Multimedia w Wikimedia Commons Pawężnica psia (Peltigera canina (L.) Willd.) – gatunek grzybów z rodziny pawężnicowatych (Peltigeraceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peltigera, Peltigeraceae, Peltigerales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2]. Niektóre synonimy naukowe[3]:
Duża listkowata plecha osiągająca szerokość do 20 cm. Czasami ma postać rozetek, najczęściej jednak rośnie nieregularnie. Składa się z wielu miękkich odcinków o szerokości 1-2(4) cm. Mają brzegi zaokrąglone i płytko karbowane lub falowane. Powierzchnia górna gładka, o barwie szarej, brunatnoszarej, płowej, brązowawej. Jedynie brzegi plechy są pokryte pilśniowatymi włoskami. Jest to plecha heteromeryczna z glonami z rodzaju Nostoc. Dolna powierzchnia jest biaława i są na niej dobrze widoczne białawe lub brunatne żyłki oraz liczne, jasne, rozgałęzione lub proste chwytniki[4][5].
Apotecja powstają dość rzadko na zwężonych końcach odcinków. Są wzniesione, brązowe, okrągłe i siodełkowato wygięte. Mają średnicę 4-10 mm . Powstają w nich 4-8- komórkowe o wrzecionowatym kształcie, bezbarwne, igiełkowate i bardzo wydłużone askospory o rozmiarach 35-70 × 3-5 μm. W jednym worku powstaje po 8 askospor. Mają przegrody poprzeczne[4][5].
Gatunek kosmopolityczny, występujący niemal na wszystkich kontynentach. Nie występuje tylko na Antarktydzie, ale występuje na należących do Antarktyki wyspach, a także na wielu innych wyspach na całym świecie oraz w Arktyce[6]. Rośnie na próchnicznej ziemi, na torfie, na opadłych liściach, na mszakach i wątrobowcach, na opadłych gałęziach drzew, na korze u podstawy pni drzew. Występuje zarówno na kwaśnym podłożu, jak i na wapieniach[5].
W Polsce występuje zarówno na niżu, jak i w niższych położeniach górskich, ale jest rzadki[4]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status VU – gatunek w sytuacji wysokiego ryzyka wymarcia w stanie dzikim w regionie[7]. W Polsce był gatunkiem ściśle chronionym[8], od 17 października 2014 podlega ochronie częściowej[9].
W podobnych miejscach występuje wiele gatunków pawężnic. Bardzo podobna jest pawężnica pergaminowa. Odróżnia się mniej rozgałęzionymi chwytnikami (Peltigera membranacea)[5]. Podobne jest także pawężnica węgierska (Peltigera ponojensis), ale ma nierozgałęzione chwytniki. Pawężnica rudawa (Peltigera rufescens) ma rozgałęzione chwytniki, ale ciemne[4].
Pawężnica psia (Peltigera canina (L.) Willd.) – gatunek grzybów z rodziny pawężnicowatych (Peltigeraceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów.
