Hindistan qulanı[1] (lat. Equus hemionus khur) — atlar fəsiləsini at cinsinə aid otyeyən təkdırnaqlı məməli heyvan. Xarici görünüş baxımından eşşəyə bənzəsədə onda at əlamətləri vardır. Qulan növünə aid olan bir yarımnöv.
1958—1960-ci illərdə Hindistan qulanı müxtəlif infeksion xəstəliklərin qubanı olmuşdur. 1961-ci ildə populyasiyanın ümumi sayı 870 başa qədər azalmışdı. Bundan sonra Hindistan qulanının sayında artım müşahidə edilmişdir. 2009-cu ildə bu yarımnövə daxil olan heyvanların sayı 4038 baş, 2015-ci ildə isə 4800 başa qədər artmışdı[2]. Təbiəti qoruyan beynəlxalq ittifaqın məlumatına görə yarımnöv hələdə təhlükədə olan kimi nqeyd edilir.
Ancaq populyasiya ancaq kiçik bir ərazidə yayılmışdır. Populyasiyanın sayının 2000 başdamn çox olması və yayıldığı ərazinin 16000 km² əhatə etməsinə baxmayaraq yarımnöv hələdə təhlükədə olan kimi qeyd edilir.
Hindistan qulanı asiyada yayılmış yarımnövlərdən fərqli olaraq Arika yarımnövlərindən kəskin fərqlənir. Xəzi bir qayda olaraq qum rəngindədir. Ancaq qırmızı-boz, sarı-qəhvəyi, solğun qəhvəyi rənglərdə olur. başından başlayan iri tellər əsasən tünd rənglərdə olur. Boynunun arxasından isə tünd qəhvəyi rəng alır və quyruğuna kimi davam edir.
Əvvəllər Hindistan qulanı Hinsdistanın qərbindən iranın cənub-şərqinə qədər ki ərazilərdə yayılmışdılar. Hazırda isə Hindistan qulanı Qucarat ştatı ərazisində yayılmışdır. Hindistan qulanı əsasən şoranlaşmış ərazilərdə, yarımsəhranın kolluqlarla örtülmüş ərazilərində yayılmışlar. Onlar əsasən ot bitkiləri, kolluqlar və yarpaqlarla qidalanır. Hindistan qulanının sürəti 70 km/saata çatır.[3]
Erkəklər əsasən tənha yaşayırlar. Bəzən qruplar təkil edirlər. Hindistan qulanının çütləşmə dönəmi yağışlar dönəminə düşür.
Hesablamalara görə Hindistan qulanının 30-35% qorunan ərazilərdən kənarda yaşayır.Bu ərazilərdə insanlarla qulanlar arasında tez-tez konfliktlər baş verir. Son zamanlar onların magistrallarda görünməsi müşahidə edilir. Hindistan və Pakistan arasında sərhəd tamamən başlandığından qulanların onu keçməsi mümkünsüzdür. Son zamanlar sayının artmasına baxmayaraq boğaz qalan fərdlərin sayı azalır. Sayının artmasına baxmayaraq insan fəaliyyəti onların həuyatına mənfi təsir göstərir. Ancaq növ hələ təhlükədə olan yarımnöv hesab edilmir.
Qulanların yayıldığı ərazilərdə torpaq örtüyü dəyişilmişdir. Buna səbəb isə Sardar-Sarovar bəndinin inşasıdır. Narmada kanalının inşası ilə qorunan ərazilərin ətrafı əkinə cəlb edilmişdir. Nəticədə onların qidalanma arealı azalmışdır.
Hindistan qulanı dövlət səviyyəsində qorunur. Üstəlik onların çoxu qorunan ərazilərdə yayılmışdır.
Hindistan qulanı (lat. Equus hemionus khur) — atlar fəsiləsini at cinsinə aid otyeyən təkdırnaqlı məməli heyvan. Xarici görünüş baxımından eşşəyə bənzəsədə onda at əlamətləri vardır. Qulan növünə aid olan bir yarımnöv.
