dcsimg

Skorupowiec skalny ( Polish )

provided by wikipedia POL

Skorupowiec skalny (Diplotomma epipolium (Ach.) Arnold – gatunek grzybów z rodziny obrostowatych (Physciaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Diplotomma, Physciaceae, Teloschistales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1799 E. Acharius nadając mu nazwę Lichen epipolius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1869 F. C. Arnold, przenosząc go do rodzaju Diplotomma[1]. Synonimy nazwy naukowej[3]:

  • Buellia alboatra var. epipolia (Ach.) Rostr.
  • Buellia epipolia (Ach.) Mong. 1900
  • Diplotomma alboatrum var. epipolium (Ach.) A. Massal. 1856
  • Lecidea epipolia (Ach.) Ach. 1803
  • Lichen epipolius Ach. 1799
  • Patellaria epipolia (Ach.) DC. 1805
  • Rhizocarpon alboatrum var. epipolium (Ach.) A.L. Sm. 1860
  • Rhizocarpon epipolium (Ach.) Müll. Arg. 1872

Nazwę polską spójną z nazwą naukową podaje np. strona Pienińskiego Parku Narodowego[4]. Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski błędnie uznaje ten gatunek za synonim Buellia alboatra i podaje nazwę brunatka pstra[2].

Morfologia

Plecha skorupiasta, dość gruba o nieregularnym kształcie, ciągła, popękana na nieregularne areolki. Powierzchnia górna jest mączysta i ma barwę od białej do białoszarej[4]. Plecha zawiera glony protokokkoidalne. Na jej obwodzie czasami znajdują się zaczątki odcinków oraz wąskie przedplesze[5].

W plesze znajdują się zazwyczaj dość liczne apotecja lecideowe. Początkowo są one zanurzone w plesze, później szeroko do plechy przylegające i otoczone jej grubym rąbkiem, przez co wyglądają, jak apotecja lekanorowe. Mają średnicę 0,3-1 mm, okrągławe lub nieregularne, płaskie lub wypukłe tarczki o czarnej barwie. Cienki brzeżek apotecjów jest również czarny i równy z tarczką. Hypotecjum ma barwę od brunatnawożółtej do jasnobrunatnej, hymenium ma grubość 80-110 μm i w swojej górnej części jest brunatne[5].

W apotecjach powstają eliptyczne, sierpowato zagięte, 4-komórkowe askospory o rozmiarach 14-25 × 6-10 μm. Askospory mają czerwonobrązowy kolor, szorstką lub prązkowaną powierzchnię i wewnętrzne, poprzeczne przegrody[6].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, na Grenlandii i w Europie[7]. W Polsce dość często występuje w Tatrach Zachodnich, Pieninach, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, na Dolnym Śląsku, rzadko w Beskidach i na niżu. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status VU – gatunek narażony na wymarcie[8].

Rośnie na wapiennych skałach oraz wapnistych piaskowcach, w miejscach niezacienionych[5].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  2. a b Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  4. a b Pieniński Park Narodowy. Porosty naskalne. [dostęp 2014-06-23].
  5. a b c Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  6. Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2014-06-02].
  7. Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
  8. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Skorupowiec skalny: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Skorupowiec skalny (Diplotomma epipolium (Ach.) Arnold – gatunek grzybów z rodziny obrostowatych (Physciaceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Buellia epipolia ( Szl )

provided by wikipedia SZL

Buellia epipolia je porost[1], co go nojprzōd ôpisoł Erik Acharius, a terŏźnõ nazwã doł mu Mong. Buellia epipolia nŏleży do zorty Buellia i familije Physciaceae.[2][3] Żŏdne podgatōnki niy sōm wymianowane we Catalogue of Life.[2]

Przipisy

  1. Mong. (1900) Bull. Acad. Int. Géogr. Bot., Vol.: 9 p. 242
  2. 2,0 2,1 Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D. (red.): Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist.. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands., 2019. [dostymp 24 września 2012].
  3. LIAS: A Global Information System for Lichenized and Non-Lichenized Ascomycetes. Rambold G. (lead editor); for detailed information see http://liaslight.lias.net/About/Impressum.html and http://liasnames.lias.net/About/Impressum.html, 2019-03-09
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia SZL

Buellia epipolia: Brief Summary ( Szl )

provided by wikipedia SZL

Buellia epipolia je porost, co go nojprzōd ôpisoł Erik Acharius, a terŏźnõ nazwã doł mu Mong. Buellia epipolia nŏleży do zorty Buellia i familije Physciaceae. Żŏdne podgatōnki niy sōm wymianowane we Catalogue of Life.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia SZL

Diplotomma epipolium ( Szl )

provided by wikipedia SZL

Diplotomma epipolium je porost[6], co go nojprzōd ôpisoł Erik Acharius, a terŏźnõ nazwã doł mu Johann Franz Xaver Arnold 1869. Diplotomma epipolium nŏleży do zorty Diplotomma i familije Caliciaceae.[7][8] Żŏdne podgatōnki niy sōm wymianowane we Catalogue of Life.[7]

Przipisy

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 CABI databases. [dostymp 24 stycznia 2013].
  2. Mong. (1900), In: Bull. Acad. Intern. Géogr. Bot. 9:242
  3. A.L. Sm. (1860), In: Cat. Lich. Sondr.:92
  4. A. Massal. (1856), In: Sched. critic. 10:186
  5. Acharius (1798), In: Lich. suec. prodr. (Linköping):58
  6. Arnold (1869), In: Flora, Jena 52:262
  7. 7,0 7,1 Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D. (red.): Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2019 Annual Checklist.. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands., 2019. [dostymp 24 września 2012].
  8. Species Fungorum. Kirk P.M., 2010-11-23
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia SZL

Diplotomma epipolium: Brief Summary ( Szl )

provided by wikipedia SZL

Diplotomma epipolium je porost, co go nojprzōd ôpisoł Erik Acharius, a terŏźnõ nazwã doł mu Johann Franz Xaver Arnold 1869. Diplotomma epipolium nŏleży do zorty Diplotomma i familije Caliciaceae. Żŏdne podgatōnki niy sōm wymianowane we Catalogue of Life.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia SZL