El botón azul (Jasione montana) ye una yerbácea de la familia de les campanulacees, anque a güeyu puede confundise con una especie de la familia de les asteracees. Ye orixinaria d'Europa.
Planta añal o bienal pelosa, de tarmos erectos o ascendentes de 5-50 cm, ramosa dende la base, y ensin estolones. Fueyes llargamente lliniales a llanceolaes, de marxe onduláu, enteres o dentaes. Flores azules, raramente blanques, nuna cabezuela globular arrodiada de bráctees involucrales ovaes a triangulares, de normal más curties que les flores. Corola aprosimao de 5 mm, con 5 lóbulos estrechos. Especie bien variable. Floria dende finales de primavera y a lo llargo de tol branu.[1]
Llugares yerbosos, pacionales efímeros de monte, brezal, riscos y riberes.
Toa Europa salvu Bélxica, Austria, Islandia, Grecia y Turquía.
Jasione montana describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 2: 928–929. 1753.[2]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. El botón azul (Jasione montana) ye una yerbácea de la familia de les campanulacees, anque a güeyu puede confundise con una especie de la familia de les asteracees. Ye orixinaria d'Europa.
Planhigyn blodeuol sydd i'w ganfod yn hemisffer y Gogledd yw Clefryn sy'n enw gwrywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Campanulaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Jasione montana a'r enw Saesneg yw Sheep`s bit.[1] Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Clefryn, Clafrllys Lleiaf, Clefryn Glas.
Mae'r dail yn syml a bob yn ail; ceir blodau deuryw ar ffurf siap clychau hirion o liw glas. Ceir euron hefyd yn eu tymor.
Planhigyn blodeuol sydd i'w ganfod yn hemisffer y Gogledd yw Clefryn sy'n enw gwrywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Campanulaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Jasione montana a'r enw Saesneg yw Sheep`s bit. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Clefryn, Clafrllys Lleiaf, Clefryn Glas.
Mae'r dail yn syml a bob yn ail; ceir blodau deuryw ar ffurf siap clychau hirion o liw glas. Ceir euron hefyd yn eu tymor.
Pavinec horský (Jasione montana) je rostlina z čeledi zvonkovitých. V roce 1990 se stal německou Rostlinou roku.
Jednoletá nebo dvouletá bylina s přímou nebo vystoupavou lodyhou, až 20 cm vysokou, celkově řídce chlupatá. Listy jsou zvlnělé, úzké, po okrajích kadeřavé a vroubkované. Vrcholové části lodyhy nesou kulovitá květenství. Jednotlivé drobné květy mají mají modrou barvu. Vzácně se vyskytuje i bílá a růžová.
Evropa vyjma nejsevernějších částí a severní Afrika.
Preferuje nevápnité půdy na slunných, písčitých, kamenitých nebo skalnatých stanovištích, kde nenachází přílišnou konkurenci ostatních rostlin. V první fázi kvete od června do července.
Pavinec horský (Jasione montana) je rostlina z čeledi zvonkovitých. V roce 1990 se stal německou Rostlinou roku.
Blåmunke (Jasione montana) er en 5-50 cm høj urt, der forneden bærer linjeformede, bølgede, stivhårede blade. Den vokser på mager, lysåben bund.
Blåmunke er en toårig, urteagtig plante med en opstigende vækst og flere, 5-50 cm høje, stængler, der forneden bærer linjeformede, bølgede, stivhårede blade. Blomstringen finder sted fra juni til august. De talrige blomster er samlet i endestillede, halvkugleformede skærme. De enkelte blomster er små, blegblå og meget kortstilkede, og de er omgivet af et mangebladet, takket svøb. Støvknapperne er hvide og stjerneformet udbredt.
Rodnettet består af en kraftig, dybtgående pælerod med talrige, trævlede siderødder.
Højde x bredde og årlig tilvækst: 0,30 x 0,20 m (30 x 20 cm/år).
Blåmunke er udbredt over det meste af den nordlige halvkugle med undtagelse af det nordøstlige Afrika og Mellemøsten. Arten er knyttet til lysåbne eller let skyggede voksesteder med et mildt klima og en jord, der er varm, tør, let sur og næringsfattig. Derfor findes den på sandmarker, tørre bakker og i klitter og er almindelig i de fleste egne af Danmark, dog kun sparsomt på de sydligste øer.
Ved Øer, nær Ebeltoft, findes den på tørre sandmarker sammen med bl.a. alm. kællingetand, markbynke, prikbladet perikon, rød svingel og sølvpotentil.
Artsnavnet montana kommer af latin mons, bjerg og hentyder til at den ofte vokser i bjerge og på tørre bakker.