घुड़खर (Indian wild ass ; वैज्ञानिक नाम : Equus hemionus khur) एक वन्य पशु है जो दक्षिण एशिया का देशज है। घुड़खर यानी घोड़ा और गधा (खर)। इसे 'गुजरात का जंगली गधा' या 'बलूची जंगली गदहा' भी कहते हैं। वर्ष २०१६ के आंकड़ों के अनुसार इस गधे के लुप्त होने का खतरा कुछ सीमा तक है।
गुजरात में कच्छ के रण में पाया जाने वाला एक अनोखा प्राणी, जो न गधा है, न घोड़ा है, न दोनों के मेल से बनने वाला खच्चर है। घुड़खर अभयारण्य, गुजरात के लघु कच्छ रण में स्थित है। यह ४९५४ वर्ग किमी क्षेत्र में फैला हुआ है और भारत का सबसे बड़ा अभयारण्य है। यह अभयारण्य 'खर', 'गधेरा' या 'घुड़खर' (जंगली गधा) के लिये प्रसिद्ध है। इसकी देहदशा मज़बूत होती है; वज़न लगभग ढाई सौ किग्रा, अधिकतम रफ़्तार लगभग 70-80 किमी तक। यह प्राणी उन प्राणियों की सूची में है, जो लुप्तप्राय हैं। यही कारण है कि घुड़खर को वन्य पशु सुरक्षा अधिनियम 1972 के अंतर्गत पहली सूची में रखा गया है। अमिताभ बच्चन ने इसी घुड़खर का कैंपेन विज्ञापन किया था, ताकि लोगों की नज़र में घुड़खर आये और उसकी सुरक्षा की गंभीरता को स्वीकार किया जाये, उसपर विचार किया जाये। इसी गंभीरता और संवेदनशीलता को देखते हुए भारत सरकार ने 2013 में इस घुड़खर पर डाक टिकट भी जारी किया गया था।
घुड़खर (Indian wild ass ; वैज्ञानिक नाम : Equus hemionus khur) एक वन्य पशु है जो दक्षिण एशिया का देशज है। घुड़खर यानी घोड़ा और गधा (खर)। इसे 'गुजरात का जंगली गधा' या 'बलूची जंगली गदहा' भी कहते हैं। वर्ष २०१६ के आंकड़ों के अनुसार इस गधे के लुप्त होने का खतरा कुछ सीमा तक है।
गुजरात में कच्छ के रण में पाया जाने वाला एक अनोखा प्राणी, जो न गधा है, न घोड़ा है, न दोनों के मेल से बनने वाला खच्चर है। घुड़खर अभयारण्य, गुजरात के लघु कच्छ रण में स्थित है। यह ४९५४ वर्ग किमी क्षेत्र में फैला हुआ है और भारत का सबसे बड़ा अभयारण्य है। यह अभयारण्य 'खर', 'गधेरा' या 'घुड़खर' (जंगली गधा) के लिये प्रसिद्ध है। इसकी देहदशा मज़बूत होती है; वज़न लगभग ढाई सौ किग्रा, अधिकतम रफ़्तार लगभग 70-80 किमी तक। यह प्राणी उन प्राणियों की सूची में है, जो लुप्तप्राय हैं। यही कारण है कि घुड़खर को वन्य पशु सुरक्षा अधिनियम 1972 के अंतर्गत पहली सूची में रखा गया है। अमिताभ बच्चन ने इसी घुड़खर का कैंपेन विज्ञापन किया था, ताकि लोगों की नज़र में घुड़खर आये और उसकी सुरक्षा की गंभीरता को स्वीकार किया जाये, उसपर विचार किया जाये। इसी गंभीरता और संवेदनशीलता को देखते हुए भारत सरकार ने 2013 में इस घुड़खर पर डाक टिकट भी जारी किया गया था।
ગુજરાત રાજ્યનો વનવિસ્તાર ઓછો હોવા છતાં વન્યપ્રાણીસૃષ્ટિની બાબતમાં આ રાજ્ય ઘણું જ સમૃદ્ધ છે. દેશ, ખંડ કે વિશ્વકક્ષાએ દુર્લભ અને નાશપ્રાયઃ ગણાતાં ઘણાં વન્યપ્રાણીઓ ગુજરાત રાજ્યમાં અસ્તિત્વ અને સંરક્ષણ ધરાવે છે. એશિયાટિક સિંહો, કેટલાક દરિયાઇ જીવો, સુરખાબ (ફ્લેમિંગો) અને ઘોરાડ (ગ્રેઇટ ઇંડિયન બસ્ટાર્ડ) જેવાં પક્ષીઓની સાથે જંગલી ગધેડાં એટલેકે ઘુડખર એવા વન્યજીવો છે. ઘુડખર સમગ્ર વિશ્વમાં માત્ર કચ્છમાં જ જોવા મળે છે.
