dcsimg

Lavanda ( оскитански (по 1500 г.) )

добавил wikipedia emerging languages

La lavanda es un aubret dicotiledonèu de la familha dei Lamiacèas e dau genre Lavandula, de flors lo pus sovent mauvas o violetas dispausadas en espigas, coma la majoritat deis espècias, fòrça nolentas; s'utilizan largament dins totei lei brancas de la perfumariá. Vènon subretot sus lei sòus calcaris secs e solelhós, a l'excepcion de L. stoechas, que preferís lei sòus siliciós.

Totei lei lavandas son de plantas mellifèras, fòrça recercadas per leis abelhas.

La lavanda es un dei simbòls de l'agricultura sus lei Planas de Valençòla, onte se fa una gròssa produccion de lavandin e d'espic per l'òli essenciau e lo sabon de Marselha.

Lo lavandin

 src=
Lavandiera sus lei Planas de Valençòla

Lavandula intermedia, o lavandin, ibrid naturau entre L. angustifolia (espic) e L. latifolia (badafa). Es la tresena dei lavandas provençalas. Descobèrt un pauc per azard, es cultivat despuei leis annadas 1930. Lo lavandin es uèi l'espècia pus cultivada, que sa flor es mai productritz en òli essenciau que l'espic. Pasmens, son esséncia es de mendre qualitat per l'odor, e s'utiliza dins la perfumariá industriala. S'estima a 17 000 ha lei superfícias cultivadas en lavandins.

Origina geografica

Au començament lei lavandas brotavan solament en Provença e dins lo Bacin Mediterranèu, puei la cultura s’es espandida en Euròpa de l’Èst (Bulgaria, Russia, Ucraïna…) e mai en Tasmania o encara en Canadà onte de plants mutats pòdon uei resistir au gèl.
Leis espics (Lavandula angustifolia) (lavandas « veraias ») vènon a una altitud de 500 a 1700 m sus leis adrechs dei còlas. La qualitat dei lavandas es reputada aumentar amb l’altitud.
Pasmens, la badafa (Lavandula latifolia) (dicha tanbèn espiguet o estamós) es recoltada dins lo Bacin Mediterranèu entre 0 e 600 m d’altitud.
Lei lavandas dau grop stoechas vènon sus tot l'entorn, especialament en Andalosia e dins lo Sud de Portugau.
Lei lavandins (Lavandula intermedia) son lei lavandas pus cultivadas (de 800 à 1000 t d’esséncia per an) e pus espandidas que resistisson mai. Vènon espontaneament dins lo Sud de França. Pasmens s'obsèrva un deperiment dei lavandins Abriau e Sumian que son en via de desaparicion.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavanda ( босански )

добавил wikipedia emerging languages

Lavanda ili lavandula (lat.Lavandula angustifolia) je biljka iz roda Lavandula unutar kojeg se nalazi 39 vrsta.

Karakteristike

Lavanda raste kao grm do 1.2 metra visine i oko 1 metar širine. Bolje uspijeva u toplijim krajevima, mada postoje i vrste koje podnose i hladniju klimu. Voli suha, zaklonjena mjesta, po toplim i krševitim padinama. Cvijeta od jula do Septembra, a sjeme dozrijeva od augusta do oktobra. Cvjetovi su hemafrodični, to jest sadrže i tučak i prašnike (muške i ženske organe potrebne za razmnožavanje).

Rasprostranjenost

Lavanda uspijeva u regiji Mediterana južno do tropske Afrike i jugoistočno do Indije. Pretpostavlja se da je riječ lavanda izvedenica od latinske riječi lavare koja znači: prati.[1]

Hemijski sastav

Lavanda sadrži eterično ulje gdje su glavni sastojci: linalil-acetat, geranil-acetat, geraniol, linalil, geranil-butirat. Osim toga, sadrži i derivate propionske i valerijanske kiseline, te tanina.

