Hávnatka psí (Peltigera canina) je hojný lišejník z čeledi hávnatkovité (Peltigeraceae). Má lupenitou stélku, na okrajích hluboce laločnatou. Stélka této hávnatky je na svrchní straně šedavě černá či nahnědlá, v suchu získává papírový vzhled a ve vlhku opět nasává vodu. Ve spodní části obsahuje rhiziny, dlouhé až několik mm, které přichytávají střed stélky k povrchu půdy. Na svrchní straně jsou také apothecia, plodnice houby – hávnatka je bohatě plodná.
Je rozšířena od nížin až do hor, v lesích i mimo les. Upřednostňuje spíše vlhké a méně úživné půdy, často spolu s mechy. Název pochází ze skutečnosti, že jejich plodnice připomínají zuby psů, z tohoto důvodu se ve středověku používala proti vzteklině.[1]
Galerie Hávnatka psí ve Wikimedia CommonsHávnatka psí (Peltigera canina) je hojný lišejník z čeledi hávnatkovité (Peltigeraceae). Má lupenitou stélku, na okrajích hluboce laločnatou. Stélka této hávnatky je na svrchní straně šedavě černá či nahnědlá, v suchu získává papírový vzhled a ve vlhku opět nasává vodu. Ve spodní části obsahuje rhiziny, dlouhé až několik mm, které přichytávají střed stélky k povrchu půdy. Na svrchní straně jsou také apothecia, plodnice houby – hávnatka je bohatě plodná.
Je rozšířena od nížin až do hor, v lesích i mimo les. Upřednostňuje spíše vlhké a méně úživné půdy, často spolu s mechy. Název pochází ze skutečnosti, že jejich plodnice připomínají zuby psů, z tohoto důvodu se ve středověku používala proti vzteklině.
Peltigera canina, commonly known as the dog lichen, is a widely distributed species of foliose lichen in the family Peltigeraceae. It was originally described by Carl Linnaeus in his 1753 work Species Plantarum. German botanist Carl Ludwig Willdenow transferred it to the genus Peltigera in 1787.[2] This species is currently undergoing research as it is likely multiple species under one united name.
Peltigera canina has a brown to brownish-grey thallus when dry. The upper surface of the lobes, which generally measure 10–25 mm (0.4–1.0 in) across, have a fuzzy tomentum, especially near the margins. The lichen typically grows on soil, in woodlands, fields, and sandy areas[3] The cyanobiont Nostoc associates with Peltigera canina, and resembles the species N. sphaericum and N. punctiforme.[4]
Peltigera canina, commonly known as the dog lichen, is a widely distributed species of foliose lichen in the family Peltigeraceae. It was originally described by Carl Linnaeus in his 1753 work Species Plantarum. German botanist Carl Ludwig Willdenow transferred it to the genus Peltigera in 1787. This species is currently undergoing research as it is likely multiple species under one united name.
Koer-kilpsamblik (Peltigera canina) on samblikuliik.
Samblik kasvab ka Eestis.[1]
Koer-kilpsamblik (Peltigera canina) on samblikuliik.
Samblik kasvab ka Eestis.
Huopanahkajälälä (Peltigera canina) on nahkajäkälien sukuun kuuluva jäkälä. Sen yläpinta on vaaleanharmaa ja huopakarvainen. Alapinta on reunoilta valkoinen, mutta keskemmältä tummempi. Liuskat ovat 1–3 senttimetriä leveitä ja niiden reunat ovat alaspäin kääntyneitä. Se voi muodostaa jopa neliömetrien kokoisia toisiinsa sulautuvia kasvustoja. Se on yleinen koko Suomessa sammalten joukossa, kallioilla, kivillä, kuivilla niityillä ja kedoilla.[1]
Huopanahkajäkälä muistuttaa ruskonahkajäkälää ja karstanahkajäkälää. Huopanahkajäkälän erottaa ruskonahkajäkälästä pehmeästä sekovarresta, jonka voi taittaa kuivana. Karstanahkajäkälästä sen erottaa huopakarvojen avulla.[1]
Huopanahkajälälä (Peltigera canina) on nahkajäkälien sukuun kuuluva jäkälä. Sen yläpinta on vaaleanharmaa ja huopakarvainen. Alapinta on reunoilta valkoinen, mutta keskemmältä tummempi. Liuskat ovat 1–3 senttimetriä leveitä ja niiden reunat ovat alaspäin kääntyneitä. Se voi muodostaa jopa neliömetrien kokoisia toisiinsa sulautuvia kasvustoja. Se on yleinen koko Suomessa sammalten joukossa, kallioilla, kivillä, kuivilla niityillä ja kedoilla.
