dcsimg

Wielosił ( полски )

добавил wikipedia POL
 src=
Wielosił błękitny
 src=
Kwiaty Polemonium californicum
 src=
Wielosił późny

Wielosił (Polemonium L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wielosiłowatych (Polemoniaceae). Należy do niego 38 gatunków[3] występujących głównie na półkuli północnej, na obszarach o klimacie umiarkowanym i arktycznym[4], dwa gatunki występują w Chile[5]. W polskiej florze jedynym przedstawicielem jest wielosił błękitny (Polemonium caeruleum)[6]. W naturze rośliny tego rodzaju rosną na różnych siedliskach – od wilgotnych łąk, poprzez widne lasy, skały i górskie murawy, głównie na terenach górskich[5]. Wiele gatunków i mieszańców międzygatunkowych uprawianych jest jako rośliny ozdobne[5].

Morfologia

Pokrój
Byliny, rzadziej rośliny jednoroczne i dwuletnie o pędach na ogół prosto wzniesionych i ogruczolonych, osiągających do 0,9 m wysokości[5], wyrastających z poziomego kłącza[7].
Liście
Skrętoległe, często skupione w przyziemną rozetę[7]. Pierzasto podzielone, z listkami licznymi (ponad 12 par)[5], o zarysie blaszki podługowatym do owalnego. Blaszka naga do ogruczolonej[7].
Kwiaty
Skupione na szczytach pędów w gronach rzadziej główkowato[7]. Kielich dzwonkowaty[7], z 5 działkami zrosłymi u nasady[5]. Płatków korony jest 5, zrośniętych u nasady w krótszą lub dłuższą rurkę, na szczycie zwykle zaokrąglone[5]. Tworzą koronę dzwonkowatą lub lejkowatą[7]. Mają kolor niebieski, fioletowy lub różowy, rzadko żółtawy lub biały[7]. Pręcików jest 5, z nitkami u nasady nieco owłosionymi[7]. Zalążnia górna, z 3 owocolistków, z pojedynczą szyjką słupka, na szczycie trójdzielnym[5].
Owoce
Torebki owalne, rzadziej kulistawe. Nasiona brązowe do czarnych, zwykle kanciaste, w liczbie od 1 do 12 w każdej z komór[7].

Systematyka

Rodzaj należy do podrodziny Polemonioideae z rodziny wielosiłowatych Polemoniaceae[8].

Wykaz gatunków[3][9][10]

Zastosowanie i uprawa

Liczne gatunki i mieszańce między nimi uprawiane są jako rośliny ozdobne[5]. Zalecane są do nasadzeń w ogrodach skalnych, naturalistycznych i na rabaty bylinowe[10]. Większość gatunków jest całkowicie mrozoodporna[4]. Najlepiej rosną na przepuszczalnej, mineralnej glebie na stanowisku słonecznym. Byliny najprościej rozmnażać przez podział lub sadzonkowanie, gatunki jednoroczne przez wysiew nasion[10]. Dla zachowania bylin w dobrym stanie wymagają przesadzania co kilak lat[5].

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-01].
  2. a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-22].
  3. a b Polemonium. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-01-29].
  4. a b Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
  5. a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 190. ISBN 0-333-74890-5.
  6. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  7. a b c d e f g h i Polemonium Linnaeus. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-01-29].
  8. Genus: Polemonium L.. W: U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA.gov. [dostęp 2017-01-29].
  9. Lubmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 61.
  10. a b c Beata Grabowska, Tomasz Kubala. Encyklopedia bylin, tom II. Poznań, Zysk i S-ka Wydawnictwo, s. 696-699, 2012.
лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia POL

Wielosił: Brief Summary ( полски )

добавил wikipedia POL
 src= Wielosił błękitny  src= Kwiaty Polemonium californicum  src= Wielosił późny

Wielosił (Polemonium L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wielosiłowatych (Polemoniaceae). Należy do niego 38 gatunków występujących głównie na półkuli północnej, na obszarach o klimacie umiarkowanym i arktycznym, dwa gatunki występują w Chile. W polskiej florze jedynym przedstawicielem jest wielosił błękitny (Polemonium caeruleum). W naturze rośliny tego rodzaju rosną na różnych siedliskach – od wilgotnych łąk, poprzez widne lasy, skały i górskie murawy, głównie na terenach górskich. Wiele gatunków i mieszańców międzygatunkowych uprawianych jest jako rośliny ozdobne.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia POL