Blåmunke bliver polineret
Blåmunke nær Ebeltoft
Fra Deutschlands Flora in Abbildungen, 1796.
Af maleren Jacob Sturm
Tegning af Elly Waterman
Blåmunke (Jasione montana) er en 5-50 cm høj urt, der forneden bærer linjeformede, bølgede, stivhårede blade. Den vokser på mager, lysåben bund.
Das Berg-Sandglöckchen (Jasione montana), auch Berg-Sandrapunzel, Sandknöpfchen, Bergnelke oder Schaf-Skabiose genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Sandrapunzeln (Jasione) in der Familie der Glockenblumengewächse (Campanulaceae).
Um auf diese seltene Art und ihren gefährdeten Lebensraum aufmerksam zu machen, wurde das Berg-Sandglöckchen 1990 zur Blume des Jahres auserkoren. Diese Art ist wegen starken Nährstoffeintrags in magere Saumbiotope, die selbst rückläufig sind, gefährdet.
Das Berg-Sandglöckchen wächst als einjährig-überwinternde oder zweijährige krautige Pflanze, die Wuchshöhen von 20 bis 60, selten bis 80 cm erreicht. Das Wurzelsystem reicht bis zu 1 Meter tief. Es werden keine Ausläufer gebildet. Der reichverzweigte Stängel kann niederliegend oder aufrecht sein. Die sich nur im unteren Stängelteil befindenden Laubblätter sind länglich bis lanzettlich und besitzen einen wellig-krausen Rand.
Der an einem langen Blütenstandsschaft stehende körbchenförmige Blütenstand erreicht einen Durchmesser von 1,5 bis 2,5 Zentimetern. Die zwölf oder mehr dachziegelartig angeordneten Hüllblätter sind länglich bis eiförmig, spitz auslaufend und meist kürzer als die Blüte. Die zwittrigen Blüten sind fünfzählig mit doppelter Blütenhülle. Die fünf Kelchblätter sind kürzer als die Kronblätter und haltbar. Die fünf hellblauen, selten weißen Kronblätter sind am Grund röhrig verwachsen mit fünf linealen Kronzipfeln, die vor dem Aufblühen gerade sind. Es sind fünf Staubblätter mit blauen, pfriemförmigen Staubfäden vorhanden, die die Krone nicht überragen. Der Griffel ragt aus der Krone heraus und endet in einer zweilappigen Narbe. Die Blütezeit reicht von Juni bis August.
Es werden kleine, abstehende, an der Spitze mit zwei Poren aufspringende, rundliche und fünfkantige Kapselfrüchte gebildet, die krallig von den haltbaren Kelchblätter gekrönt sind. Die fast eiförmigen Samen sind klein.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 12 für die Unterart subsp. montana und 2n = 14 für die Unterart subsp. litoralis.[1]
Das Berg-Sandglöckchen ist eine bis 1 Meter tief wurzelnde Halbrosettenpflanze (Sandpflanze). Die Blüten sind vormännliche Körbchenblumen, sehr ähnlich denen der Korbblütler. Die Einzelblüten sind bis zum Grunde gespalten. Sie öffnen sich von unten nach oben. Die Staubbeutel sind an der Basis verwachsen. Sie versperren dadurch den Weg zum Nektar und dienen so als Saftdecke. Der Pollen wird schon in der Blütenknospe auf die Griffelbürste entleert. Später breiten sich die Staubbeutel aus, der Griffel verlängert sich stark, und die zweilappige Narbe entfaltet sich. Bestäuber sind viele Zweiflügler, Bienen (bis 100 Arten), Falter und Käfer; Selbstbestäubung kommt nicht vor.
Die Kleinheit der Blätter und ihre raue Behaarung sind Anpassungen an zeitweilige Trockenheit. Die Samen werden durch Tiere und den Wind verstreut. Heranreifende Samen sind zum Studium der Embryonalentwicklung geeignet.
Das Sandglöckchen kommt sowohl in gebirgigen Lagen als auch in den Graudünen der Nord- und Ostseeküste vor. Sie wächst bevorzugt auf trockenen Sand-Magerrasen oder an kalkarmen felsigen Stellen, aber auch als tiefwurzelnde Pionierpflanze auf Brachflächen. Man findet sie auf kargen und kalkfreien Sandböden, auf Trockenrasen, Dünen und Felsköpfen. Das Verbreitungsgebiet umfasst Europa und das nordwestliche Afrika.
In Österreich ist diese Art in Wien ausgestorben, sonst zerstreut bis selten in allen Bundesländern.
Nach Ellenberg ist das Berg-Sandglöckchen eine Halblichtpflanze, ein Trockniszeiger, ein Säurezeiger, und eine Ordnungscharakterart der Felsgrus- und Felsbandgesellschaften (Sedo-Scleranthetalia).