Upotreba

Lavanda se koristi najčešće za dobijanje lavandinog ulja koje se koristi kao antiseptik i u aromaterapiji. Lavandino eterično ulje je jedno od najčešće korištenih u industriji kozmetike. Lavanda se koristi u kulinarstvu kao začin i dekoracija. Listovi i latice se koriste sviježe kao dodatak salatama, supama i kuvanim jelima. Cvjetovi se mogu kristalizirati sa šečerom i dodavati marmeladama, sladoledu i kao aromatični dodatak sirčetu za salate.

Upotreba u medicini

Ljekoviti dio lavande djeluje kao holagog i holeretik. Poznate su i druge ljekovite osobine lavande. Djeluje kao antispazmodik, antiseptik, diuretik, fermifug, emenagog i antireumatik. Poznate i dokazane indikacije: Insuficijencija jetre, grčevi u želucu, problemi respriatornog trakta kao što su, astma, gripa i bronhitis.[2] Pomaže i kod tuberkuloze, oligurija i reumatizma. Lavanda je oficijelna ljekovita biljka prema farmakopeji bivše Jugoslavije[3]. Upotrebljava se: eterično ulje lavande (lat.Aethoreleum Lavandulae). Takodje je registrovana i u britanskoj[4] i njemačkoj[5] farmakopeji.

Primjena u narodnoj medicini

Lavanda se često koristi u narodnoj medicini kao sredstvo koje pomaže boljem izlučivanje mokraće, to jest, kao diuretik, ublažuje grčeva u želucu, smiruje živce, i pomaže kod nadimanja stomaka(karminativ). U ove svrhe koriste se se vrhovi stabljike sa cvijetom glavicom, od koje se pravi čaj.[6]

Galerija

Također pogledajte

Reference

  1. ^ "Lavandula". Arhivirano s originala, 5. 3. 2009. Pristupljeno 14. 5. 2009.
  2. ^ Ljekovita svojstva lavande
  3. ^ Pharmacopoeia Jugoslavica, edito prima (PhJugI) 1933.
  4. ^ Brit, Herb. Pharm (1983).
  5. ^ Njemačka Komisija E: The Complete German Commission E Monographs, 1988. Američko izdanje. str. 159-160.
  6. ^ Priprema ćaja od lavande

Literatura

  • Dr. Enes Hasanagić, Ljekovito bilje i jetra, Svjetlost, Sarajevo, 1984. str.203
  • Sadik Sadiković, Narodno zdravlje, Svjetlost, Sarajevo, 1980.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autori i urednici Wikipedije
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavanda ( узбечки )

добавил wikipedia emerging languages

Lavanda (Lavandula) — labguldoshlilar oilasiga mansub buta yoki doim yashil chala butalar turkumi, efir moyli ekin. Oʻrta Dengiz sohillarida 25 dan ortiq turi uchraydi. Asosan, Fransiya, Italiya, Ispaniya, Vengriya, Moldaviya, Qrim, Rossiyaning Krasnodar oʻlkasida ensiz bargli L. (L. angustifolia) turi yetishtiriladi. L.ning yangi toʻpgulida 1,2 — 2,3% efir moyi mavjud. Parfyumeriya, oziq-ovqat sanoati, tibbiyotda qoʻllaniladi. L. yorugʻsevar, qurgʻoqchilikka chidamli, issiqsevar oʻsimlik, 30° sovuqqa chidaydi. Kalamchasidan koʻpaytiriladi. Ildizi 40—50 ta uzun ipsimon ildizchalardan iborat. Tuproqqa 2 m chuqur kirib boradi. Sershox, bir tupida 400—800 ta poya hosil qiladi. Mevasi qoʻshaloq, 4 ta yongʻoqchadan iborat, rangi sariq — jigarrang . Ekilgan koʻchatlardan 2-yildan boshlab 20—25 yilgacha hosil olinadi. Har 6—7 yilda lavandazorlar yoshartiriladi.[1]

Manbalar

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Vikipediya mualliflari va muharrirlari
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavanda: Brief Summary ( босански )

добавил wikipedia emerging languages

Lavanda ili lavandula (lat.Lavandula angustifolia) je biljka iz roda Lavandula unutar kojeg se nalazi 39 vrsta.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autori i urednici Wikipedije
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavanda: Brief Summary ( оскитански (по 1500 г.) )

добавил wikipedia emerging languages

La lavanda es un aubret dicotiledonèu de la familha dei Lamiacèas e dau genre Lavandula, de flors lo pus sovent mauvas o violetas dispausadas en espigas, coma la majoritat deis espècias, fòrça nolentas; s'utilizan largament dins totei lei brancas de la perfumariá. Vènon subretot sus lei sòus calcaris secs e solelhós, a l'excepcion de L. stoechas, que preferís lei sòus siliciós.