ઘુડખર કરોડવાળાં (વર્ટેબ્રેટા) ઉપસમુદાયના સસ્તન (મેમલિયા-મમલ્સ) વર્ગના શફગણનું પ્રાણી છે. ગુજરાતીમાં તેને “જંગલી અથવા રાની ગધેડાં(ખર)” અને “ઘુડખર” કહેવામાં આવે છે. જ્યારે હિન્દીમાં તેને “ગોરખર” અને અંગ્રેજીમાં ”એશિયાટિક વાઇલ્ડ ઍસ” કહે છે. તેનું જીવશાસ્ત્રીય(લૅટિન) કે વૈજ્ઞાનિક નામ “ઇકવસ હેમિઓનસ ખર (Equus hemionus khur)” છે. ઘુડખરની બીજી એક ઉપજાતિ તિબેટ અને લડાખમાં મળી આવે છે. જેને અંગ્રેજીમાં ”તિબેટિયન વાઇલ્ડ ઍસ” કહે છે. અને તેનું જીવશાસ્ત્રીય નામ ”ઇકવસ હેમિઓનસ કિંગ (Equus hemionus king)” છે. ઘુડખરની આફ્રિકાના રણવિસ્તારોમાં એક ત્રીજી ઉપજાતિ પણ મળી આવે છે. જેને "સોમાલી વાઈલ્ડ ઍસ" એવું અંગ્રેજી નામ મળેલું છે. આ ત્રણેય જાતિઓની રહેણીકરણી એટલે કે જીવનપદ્ધતિ લગભગ એકસરખી જ છે.
આપણે ત્યાં કેટલાક લોકો ઘુડખરને ખચ્ચર કહે/ગણે છે. કેમ કે, ઘુડખર પણ ખચ્ચરની જેમ ઘોડા અને ગધેડા બંનેનાં લક્ષણોની યાદ અપાવે છે. વળી તેના ગુજરાતી નામ ઘુડખરમાં પણ આ બંને પ્રાણીઓનો ઉલ્લેખ થયેલો છે, ઘુડ(ઘોડો) અને ખર(ગધેડો). પણ હકીકતમાં એવું નથી. ખચ્ચર અને ઘુડખરને કશો જ સંબંધ નથી. જીવશાસ્ત્રીય-વૈજ્ઞાનિક રીતે જોઇએ તો ઘુડખર એક સ્વતંત્ર પ્રાણીજાતિ છે.
આપણે ત્યાં ઘુડખર ખાસ કરીને કચ્છના નાના રણમાં જોવા મળે છે. ઘુડખર માંસલ અને ખડતલ પ્રાણી છે. તેનો વજન 70 થી 90 કિલોગ્રામ જેટલો હોય છે, અને તેની ઊંચાઈ પાંચેક ફૂટ (આશરે 55 થી 60 ઇંચ) હોય છે. તેના કાન મોટા અને લાંબા હોય છે. તેની પૂંછડી ઉપર ઘોડાના પૂંછડા ઉપર હોય છે તેવા વાળ નથી હોતા પણ પૂંછડીના છેડે થોડાક વાળનો ગુચ્છ હોય છે. ઘુડખરના શરીરનો ઉપરનો ભાગ પીળાશ પડતા રંગનો હોય છે, જ્યારે તેનાં જડબાં, મોં પાસેનો ભાગ તથા પેટ અને પગની અંદરના ભાગો સફેદ રંગના હોય છે. તેના હોઠ અને નાક કાળા રંગનાં હોય છે. ગધેડાં અને ઝીબ્રાના પગ ઉપર અંદરના ભાગમાં હોય છે તેવું એક ગોળ કાળુ ચાઠું/ધાબું ઘુડખરના પગ ઉપર પણ હોય છે. તેની પીઠ પર ખભાથી લઈને છેક પૂંછડી સુધી એક લાંબો કાળા રંગનો પટ્ટો હોય છે. કેટલાક (ઓછી ઉંમરના) ઘુડખરોમાં આ પટ્ટો છીંકણી રંગનો હોય છે. ઘુડખરમાં નરમાદા બંને સરખાં રંગરૂપ ધરાવે છે.
