El cedru misioneru o ygary ye una especie botánica d'árbol de la clase dicots, familia de les Meliacees de rexones tropicales d'América.
Orixinariu d'América Central y de Suramérica. Ye un árbol de forestas tropicales húmedes y seques. Nun aguanta bien nin xelaes nin seques.
El Xéneru Cedrela entiende 7 especies partíes n'América tropical, de les cualos cinco son reinals d'Arxentina.[2]
El cedru misioneru ye un árbol del orde de les Sapindales familia de les Meliacees de rexones tropicales d'América, tien un fuste importante que puede algamar 30 m d'altor. El tueru puede midir 10-15 dm de diámetru, con ritidoma gris.
Magar la especie cítase como caducifolia na so área d'orixe, al cultivase nel NOA caltién la xamasca nel iviernu.
Con fueyes paripinaes, de 4-6 dm de llargu, 12-15 foliolos; raquis pubescente de 4-6 dm de llargu y peciolu pubescente de 7-9 cm de llargu, de color acoloratáu nes fueyes xuveniles. Foliolus de 10-15 cm llargu x 3,5-4 cm anchu (basales elípticos y apicales oblongos con ápiz agudu), coriáceos, fai brillosu glabro, con pubescencia inconspicua sobre los nervios mediu, secundarios basales y marxes, viesu tomentoso, sésiles a subsésiles, peciolulos pubescentes de 2 mm llargu. Panícula de 27-35 cm llargu. Flores de 8-9 mm de llargu, pentámeras; mota de 2-2,5 mm de llargu, pubescente, 5-6-dentáu y hendidura llonxitudinal hasta la base; pétalos de 7-8 mm de llargu, pubescentes, oblongos. El androginóforo ye columnar, de 3-4 mm de llargu x 1-1,2 mm anchu, 5-banda; estames de 3-3,5 mm de llargu, con anteres de 1 mm de llargu; ovariu de 1,2 mm de llargu, pentalobulado; estilu de 1,5-2 mm de llargu; estigma capitáu, de 1-1,3 mm d'anchu. El frutu ye una cápsula piriforme, de 5,5-10 cm de llargu, cáscares de 1,5-1,8 cm d'anchu, columna central de 7-9 mm de diám. con ápiz agudu o truncáu, pericarpo de 5 mm d'espesura, epicarpio pardu escuru con lenticelas ocres prominentes regularmente distribuyíes en tola superficie. Granes pardes-acolorataes de 2,5-2,7 cm de llargu, con nala de 1,5-1,8 cm, gruesa, non tresllúcida.
Una especie importante de la selva, presentar con alta frecuencia y bayura en tola área cubierta por monte altu. Coloniza onde esiste suficiente lluz pa realizar una crecedera rápida.
Llántase cedru a densidaes baxes, porque una alta densidá atrai al lepidópteru Hypsipyla grandella o barrenador de la madera, que les sos canesbes destrúin el biltu apical menguando la puxanza del árbol y de la mesma el so valor comercial una y bones el fuste tiende a ramificase. Entá nun s'atopó una solución al problema de Hypsipyla grandella.
Plantar de tocón bien.
Floria d'agostu a ochobre; fructifica de payares a febreru.
La corteza ye febrífuga. Ye un árbol melífero.
La so madera de color castañu acoloratáu, ye bien apreciada pola so calidá, usar en toa clase de trabayos de carpintería, moblería, revestimientos y construcciones navales. Ye una madera llixero a semipesada con carauterístiques físicu-mecániques bien bones, y escelente estabilidá dimensional. Ye bien utilizada polos artesanos de Tobatí, en Paraguái, dende la dómina franciscana. La vaina de la so grana tamién la so usa en dellos países pa la ellaboración de xoyes de fantasía.
Cedrela fissilis describióse por José Mariano da Conceição Vellozo y espublizóse en Florae Fluminensis, seu, Descriptionum plantarum parectura Fluminensi sponte mascentium liber primus ad systema sexuale concinnatus 75. 1825[1829].[4]
Cedrela: nome xenéricu que ye un diminutivu de Cedrus.
fissilis: epítetu
El cedru misioneru o ygary ye una especie botánica d'árbol de la clase dicots, familia de les Meliacees de rexones tropicales d'América.
Xamasca Detalle del tueru