Totei lei lavandas son de plantas mellifèras, fòrça recercadas per leis abelhas.

La lavanda es un dei simbòls de l'agricultura sus lei Planas de Valençòla, onte se fa una gròssa produccion de lavandin e d'espic per l'òli essenciau e lo sabon de Marselha.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavanda: Brief Summary ( узбечки )

добавил wikipedia emerging languages

Lavanda (Lavandula) — labguldoshlilar oilasiga mansub buta yoki doim yashil chala butalar turkumi, efir moyli ekin. Oʻrta Dengiz sohillarida 25 dan ortiq turi uchraydi. Asosan, Fransiya, Italiya, Ispaniya, Vengriya, Moldaviya, Qrim, Rossiyaning Krasnodar oʻlkasida ensiz bargli L. (L. angustifolia) turi yetishtiriladi. L.ning yangi toʻpgulida 1,2 — 2,3% efir moyi mavjud. Parfyumeriya, oziq-ovqat sanoati, tibbiyotda qoʻllaniladi. L. yorugʻsevar, qurgʻoqchilikka chidamli, issiqsevar oʻsimlik, 30° sovuqqa chidaydi. Kalamchasidan koʻpaytiriladi. Ildizi 40—50 ta uzun ipsimon ildizchalardan iborat. Tuproqqa 2 m chuqur kirib boradi. Sershox, bir tupida 400—800 ta poya hosil qiladi. Mevasi qoʻshaloq, 4 ta yongʻoqchadan iborat, rangi sariq — jigarrang . Ekilgan koʻchatlardan 2-yildan boshlab 20—25 yilgacha hosil olinadi. Har 6—7 yilda lavandazorlar yoshartiriladi.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Vikipediya mualliflari va muharrirlari
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavandula ( шкотски )

добавил wikipedia emerging languages

Lavandula (common name lavender) is a genus o 47 kent species o flouerin plants in the mint faimily, Lamiaceae. It is native tae the Auld Warld an is foond frae Cape Verde an the Canary Islands, Europe across tae northren an eastren Africae, the Mediterranean, soothwast Asie tae sootheast Indie. Mony members o the genus are cultivatit extensively in temperate climates as ornamental plants for gairden an laundscape uise, for uise as culinar yerbs, an an aa commercially for the extraction o essential iles. The maist widely cultivatit species, Lavandula angustifolia, is eften referred tae as lavender, an thare is a colour named for the shade o the flouers o this species.

References

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavandula: Brief Summary ( шкотски )

добавил wikipedia emerging languages

Lavandula (common name lavender) is a genus o 47 kent species o flouerin plants in the mint faimily, Lamiaceae. It is native tae the Auld Warld an is foond frae Cape Verde an the Canary Islands, Europe across tae northren an eastren Africae, the Mediterranean, soothwast Asie tae sootheast Indie. Mony members o the genus are cultivatit extensively in temperate climates as ornamental plants for gairden an laundscape uise, for uise as culinar yerbs, an an aa commercially for the extraction o essential iles. The maist widely cultivatit species, Lavandula angustifolia, is eften referred tae as lavender, an thare is a colour named for the shade o the flouers o this species.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavanna (lavaggiu) ( сицилиски )

добавил wikipedia emerging languages

La lavanna è lu lavaggiu di cavitati nterni di lu corpu, pratticatu a scopu tirapèuticu.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavendel ( лимбуршки )

добавил wikipedia emerging languages
 src=
'n Lavendelbloom.