Jasione montana wurde 1753 durch Carl von Linné in Species Plantarum, 2, S. 928–929,[2] erstveröffentlicht. Es ist die Typusart der Gattung Jasione.
Jasione montana ist recht formenreich; sie wird unterteilt in die folgenden Unterarten:
Das Berg-Sandglöckchen (Jasione montana), auch Berg-Sandrapunzel, Sandknöpfchen, Bergnelke oder Schaf-Skabiose genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Sandrapunzeln (Jasione) in der Familie der Glockenblumengewächse (Campanulaceae).
Um auf diese seltene Art und ihren gefährdeten Lebensraum aufmerksam zu machen, wurde das Berg-Sandglöckchen 1990 zur Blume des Jahres auserkoren. Diese Art ist wegen starken Nährstoffeintrags in magere Saumbiotope, die selbst rückläufig sind, gefährdet.
She lus 'sy chynney Campanulaceae eh bossan gorrym (Jasione montana). T'eh gaase ayns ardjyn sleitagh ny h-Oarpey as ny h-Aishey heear, er reeastaneyn ardjey ayns eayninyn as quarralyn raad ta'n thalloo thanney.[1] Share da thalloo geyre, as cha nel eh gaase er clagh eayil.
She daa-vleintag beg t'ayn. T'eh gaase wheesh as trie er yrjid. Ta duillagyn linnagh-dronuillinag dys sleeanagh echey, reaghit ayns cummey rose. Ta oirr honnagh oc as eaghtyr caulgagh. Ta blaaghyn gorrym ayns kione blaaghey echey; ta 5 anthyryn kianglt ec y vun dys feddan. Ta ny anthyryn appee roish ny s'leaie na ny stigmaghyn, dys lhiettal hene-phollnaghey. T'ad goll er pollnaghey ec shey-chassee.[1] Ta ny blaaghyn so-akin fo soilshey erskyn-ghorrym, dys tayrn shey-chassee phollnee, foddee.[2]
She lus 'sy chynney Campanulaceae eh bossan gorrym (Jasione montana). T'eh gaase ayns ardjyn sleitagh ny h-Oarpey as ny h-Aishey heear, er reeastaneyn ardjey ayns eayninyn as quarralyn raad ta'n thalloo thanney. Share da thalloo geyre, as cha nel eh gaase er clagh eayil.
Jasione montana is a low-growing plant in the family Campanulaceae found in rocky places and upland regions of Europe and western Asia. Common names include sheep's-bit, blue bonnets, blue buttons, blue daisy and iron flower. Due to the similarity of the common name of "sheep's-bit" with that of devil's-bit scabious (Succisa pratensis), it is sometimes called "sheep's-bit scabious" or "sheep scabious", but it is not related to the scabiouses (Dipsacoideae, Caprifoliaceae).
This plant is found in the north temperate zone of Europe, west Asia and north Africa. It is a plant growing on heaths and moors in rocky or sandy districts, coastal cliffs, quarries and natural escarpments where the soil is thin.[1] It prefers acid soils and is absent from limestone regions. It is often found on coastal cliffs in association with thrift and kidney vetch and blooms from May to September.[2]
Sheep's bit scabious is a low biennial or occasionally annual plant growing up to about one foot tall with suberect stems that branch near the base. The leaves are linear, lanceolate, narrow at the base, sinuate, stiffly hairy and forming a rosette. The small violet-blue flowers are in small heads. The bracts are smooth or hairy and the petals have narrow lobes. There are 5 oblong anthers which unite at the base forming a tube, a feature that differentiates this plant from true scabiouses.[1]
The individual florets open successively. The anthers ripen first and later the styles elongate and the two-lobed stigmas are displayed. This make self-pollination less likely. There are nectaries in the upper part of the ovaries and many insects visit the flowers. Some fifty species of bees and wasps, thirty species of fly, thirty species of butterflies and moths and several beetles have been recorded as visiting the flowers,[1] and therefore this plant is characterized by a generalized pollination syndrome.[3]
The flowers are visible under ultraviolet light and it is believed that this makes them attractive to pollinating insects. They do not show a traditional bull's-eye pattern to guide the insect but the ultraviolet reflectance of the petals is very high.[4]
Jasione montana is a low-growing plant in the family Campanulaceae found in rocky places and upland regions of Europe and western Asia. Common names include sheep's-bit, blue bonnets, blue buttons, blue daisy and iron flower. Due to the similarity of the common name of "sheep's-bit" with that of devil's-bit scabious (Succisa pratensis), it is sometimes called "sheep's-bit scabious" or "sheep scabious", but it is not related to the scabiouses (Dipsacoideae, Caprifoliaceae).