ઘુડખર ટોળામાં રહેવા ટેવાયેલું છે. તે હંમેશાં 25/30 લઈને 50/60 ના ટોળામાં જ જોવા મળે છે. કાળિયારની જેમ ઘુડખરના ટોળામાં પણ નેતા-સરદારપ્રથા જોવા મળે છે. પ્રત્યેક નર ઘુડખર આશરે 20 થી 25 ચોરસ કિલોમીટર જેટલો વિસ્તાર (ટેરેટરી) ધરાવે છે. પોતાના ચરિયાણ અને સંવનનની સુવિદ્યા માટે મોટાભાગનાં શિકારી પ્રાણીઓ, હરણો અને ઝીબ્રા જેવાં પ્રાણીઓ પણ આ રીતે કોઇ એક ચોક્કસ વિસ્તાર પર પોતાનો કબજો-હક જમાવે છે. તેઓ પોતાના વિસ્તારની હદ નક્કી કરવા તીવ્ર અને વિશેષ પ્રકારની વાસ મારતા, મળ-મૂત્ર તથા શરીરના ખાસ ભાગોમાં આવેલી ગ્રંથિઓમાંથી ઝરતા ચિકણા પ્રવાહી પદાર્થોની મદદથી નિશાન (ટેરેટરી માર્કસ) કરતાં હોય છે. ઘુડખર આ નિશાન કેવી રીતે કરે છે તે તો જાણવા મળ્યું નથી, પણ તેનો પોતાનો એક ચોક્કસ વિસ્તાર હોય છે તે વાત નિઃસંદેહ છે. વળી આ વિસ્તારમાં રહેતાં તમામ ઘુડખરો, નેતા-સરદાર (જે તે વિસ્તાર પર આધિપત્ય ધરાવતા નર ઘુડખર)ની આજ્ઞાઓને શિરોમાન્ય ગણે છે. વધુમાં નેતા ઘુડખર પોતાના વિસ્તારની તમામ માદાઓને પોતાની પત્નીઓ બનાવવાનો અબાધિત હક ધરાવે છે. અન્ય નરોને માદાઓની પાસે જવાની પણ છૂટ નથી હોતી. ખડતલ અને ઝડપી ગતિવાળું હોવા છતાં ઘુડખર સ્વભાવે શરમાળ અને અત્યંત ડરપોક પ્રાણી છે. શક જેવું લાગતાં કે માણસને જોતાંવેંત તે પવનવેગે ભાગી છૂટે છે. તે કલાકે 60 થી 70 કિલોમીટરની ઝડપે દોડી શકે છે. દોડતી વખતે ઘુડખર હરણોની જેમ વચ્ચે વચ્ચે છલાંગો પણ મારે છે. તેની શક્તિ અને ઝડપી ગતિ જોતાં તેને કેળવીને ઉપયોગમાં લેવામાં આવે તો તે માણસ માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક બની રહે તેમ હોઇ પહેલાંના જમાના(સમય)માં તેને પકડવાના અને કેળવવાના પ્રયાસો ઘણી વખત થઇ ચૂક્યા છે. પણ તેમાં નિષ્ફળતાઓ જ મળી છે. તેને પકડવાનું કામ ભારે કઠિન છે, તેમ છતાં ભૂતકાળમાં ઘોડા કે ઊંટ ઉપર સવાર થઇ તેનો પીછો પકડીને તેને ખૂબ દોડાવવામાં આવતું, આખરે તે જ્યારે થાકીને જમીન પર ફસડાઇ પડતું ત્યારે તેને પકડી લેવામાં આવતું.
આશરે 20 (એક અન્ય અંદાજ મુજબ 50)વર્ષનું સરેરાશ આયુષ્ય ધરાવતું ઘુડખર સૂર્યોદય પહેલાં, મળસ્કે ચરવાનું પસંદ કરે છે. તે પોતાના ખોરાકમાં રણમાં ઊગતી વનસ્પતિ-ઘાસનો ઉપયોગ કરે છે. ચોમાસા દરમ્યાન રણમાં ઠેર ઠેર ઘાસ અને અન્ય લીલોતરી ઊગી નીકળે છે. જે ઘુડખરનો મનભાવન અને પૌષ્ટિક ખોરાક બને છે. લીલોતરી ઓછી થાય છે ત્યારે ઘુડખરનાં ટોળાં પોતાના વિસ્તારમાં આવેલા એક બેટથી બીજા બેટ પર ખોરાકની શોધમાં ફરતાં રહે છે. આવી રીતે ખોરાક શોધવા માટે ક્યારેક તેઓ માત્ર એક જ દિવસમાં 100 થી 150 કિલોમીટરનો લાંબો પ્રવાસ પણ ખેડી નાખે છે. તેઓ માટે ચોમાસા પછી, જ્યારે ક્યાંય ઘાસ બચતું નથી ત્યારે તેઓ રણમાં થતા ગાંડા બાવળ (કેટલીક જગ્યાએ તેને “હડકાયો બાવળ”ના નામથી ઓળખવામાં આવે છે તે)ની કુંપળો અને શિંગો (પૈડિયા)નો પોતાના ખોરાક તરીકે ઉપયોગ કરે છે.