Lavendel (Lavandula) is 'n struuk oete lupblomefemielie (Lamiaceae).

Kènmerke

't Geslach is trögk te vinjen in väöl häöf vanwaenge de paarse kluuer enne gäör vanne blome. De struuk wuuertj neet hoeager es 'ne maeter en neet breier es 'nen halve maeter. De blome zeen puntjvörmig en kinne ach centimaeter lank waere. Lavendel wuuertj ouch es sierplantj gebroek.

Gebroek

Aromatisch

Lavendel wuuertj gekwieëk veure lavendelaolje dae geëxtraheerdj kan waeren oete paarse blome. Dezen aolje wuuertj es gäörstof gebroek in cosmetica, wie zeip en parfum. Daonaeve wuuertj lavendelaolje beveurbeild gebroek inne aromatherapie. Ouch kinne lavendelkorrelen in tuutjes inne kleierkas gelag waere. Zo waere de kleier geparfumeerdj dore verdampendje etherischen aolje en volges sómmige waeren ouch motte gewaerdj. Daonaeve waere de lavendelblomen in potpourries verwirk.

Culinair

Lavendel wuuerdj ouch inne keuke gebroek. Zoea zeen de blomen 'n ingrediënt vanne Provençaalse gekruje. De blome waere, al den neet gedruueg, gebroek óm versjillige produkten op smaak te bringe wie beveurbeild Franse kieëzen of gruuendje wie moeren en tomate. Anger produkten op basis van lavendel zeen tieë en sjroeap. De sjroeap wuuertj ónger angere verwirk in baksels en pralines. Ouch besteitj zoeaget wie lavendelheuning wobie de biejen allein mit lavendel in aanraking kómmen en gein anger plantje.

Medisch

Inwenjig kan lavendel waere toegepas es tieëaaftrèksel en oetwenjig inne vorm van aromatherapie. Lavendel haet 'n rösgaevendje en verlichtendje wirking. d'n Etherischen aolje van lavendel kan waere gebroek es antisepticum.

Verspreijing

Veural de Provence steit bekèndj veure lavendeltieëlt. Meistes geitj 't óm kruutsinge mit 'n hoeag concentratie aan etherische aolje wie de väöl aangeplantje cultivar Lavandula ×intermedia 'Grosso'. In Nederlandj en Belsj kump lavendel neet van natuur veur.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavendel: Brief Summary ( лимбуршки )

добавил wikipedia emerging languages
 src= 'n Lavendelbloom.

Lavendel (Lavandula) is 'n struuk oete lupblomefemielie (Lamiaceae).

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavender ( јавански )

добавил wikipedia emerging languages

Lavender utawa lavendel utawa Lavandula iku sawijining génus tetuwuhan ngembang sajeroning suku Lamiaceae sing duwé 25-30 spésies. Asal tetuwuhan iki saka wewengkon kidul Laut Tengah tekan Afrika tropis lan mangétan tekan India. Genus iki kalebu tuwuhan taunan, tetuwuhan saka jinis suket-suketan, grumbul cendhak, lan grumbul cilik. Tuwuhan iki uga nyebar ing Kapuloan Canaria, Afrika Lor lan Wétan, Éropah kidul (kalebu Prancis kidul), Arabia, lan India. Amarga wis ditandur lan dikembangaké ing taman-taman ing saindhenging donya, tuwuhan iki asring tinemu tuwuh alasan ing laladan sanjabané laladan asalé.

Galèri

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Penulis lan editor Wikipedia
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavender: Brief Summary ( јавански )

добавил wikipedia emerging languages

Lavender utawa lavendel utawa Lavandula iku sawijining génus tetuwuhan ngembang sajeroning suku Lamiaceae sing duwé 25-30 spésies. Asal tetuwuhan iki saka wewengkon kidul Laut Tengah tekan Afrika tropis lan mangétan tekan India. Genus iki kalebu tuwuhan taunan, tetuwuhan saka jinis suket-suketan, grumbul cendhak, lan grumbul cilik. Tuwuhan iki uga nyebar ing Kapuloan Canaria, Afrika Lor lan Wétan, Éropah kidul (kalebu Prancis kidul), Arabia, lan India. Amarga wis ditandur lan dikembangaké ing taman-taman ing saindhenging donya, tuwuhan iki asring tinemu tuwuh alasan ing laladan sanjabané laladan asalé.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Penulis lan editor Wikipedia
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavendo ( идо )

добавил wikipedia emerging languages

Lavendo esas planto aromatoza de la familio "labiei".