El botón azul (Jasione montana) es una herbácea de la familia de las campanuláceas, aunque a simple vista puede confundirse con una especie de la familia de las asteráceas. Es originaria de Europa.
Planta anual o bienal pelosa, de tallos erectos o ascendentes de 5-50 cm, ramosa desde la base, y sin estolones. Hojas ampliamente lineales a lanceoladas, de margen ondulado, enteras o dentadas. Flores azules, raramente blancas, en una cabezuela globular rodeada de brácteas involucrales ovadas a triangulares, normalmente más cortas que las flores. Corola aproximadamente de 5 mm, con 5 lóbulos estrechos. Especie muy variable. Florece desde finales de primavera y a lo largo de todo el verano.[1]
Lugares herbosos, pastizales efímeros de montaña, brezales, riscos y riberas.
Toda Europa salvo Bélgica, Austria, Islandia, Grecia y Turquía.
Jasione montana fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 2: 928–929. 1753.[2]
El botón azul (Jasione montana) es una herbácea de la familia de las campanuláceas, aunque a simple vista puede confundirse con una especie de la familia de las asteráceas. Es originaria de Europa.
See artikkel on liigist. Perekonna kohta vaata artiklit Sininukk (perekond). Harilik sininukk (Jasione montana) on kellukaliste sugukonda arvatud taimeliik.
Taime leidub Eestis paiguti.[1]
See artikkel on liigist. Perekonna kohta vaata artiklit Sininukk (perekond). Harilik sininukk (Jasione montana) on kellukaliste sugukonda arvatud taimeliik.
Taime leidub Eestis paiguti.
Vuorimunkki (Jasione montana) on kellokasvien (Campanulaceae) heimoon ja munkkien sukuun kuuluva ruohovartinen, yksi- tai kaksivuotinen kasvi.[1]
Vuorimunkin varret ovat pystyjä tai kohenevia ja kasvavat 10–50 cm:n korkuisiksi. Varret ovat yksittäisiä, haarattomia tai tyviosastaan haarovia ja yläosastaan lehdettömiä. Kasvi on karvainen. Lehdet ovat tasasoukan suikeita tai kapean vastapuikeita, aaltolaitaisia, ehytlaitaisia tai harvaan matalahampaisia. Varsilehdet ovat kooltaan 10–40 mm pitkiä ja 2–5 mm leveitä. Ruusukelehdet lakastuvat varhain. Pallomainen kukinto on tiheä, 1–2,5 cm leveä mykerömäinen sarja, jonka tyvellä on suomumaisia ylälehtiä. Verhiönliuskat ovat äimämäisiä. Teriö on 6–15 mm pitkä ja väriltään yleensä vaaleansininen, joskus valkoinen tai vaaleanpunainen. Teriönliuskat ovat aluksi yhdessä, tyvestä alkaen erityviä. Verhiön ja teriön torvi on suora, ja kukkien luotit pistävät piikkeinä esiin torvista. Laji suosii ristipölytystä, ja sen kukissa vierailee runsaasti hyönteisiä.[1][2]
Suomessa vuorimunkki kukkii heinä-elokuussa. Hedelmä on kahdella kärkiraolla avautuva kota. Kookas kasvi voi hyvänä vuonna tuottaa tuhansia siemeniä, jotka voivat säilyttää itävyytensä maaperässä yli vuosikymmennen.[1][2] Vuorimunkki voi muodostaa tiheitä kasvustoja, mutta kasvin runsaus ja koko vaihtelee suuresti vuosittain.[3]
Vuorimunkkia tavataan Euroopassa Portugalista Romaniaan ja Ukrainan ja Venäjän länsiosiin. Etelässä levinneisyysalue rajoittuu Espanjan keskiosiin, Keski-Italiaan ja Kreikan pohjoisosiin, pohjoisessa Britteinsaarille ja Fennoskandian eteläosiin, jossa lajia esiintyy Tanskassa sekä Suomen, Ruotsin ja Norjan eteläosissa. Laji on levinnyt myös Turkin länsiosiin ja Pohjois-Afrikkaan Marokkoon ja Algerian pohjoisosiin. Tulokaslajina vuorimunkkia kasvaa myös muutamin paikoin Yhdysvaltain itä- ja länsirannikolla sekä Uudessa-Seelannissa.[4]
Suomessa vuorimunkki on alkuperäislaji. Sitä tavataan harvakseltaan Etelä- ja Itä-Suomessa. Levinneisyysalueen pohjoisraja kulkee Satakunnasta Pohjois-Karjalan eteläosiin.[5] Pohjois-Karjalan Pärnävaarassa on lajin pohjoisin tunnettu esiintymispaikka.[3]
Vuorimunkin kasvupaikkoja ovat kalliot, kuivat hietikot ja soramaat, sorakuopat, dyynit, nummet ja mäenrinteet.[6] Suomessa kasvupaikkoja tunnetaan noin sata. Laji on harvinaistunut lähinnä kasvupaikkojen umpeenkasvun vuoksi, ja laji onkin Suomessa luokiteltu vaarantuneeksi. Vuorimunkki on taantunut monin paikoin myös Keski- ja Länsi-Euroopassa.[7]
Vuorimunkki (Jasione montana) on kellokasvien (Campanulaceae) heimoon ja munkkien sukuun kuuluva ruohovartinen, yksi- tai kaksivuotinen kasvi.