ચોમાસા દરમ્યાન રણમાં પાણી ભરાઈ જાય છે. આથી ઘુડખરનાં ટોળાં પોતપોતાના વિસ્તારમાં આવેલા નાનામોટા બેટમાંથી એકાદ સુરક્ષિત બેટ ઉપર જતાં રહે છે. ચોમાસું તેમની પ્રજનનઋતુ છે. પ્રજનનઋતુ એટલે સંવનન કરીને બચ્ચાં પેદા કરવાની અને તેમને ઉછેરવાની ઋતુ-સમયગાળો. પ્રજનનઋતુની શરૂઆત થતાં જ પ્રત્યેક સજીવમાં નવચેતન પ્રગટે છે. કુદરત તેમને હોય તેનાથી વધુ સુંદર અને આકર્ષક કરવા માટે તેમને અવનવા પોષાકો, શણગારથી સજાવે છે. .......અપૂર્ણ
ખોરાકની શોધમાં
ઘુડખર માદાઓ
ઘુડખર નર
સોમાલી વાઈલ્ડ ઍસ (આફ્રિકન ઘુડખર)
The Indian wild ass (Equus hemionus khur), also called the Indian onager or, in the local Gujarati language, Ghudkhur and Khur, is a subspecies of the onager native to South Asia.
It is currently listed as Near Threatened by IUCN.[3] The previous census in 2009 estimated a population of 4,038 Indian wild asses. However, the population was still growing. In December 2014, the population was estimated at 4,451 individuals.[4] As of 2015, the current Indian wild ass population has increased to around 4800 individuals in and outside of the Wild Ass Wildlife Sanctuary of India.[5] The population has risen by 37% since 2014, reveals data released by the Gujarat forest department. The population has reached 6,082, according to the census conducted in March 2020.[6]
The Indian wild ass, as with most other Asian wild ass subspecies, is quite different from the African wild ass species. The coat is usually sandy, but varies from reddish grey, fawn, to pale chestnut. The animal possesses an erect, dark mane which runs from the back of the head and along the neck. The mane is then followed by a dark brown stripe running along the back, to the root of the tail.
The Indian wild ass's range once extended from western India, southern Pakistan, i.e. provinces of Sindh and Baluchistan, Afghanistan, and south-eastern Iran. Today, its last refuge lies in the Indian Wild Ass Sanctuary, Little Rann of Kutch and its surrounding areas of the Great Rann of Kutch in the Gujarat state of India. The animal, however, is also seen in the districts of Surendranagar, Banaskantha, Mehsana, and other Kutch districts. Saline deserts (rann), arid grasslands and shrublands are its preferred environments.
The Indian wild ass population has been increasing in numbers and extending its range from Little Rann of Kutch, where the world's last population of this subspecies had got confined to in recent years, and has gradually started moving out and colonizing the Greater Rann of Kutch, also extending into the neighboring Indian State of Rajasthan in the bordering villages in Jalore district bordering the Rann of Kutch of Gujarat and Khejariali and its neighbourhood where a 60 km2 area was transferred to the Rajasthan Forest Department by the revenue authorities in 2007. At this place Rebaris (camel and sheep breeders) live in the Prosopis juliflora jungles in the company of chinkaras, striped hyenas, red foxes, desert cats and Indian wolves.[7]
Indian wild asses graze between dawn and dusk. The animal feeds on grass, leaves and fruits of plant, crop, Prosopis pods, and saline vegetation.
It is one of the fastest of Indian animals, with speeds clocked at about 70 – 80 km. per hour and can easily outrun a jeep.
Stallions live either solitarily, or in small groups of twos and threes while family herds remain large. Mating season is in rainy season. When a mare comes into heat, she separates from the herd with a stallion who battles against rivals for her possession. After few days, the pair returns to the herd. The mare gives birth to one foal. The male foal weans away by 1–2 years of age, while the female continues to stay with the family herd.
It is unknown how the Indian wild ass disappeared from its former haunts in parts of western India and Pakistan, since the animal was never a hunting target of Indian Maharajas and colonial British officials of the British Raj. However, India's Mughal Emperors and noblemen from the time took great pleasure in hunting it with Emperor Jahangir in his book Tuzk-e-Jahangiri.[7] In an illustrated copy that has survived of Akbarnama, the book of Mughal Emperor Akbar the Great there is an illustration of Akbar on an Indian wild ass shoot with several of them having been shot by him.[8]
From 1958-1960, the wild ass became a victim of a disease known as surra, caused by Trypanosoma evansi and transmitted by flies, which caused a dramatic decline of its population in India. In November and December 1961, the wild ass population was reduced to just 870 after the outbreak of South African Horse Sickness.