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavindel ( западнофризиски )

добавил wikipedia emerging languages

Lavindel (Latynske namme: Lavandula) is in skaai fan it ryk fan 'e planten (Plantae), de stamme fan 'e blêdplanten (Euphyllophyta), de klasse fan 'e blomplanten (Anthophyta), it skift fan 'e lippeblomeftigen (Lamiales), de famylje fan 'e lippeblommen (Lamiaceae) en de tûke fan 'e lavindeleftigen (Lavanduleae). Dit skaai bestiet út 39 bekende soarten bloeiende planten dy't lânseigen binne yn 'e Alde Wrâld en foarkomme yn súdlik Jeropa, op 'e Kanaryske Eilannen en de Kaapverdyske Eilannen, yn Noard- en East-Afrika, it Heine Easten en it suden fan it Yndiaaske subkontinint. (Yn Nederlân komt lavindel fan oarsprong net foar.)

In protte soarten lavindel wurde op kommersjele wize ferboud om as sierplanten yn tunen oanplante te wurden, of as krûden foar kulinêr of medisinaal gebrûk (foar lavindeloalje). Fral de Frânske Provâns stiet bekend om 'e lavindeltylt. De meast ferboude soarte fan it skaai, echte lavindel (Lavandula angustifolia), wurdt faak sûnder mear oantsjut as 'lavindel' en hat sadwaande dy namme jûn oan 'e kleur lavindel, wêrmei't in nuânse pears omskreaun wurdt dy't oerienkomt mei de kleur fan 'e blommen fan dizze soarte.

Etymology

De namme 'lavindel' komt nei alle gedachten (fia it Nederlânske lavendel) fan it Aldfrânske lavandre, dat wer tebekgiet op it Latynske lavare, dat "waskje" betsjut. Dizze namme soe ferwize nei de Romeinske gewoante om lavindelekstrakt ta te foegjen oan waskwetter, by wize fan rûkersguod. In alternative útlis is dat it wurd fuortkomt út it Latynske livere, dat "blauwich" betsjut, ferwizend nei de kleur fan 'e blommen.

 src=
In lavindelfjild yn 'e Vaucluse.

Uterlike skaaimerken

It lavindelskaai omfiemet sawol ienjierrige planten, oerjierrige krûden mei in koarte libbensspanne, as streweleftige oerjierrige planten. De foarm fan 'e blêden rint fan soarte ta soarte útinoar. De blommen groeie deun byinoar op pjukken dy't boppe de rest fan 'e plant útstykje, en binne blau, fiolet of lila fan kleur yn wylde soarten, mar yn kultivearre soarten soms ek dûnkerpears tsjin it swarte oan of sels gielich.

Gebrûk

De kwaliteiten fan lavindel wiene al yn 'e Aldheid bekend. By de Griken waard lavindel 'nardus' neamd, nei de Syryske stêd Naarda (mooglik it hjoeddeiske Dohuk, yn noardlik Irak). Lavindeloalje stiet sadwaande ûnder de namme 'nardusoalje' fermelden yn it Nije Testamint fan 'e Bibel. Hjoed de dei stiet benammen de Súdfrânske Provâns bekend om 'e lavindeltylt. Meastal giet it dêrby om ûnderlinge krusings fan lavindelsoarten mei in sa heech mooglik konsintraasje etearyske oaljen.

