kvapo ir kartoko skonio. Labai panašus į kamparinį nuosėdį (Cortinarius comphoratus), kuris taip pat nevalgomas.
Spalvos kaita: kepurėlė iš pradžių šviesiai violetinė, vėliau šviesiai geltono arba rusvai geltono atspalvio. Jaunų grybų lakšteliai šviesiai rudi, vėliau rusvi arba rausvai rudi.
Ožiakvapis nuosėdis auga pavieniui arba grupėmis prie lapuočių ir spygliuočių medžių.
Capel fin a 10 cm, da fibrilos a macià-scajos, lila bleu peui òcra giaunastr o brunastr a parte dal disch. Lamele pòch s-ciasse, òcra giàun motobin viv. Gamba àuta fin a 10 cm e larga fin a 2,5 o 4 cm, clavà a siola, fibrilosa, dël midem color o biancastra. Cortin-a pòch bondosa. Carn òcra. Odor fòrt d'assetilen-e.
A chërs sota latifeuje e conìfere.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
A l'é nen comestìbil.
Cortinarius traganus (Fr. : Fr.) Fries
Capel fin a 10 cm, da fibrilos a macià-scajos, lila bleu peui òcra giaunastr o brunastr a parte dal disch. Lamele pòch s-ciasse, òcra giàun motobin viv. Gamba àuta fin a 10 cm e larga fin a 2,5 o 4 cm, clavà a siola, fibrilosa, dël midem color o biancastra. Cortin-a pòch bondosa. Carn òcra. Odor fòrt d'assetilen-e.
AmbientA chërs sota latifeuje e conìfere.
Comestibilità A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
A l'é nen comestìbil.
Zasłonak wonny (Cortinarius traganus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisany został opisany w 1818 r. przez E. M. Friesa jako Agaricus traganus, w 1838 ten sam autor przeniósł go do rodzaju Cortinarius[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
Nazwę polską nadał Andrzej Nespiak w 1975 r., wcześniej (w 1955 r.) Stanisław Domański opisywał ten gatunek jako zasłonak koźli[3], Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1985 r. jako zasłonak brodaty[4].
Średnica 4-14 cm, u młodych owocników kulisty, fioletowy i jedwabiście błyszczący, o srebrzystym wierzchołku. Z czasem staje się wypukły, w końcu rozpostarty. Fioletowa powierzchnia młodych owocników z czasem płowieje i staje się szarożółtawa, potem ochrowa[5]. Często bywa promieniście popękana, zwłaszcza podczas suchej pogody. Z brzegu zwieszają się rdzawobrązowe resztki zasnówki, czasami znajdują się one również na obrzeżach kapelusza[6].
Gęste, dość grube i szeroko przyrośnięte. Mają szerokość 7-15 mm[6]. U młodych owocników są jasnoochrowe, z czasem stają się żółtawobrązowe, u dojrzałych rdzawobrązowe[5].
Wysokość 5-10 cm, grubość 2-5 cm, u młodych owocników podstawa jest silnie bulwiasta, u dojrzałych trzon staje się maczugowaty. Powierzchnia u młodych owocników fioletowa, z czasem, poczynając od podstawy stopniowo zaczyna blaknąć. Okryty jest zasnówką, która na początku ma jasnoróżowofioletową barwę, później wskutek zabarwienia zarodnikami staje się rdzawobrązowa[5], a z czasem tworzy wyraźnie zaznaczający się pierścień[4].
Gruby, o barwie początkowo brudnożółtawej, później szafranowo żółtawej. Smak gorzki, zapach nieprzyjemny[5]. Nigdy nie jest fioletowy, z wyjątkiem podstawy trzonu, która ma barwę brudnofiołkową[6].
Wysyp zarodników rdzawobrązowy. Zarodniki elipsoidalne, o rozmiarach 8-9 × 5-5,5 μm, pokryte drobnymi brodawkami lub kropkami. Podstawki o rozmiarach 30-35 × 6,5-7,5 μm[6].
Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie i Japonii[7], inne źródła podają, że występuje na całej półkuli północnej na obszarach o klimacie umiarkowanym[6]. W Europie Środkowej miejscowo jest pospolity, brak go tylko na obszarach o podłożu wapiennym[8]. W Polsce jest dość pospolity[4].
Rośnie na ziemi, w lasach iglastych, szczególnie na kwaśnym podłożu w górskich lasach świerkowych. W lasach liściastych jest rzadki. Owocniki wytwarza od sierpnia do października[5].
Grzyb mikoryzowy[3]. Jest niejadalny lub lekko trujący[5].
_Fr_273917.jpg)
Zasłonak wonny (Cortinarius traganus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae).