Besides disease, the ass's other threats include habitat degradation due to salt activities, the invasion of the Prosopis juliflora shrub, and encroachment and grazing by the Maldhari. Conservation efforts since 1969 have helped boost the animal's population to more than 4000 individuals.[9]
In the last century, the Indian wild ass lived all over the dry regions of northwestern India and western Pakistan including Jaisalmer, Bikaner, Sind and Baluchistan. Today, it survives only in the Little Rann, and a few stray towards the Great Rann of Kutch with some reaching bordering villages in the Jalore district of the Indian State of Rajasthan.[7]
First census of the wild ass was done in 1940, when there were an estimated 3,500 wild asses. But, by the year 1960, this figure fell to just 362, it was then classified as a highly endangered species. In the years 1973 & 1976, Rann of Kutch and adjoining districts were taken up as the area for conservation for this sub-species also known as Khur. From 1976, the forest department began conducting the wild ass census. Water holes were increased in the area, the forest department has also started a project for having fodder plots though the forest department is yet to get desired success. In 1998, the wild ass population was estimated at 2,940, by the year 2004 it has increased to an estimated 3,863. A recent census conducted by forest department in 2009 has revealed that the population of wild ass in the state was estimated to about 4,038, an increase of 4.53% as compared to 2004. Recently in 2015, the current census of the Indian wild ass population has increased to more than 4,800 individuals in and outside of the Indian Wild Ass Sanctuary.[5]
Of late, it has been spotted right outside Ahmedabad near Nal Sarovar Bird Sanctuary. It seems it is no more confined to the 4,953.71 km2 area of the Rann, but it is now being found right up to the Kala Dungar near Banni grasslands in Kutch and Nal Sarovar. Within the State of Gujarat it is now also found in districts of Surendranagar, Rajkot, Patan, Banaskantha and Kutch. This population of wild asses is the only gene pool of Indian wild asses in the entire world and one of the six geographical varieties or sub-species surviving on the planet.[9][10]
The population has been growing since 1976 but the wild ass experts warn, long-term trends show intense fluctuations.[10] This area in Kutch, Gujarat is drought-prone due to erratic monsoons,[10][11][12][13][14] the wild ass population could decline suddenly as a result of a massive die-off.[10] It is only if there are no severe droughts, the species is likely to grow and disperse in the Great Rann and adjoining Rajasthan, habitats that the wild ass occupied in the recent past.
The Gujarat Ecological Education and Research Foundation (GEER) report has recommended that the Thar desert in Rajasthan should be developed as an alternative site for re-establishing the Indian wild ass by reintroduction a few of them there.[10]
The Indian wild ass (Equus hemionus khur), also called the Indian onager or, in the local Gujarati language, Ghudkhur and Khur, is a subspecies of the onager native to South Asia.
It is currently listed as Near Threatened by IUCN. The previous census in 2009 estimated a population of 4,038 Indian wild asses. However, the population was still growing. In December 2014, the population was estimated at 4,451 individuals. As of 2015, the current Indian wild ass population has increased to around 4800 individuals in and outside of the Wild Ass Wildlife Sanctuary of India. The population has risen by 37% since 2014, reveals data released by the Gujarat forest department. The population has reached 6,082, according to the census conducted in March 2020.
El asno salvaje indio o khur (Equus hemionus khur) es una subespecie de asno salvaje asiático nativa del Sur de Asia.
El asno salvaje indio, como la mayoría de las otras subespecies asiáticas, es bastante diferente de las especies africanas de asno salvaje. El pelaje suele ser de color arenoso, pero varía de gris rojizo, leonado a castaño pálido. El animal posee una crin erecta oscura que se extiende desde la parte posterior de la cabeza y a lo largo del cuello. Luego la melena es seguida por una franja marrón oscuro que corre a lo largo de la espalda, hasta la raíz de la cola.
En el pasado se extendía desde el oeste de la India, el sur de Pakistán (las provincias de Sind y Baluchistán), Afganistán y el sureste de Irán. Hoy en día, su último refugio se encuentra en el santuario de asnos salvajes indios, el pequeño Rann de Kutch y los alrededores del gran Rann de Kutch en la provincia de Gujarat, India. Sin embargo, el animal también es visto en los distritos de Surendranagar, Banaskantha, Mehsana y otros distritos de Kutch. Los desiertos salinos (rann) y los pastizales y arbustos áridos son sus hábitats preferidos.
Se desconoce cómo desapareció de su antigua área de distribución en las partes del oeste de la India y Pakistán, ya que el animal nunca fue objetivo de caza de los maharajás indios y los funcionarios coloniales británicos del Raj británico. Sin embargo, los emperadores y nobles mogoles de la época disfrutaron cazando con el emperador Jahangir, según su libro Tuzk-e-Jahangiri.[2] En una copia ilustrada que ha sobrevivido del Akbarnama, libro del emperador mogol Akbar el Grande, hay una ilustración de Akbar cazando asnos salvajes indios, con varios de ellos tiroteados por él.[3]
De 1958 a 1960, el asno salvaje se convirtió en víctima de una enfermedad conocida como surra, causada por el protozoo Trypanosoma evansi y transmitida por moscas, que causó una disminución dramática de su población en la India. En noviembre y diciembre de 1961, la población de asnos salvajes se redujo a solo 870 ejemplares después del brote de la enfermedad del caballo sudafricano. Además de las enfermedades, las otras amenazas incluyen la degradación del hábitat debido a las actividades salinas, la invasión del arbusto Prosopis juliflora y a la invasión y el pastoreo por parte de los maldhari. Los esfuerzos de conservación desde 1969 han ayudado a aumentar la población del animal hasta los 4000 ejemplares.[4][5]
El asno salvaje indio o khur (Equus hemionus khur) es una subespecie de asno salvaje asiático nativa del Sur de Asia.
India eeslik (ladina keeles Equus hemionus khur) on Lõuna-Aasias elav eesliku alamliik. 2016. aastal lisas Rahvusvaheline Looduskaitseliit india eesliku ohulähedaste liikide hulka.[1]
2009. aastal hinnati india eesliku populatsiooniks 4038 isendit. 2014. aasta detsembris hinnati populatsiooni suuruseks 4451 isendit.[2] 2015. aastal tõusis populatsioon 4800 isendini.[3]
India eesliku asuala ulatus kunagi Lääne-Indiast ja Lõuna-Pakistanist Afganistani ja Kagu-Iraanini. Täna asub nende viimane pelgupaik Indias Gujarati osariigis Kutchi piirkonnas. India eeslikud eelistavad elupaigana soolakõrbeid, kuivi rohtlaid ja põõsastikke.
India eeslikud toituvad päikeseloojangul. Nende toiduks on rohttaimed, lehed, taimede viljad, teraviljad, meskiidipuukaunad ja soolalembesed taimed.
India eeslik on üks India kiiremaid loomi. Tema kiirus võib ulatuda 70–80 km/h.
Täkud elavad kas üksi või kahe- kolmekaupa koos. Paaritumishooaeg on vihmaperioodil. Kui mära hakkab indlema, eraldub ta oma karjast koos võitluse võitnud täkuga. Mõne päeva pärast saabuvad täkk ja mära karja tagasi. Mära toob ilmale ühe vasika. Pullvasikas võõrdub emast 1–2 aastaselt, samal ajal kui lehmvasikas jääb emaga karja liikmeks.
Ei ole teada, kuidas india eeslikud kadusid Lääne-Indiast ja Pakistanist. India maharadžad ja Briti koloniaalvõimud ei jahtinud neid mitte kunagi, kuigi India mogulite dünastia valitsejad ja ülikud aeg-ajalt seda tegid.[4]
Aastatel 1958–1960 tabas india eeslikuid haigus nimega surra ehk trüpanosomiaas, mida põhjustas kärbeste levitatud Trypanosoma evansi. Haigus põhjustas India populatsioonis tõsist kahju. 1961. aasta novembriks ja detsembriks oli india eeslikute populatsioon vähenenud 870 isendini.
Lisaks haigusele ohustab india eeslikku elupaikade hävitamine, kahkja meskiidipuu invasioon ja maldhari karjakasvatajatest rahva tegevuse laienemine. Liigi kaitsmisega alustati 1969. aastal ja see on aidanud tõsta populatsiooni 4000 isendini.
Emased india eeslikud jooksu sööstmas
Isane india eeslik
India eeslik (ladina keeles Equus hemionus khur) on Lõuna-Aasias elav eesliku alamliik. 2016. aastal lisas Rahvusvaheline Looduskaitseliit india eesliku ohulähedaste liikide hulka.