De lavindeloalje wurdt út 'e pearse blommen wûn, en wurdt as geurstof brûkt foar de produksje fan kosmetika, sjippe en parfum. Dêrnjonken wurdt it ek brûkt foar aromaterapy. Fierders kinne lavindelkerlen yn pûdsjes yn kleankasten lein wurde, mei as resultaat dat de klean dernei begjinne te rûken. Neffens guon lju stjit de rook ek motten ôf. Grou mealde lavindelblommen wurde ek wol as potpoerry ferkocht.

Fierders wurdt lavindel ek yn 'e koken brûkt. Sa binne de blommen in yngrediïnt fan 'e Provansaalske krûden. Ek kinne se, al of net drûge, brûkt wurde om alderhanne produkten mei op smaak te bringen, lykas Frânske tsiis en beskate grienten. Oare produkten op basis fan lavindel binne lavindeltee en lavindelsjerp. Sokke sjerp wurdt û.m. ferwurke yn gebak en pralines. Ek bestiet der lavindelhunich, wêrby't derfoar soarge wurdt dat de bijen dy't de hunich produsearje inkeld mei lavindelplanten yn oanrekking komme.

Op medisinaal mêd kin lavindel tapast wurde as tee-ôftreksel foar ynwindich gebrûk, en as bestândiel fan aromaterapy foar útwindich gebrûk. Lavindel hat in kalmearjende en ferlichtsjende wurking. De etearyske oalje fan lavindel kin ek brûkt wurde as ûntsmettingsmiddel.

By gebrûk as sierplant moat men lavindelplanten 30 sm útinoar plantsje. Om ferhouting tsjin te gean, wêrby't de lavindel útgroeit ta in massive strûk mei grouwe tûken, moatte lavindelplanten twaris jiers bysnoeid wurde. As men dat net docht, produsearret de plant oan 'e ûnderkant gjin blommen mear. De earste snoei moat útfierd wurde yn 'e twadde helte fan maart; dêrby kin de plant oant 15 sm boppe de grûn ferwidere wurde. Neitiid sille dan fluch wer nije twigen útgroeie dêr't wer blommen oan komme. Yn augustus oant oktober moat men in twadde kear oan it snoeien, wêrby't inkeld de blommen ôfsnien wurde. Om dy tiid fan it jier is fierdere besnoeiïng taboe om't de lavindelplant dan de winter net oerlibje sil.

 src=
Bijen by in lavindelfjild yn 'e Provâns.

Soarten

  • Lavandula angustifolia (echte lavindel)
  • Lavandula antineae
  • Lavandula aristibracteata
  • Lavandula bipinnata
  • Lavandula bramwellii
  • Lavandula buchii
  • Lavandula canariensis (Kanaryske lavindel)
  • Lavandula citriodora
  • Lavandula coronopifolia
  • Lavandula dentata (tosklavindel)
  • Lavandula lanata
  • Lavandula latifolia (breedblêdige lavindel)
  • Lavandula mairei
  • Lavandula maroccana (Marokkaanske lavindel)
  • Lavandula multifida
  • Lavandula minutolii
  • Lavandula pedunculata
  • Lavandula pinnata
  • Lavandula pubescens
  • Lavandula rejdalii
  • Lavandula rotundifolia
  • Lavandula saharica (Saharalavindel)
  • Lavandula stoechas (tûflavindel)
  • Lavandula subnuda
  • Lavandula tenuisecta
  • Lavandula viridis (griene lavindel)

Boarnen, noaten en referinsjes

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia auteurs en redakteuren
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lavindel: Brief Summary ( западнофризиски )

добавил wikipedia emerging languages

Lavindel (Latynske namme: Lavandula) is in skaai fan it ryk fan 'e planten (Plantae), de stamme fan 'e blêdplanten (Euphyllophyta), de klasse fan 'e blomplanten (Anthophyta), it skift fan 'e lippeblomeftigen (Lamiales), de famylje fan 'e lippeblommen (Lamiaceae) en de tûke fan 'e lavindeleftigen (Lavanduleae). Dit skaai bestiet út 39 bekende soarten bloeiende planten dy't lânseigen binne yn 'e Alde Wrâld en foarkomme yn súdlik Jeropa, op 'e Kanaryske Eilannen en de Kaapverdyske Eilannen, yn Noard- en East-Afrika, it Heine Easten en it suden fan it Yndiaaske subkontinint. (Yn Nederlân komt lavindel fan oarsprong net foar.)