Cortinarius traganus Elias Magnus Fries, 1838),[1] din încrengătura Basidiomycota, în familia Cortinariaceae și de genul Cortinarius, este o ciupercă otrăvitoare denumită în popor văloasa caprei.[2] Acest burete coabitează, fiind un simbiont micoriza (formează micorize pe rădăcinile arborilor). În România, Basarabia și Bucovina de Nord, se dezvoltă în grupuri pe soluri acre, silicioase și necalcaroase în păduri de conifere, (acolo cu preferință sub molizi), dar de asemenea prin cele foioase din august până în noiembrie, fiind o specie mult răspândită și frecvent întâlnită.[3][4]
C. traganus, spori
C. traganus tăiat
C. traganus bătrân
Chiar dacă pare greu de imaginat că această ciupercă complet necomestibilă provoacă intoxicații, totuși se întâmplă în mod repetat. Consumul de ciuperci al speciei Cortinarius traganus provoacă intoxicații digestive care se manifestă prin greață, vărsături, și diaree severă, conturând așa zisul sindrom resinoidian. Aceasta se întâmplă datorită iritației gastro-intestinale determinată de compușii chimici prezenți.[6] Simptomele apar destul de rapid după ingerare (de la o jumătate de oră până la șase ore). În cazul unei suspiciuni de intoxicație, se dă 20-40 g de cărbune medicinal (la copii 1 g per kg de greutate corporală) și se solicită asistență medicală. Deși intoxicația se manifestă pe moment neplăcut, de obicei organismul unui om sănătos se restabilește fără alte consecințe. Efecte semnificative nu pot fi însă excluse la copii respectiv la persoane susceptibile, slăbite sau bolnave.[7][8]
Din cauza otrăvirilor atestate, se pare că diverși culegători de ciuperci confundă văloasa caprei cu alte soiuri care pot fi de exemplu: Cortinarius alboviolaceus (necomestibil, în tinerețe cu lamele gri-violete, miros și gust de cartofi cruzi),[9] Cortinarius balteatus (tânăr comestibil), [10] Cortinarius camphoratus (necomestibil, destul de similar în aparență și miros, în tinerețe cu lamele violete precum carne colorată la tăiere divers însă nu ca șofranul),[11] Cortinarius collinitus (comestibil),[12] Cortinarius cyanites (necomestibil, în tinerețe cu lamele albastru-violete, la bătrânețe brun-violete, miros dulcișor și gust amar),[13] Cortinarius iodes (comestibil, cu cuticulă mucoasă, în tinerețe cu lamele violete, carnea fiind albă, miros și gust neostentativ),[14] Cortinarius infractus (necomestibil, extrem de amar),[15][16]Cortinarius purpurascens (comestibil, mai violet-purpuriu, cu lamele violete, picior albicios cu nuanțe violete, carnea fiind albicioasă până gri-brună cu nuanțe de albastru, de un violet deschis, miros nu prea plăcut și gust dulceag),[17] Cortinarius salor (comestibil, cu cuticulă mucoasă, în tinerețe cu lamele violete, carnea fiind albicioasă până gri-brună cu nuanțe de albastru, miros și gust neostentativ),[18] Cortinarius violaceus (comestibil, pălăria, lamelele și carnea albastru-violet, miros de lemn de cedru și gust plăcut)[19] respectiv forme mai mari ale Laccaria amethystina (comestibilă)[20] sau cu Lepista nuda (comestibilă, cu cuticulă brun-violetă, picior violet-cenușiu, carne roz-violacee; miros parfumat ca de viorele și gust plăcut).[21]
Cortinarius-alboviolaceus
Cortinarius balteatus
Cortinarius camphoratus
Cortinarius cyanites
Cortinarius collinitus
!Cortinarius infractus!
Cortinarius iodes
Cortinarius purpurascens
Cortinarius salor
Cortinarius violaceus
Laccaria amethystea
Lepista nuda
Materiale media legate de Văloasa caprei la Wikimedia Commons
Cortinarius traganus Elias Magnus Fries, 1838), din încrengătura Basidiomycota, în familia Cortinariaceae și de genul Cortinarius, este o ciupercă otrăvitoare denumită în popor văloasa caprei. Acest burete coabitează, fiind un simbiont micoriza (formează micorize pe rădăcinile arborilor). În România, Basarabia și Bucovina de Nord, se dezvoltă în grupuri pe soluri acre, silicioase și necalcaroase în păduri de conifere, (acolo cu preferință sub molizi), dar de asemenea prin cele foioase din august până în noiembrie, fiind o specie mult răspândită și frecvent întâlnită.
[{{fullurl:wikispecies:{{{wikispecies}}}|uselang=ru}} Систематика
на Викивидах]
Паути́нник козли́ный, или воню́чий (лат. Cortinarius traganus) — несъедобный гриб рода Паутинник (лат. Cortinarius).
Встречается в смешанных и хвойных лесах.
На территории России встречается в Татарстане, Бурятии, Ленинградской, Свердловской, Ярославской, Вологодской и Мурманской областях и Красноярском крае. В Европе произрастает в Австрии, Бельгии, Германии, Великобритании, Венгрии, Дании, Румынии, Польше, Эстонии, Литве, Финляндии, Швейцарии, Чехии, Словакии. В Африке и Северной Америке не встречается.
Паути́нник козли́ный, или воню́чий (лат. Cortinarius traganus) — несъедобный гриб рода Паутинник (лат. Cortinarius).
Agaricus amethystinus Schaeff. 1774, nom. illeg.basionym Inoloma traganum (Fr.) Wünsche Agaricus traganus Fr. 1818
_Fr_368952.jpg)
_Fr_273918.jpg)
_Fr_273918.jpg)
_Fr_368952.jpg)
_Fr_114078.jpg)
.JPG)
