Sagowcowe (Cycadopsida Brongn.) – monotypowa klasa roślin należąca do gromady nagonasiennych obejmująca jeden rząd sagowce (Cycadales) z dwiema rodzinami, 11 rodzajami i około 320–340 gatunkami[2]. Naturalny zasięg i rozpowszechnienie tych roślin jest współcześnie ograniczony, jednak przodkowie sagowców podobni do żyjących obecnie odgrywali ogromną rolę w krajobrazie i stanowili podstawowe źródło pokarmu dla wielu dinozaurów. Współcześnie także niektóre gatunki stanowią źródło skrobi (tzw. sago) i one też zostały rozpowszechnione jako rośliny pokarmowe[2]. Wielu przedstawicieli uprawianych jest także jako rośliny ozdobne. W klimacie Europy środkowej spotykane są jedynie w szklarniach i palmiarniach ogrodów botanicznych, niektóre (np. przedstawiciele rodzajów Cycas, Zamia) uprawiane są także jako rośliny pokojowe. Większość sagowców jest roślinami trującymi, dotyczy to również tych gatunków, których skrobię pozyskuje się w celach jadalnych - wymaga ona specjalnej obróbki w celu pozbycia się toksyn[3][4].
Sporofit podobny do pnia palm i jak u palm zakończony pióropuszem dużych, pierzastych liści. Rośliny wytwarzają duże, nagie nasiona (do 1 m długości) w narządach wyglądających jak zrośnięte liście. Plemniki uwicione, ale obecność wody nie jest niezbędna do zapłodnienia. Wyróżniają się obecnością kurczliwych (zwłaszcza u osobników młodych) korzeni, co pozwala na wciągnięcie i ochronę stożka wzrostu w sytuacji stresowej (np. w razie suszy lub pożaru). W korzeniach żyją symbiotyczne bakterie i glony dostarczające sagowcom związków azotu.
Pierwsi przedstawiciele sagowcowych wyewoluowali prawdopodobnie z paproci nasiennych 290-265 milionów lat temu. Linie rozwojowe sagowcowatych i zamiowatych rozejść się miały ok. 250 milionów lat temu, choć opublikowano też analizy, z których wynika, że rodziny rozdzieliły się przed ok. 92 milionami lat[1]. Intensywny rozwój sagowców nastąpił w triasie, a zwłaszcza w jurze, gdy były jednymi z najpospolitszych roślin. We wczesnej kredzie grupa ta ustępuje i począwszy od późnej kredy do dziś jest grupą reliktową.
Takson monofiletyczny stanowiący klad bazalny w odniesieniu do współczesnych nagonasiennych, czasem podnoszony jest do rangi gromady lub podgromady Cycadophyta[2]. Wciąż jednak relacje filogenetyczne między głównymi, współczesnymi liniami rozwojowymi roślin nasiennych są przedmiotem żywej dyskusji naukowców[1].
sagowcowe
...
Encephalartos – możdżeniec, zgłowień[6]
Zamia – maczugowiec[6]
Cycas – sagowiec, sago, cykas [6]
Sagowcowe (Cycadopsida Brongn.) – monotypowa klasa roślin należąca do gromady nagonasiennych obejmująca jeden rząd sagowce (Cycadales) z dwiema rodzinami, 11 rodzajami i około 320–340 gatunkami. Naturalny zasięg i rozpowszechnienie tych roślin jest współcześnie ograniczony, jednak przodkowie sagowców podobni do żyjących obecnie odgrywali ogromną rolę w krajobrazie i stanowili podstawowe źródło pokarmu dla wielu dinozaurów. Współcześnie także niektóre gatunki stanowią źródło skrobi (tzw. sago) i one też zostały rozpowszechnione jako rośliny pokarmowe. Wielu przedstawicieli uprawianych jest także jako rośliny ozdobne. W klimacie Europy środkowej spotykane są jedynie w szklarniach i palmiarniach ogrodów botanicznych, niektóre (np. przedstawiciele rodzajów Cycas, Zamia) uprawiane są także jako rośliny pokojowe. Większość sagowców jest roślinami trującymi, dotyczy to również tych gatunków, których skrobię pozyskuje się w celach jadalnych - wymaga ona specjalnej obróbki w celu pozbycia się toksyn.