In protte soarten lavindel wurde op kommersjele wize ferboud om as sierplanten yn tunen oanplante te wurden, of as krûden foar kulinêr of medisinaal gebrûk (foar lavindeloalje). Fral de Frânske Provâns stiet bekend om 'e lavindeltylt. De meast ferboude soarte fan it skaai, echte lavindel (Lavandula angustifolia), wurdt faak sûnder mear oantsjut as 'lavindel' en hat sadwaande dy namme jûn oan 'e kleur lavindel, wêrmei't in nuânse pears omskreaun wurdt dy't oerienkomt mei de kleur fan 'e blommen fan dizze soarte.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia auteurs en redakteuren
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Lewańda ( кашупски )

добавил wikipedia emerging languages
 src=
Kwiatë lewańdë

Lewańda (Lavandula L.) – to je szlach roscënów z rodzëznë głëszkòwatëch (Lamiaceae).


лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Λεβάντα ( грчки, современ (1453-) )

добавил wikipedia emerging languages

Η λεβάντα (επ. ονομ. Lavandula) είναι γένος φυτών που ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae). Το γνωστότερο γένος είναι η λαβαντούλα, που περιλαμβάνει γύρω στα 25 είδη. Είναι ιθαγενές των παραμεσόγειων περιοχών. Επίσης, απαντάται στα Κανάρια Νησιά, στην Ινδία και σε άλλες ασιατικές χώρες. Το αιθέριο έλαιο που περιέχουν τα φύλλα της χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και για τη θεραπεία νευρασθενειών. Έχει επίσης αντισηπτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην επούλωση τραυμάτων. Σε μεγάλες δόσεις η λεβάντα δρα ως υπνωτικό και ναρκωτικό. Οι ιαματικές της ιδιότητες ήταν γνωστές από την αρχαιότητα και αναφέρονται στο Διοσκουρίδη, τον Πλίνιο και το Γαληνό.

Περιγραφή

Πρόκειται για φυτό φρυγανώδες και πολύκλαδο, με όρθιους βλαστούς που φύονται από τη βάση. Είναι, συνεπώς, θάμνος, με ύψος 30 έως 80 εκατοστά. Έχει γκριζοπράσινα φύλλα, στενά ως λογχοειδή. Οι ανθοφόροι βλαστοί καταλήγουν σε ταξιανθία τύπου στάχεος.

Το αιθέριο έλαιο της λεβάντας χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, τη σαπωνοποιία και στη φαρμακευτική ως τονωτικό και αντικαταρροϊκό. Κύριο συστατικό του είναι η χημική ένωση οξικό λιναλύλιο. Εκτός αυτού, περιέχει αλκοόλες.

Καλλιέργεια

Η λεβάντα καλλιεργείται σε εδάφη πλούσια σε ασβέστιο, καθώς αυτό βελτιώνει την ποιότητα του αιθερίου ελαίου της και βοηθά την ανάπτυξη του φυτού. Το έδαφος καλλιέργειας πρέπει να είναι ελαφρύ και χαλικώδες, γι' αυτό και το φυτό προσφέρεται για καλλιέργεια σε εκτάσεις ακατάλληλες για άλλου τύπου καλλιέργειες. Δεν αγαπά, επίσης, ιδιαίτερα την υγρασία, αλλά ούτε και την ολοσχερή ξηρασία. Σήμερα καλλιεργείται στην Ισπανία, τη Γαλλία, τη Βουλγαρία και αρκετές χώρες της Βόρειας Αφρικής. Στην Ελλάδα καλλιεργείται στην Αρκαδία, το Κιλκίς, την Κοζανη, την Κεφαλληνία, τις Σέρρες την Κομοτηνή και τη Σαμοθράκη.