Jasione montana
La Jasione des montagnes (Jasione montana) est une plante herbacée de la famille des Campanulacées.
C'est une plante assez basse (5-15 cm) qui pousse dans les endroits rocailleux.
Remarque : contrairement à ce que semble indiquer son nom, ce n'est pas une plante spécifiquement montagnarde : on la trouve notamment le long du littoral atlantique.
Jasione montana
La Jasione des montagnes (Jasione montana) est une plante herbacée de la famille des Campanulacées.
Vedovella annuale (nome scientifico Jasione montana L., 1753) è una pianta erbacea dai fiori blu a forma globosa appartenente alla famiglia delle Campanulaceae.[1][2]
Il nome generico (Jasione) ha una origine incerta. Alcuni lo fanno derivare da Giasone condottiero degli Argonauti. Altre etimologie lo fanno derivare da alcune opere di Teofrasto o di Plinio. Alcune documentazioni indicano che gli antichi greci conoscevano una pianta di nome Jasione, ma non c'è nessuna certezza che si trattasse della stessa pianta.[3] Il nome generico (montana) fa riferimento al suo habitat tipico.
Il binomio scientifico della pianta di questa voce è stato proposto da Carl von Linné (1707 – 1778) biologo e scrittore svedese, considerato il padre della moderna classificazione scientifica degli organismi viventi, nella pubblicazione "Species Plantarum" - 2: 928. 1753[4] del 1753.[5][6]
Queste piante possono arrivare fino a 1 - 3 dm di altezza (massimo 5 dm). La forma biologica è emicriptofita bienne (H bienn), ossia in generale sono piante erbacee con gemme svernanti al livello del suolo e protette dalla lettiera o dalla neve e si distinguono dalle altre per il ciclo vitale biennale (in alcune situazioni ecologiche il ciclo vitale può anche essere annuo con forma biologica terofita scaposa (T scap), sono quindi piante erbacee che differiscono dalle altre forme biologiche poiché, essendo annuali, superano la stagione avversa sotto forma di seme e sono munite di asse fiorale eretto e spesso privo di foglie). Contengono lattice lattescente e accumulano inulina. Sono inoltre piante prive di stoloni.[7][8][9]
Le radici sono secondarie da rizoma.
La parte aerea del fusto è eretta o ascendente. In genere è molto ramosa.
Le foglie si dividono in basali e cauline e sono disposte in modo spiralato. Quelle basali hanno forme subspatolate; quelle cauline hanno delle lamine a forma lanceolata e sono sessili. Tutte le foglie sono villose e sui bordi sono ondulate. Dimensioni delle foglie basali: larghezza 5 – 8 mm; lunghezza 20 – 28 mm. Dimensioni delle foglie cauline: larghezza 5 – 6 mm; lunghezza 25 – 30 mm.
Le infiorescenze sono formate da capolini subsferici sottesi da brattee con fiori disposti radialmente. Le brattee generalmente sono intere (raramente sono dentellate o crenate) con forme da lanceolate a triangolari. I capolini sono formati da più fiori, come nella famiglia delle Asteraceae, ma in questo caso le antere sono libere (non saldate a tubo). Diametro del capolino: 1 - 2,5 cm. Dimensioni delle brattee: larghezza 1 – 2 mm; lunghezza 3 – 5 mm.
I fiori sono tetra-ciclici, ossia sono presenti 4 verticilli: calice – corolla – androceo – gineceo (in questo caso il perianzio è ben distinto tra calice e corolla) e pentameri (ogni verticillo ha 5 elementi). I fiori sono ermafroditi e attinomorfi.
I frutti sono delle capsule loculicide, deiscenti mediante una fessura apicale a due valvole; i semi sono minutissimi.
Dal punto di vista fitosociologico la specie di questa voce appartiene alla seguente comunità vegetale[11]:
La famiglia di appartenenza di Jasione montana (Campanulaceae) è relativamente numerosa con 89 generi per oltre 2000 specie (sul territorio italiano si contano una dozzina di generi per un totale di circa 100 specie); comprende erbacee ma anche arbusti, distribuiti in tutto il mondo, ma soprattutto nelle zone temperate. Il genere di questa voce appartiene alla sottofamiglia Campanuloideae (una delle cinque sottofamiglie nella quale è stata suddivisa la famiglia Campanulaceae) comprendente circa 50 generi (Jasione è uno di questi). Il genere Jasione a sua volta comprende 14 specie (4 nella flora italiana) distribuite soprattutto nell'area mediterranea.[10][13][14]
Il numero cromosomico di J. montana è: 2n = 12 e 24.[15].
Questa specie si presenta con un aspetto polimorfo. I caratteri più variabili sono: il fusto che può essere ramoso o semplice, eretto o ascendente (o anche prostrato); la pelosità è molto variabile; le dimensioni dei capolini. Inoltre è variabile il ciclo biologico: annuo, perenne o perennante. Per questa specie sono riconosciute tre sottospecie (una sola presente in Italia: subsp. montana):[2]
Fino a qualche decennio fa era descritta[7], come presente nella flora spontanea italiana, la specie Jasonie echinata Boiss. & Reut. (sinonimo: J. montana f. dentata DC.) con distribuzione insulare (Sicilia e Sardegna), ora considerata sinonimo della specie di questa voce. Questa varietà si distingue soprattutto per un portamento più robusto, ciclo biologico decisamente perenne, foglie più grandi e per i denti acuti e aristulati delle brattee triangolari dell'infiorescenza. L'habitat tipico sono i pascoli aridi e ventosi a quote variabili tra i 600 e i 2000 m s.l.m..
Questa entità ha avuto nel tempo diverse nomenclature. L'elenco seguente indica alcuni tra i sinonimi più frequenti:[12][17]
La specie di questa voce è molto simile ad altre specie dello stesso genere e possono essere confuse le une con le altre. Questo comunque può succedere solamente nelle aree di comune distribuzione, soprattutto la Sardegna per la specie Jasione laevis Lam. (è comunque una pianta più robusta e di maggiori dimensioni). Una certa somiglianza è possibile con la specie Globularia cordifolia L., ma si tratta di un'altra famiglia (Plantaginaceae) con alcune differenze sostanziali (a parte l'altezza di soli 10 cm e il caule sostanzialmente afillo) come l'L'ovulo supero uniloculare.[18]
Vedovella annuale (nome scientifico Jasione montana L., 1753) è una pianta erbacea dai fiori blu a forma globosa appartenente alla famiglia delle Campanulaceae.
Kalninė austėja (lot. Jasione montana) – katilėlinių (Campanulaceae) šeimos dekoratyvinis, vaistinis augalas.
Dvimetis, 20-50 cm aukščio žolinis augalas, paplitęs sausose pievose, pušynuose, dirvonuose. Stiebas status, mažai šakotas, plaukuotas. Lapai aštrūs, lancetiniai, bekočiai. Žydi birželio-rugpjūčio mėnesiais smulkiais, melsvais žiedeliais, stiebo viršūnėje susitelkusiais į apvalias galvutes. Žiedynus gaubia kiaušiniški, užaštrinti lapeliai. Vaisius – apvali dėžutė.
Kalninė austėja turi flavonoidų, inulino ir kt. veikliųjų medžiagų. Augalo žolės preparatai pasižymi skausmą malšinančiomis, šlapimo išsiskyrimą skatinančiomis savybėmis.
Požymiai
Žiedynas
Augimvietė
Het zandblauwtje (Jasione montana) is een eenjarige, overwinterende of tweejarige plant, die behoort tot de klokjesfamilie (Campanulaceae). Het is een plant van droge, kalkarme zandgrond: tussen het gras of op open plekken.
De plant wordt 10-45 cm hoog. De stengels en bladeren zijn ruw behaard. Naar boven toe zitten er geen bladeren aan de stengel en is deze daar niet behaard. De bladeren hebben een gelobde rand. De onderste, stompe bladeren zijn omgekeerd eirond en de bovenste, vrij spits en lancet- tot lijnvormig.
Het zandblauwtje bloeit van juni tot augustus met hemelsblauwe, soms witte of roodachtige bloemen. De bloemkroon is tot aan de voet gespleten. De stempels zijn kort en dik en de helmdraden zijn priemvormig. De bloeiwijze is een bolvormig hoofdje.
De vrucht is een met aan de top met twee poriën openspringende (dehiscente) doosvrucht.
Er kunnen twee ondersoorten onderscheiden worden:
Het zandblauwtje is de waardplant voor de mot Cochylis pallidana.
(Nederlandstalige) Wikisource (Van Uildriks en Bruinsma noemen de soort “Zandklokje”)
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Jasione montana op Wikimedia Commons. Het zandblauwtje (Jasione montana) is een eenjarige, overwinterende of tweejarige plant, die behoort tot de klokjesfamilie (Campanulaceae). Het is een plant van droge, kalkarme zandgrond: tussen het gras of op open plekken.
Blåmunke (Jasione montana) L. er en art i klokkefamilien. Den er en 20 til 50 cm høy to årig plante med mer eller mindre grenet stengel, mangler utløpere. Har blader og er noe håret i nedre deler. Bladene er smalt ovale med bølget rand, glatte eller med stive hår. Blomstene sitter i en 15-25 mm bred kuleformet kurv. Enkelt blomstene er blå med fem smale frie kronblader. Griffelen stikker ut og pollenknappene er sammenvokst nederst. Blomstrer fra juni til oktober.[1]
Sandbakker, sanddyner, berg, demninger, brakkland, tørre furuskoger, kalkskyende.
Spredt i Sør-Skandinavia, Mellom- og Sør-Europa (vestlig). I Norge nord til Brandbu på Østlandet og Nes i Buskerud, kyststrøk til Kvinnherad og Seljord.
Blåmunke (Jasione montana) L. er en art i klokkefamilien. Den er en 20 til 50 cm høy to årig plante med mer eller mindre grenet stengel, mangler utløpere. Har blader og er noe håret i nedre deler. Bladene er smalt ovale med bølget rand, glatte eller med stive hår. Blomstene sitter i en 15-25 mm bred kuleformet kurv. Enkelt blomstene er blå med fem smale frie kronblader. Griffelen stikker ut og pollenknappene er sammenvokst nederst. Blomstrer fra juni til oktober.
Jasieniec piaskowy (Jasione montana L.) – gatunek rośliny z rodziny dzwonkowatych. Jest pospolity w całym kraju.
Bylina, hemikryptofit. Rośnie na piaskach i piaszczystych porębach leśnych. Jest rośliną wskaźnikową gleb bezwapiennych. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Koelerio-Corynephoretea[2]. Ziele zawiera alkaloidy.
Jest uprawiany jako roślina ozdobna jednoroczna, lub dwuletnia[3]. Jest dość rzadki w uprawie, częściej uprawiane są inne gatunki, np. jasieniec trwały[3]. Najlepiej rośnie na przepuszczalnej glebie ogrodowej w pełnym słońcu lub w półcieniu. Nie lubi żyznej gleby, korzystne jest natomiast dodanie niewielkiej ilości dolomitu[3]. Rozmnaża się przez wysiew nasion jesienią.
Jasieniec piaskowy (Jasione montana L.) – gatunek rośliny z rodziny dzwonkowatych. Jest pospolity w całym kraju.
Jasione montana é uma espécie de planta com flor pertencente à família Campanulaceae.
A autoridade científica da espécie é L., tendo sido publicada em Species Plantarum 2: 928–929. 1753.[1]
Trata-se de uma espécie presente no território português, nomeadamente no Arquipélago da Madeira.
Em termos de naturalidade é introduzida na região atrás indicada.
Trata-se de um táxon com problemas taxonómicos na região referida.
Ocorrem 4 variedades em Portugal:
As 3 primeiras ocorrem em Portugal Continental, sendo nativas dessa região. A última ocorre em Portugal Continental (de onde é nativa) e nos Açores (onde é introduzida).[2]
Não se encontra protegida por legislação portuguesa ou da Comunidade Europeia.
Jasione montana é uma espécie de planta com flor pertencente à família Campanulaceae.
A autoridade científica da espécie é L., tendo sido publicada em Species Plantarum 2: 928–929. 1753.
Blåmunkar eller monke (Jasione montana) är en tvåårig ört i familjen klockväxter.
Denna ört har upprätta, spensliga stjälkar som blir cirka 30 centimeter höga. Stjälkarna grenar sig vanligen nära växens bas och på dessa sitter utströdda, avlånga och håriga blad med tandade kanter, förutom upptill där de är bladlösa. Blomställningarna som bärs upp en och en i toppen på de greniga stjälkarna är huvudlika. Blommorna är vanligen ljusblå, även om vita blommor också förekommer. Detta är dock sällsynt.
Blåmunkar växer ofta på sandig och mager mark. I Sverige är arten vanligast i de södra landskapen, men förekommer från Skåne till Uppland.
Wikimedia Commons har media som rör Blåmunkar.
Blåmunkar eller monke (Jasione montana) är en tvåårig ört i familjen klockväxter.
Denna ört har upprätta, spensliga stjälkar som blir cirka 30 centimeter höga. Stjälkarna grenar sig vanligen nära växens bas och på dessa sitter utströdda, avlånga och håriga blad med tandade kanter, förutom upptill där de är bladlösa. Blomställningarna som bärs upp en och en i toppen på de greniga stjälkarna är huvudlika. Blommorna är vanligen ljusblå, även om vita blommor också förekommer. Detta är dock sällsynt.
Blåmunkar växer ofta på sandig och mager mark. I Sverige är arten vanligast i de södra landskapen, men förekommer från Skåne till Uppland.
Корінь стрижневий. Стебла висотою 15 — 100 см, прості або розгалужені, густо облистяні та шерстистого опушені. Нижні листя довгасто-клиновидні, виїмчасті; верхні — лінійно-довгасті, тупі, м'яко-опушені. Суцвіття головчасте. Квітки дрібні, віночок блакитний. Плід — яйцеподібна коробочка, що розкривається двома короткими стулками. Насіння яйцевидні або еліптичні. Цвіте у червні — серпні. Плоди дозрівають в серпні -вересні.
Росте на піщаних місцях, у соснових лісах.
Європейський Трапляється у багатьох регіонах України, рідше в степовій частині.
Вивчений недостатньо. Відомо, що в надземній частині містяться інулін, флавоноїди (глікозид і його аглікони).
Хороша кормова трава (проте в зеленому вигляді тваринами не поїдається). Експериментальними дослідженнями встановлено, що Агалик-трава гірська має гемостатичну дію. У народній медицині його використовували у вигляді відвару всієї рослини при мігрені, непритомності, безсонні, задишці, як сечогінний, болезаспокійливий, при шкірних та деяких гінекологічних хворобах.
Входить до Офіційного переліку регіонально рідкісних рослин Донецької і Луганської областей[1].
Включений до Червоної книги Донецької області[2] Червоної книги Східної Фенноскандії (Фінляндія) та до Червоних книг Вологодської області, Республіки Карелія, Ростовської області і Республіки Татарстан в Російській Федерації.
Jasione montana là loài thực vật có hoa trong họ Hoa chuông. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.[1]
Jasione montana là loài thực vật có hoa trong họ Hoa chuông. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Бука́шник го́рный (лат. Jasione montana) — типовой вид рода Букашник (Jasione) семейства Колокольчиковые (Campanulaceae).
Однолетнее или двулетнее травянистое растение 20—60 см, редко до 80 см высотой. Корневая система уходит в почву на 1 м в глубину. Сильно ветвящийся стебель может быть как прямостоячим, так и лежачим. Листья от продолговатой до ланцетовидной формы, с волнисто-завитыми концами.
Соцветие 1,5—2,5 см в диаметре. Есть 12 и более прицветников, они продолговатые или яйцевидные, заострённые у конца, как правило, короче цветков. Цветки двуполые, пятичленные, с двойным околоцветником. Чашелистиков и лепестков по 5, чашелистики долговечные, длиннее лепестков. 5 ярко-синих, реже белых лепестков срастаются у основания и формируют 5 линейных долей венчика, которые сохраняются только на протяжении периода цветения.
Есть 5 тычинок с синими пыльниками, они не высовываются за пределы венчика. Столбик свешивается из венчика и завершается двулопастным рыльцем.
Цветение с июня по август.
Плод — мелкая выпуклая коробочка с двумя приподнятыми порами на конце, содержит 5 мелких округлых семян и окружена долговечными чашелистиками. Созревающие семена являются хорошим объектом для изучения развития зародыша семени.
Букашник горный встречается на севере умеренной части Европы, в Западной Азии и Северной Африке.
Обитает в гористых местностях, а также на дюнах побережий Северного и Балтийского морей. Предпочитает сухие песчаные луга, богатые известью или каменистые места, кроме того, может быть пионером на пустошах. Лучше всего растёт в полутени.
Энтомофильное растение, опыляется перепончатокрылыми (пчёлами (до 100 видов) и шмелями), чешуекрылыми и несколькими видами жуков. Самоопыления не происходит. Благодаря мелким листьям и густому опушению является засухоустойчивым растением. Семена распространяются ветром и животными.
Чтобы подчеркнуть редкость вида и угрожающую ему опасность, букашник горный избрали цветком года в 1990 году.
Вид букашник горный подразделяют на 2 подвида:
Бука́шник го́рный (лат. Jasione montana) — типовой вид рода Букашник (Jasione) семейства Колокольчиковые (Campanulaceae).