2009. aastal hinnati india eesliku populatsiooniks 4038 isendit. 2014. aasta detsembris hinnati populatsiooni suuruseks 4451 isendit. 2015. aastal tõusis populatsioon 4800 isendini.
Jatorrizko herrialdea(k): India
Khur. Indiako basa-astoa
Indiako onagroa, Hindiz ઘુડખર, Equus hemionus khur, edo kur, India aldeko onagroaren azpiespeziea da.
Hondar kolorekoa da, baina gorrizka izan daiteke, edo gaztain argia. Zurda tentea dauka, iluna. Buru aldeko bizkarreraino heltzen zaiola. Bizkarrean barrena isatsaraino mando-marra iluna dauka.
Indiako onagroa, Hindiz ઘુડખર, Equus hemionus khur, edo kur, India aldeko onagroaren azpiespeziea da.
Indijas savvaļas ēzelis (Equus hemionus khur) ir Āzijas savvaļas ēzeļu (Equus hemionus) viena no pasugām. Indijas savvaļas ēzeli mēdz saukt arī par khuru. Mūsdienās Indijas savvaļas ēzelis ir sastopams tikai sausajā, karstajā Taras tuksnesī Indijas ziemeļrietumos - Kutčas sāls palienā, kas atrodas starp Kutčas līci un Indas upes deltu, bet kādreiz tas apdzīvoja plašas teritorijas Indijas rietumos, Pakistānā, Afganistānā un Irānā. 1962. gadā bija palikuši vairs tikai 870 dzīvnieki, tādēļ Indijas valdība Kutčas palienā izveidoja Indijas savvaļas ēzeļu rezervātu (The Wild Ass Wildlife Sanctuary).
Kā visiem Āzijas savvaļas ēzeļiem arī Indijas savvaļas ēzeļiem ir lielas galvas, garas ausis un īsas astes ar tumši brūnu pušķi galā. Apspalvojums ir rudi-brūns uz ķermeņa, bet purns, vēders un kājas gaišā smilšu krāsā. Krēpes tumšas, stāvas un samērā īsas. No krēpēm līdz astei pa mugurkaulu stiepjas tumši brūna svītra. Indijas savvaļas ēzeļiem tāpat kā Somālijas savvaļas ēzeļiem bieži, bet ne vienmēr, mēdz būt strīpas uz kājām, strīpas ir nedaudz tumšāk brūnas nekā kāju bēšais pamattonis[1].
Indijas savvaļas ēzeļi ganīties iziet starp saulrietu un saullēktu. Tie ēd sauso tuksnešu zāli, lapas, koku augļus un sāļo zemi. Savvaļas ēzeļi ir vieni no ātrākajiem dzīvniekiem Indijā, tie var ilgstoši skriet ar ātrumu 50 km/st.
Ērzeļi mēdz dzīvot kā vientuļnieki vai nelielās "vecpuišu" grupās, kas sastāv no 2-3 dzīvniekiem. Mātītes ar kumeļiem veido lielus barus, kurus vada viena no vecākajām mātītēm. Kad Indijas savvaļas mātītei ir pienākusi pārošanās sezona, tā pamet baru kopā ar kādu ērzeli, kuram cīņā ar citiem ērzeļiem ir jāpierāda savas tiesības uz pārošanos. Pēc dažām dienām mātīte atgriežas ķēvju barā. Pēc 11 mēnešiem piedzimst viens kumeļš. Ja tas ir ērzelēns, tad pēc 1-2 gadiem, tas pamet baru, ja tā ir ķēve, tad paliek kopā ar ģimeni uz visu mūžu[2].
Indijas savvaļas ēzelis (Equus hemionus khur) ir Āzijas savvaļas ēzeļu (Equus hemionus) viena no pasugām. Indijas savvaļas ēzeli mēdz saukt arī par khuru. Mūsdienās Indijas savvaļas ēzelis ir sastopams tikai sausajā, karstajā Taras tuksnesī Indijas ziemeļrietumos - Kutčas sāls palienā, kas atrodas starp Kutčas līci un Indas upes deltu, bet kādreiz tas apdzīvoja plašas teritorijas Indijas rietumos, Pakistānā, Afganistānā un Irānā. 1962. gadā bija palikuši vairs tikai 870 dzīvnieki, tādēļ Indijas valdība Kutčas palienā izveidoja Indijas savvaļas ēzeļu rezervātu (The Wild Ass Wildlife Sanctuary).