Πολλαπλασιάζεται με σπόρους, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η συλλογή (συγκομιδή) γίνεται κατά το στάδιο πλήρους ανθοφορίας, οπότε και μπορεί να ληφθεί η μέγιστη ποσότητα (και ποιότητα) αιθερίου ελαίου.

Κοινά ονόματα

Το κοινό όνομα λεβάντα αναφέρεται κυρίως στο άλλο αυτοφυές αλλά και καλλιεργούμενο είδος Λεβάντα η στενόφυλλος (Lavandula angustifolia).

Στον ελληνικό χώρο καλλιεργείται πιο πολύ το είδος Λεβάντα η στοιχάς (Lavandula stoechas). Αυτή είναι γνωστή και με τα ονόματα:

  • αγριολεβάντα
  • λαμπρή
  • λαβαντή
  • χαμολίβανο
  • μυροφόρα
  • καραμπάσι
  • Αβαγιανός
 src=
Λεβάντα η στοιχάς.

Είδη

Μερικά από τα πιο γνωστά είδη λεβάντας είναι τα ακόλουθα:

Βιβλιογραφία

  • Φυτολογία, Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Εκδοτική Αθηνών.
  • Αγ. Υφούλης, Παντ. Καλτσίκης, Φυτά μεγάλης καλλιέργειας, Ίδρυμα Ευγενίδου, Αθήνα, 1994

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Συγγραφείς και συντάκτες της Wikipedia
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Λεβάντα: Brief Summary ( грчки, современ (1453-) )

добавил wikipedia emerging languages

Η λεβάντα (επ. ονομ. Lavandula) είναι γένος φυτών που ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae). Το γνωστότερο γένος είναι η λαβαντούλα, που περιλαμβάνει γύρω στα 25 είδη. Είναι ιθαγενές των παραμεσόγειων περιοχών. Επίσης, απαντάται στα Κανάρια Νησιά, στην Ινδία και σε άλλες ασιατικές χώρες. Το αιθέριο έλαιο που περιέχουν τα φύλλα της χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και για τη θεραπεία νευρασθενειών. Έχει επίσης αντισηπτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην επούλωση τραυμάτων. Σε μεγάλες δόσεις η λεβάντα δρα ως υπνωτικό και ναρκωτικό. Οι ιαματικές της ιδιότητες ήταν γνωστές από την αρχαιότητα και αναφέρονται στο Διοσκουρίδη, τον Πλίνιο και το Γαληνό.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Συγγραφείς και συντάκτες της Wikipedia
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Ләвән ( татарски )

добавил wikipedia emerging languages

Ләвән (лаванда, ала миләүшә, лат. Lavandula L., 1753[1][2]) — ирен чәчәклеләр гаиләлегеннән күпъеллык үсемлек.

Искәрмәләр

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Википедия авторлары һәм редакторлары
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Ләвән: Brief Summary ( татарски )

добавил wikipedia emerging languages

Ләвән (лаванда, ала миләүшә, лат. Lavandula L., 1753) — ирен чәчәклеләр гаиләлегеннән күпъеллык үсемлек.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Википедия авторлары һәм редакторлары
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Уæрæхсыф ( осетски )

добавил wikipedia emerging languages

Уæрæхсыф[1][2] (лат. Lavandula) у зайæгойты мыггаг.

Фиппаинæгтæ

  1. Цгоев Т.Ф. Русско-осетинский экологический словарь. Книга первая. Русско-осетинский словарь названий растений и терминов, относящихся к ним; — Владикавказ, 2017. — 507 с.
  2. Кокоев Т. И. Русско-осетинский энциклопедический словарь по естествознанию и медицине. Неологизмы и система терминов: около 10000 слов, терминов, выражений, названий растений и животных; Северо-Осетинский институт гуманитарных и социальных исследований им. В. И. Абаева — филиал ФГБУН ФНЦ ВНЦ РАН. - Владикавказ: СОИГСИ ВНЦ РАН, 2016. — 458 с.
лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Уæрæхсыф: Brief Summary ( осетски )

добавил wikipedia emerging languages

Уæрæхсыф (лат. Lavandula) у зайæгойты мыггаг.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages