Molte (Rubus chamaemorus) er ein plante i rosefamilien. Det gule bæret smakar godt og vert nytta som mat. Molte er namnet både på planten og bæret. Myrbær er eit anna namn på molte. Det vert særleg brukt om den umogne frukta.
Molteplanten er ein fleirårig urt som gjerne veks på myr. Høgda er 5-20 cm.
Molte har ein krypande jordstengel, og mange blomar kan kome frå same plante. Blomstrane er kvite. På ein enkelt plante er det berre hoblomster eller berre hannblomster, ikkje begge delar. Fruktene, som er samansette av små steinfrukter, vert gule når dei mognar.
Molta har ei karakteristisk utvikling frå blome til mogen frukt.
Molteplanten veks over heile Noreg. Han er å finne i torvmark, på næringsfattig myrjord, og i open skog. I Gudbrandsdalen veks han opp til 1400 m.o.h. På dei høgste veksestadane er plantene ofte sterile.
Elles veks han rund heile den nordlege halvkula. For det meste finn ein molta mellom 55°N og 78°N. I tillegg til Norden, veks han og i Baltikum, gjennom Nord-Russland aust til Stillehavet. Små førekomstar er funne lenger sør, mellom anna i Tyskland. Der kan han finnast i Weser- og Elbe-dalane. I Nord-Amerika veks molte gjennom det meste av Alaska og Canada.
Molta er fylkesblomster i Finnmark. Nesseby kommune har ein molteplante i kommunevåpenet Den finske 2 euromynten viser molte og molteblome.
Bæra vert mellom anna brukt til syltetøy og moltekrem. Dei kan òg brukast til å laga likør av. Molte inneheld mykje C-vitamin. Molta har vore viktig for den nordlegaste delen av Noreg. Difor er det forbod mot å plukke molte på annan manns molteland. Dette gjeld i Finnmark, Troms og Nordland[1]. Tidlegare var det forbod mot å plukke moltekart over heile landet. Den lova vart teken vekk då det ikkje ser ut som molteplanten tek skade av kartplukking, noko ein tidlegare trudde.
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Molte Molte (Rubus chamaemorus) er ein plante i rosefamilien. Det gule bæret smakar godt og vert nytta som mat. Molte er namnet både på planten og bæret. Myrbær er eit anna namn på molte. Det vert særleg brukt om den umogne frukta.
Multe eller molte (dansk: multebær, svensk: hjortron) (Rubus chamaemorus) er en flerårig plante som kan bli snaue 30 cm høy og har en krypende jordstamme. Multe er fylkesblomst i Finnmark. Arts-epitetet chamaemorus kommer av det greske khamai («på marken», «lavt») og latin morus, morbær.
Blomstene er enkjønnete og sitter da på enten en hann- eller en hunnblomst. Fruktene er store og velsmakende, først røde og omsluttet av begerbladene, men som modne har de en vakker gul-oransje farge i flere nyanser.
Bladene er nyreformede, og lette å få øye på ute på myrene. Multene begynner å blomstre i mai i syd, og i juni-juli i nord, med store hvite blomster som oftest sitter alene.
Multefrukten er, i likhet med bringebær og bjørnebær, ikke et bær i biologisk forstand, men en samfrukt satt sammen av mange steinfrukter.
Multer er vanlig på myrer, men forekommer i størst mengde nordpå i landet, der den også noen steder dyrkes kommersielt. Et godt år er det anslått at så mye som 16 000 tonn multer kan plukkes i de tre nordligste fylkene. Lenger sør i landet er det stedvis gode multeforekomster, mest i fjellet.
Multene blomstrer ofte tidlig og kan derfor lett skades av sen nattefrost, og da uteblir fruktsettingen. Under spesielt gode vilkår kan man oppleve såkalte «multeår». I multeåret 1966 ble for eksempel den totale innsamlede bærmengde i Sverige anslått til ca. 1 200 tonn.
I Norge gir Friluftslovens § 5 allmennheten en generell rett til å plukke bær i utmark. Det er likevel gjort et unntak for multeplukking i Nordland, Troms og Finnmark. Her kan eier eller bruker av multeland nedlegge forbud mot at andre skal ta med seg multer fra det begrensede området. Det er likevel lov til å plukke multer som spises på stedet.[1] Alle har rett til å plukke multer på Finnmarkseiendommen.[2]
Multefrukten anvendes mest til syltetøy eller multekrem, men kan også benyttes til likør.
Kommunen Nesseby har en multe i kommunevåpenet. Den finske 2-Euro-mynten har et multebær med blader på den ene siden.
Multe eller molte (dansk: multebær, svensk: hjortron) (Rubus chamaemorus) er en flerårig plante som kan bli snaue 30 cm høy og har en krypende jordstamme. Multe er fylkesblomst i Finnmark. Arts-epitetet chamaemorus kommer av det greske khamai («på marken», «lavt») og latin morus, morbær.