Huopanahkajäkälä muistuttaa ruskonahkajäkälää ja karstanahkajäkälää. Huopanahkajäkälän erottaa ruskonahkajäkälästä pehmeästä sekovarresta, jonka voi taittaa kuivana. Karstanahkajäkälästä sen erottaa huopakarvojen avulla.
Peltigère des chiens
Peltigera canina, la Peltigère des chiens, est une espèce de lichen de la famille des Peltigeraceae, largement répandue en endroits variés[1].
Thalle foliacé à grandes « feuilles » lobées peu adhérentes au substrat. La face supérieure est vert gris, la face inférieure comporte de nombreux rhizoïdes.
Peltigère des chiens
Peltigera canina, la Peltigère des chiens, est une espèce de lichen de la famille des Peltigeraceae, largement répandue en endroits variés.
Multimedia w Wikimedia Commons Pawężnica psia (Peltigera canina (L.) Willd.) – gatunek grzybów z rodziny pawężnicowatych (Peltigeraceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peltigera, Peltigeraceae, Peltigerales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2]. Niektóre synonimy naukowe[3]:
Duża listkowata plecha osiągająca szerokość do 20 cm. Czasami ma postać rozetek, najczęściej jednak rośnie nieregularnie. Składa się z wielu miękkich odcinków o szerokości 1-2(4) cm. Mają brzegi zaokrąglone i płytko karbowane lub falowane. Powierzchnia górna gładka, o barwie szarej, brunatnoszarej, płowej, brązowawej. Jedynie brzegi plechy są pokryte pilśniowatymi włoskami. Jest to plecha heteromeryczna z glonami z rodzaju Nostoc. Dolna powierzchnia jest biaława i są na niej dobrze widoczne białawe lub brunatne żyłki oraz liczne, jasne, rozgałęzione lub proste chwytniki[4][5].
Apotecja powstają dość rzadko na zwężonych końcach odcinków. Są wzniesione, brązowe, okrągłe i siodełkowato wygięte. Mają średnicę 4-10 mm . Powstają w nich 4-8- komórkowe o wrzecionowatym kształcie, bezbarwne, igiełkowate i bardzo wydłużone askospory o rozmiarach 35-70 × 3-5 μm. W jednym worku powstaje po 8 askospor. Mają przegrody poprzeczne[4][5].
Gatunek kosmopolityczny, występujący niemal na wszystkich kontynentach. Nie występuje tylko na Antarktydzie, ale występuje na należących do Antarktyki wyspach, a także na wielu innych wyspach na całym świecie oraz w Arktyce[6]. Rośnie na próchnicznej ziemi, na torfie, na opadłych liściach, na mszakach i wątrobowcach, na opadłych gałęziach drzew, na korze u podstawy pni drzew. Występuje zarówno na kwaśnym podłożu, jak i na wapieniach[5].
W Polsce występuje zarówno na niżu, jak i w niższych położeniach górskich, ale jest rzadki[4]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status VU – gatunek w sytuacji wysokiego ryzyka wymarcia w stanie dzikim w regionie[7]. W Polsce był gatunkiem ściśle chronionym[8], od 17 października 2014 podlega ochronie częściowej[9].
W podobnych miejscach występuje wiele gatunków pawężnic. Bardzo podobna jest pawężnica pergaminowa. Odróżnia się mniej rozgałęzionymi chwytnikami (Peltigera membranacea)[5]. Podobne jest także pawężnica węgierska (Peltigera ponojensis), ale ma nierozgałęzione chwytniki. Pawężnica rudawa (Peltigera rufescens) ma rozgałęzione chwytniki, ale ciemne[4].
Pawężnica psia (Peltigera canina (L.) Willd.) – gatunek grzybów z rodziny pawężnicowatych (Peltigeraceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów.
