The word "axolotl" comes from the native Aztec language, or nahuatl. It roughly translates to: water slave, water servant, water sprite, water player, water monstrosity, water twin, or water dog. All of these names refer to the Aztec god Xolotl, brother to Quetzacoatl and patron of the dead and ressurrected (where he took the form of a dog), games, grotesque (read: ugly) beings, and twins. Aztec lore states that Xolotl transformed himself into, among other things, an axolotl to escape banishment. He was captured, killed, and used to feed the sun and moon.
Larvae of other ambystomids, such as the larval stage of the tiger salamander, A. tigrinum, are often erroneously referred to as axolotls. The name axolotl should be used only when referring to A. mexicanum and not to any other ambystomid salamander. Historically, the Mexican axolotl has been listed under more than 40 different names and spellings; all, except A. mexicanum, have been rejected by the International Commission on Zoological Nomenclature (ICZN).
The closest relative of A. mexicanum is thought to be A. tigrinum, the tiger salamander. Indeed, the larvae of these species are visually very similar. Some even consider the axolotl to be a subspecies of the tiger salamander; viable offspring can be produced between the two species in the laboratory, though no hybrids have as of yet been discovered in the wild.
Axolotls are excellent lab specimens as they are easy to raise and inexpensive to feed. They are renowned for their amazing regenerative capabilities, have been used widely in developmental studies, and, because of their large cells (they are polyploid), are often used in histological studies.
Nearly all modern laboratory axolotls can be traced back to 33 animals shipped from Xochimilco to Paris in 1864. They are one of the most widely used and studied laboratory animals.
Axolotls communicate mainly via visual cues and chemical cues during mating. At other times of the year there is little to no intraspecific communication.
Axolotls can detect electrical fields and also use their vision and chemical cues to perceive their environment and discover prey.
Communication Channels: visual ; chemical
Other Communication Modes: pheromones
Perception Channels: visual ; chemical ; electric
The natural habitat of A. mexicanum is nearly gone. Historically, they have been known to live in high altitude lakes near Mexico City. Lake Chalco is gone completely, drained for drinking water, and Lake Xochimilco is now nothing more than a scattering of canals and swamps. Because known populations are few and far between, very little is known about the ecology and natural history of A. mexicanum; there have been few ecological studies on wild populations.
CITES: appendix ii
IUCN Red List of Threatened Species: critically endangered
A. mexicanum is paedomorphic, which means that it retains larval characteristics in the reproductively mature adult form. Juvenile and adult axolotls possess feathery, external gills and tail fins suited to an aquatic lifestyle. Metamorphosis can be induced in axolotls via thyroid hormone injections. In the wild, axolotls rarely, if ever, metamorphose.
Development - Life Cycle: neotenic/paedomorphic; metamorphosis
There are no negative effects of axolotls on humans.
Axolotls are an important research animal and have been used in studies of the regulation of gene expression, embryology, neurobiology, and regeneration. Occasionally taken as a food item (substituted for fish), axolotls are prepared by either roasting or boiling and the tail is eaten with vinegar or cayenne pepper. They have also been used for medicinal purposes.
Positive Impacts: pet trade ; food ; source of medicine or drug ; research and education
Axolotls were the top predator in their native environment, making them important in structuring community dynamics.
Generally the top predator in their natural environment, axolotls will eat anything that they can catch, including molluscs, fishes, and arthropods, as well as conspecifics.
Animal Foods: amphibians; fish; insects; mollusks; terrestrial worms; zooplankton
Primary Diet: carnivore (Piscivore , Insectivore , Eats non-insect arthropods, Molluscivore )
Ambystoma mexicanum is historically found in Lakes Chalco and Xochimilco of the Valley of Mexico near Mexico City, Mexico.
Biogeographic Regions: neotropical
The native habitats of A. mexicanum are large, relatively permanent (until recently), high-altitude lakes located near Mexico City. Of the two lakes - Chalco and Xochimilco - where these animals are historically native, only Xochimilco (elevation: ~ 2,274 m) remains. Axolotls are almost extinct in their native habitat, largely due to the introduction of predatory fishes and habitat loss.
Average elevation: 2290 m.
Habitat Regions: freshwater
Aquatic Biomes: lakes and ponds
Expected laboratory longevity is 5 to 6 years; however, some animals have been known to live as long as 10 to 15 years. Most laboratory animals die shortly after metamorphosis.
Range lifespan
Status: captivity: 15 (high) years.
Average lifespan
Status: captivity: 5 - 6 years.
Typical lifespan
Status: captivity: 6 (high) years.
Axolotls are paedomorphic or neotenic aquatic salamanders, meaning they retain certain larval characteristics in the adult, reproductive state. They possess feathery external gills and finned tails for swimming. Laboratory animals exist in several color morphs, ranging from wild type (dark, mottled brownish-green) to albino. Axolotls reach lengths on average of 20 cm (9 inches), but can grow to more than 30 cm (12 inches) in length.
The sexes can be easily distinguished in adult axolotls. Males can be identified by their enlarged cloaca (similar to other urodeles), while females have a smaller cloaca and round, plump bodies.
Range mass: 60 to 110 g.
Range length: 30 (high) cm.
Average length: 23 cm.
Sexual Dimorphism: sexes shaped differently
Other Physical Features: ectothermic ; bilateral symmetry
Axolotls may be preyed on by large fish and conspecifics. Large fish have only recently been introduced into the lakes where axolotls are found, contributing to the demise of their populations.
The courtship behavior of A. mexicanum follows the general Ambystoma pattern; it first involes each animal nudging the other's cloacal region, eventually leading to a "waltz," with both animals moving in a circle. Next, the male moves away while undulating the posterior part of his body and tail (resembling a "hula dance"), and the female follows. The male will deposit a spermatophore (a cone-shaped jelly mass with a sperm cap) by vigorously shaking his tail for about half a minute, and will then move forward one body length. The female then moves over the spermatophore, also shaking her tail, and picks up the spermatophore with her cloaca.
Mating System: polygynandrous (promiscuous)
Axolotls breed in the wild generally from March to June. From 100 to 300 eggs are deposited in the water and attached to substrates. Eggs hatch at 10 to 14 days and the young are immediately independent. Sexual maturity is reached in the next breeding season.
Breeding interval: Axolotls in the wild breed once yearly.
Breeding season: Breeding laboratory axolotls can be accomplished at almost any time; in the wild, it is thought that the best time for spawning is March to June.
Range number of offspring: 100 to 300.
Range time to hatching: 10 to 14 days.
Range time to independence: 10 to 14 days.
Average age at sexual or reproductive maturity (female): 1 years.
Average age at sexual or reproductive maturity (male): 1 years.
Key Reproductive Features: iteroparous ; seasonal breeding ; gonochoric/gonochoristic/dioecious (sexes separate); sexual ; fertilization (Internal ); oviparous
Eggs are surrounded by a protective jelly coat and are laid singly, unlike frog eggs (which are laid in clumped masses), because they possess higher oxygen requirements. They are often attached to substrates such as rocks or floating vegetation.
Parental Investment: no parental involvement; pre-hatching/birth (Provisioning: Female)
Die axolotl (Ambystoma mexicanum) is ʼn Meksikaanse salamander wat ʼn goeie voorbeeld van neoteniese ontwikkeling is: al bly hierdie amfibiese dier sy hele lewe lank in ʼn larwestadium (ʼn paddavis) in die water, word hy tog geslagsryp en kan in hierdie vorm voortplant. Salamanders moet gewoonlik eers ʼn gedaantewisseling (metamorfose) ondergaan voordat hulle geslagsrypheid bereik en kan voortplant.
Die axolotl is 10 tot 17 cm lank en gewoonlik swart of donkerbruin van kleur met swart kolle. Albino axolotls wat wit of pienk is, kom ook redelik algemeen voor. Die axolotl se agterpote is baie klein en swak ontwikkel en sy stert is redelik lank. Die axolotl het In dorsale vin wat van sy nek tot aan die punt van sy stert loop. Onder die dier se stert is daar ook ʼn vin. Die axolotl haal asem deur drie veeragtige uitwendige kieue aan die kant van sy kop.
In broeityd skei die mannetjie ʼn spermkapsule af wat die wyfie dan met haar kloaak optel om haar eiers inwendig te bevrug. Sowat drie weke nadat die wyfie die bevrugte eiers in die water gele het, kaak die paddavissies (larwes) hul verskyning, Die axolotl bereik in hierdie larwestadium seksuele volwassenheid en kan dus in die toestand voortplant.
Die axolotl is eers deur navorsers as ʼn aparte genus, Siredon, geklassifiseer totdat hulle vasgestel het dat hierdie diertjie onder sekere omstandighede sy uitwendige kieue en ander larwe- eienskappe kan verloor en deur metamorfose in ʼn volmaakte volwasse salamander kan verander. Hierdie verskynsel, wat neotenie genoem word, word dikwels toegeskryf aan die feit dat die water waarin die paddavissie van Ambystoma mexicanum hom bevind, te koud is of te min jodium bevat. Onder sulke ongunstige omstandighede is daar dikwels gevind dat ander salamandertipes ook nie ʼn metamorfose kan ondergaan nie, en dus ook nie in volwasse salamanders kan verander nie.
Om die verskynsel neotenie te ondersoek, is proefnemings met die axolotl gedoen waarin die watervlak van die akwarium, waarin die diertjies aangehou is, geleidelik verlaag is en skildklierekstrak vir die diertjies ingegee is om hom te dwing om ʼn volledige metamorfose deur te maak. Die axolotl se kieue en ander larwekenmerke het onder hierdie eksperimentele toestande verdwyn, en die diertjie het deur middel van sy nuut ontwikkelde inwendige longe asemgehaal.
Die axolotl is waarskynlik die enigste vorm van Salamander wat deur die mens geëet word. In Meksiko word dit as ʼn groot lekkerny beskou.
Die axolotl (Ambystoma mexicanum) is ʼn Meksikaanse salamander wat ʼn goeie voorbeeld van neoteniese ontwikkeling is: al bly hierdie amfibiese dier sy hele lewe lank in ʼn larwestadium (ʼn paddavis) in die water, word hy tog geslagsryp en kan in hierdie vorm voortplant. Salamanders moet gewoonlik eers ʼn gedaantewisseling (metamorfose) ondergaan voordat hulle geslagsrypheid bereik en kan voortplant.
An aksolotl (Ambystoma mexicanum) a zo un divelfenneg lostek hag a vev e kreiz Mec'hiko. Rummataet eo er genad Ambystoma ha tost eo ouzh ar sourd-tigr.
An aksolotl a chom e stad larvenn a-hed e vuhez ha gouennañ er stad-se. Ar spesad a zeu eus al lenn dindan Mec'hiko. Alies e vezont miret en akwariomoù.
L'axolot (Ambystoma mexicanum) —conegut en idioma nàhuatl com a axolotl, que vol dir "monstre aquàtic"— és un amfibi urodel que viu al llac Xochimilco i altres llacs de Mèxic,[1] i també a molts aquaris de tot el món. A Mèxic ha estat tradicionalment un producte comestible.
A primer cop d'ull el seu estrany aspecte recorda el d'un cap gros gegant. El seu cos és allargat i el cap gran amb els ulls xics. A l'alçada del coll té tres parells de brànquies laterals externes. De tant en tant puja a la superfície per a respirar també l'aire atmosfèric.
El seu metabolisme és molt peculiar, ja que és un cas de neotènia com també tenen altres urodels mexicans del gènere Ambystoma. L'axolotl ha desenvolupat la capacitat de madurar sexualment i reproduir-se conservant l'estat de larva o la majoria dels seus aspectes. També té la capacitat de regenerar parts del cos perdudes, per això l'axolot és considerada una de les salamandres més rares del món.
El 1863 uns d'aquests animals portats des de Mèxic a París donaren a Auguste Duméril la pista per descobrir la neotènia. Vilem Laufberger va utilitzar injeccions de l'hormona tiroidea per induir els axolotl a créixer per convertir-se en un adult terrestres. Actualment encara s'utilitza aquest animal com organisme model, ja que tenen un embrió molt fàcil de manipular i uns cromosomes molt grossos. A més presenta gran capàcitat d'autoregeneració d'òrgans.
En la seva etapa adulta, on no tots hi arriben, mesura entre 25 i 30 cm de llarg. Pot viure 25 anys.
El manteniment en aquari és força senzill, cal filtrar l'aigua, ja que aquest animal l'embruta molt. El ph ha de ser més aviat neutre i la temperatura entre 1 i 20 °C però d'uns 10 °C quan hivernen.
Axolot; Forma semilarvària característica
Exemplar madur
Aspecte frontal
Exemplar madur mostrant una forma acusada d'albinisme
Forma del cap
Ous
L'axolot (Ambystoma mexicanum) —conegut en idioma nàhuatl com a axolotl, que vol dir "monstre aquàtic"— és un amfibi urodel que viu al llac Xochimilco i altres llacs de Mèxic, i també a molts aquaris de tot el món. A Mèxic ha estat tradicionalment un producte comestible.
Amffibiad sy'n tarddu o nifer o lynoedd, megis Llyn Xochimilco ger Dinas Mecsico, yw'r acsolotl (o Nahwatleg āxōlōtl [aːˈʃoːloːtɬ] o ātl "dŵr" a xōlōtl "un llithrig neu grychiog, gwas"). Salamandr neotenig ydyw, sy'n perthyn i'r salamadr teigr,[1][2][3] ac mae'n anarferol ymhlith amffibiaid gan eu bod yn troi'n oedolion heb fynd trwy fetamorffosis. Yn lle datbylgu ysgyfaint a mynd ar y tir, maent yn aros yn dŵr gyda'u tagellau.
Yn 2010, roedd acsolotod gwyllt ar eu ffordd i ddifodiant[4] oherwydd twf Dinas Mecsico a'r llygredd dŵr sy'n dod o hyn, yn ogystal â bygythiad rhywogaethau goresgynnol megis tilapiaid a draenogiaid. Fe'u rhestri gan y CITES fel rhywogaeth mewn pergyl a chan yr IUCN fel rhywogaeth mewn perygl argyfyngus yn y gwyllt, â phoblogaeth sy'n lleihau. Defnyddir acsolotod yn helaeth mewn ymchwil wyddonol oherwydd eu gallu i aildyfu aelodau'r corff.[5] Yn y gorffennol, bu i acsolotod gael eu gwerthu fel bwyd ym marchnadoedd Mecsico an un o brif fwyddydd yr Asteciaid oeddynt.[6]
Amffibiad sy'n tarddu o nifer o lynoedd, megis Llyn Xochimilco ger Dinas Mecsico, yw'r acsolotl (o Nahwatleg āxōlōtl [aːˈʃoːloːtɬ] o ātl "dŵr" a xōlōtl "un llithrig neu grychiog, gwas"). Salamandr neotenig ydyw, sy'n perthyn i'r salamadr teigr, ac mae'n anarferol ymhlith amffibiaid gan eu bod yn troi'n oedolion heb fynd trwy fetamorffosis. Yn lle datbylgu ysgyfaint a mynd ar y tir, maent yn aros yn dŵr gyda'u tagellau.
Yn 2010, roedd acsolotod gwyllt ar eu ffordd i ddifodiant oherwydd twf Dinas Mecsico a'r llygredd dŵr sy'n dod o hyn, yn ogystal â bygythiad rhywogaethau goresgynnol megis tilapiaid a draenogiaid. Fe'u rhestri gan y CITES fel rhywogaeth mewn pergyl a chan yr IUCN fel rhywogaeth mewn perygl argyfyngus yn y gwyllt, â phoblogaeth sy'n lleihau. Defnyddir acsolotod yn helaeth mewn ymchwil wyddonol oherwydd eu gallu i aildyfu aelodau'r corff. Yn y gorffennol, bu i acsolotod gael eu gwerthu fel bwyd ym marchnadoedd Mecsico an un o brif fwyddydd yr Asteciaid oeddynt.
"Mexican Walking Fish, Axolotls Ambystoma mexicanum" (PDF). Archifwyd o y gwreiddiol (PDF) ar 15 Mar 2018. "Axolotols (Walking Fish)". Aquarium Online. Archifwyd o y gwreiddiol ar 10 April 2013. Cyrchwyd 2013-09-12. Matt Walker (2009-08-26). "Axolotl verges on wild extinction". BBC. http://news.bbc.co.uk/earth/hi/earth_news/newsid_8220000/8220636.stm. Adalwyd 2010-06-28. Weird Creatures with Nick Baker (Television series). Dartmoor, England, U.K.: The Science Channel. 2009-11-11. Event occurs at 00:25. "Mythic Salamander Faces Crucial Test: Survival in the Wild". The New York Times. https://www.nytimes.com/2012/10/31/world/americas/struggle-of-axolotls-mexicos-mythical-salamander.html?pagewanted=all&_r=1. Adalwyd 30 July 2015.Axolotl mexický (Ambystoma mexicanum)[2], česky také zvaný vodní dráček, chodící mlok nebo tygří mlok, je středně velký obojživelník vyskytující se v mexických jezerech Lago de Xochimilco a Lago de Chalco. Jeho jméno pochází z jazyka nahuatl, kde má podobu āxōlōtl [aː.ˈʃóː.loːtɬ]) a znamená "vodní Xolotl", přičemž Xolotl je jméno aztéckého božstva dvojčat a podivností, včetně lidí narozených s tělesných handicapem. Xolotl býval zobrazován jako bytost podobná psu a zdá se, že axolotl Aztékům pro svůj podivný vzhled asocioval právě toto božstvo. Aztékové i jejich potomci axolotla s oblibou jedli, donedávna se chycení axolotli prodávali jako potravina i na trzích v Ciudad de México. V současné době jsou však chráněni zákonem.
Axolotl mexický je typickým zástupcem obojživelníků, u nichž se projevuje tzv. neotenie. Ve volné přírodě si totiž zachovává larvální stadium (pulec), ve kterém je schopen se rozmnožovat. Metamorfózu lze uměle vyvolat v zajetí, v přírodě k ní dochází jen velice vzácně. Larva axolotla dosahuje délky až 35 cm, má tmavé zbarvení, širokou hlavu, po stranách vyčnívající keříčkovité žábry. Na ocase je patrný kožní lem. Přední končetiny mají čtyři a zadní pět prstů. Má velkou schopnost regenerace.
V zajetí se axolotl dožívá až 25 let. Pohlavní dospělosti v larválním stádiu dosahuje mezi 18. a 24. měsícem života. V období rozmnožováni samec vypouští spermatofor, který následně samička nasaje do své kloaky. Po vnitřním oplodnění samička klade vajíčka na vodní rostliny nebo jiné vhodné podloží. Axolotl je masožravý. V mládí žere nítěnky, larvy pakomárů a podobné drobné živočichy, v dospělosti přijímá též žížaly, drobné rybky, mláďata myší i proužky libového masa. Vhodné je krmit pinzetou, aby měl chovatel přehled, kolik toho který axolotl sežere.
Axolotl mexický
Axolotl mexický
Detailní snímek žaber axolotla mexického
Axolot mexický a jeho vývoj (autor: Erika Hernandez)
Vlevo je samička, vpravo sameček
Obrázky, zvuky či videa k tématu axolotl mexický ve Wikimedia Commons
Galerie axolotl mexický ve Wikimedia Commons
Axolotl mexický (Ambystoma mexicanum), česky také zvaný vodní dráček, chodící mlok nebo tygří mlok, je středně velký obojživelník vyskytující se v mexických jezerech Lago de Xochimilco a Lago de Chalco. Jeho jméno pochází z jazyka nahuatl, kde má podobu āxōlōtl [aː.ˈʃóː.loːtɬ]) a znamená "vodní Xolotl", přičemž Xolotl je jméno aztéckého božstva dvojčat a podivností, včetně lidí narozených s tělesných handicapem. Xolotl býval zobrazován jako bytost podobná psu a zdá se, že axolotl Aztékům pro svůj podivný vzhled asocioval právě toto božstvo. Aztékové i jejich potomci axolotla s oblibou jedli, donedávna se chycení axolotli prodávali jako potravina i na trzích v Ciudad de México. V současné době jsou však chráněni zákonem.
Axolotl (latin Ambystoma mexicanum) er en vandlevende halepadde der lever i Mexico.
Axolotl har et specielt udseende og en speciel egenskab nemlig, at den altid er i larvestadiet. Den undergår ikke metamorfosen til voksenstadiet; dette forhold kaldes neoteni.
Filologerne diskuterer om navnet axolotl, som kommer fra aztekernes sprog nahuatl, stammer fra atl som betyder vand og xolotl som betyder hund, eller navnet er afledt af navnet på aztekernes dødsgud Xolotl, som ifølge myterne antager en amfibisk form for at undgå eksil. Andre påstår at axolotl betyder vandets tjener.
Når en axolotl når alderen 18–24 måneder er dens længde 15–45 cm, dens typiske længde er omkring 23 cm og længder større end 30 cm er sjældne. Axolotler har distinkte "bregne-lignende" gællestrukturer som ikke er tildækkede, sådan som gæller er det i fisk og haletudser. Axolotlernes gæller har sædvanligvis 3 "gællegrene" på hver side af hovedet. Axolotler ånder også gennem huden og har lunger. I farver rækker axolotler lige fra albino (pigmentløs) eller hvid til sort, grålig, brunlig. Vilde axolotler er sjældent hvide.
Axolotler lever i Xochimilco-søen og Chalco-søen i det centrale Mexico, de lever også i "axalapascos" (vulkanske kratere fyldt med vand, en. maare). Den vilde population er truet pga. Mexico Citys øgede udbredelse. Axolotler bliver også solgt som mad på Mexicanske markeder og blev tidligere spist af aztekerne.
Axolotlerne lever hele deres liv i vandet og er kødædende og spiser i naturen små orme, insekter og fisk. I fangenskab fodres de med ørred og lakse piller, frosne eller levende orme. Bøfhjerte bliver fejlagtigt anbefalet, men er ikke et godt valg, da dyrene ikke fordøjer pattedyrsproteiner særligt godt. Små unger kan fodres med dafnier eller saltsøkrebs indtil de er store nok til andet foder. Axolotler lugter sig frem til deres mad og vil sluge alt formodet mad. Bl.a. derfor bør axolotler ikke leve sammen med andre (mindre) dyr inkl. axolotler. De skal heller ikke leve sammen med fisk, da fiskene spiser axolotlernes gæller og lemmer mens de sover, hvilket kan give dem infektioner.
Axolotler lever ved temperaturer på 14–20 °C, helst 17–18 °C. Lavere temperaturer sænker deres stofskifte. Højere temperaturer kan lede til stress og forøget appetit. I naturen (Xochimilco) er vandtemperaturen sjældent over 20 °C, selv om den kan falde til 6 eller 7 °C om vinteren og måske lavere. Postevand er i nogle egne tilsat klor. Det skal i givet fald fjernes, før vandet kan anvendes til axolotler.
Axolotler er meget nært beslægtet med tigersalamandere (Ambystoma tigrinum). Nogle axolotler kan undergå metamorfose, selvom det er sjældent de gør det, og de skal som regel behandles med jod eller injiceres med hormonet thyroxin for at undergå en fuld transformation. På grund af tabet af evnen til at producere dette hormon lever de hele deres liv som larve. Selve det, at de undergår metamorfose (kunstigt eller naturligt) gør at de max. lever 5 år. Som larve kan de leve væsentligt længere (10–15 år) og en i Paris har levet i 25 år.
Axolotler bliver kønsmodne i larvestadiet og er lette at opdrætte, især i forhold til andre salamandre.
Axolotler anvendes inden for forskning, og der bliver opdrættet mange i fangenskab. Axolotler har en særlig egenskab: de heler ikke deres skader med sårdannelse som andre dyr gør, men har en exceptionel mulighed for at regenerere sig selv. De kan i løbet af måneder regenerere deres lemmer, gæller og i særlige tilfælde mere vitale dele. Nogle har endda regenereret mindre vitale dele af deres hjerne. De kan også modtage transplantationer fra andre individer, inkl. øjne og dele af hjernen, og disse organer bliver fuldt integreret i axolotlen. Men hvis axolotlen har undergået metamorfosen til voksen, er dens regenerationsevne stærkt mindsket.
Vilem Laufberger udførte et berømt eksperiment i Tyskland vedrørende axolotlen. Ved at anvende hormoninjektioner, fik han en axolotl til at metamorfere fra larvestadie til voksenstadie med et udseende man aldrig havde set før. Eksperimentet blev gentaget af englænderen Julian Huxley, som ikke vidste at eksperimentet tidligere havde været udført.
Axolotl (latin Ambystoma mexicanum) er en vandlevende halepadde der lever i Mexico.
Axolotl har et specielt udseende og en speciel egenskab nemlig, at den altid er i larvestadiet. Den undergår ikke metamorfosen til voksenstadiet; dette forhold kaldes neoteni.
Filologerne diskuterer om navnet axolotl, som kommer fra aztekernes sprog nahuatl, stammer fra atl som betyder vand og xolotl som betyder hund, eller navnet er afledt af navnet på aztekernes dødsgud Xolotl, som ifølge myterne antager en amfibisk form for at undgå eksil. Andre påstår at axolotl betyder vandets tjener.
Der Axolotl (Ambystoma mexicanum) ist ein aquatil lebender mexikanischer Schwanzlurch aus der Familie der Querzahnmolche (Ambystomatidae), der natürlicherweise nur als Dauerlarve auftritt. Axolotl erreichen die Geschlechtsreife, ohne ihre äußere Larvengestalt zu verändern und eine bei Amphibien sonst übliche Metamorphose zu durchlaufen.
Der Trivialname Axolotl stammt aus der aztekischen Sprache Nahuatl: āxōlōtl [aː'ʃoːloːt͡ɬ] ist abgeleitet aus atl (Wasser) und Xolotl (ein Aztekengott) und bedeutet etwa „Wassermonster“.
Alexander von Humboldt brachte im August des Jahres 1804 als Erster Axolotl nach Europa, die als exotische Kuriosität im Pariser Naturkundemuseum dienten.
Geschlechtsreife Axolotl sind gedrungen gebaut und weisen meist eine Gesamtlänge von 23 bis 28 cm auf, seltener über 30 cm (von einzelnen Tieren über 40 cm wird berichtet). Sie verfügen über einen kräftigen, seitlich abgeflachten Ruderschwanz mit Flossensäumen, die sich weit nach vorne fortsetzen. An den Flanken sind Rippenfurchen deutlich ausgeprägt. Die Gliedmaßen sind recht kurz, aber kräftig. Am flachen, breiten Kopf findet man beidseitig jeweils drei äußere Kiemenäste und dahinterliegend mit Knorpelzähnen besetzte Kiemenspalten. Das breite Maul ist unterständig, die Schnauze ist abgerundet und die kleinen lidlosen Augen stehen weit auseinander.
Die Geschlechter können in erster Linie anhand der Kloakenregion unterschieden werden: Bei adulten Männchen ist die Kloake etwas hervorgewölbt, bei den Weibchen hingegen flacher.
Die gewöhnliche Wildfärbung der Tiere ist dunkelgrau oder braun marmoriert, bauchseits etwas heller. In der Aquaristik wurden darüber hinaus viele Farbvarianten gezüchtet, darunter leuzistische und albinotische. Dabei wurden teils auch andere Querzahnmolche, namentlich Ambystoma tigrinum, eingekreuzt.[1] Axolotl haben unter guten Bedingungen eine Lebenserwartung von bis zu 20 Jahren.[2]
Axolotl sind endemisch im Xochimilco-See und im benachbarten Chalco-See innerhalb eines vulkanischen Beckens bei Mexiko-Stadt beheimatet. Diese Seen sind Überbleibsel eines ausgedehnten Gewässersystems, das heute teilweise nur noch kanalartig ausgeprägt ist. Aus dem größten Teil des ursprünglichen Areals, etwa dem (ehemaligen) Texcoco-See und dem Zumpango-See, ist die Art inzwischen verschwunden. Die Tiere sind nachtaktiv,[3] bevorzugen kühles, sauerstoffreiches Süßwasser und halten sich am Gewässergrund auf. 2013 wurde in Xochimilco eine Population von 0,3 Axolotl pro Quadratkilometer festgestellt.[4]
Eine Besonderheit, die der Axolotl etwa mit dem Grottenolm und manchen anderen sogenannten obligat pädomorphen Amphibien gemeinsam hat, ist, dass er keine Metamorphose durchläuft, sondern sein gesamtes Leben als Kiemenatmer im Wasser verbringt. Trotzdem erreicht er die Geschlechtsreife. Dieses Phänomen wird als Neotenie bezeichnet. Ursache der neotenen Entwicklung des Axolotl ist eine evolutionär erworbene Veränderung der Schilddrüsenfunktion: Die für die Metamorphose der meisten Amphibien verantwortlichen Hormone werden beim Axolotl nicht ausgeschüttet. Durch künstliche Gabe des Schilddrüsenhormons Thyroxin lässt sich die Metamorphose zu einem terrestrischen, lungenatmenden Querzahnmolch dennoch experimentell herbeiführen. Auguste Duméril beobachtete 1867 im Jardin des Plantes in Paris vereinzelte Tiere, bei denen sich die Kiemen zurückgebildet hatten; Marie von Chauvin konnte ab 1874 nachweisen, dass die Metamorphose auch ohne Gabe von Thyroxin durch Änderung der Umweltbedingungen ausgelöst werden kann.[5]
Die Entwicklung des Axolotls zu einem zeitlebens vollaquatischen Lurch konnte sich vollziehen, weil seine Wohngewässer nicht austrocknen und die Metamorphose für die Individuen der Art keine Überlebensvorteile bot (vergleiche Grottenolm).
Axolotl verfügen über die Fähigkeit, Gliedmaßen, Organe und sogar Teile des Gehirns und Herzens wiederherzustellen.[6] Die Regenerate sind in der Regel keine Verkrüppelungen, sondern vollständig und funktionstüchtig.[7] Nach einer Verwundung bildet sich ein Wundepithel, das auch darunterliegendes Gewebe zur Heilung veranlasst. Nach wenigen Tagen bildet sich bei verlorenen Körperteilen eine Art Regenerationsknospe, aus welcher das Körperteil nachwächst.[8]
Die Regenerationsfähigkeit macht die Art zu einem lohnenden Forschungsobjekt.[9] Untersucht werden die Mechanismen, die eine solche Regeneration ermöglichen, z. B. das Enzym LOXe. Bisher nahm man an, dass sich nach einer Verletzung zunächst die umliegenden Zellen in besonders variable, pluripotente Stammzellen zurückentwickeln und im nächsten Schritt aus diesen alle neuen Zellen entstehen. Neuere Forschungen haben ergeben, dass sich Gliedmaßen oder Organe aus Zellen regenerieren, die sich nur jeweils zu bestimmten Gewebetypen weiterentwickeln können.[10] (zu diesem Forschungsansatz siehe auch: Strudelwürmer). Die Regeneration erfolgt in einer zeitlich festgelegten Reihenfolge.[11] Zur Untersuchung der genetischen Ursachen der Regenerationsfähigkeit wurde das Genom des Axolotls sequenziert.[12] Dabei wurde festgestellt, dass dem Axolotl im Gegensatz zu anderen Salamandern das Gen Pax3 fehlt.[12] Dessen Funktion wird von Pax7 übernommen.[12] Mit 32 Milliarden Basenpaaren ist das Genom des Axolotl zehnmal so groß wie das menschliche Genom und damit nach dem Genom des Australischen Lungenfischs das größte, das jemals entschlüsselt wurde.[13]
Mit etwa 8 bis 15 Monaten werden Axolotl geschlechtsreif. Im natürlichen Lebensraum liegt die Paarungszeit im Februar, wenn in den Bergen der Schnee schmilzt und kühles Tauwasser die Wassertemperatur der Heimatseen vorübergehend deutlich absenkt. In Aquarien kann es auch zu sonstigen Zeiten zur Fortpflanzung kommen.
Die Balz des Männchens ist eine Art Tanz: Während der aufgerichtete Schwanz häufig schnelle schlängelnde Bewegungen ausführt, wird der Körper gebeugt. Daraufhin werden eine oder mehrere Spermatophore(n) auf dem Boden abgesetzt. Das Weibchen nimmt diese mit seiner Kloake auf. Einige Stunden später erfolgt das Ablaichen. Die Eier werden vorzugsweise an Blättern von Wasserpflanzen angeheftet. Ein Gelege besteht aus etwa 80 bis 800 Eiern.
Die Larven schlüpfen, stark temperaturabhängig, nach ungefähr 15 bis 20 Tagen Embryonalentwicklung. Zunächst zehren sie noch zwei Tage von ihrem Dottervorrat, bevor sie selbständig auf Nahrungssuche gehen.[1]
Wildlebende Axolotl ernähren sich als Lauerjäger von Krebstieren, weiteren wasserbewohnenden Wirbellosen (beispielsweise Insektenlarven), kleinen Fischen und dem Laich sowie Jungtieren von anderen Lurchen. Auch der Nachwuchs der eigenen Art gehört zu ihrem Nahrungsspektrum.
Während die Tiere in ihrer Heimat Mexiko vom Aussterben bedroht sind, werden sie im Rest der Welt schon seit dem 19. Jahrhundert als Labor- und Haustier gehalten.[14] Bei einer Haltung im Aquarium sollte keine Vergesellschaftung mit anderen Arten erfolgen, sondern nur mit etwa gleich großen Artgenossen. Eine Zusammenhaltung mit Fischen ist zu vermeiden, Futterfische sind möglich. In Menschenobhut kann man Axolotl hauptsächlich mit Lebendfutter wie Kleinfischen, Schnecken, Bachflohkrebsen, Heimchen, Kellerasseln, Regenwürmern und Mückenlarven ernähren. Ersatzweise werden auch spezielle Pellets verabreicht. Zierfische wie Guppys und Zebrabärblinge sind ebenfalls als Nahrung möglich. Die Fütterung sollte bei gedämpftem Licht erfolgen, da Axolotl dämmerungs- und nachtaktiv sind.
Axolotl sind rein unter Wasser lebende Amphibien. Um diese Schwanzlurche möglichst optimal zu halten, sollte die Wassertemperatur durchschnittlich 15 bis maximal 21 °C betragen (optimal sind 17 °C), da höhere Umgebungstemperaturen das Immunsystem der Tiere destabilisieren können. Eine reduzierte Überwinterungstemperatur ist im Aquarium nicht notwendig. Erkrankte Axolotl genesen jedoch schneller, wenn das Wasser für einige Zeit auf 6 bis 8 °C abgekühlt wird, was ungefähr der Wintertemperatur ihrer Heimatseen entspricht. Axolotl tolerieren zwar Temperaturschwankungen, sollten ihnen aber nicht dauerhaft ausgesetzt sein. Sie leben hauptsächlich am Beckenboden, was bei der Einrichtung des Aquariums zu berücksichtigen ist. Für drei adulte Tiere sollte das Aquarium eine Mindestgröße von 80 mal 40 Zentimetern Grundfläche haben und vorzugsweise mit einem luftbetriebenen Hamburger Mattenfilter (HMF) gefiltert werden. Härteres Leitungswasser mit einem pH-Wert von 7 bis 8,5 ist für die Haltung geeignet. Weiches Regen- oder Tümpelwasser sollte dagegen nicht verwendet werden.
Aquarien-Axolotl stammen ausschließlich aus Nachzuchten, da die Entnahme aus ihren Heimatseen inzwischen streng verboten ist. Der relativ umfangreiche Laich eines Weibchens wird meist von Artgenossen verzehrt. Daher empfiehlt sich zur Zucht die Herausnahme und getrennte Haltung einer Anzahl Eier. Die geschlüpften Larven werden anfangs bis zu einer Größe von 20 Millimetern mit Salinenkrebsen, kleinen Daphnien oder Cyclops gefüttert. In Gefangenschaft erreicht die Art ein Alter von etwa 12 bis 20 Jahren, auch Einzelfälle höheren Alters bis hin zu 28 Jahren sind bekannt.
1969 kreuzte der Genetiker Rufus R. Humphrey erstmals ein albinotisches Tigersalamanderweibchen mit einem männlichen Axolotl[15]. Durch Rückkreuzung entstanden albinotische Axolotl. Darauf aufbauend entstanden viele weitere Zuchtformen, die ebenfalls auf diese Hybride zurückgehen. Die Ausbreitung der Hybride durch die attraktiveren Farbgebungen führte dazu, dass inzwischen vermutlich kaum noch Axolotl im Heimtierhandel existieren, die dem ursprünglichen Axolotl genetisch entsprechen[16].
Beim Axolotl kommen eine Reihe von Parasiten vor, wobei sich die Parasitenfauna zwischen Wildtieren und Tieren aus Gefangenschaftshaltungen deutlich unterscheiden kann. So treten Helminthen mit obligatem Wirtswechsel wie Hedruris siredonis, Megalobatrachonema elongata oder Chabaudgolvania spp. in Gefangenschaftshaltungen nicht auf, weil erforderliche Zwischenwirte fehlen. Ein Problem in der Diagnostik sind Pseudoparasiten oder nicht krankheitsauslösende Darmpassanten. So sind Proben häufig mit nicht parasitischen Protozoen, Rädertierchen oder Strudelwürmern kontaminiert.[17]
Der Befall mit Gliederfüßern ist eher selten. Die Karpfenlaus und andere Vertreter der Gattung Argulus ernähren sich von Blut und Gewebsflüssigkeit, können lokale Entzündungen hervorrufen und Krankheiten übertragen. Diese Parasiten verlassen den Wirt meist beim Herausnehmen aus dem Aquarium und sie können daher getrennt bekämpft werden. Vertreter der Krebs-Gattung Lernea („Ankerwürmer“) verankern sich dagegen fest und tief im Gewebe und lassen sich mechanisch nur mit Substanzverlust entfernen. An den Kiemen parasitierende Kiemenkrebse wie Ergasilus sieboldi und andere Vertreter der Gattung rufen Entzündungen und Gewebszerfall hervor.[17]
Wimpertierchen sind häufige Ektoparasiten beim Axolotl. Erkrankungen treten vor allem durch Massenbefall bei geschwächten Tieren auf. Hier dominieren Hautverfärbungen, Beläge, Trübung sowie Häutungsschübe. Auch Allgemeinstörungen mit Abgeschlagenheit und Fressunlust können vorkommen.[17] Häufiger sind vor allem mobile Wimpertierchen, allen voran Vertreter der Gattung Trichodina, darüber hinaus treten Tetrahymena und Chilodonella spp. auf. Zudem können sessile Wimpertierchen an Eiern, Larven, Haut, Kloake oder Kiemen vorkommen. Hier kommen Vertreter der Gattungen Vorticella („Glockentierchen“), Carchesium und Säulenglöckchen (Epistylis) vor. Die sessilen Wimpertierchen zeigen sich als watteartige Beläge, was oft mit einer Pilzinfektion verwechselt wird. Ein Massenbefall kann blutige oder gewebszerstörende Entzündungen an Haut und Kiemen verursachen.[17]
Flagellaten wie Spironucleus elegans spielen vor allem als Endoparasiten des Dickdarms und der Harnwege eine Rolle. Karotomorpha sind Dick- und Dünndarmparasiten, die vor allem bei durch andere Erkrankungen geschwächten Tieren auftreten. Ektoparasitische Flagellaten kommen meist bei Überbesatz und schlechter Wasserqualität vor. Sie gehören meist der Gattung Ichthyobodo an und verursachen Schleimauflagerungen, Beläge und Hautablösungen.[17]
Ichthyosporea treten beim Axolotl relativ häufig auf, insbesondere Amphibiocystidium ssp. Sie verursachen Bläschen, die sich vereinigen und aufplatzen können und knotenartige Wucherungen. Im Gegensatz zu Fröschen heilen diese Veränderungen beim Axolotl nicht ab, eine Behandlung ist nicht bekannt.[17]
Axolotl sind heute in Menschenobhut sehr viel häufiger als in ihrem ursprünglichen Lebensraum anzutreffen. Das natürliche Habitat ist aufgrund des Wachstums der Agglomeration von Mexiko-Stadt stark verschmutzt. Bemühungen zur Verbesserung der dortigen Wasserqualität führten bisher aber auch zu keiner Bestandserholung.[18] Die Trockenlegung von Seen und Feuchtgebieten, Staudammbau sowie das Aussetzen gebietsfremder Fischarten (Tilapia, Karpfen) gefährden den natürlichen Axolotlbestand erheblich.
Seit 2006 stuft die IUCN den Axolotl in ihrer Roten Liste in der höchsten Gefährdungskategorie critically endangered (vom Aussterben bedroht) ein. In Schätzungen aus dem Jahr 2009 wurde die Wildpopulation auf 700 bis höchstens 1200 Individuen beziffert, die an sechs verschiedenen Orten innerhalb des Xochimilco-Feuchtgebietes existieren.[19] Laut Pressebericht vom Januar 2014 konnten trotz einer viermonatigen Suche keine frei lebenden Axolotl mehr gefunden werden.[20]
Im Washingtoner Artenschutzübereinkommen ist die Art im Anhang II gelistet. Die EU-Artenschutzverordnung führt sie in Anhang B, so dass tote oder lebende Exemplare im Gebiet der EU nicht ge- oder verkauft oder zu sonstigen kommerziellen Zwecken wie dem Zurschaustellen erworben oder gehalten werden dürfen, sofern nicht legaler Erwerb und Einfuhr belegt sind[21]. In Deutschland ist die Art daher besonders geschützt und sie unterliegt daher Vermarktungs- und Besitzverboten[22].
Axolotl wurden von den mesoamerikanischen Ureinwohnern gefischt und waren bei Festessen häufig ein Leckerbissen, obwohl die Azteken in ihm ein heiliges Tier sahen. Heute noch gelangen illegal wildgefangene Axolotl vereinzelt zum Verzehr auf örtliche Märkte.
In Japan wurde der Axolotl in den 1985er Jahren durch eine Werbekampagne von Nisshin, einem Instantnudeln-Produzenten, populär. Unter der Bezeichnung Wooper Looper werden Zuchtexemplare inzwischen auch frittiert als kulinarische Spezialität zum Verzehr angeboten.[23][24][25]
Der Name taucht im Jahre 1931 in Carl Zuckmayers Schauspiel Der Hauptmann von Köpenick auf:[26] Die Schuhfabrik, bei der der Schuster und spätere „Hauptmann“ Voigt vergeblich um Arbeit nachsucht, heißt Axolotl – in Anspielung an die bekannte Schuhfirma Salamander, die ebenfalls nach einem Schwanzlurch benannt ist. Ein zum Klonen verwendetes Behältnis in Frank Herberts Dune-Zyklus heißt Axolotl-Tank. Ein Axolotl ist Mittelpunkt der Kinderbuchreihe Axolotl und seine Freunde von Kevin Kay. Zusätzliche Bekanntheit im deutschsprachigen Raum erlangte die Art durch den 2010 erschienen Debütroman Axolotl Roadkill und den Film Axolotl Overkill von Helene Hegemann, in dem das Tier für eine Unfähigkeit zum Erwachsenwerden stand; zunächst hochgelobt, war er starken Plagiatsvorwürfen ausgesetzt, so dass der Axolotl in den Medien eine Weile für Plagiieren stand.[27][28] In dem Erzählband Final de juego (deutsch: Ende des Spiels) widmet der Schriftsteller Julio Cortázar dem Axolotl eine Kurzgeschichte. Im Lied „Axolotl“ setzten sich Blixa Bargeld und Teho Teardo 2013 mit ihrer Vorstellung seiner Weltanschauung auseinander, nämlich als die eines lächelnden Wesens, das nicht werden will, was es werden könnte und daher „totipotent“ sei. In der Novelle Das Tierreich von David Albahari ist „Axolotl“ das Kennwort der Belgrader Studentenbewegung von 1968.[29]
Axolotl bewohnen das Kunstwerk NYMPHÉAS TRANSPLANT (14 – 18) des französischen Künstlers Pierre Huyge aus dem Jahr 2014.[30]
Das freie Axolotl-Protokoll kommt bei der Ende-zu-Ende-Verschlüsselung von Nachrichten zum Einsatz, zum Beispiel bei dem Instant Messenger Signal.
Im Computerspiel Axie Infinity sind die Hauptfiguren an Axolotl angelehnt.
In der Videospiel-Reihe Animal Crossing ist der Psychologe und Entertainer Dr. Samselt ein Axolotl.
Im Juni 2021 erschienenen "Caves & Cliffs Update: Part 1" des Computerspiels Minecraft kommen Axolotl vor.[31]
Im 1.1 Update des 2020 veröffentlichten Computerspiel Genshin Impact wurden Axolotl als Neutrale Lebewesen hinzugefügt.[32]
Der Axolotl (Ambystoma mexicanum) ist ein aquatil lebender mexikanischer Schwanzlurch aus der Familie der Querzahnmolche (Ambystomatidae), der natürlicherweise nur als Dauerlarve auftritt. Axolotl erreichen die Geschlechtsreife, ohne ihre äußere Larvengestalt zu verändern und eine bei Amphibien sonst übliche Metamorphose zu durchlaufen.
Der Trivialname Axolotl stammt aus der aztekischen Sprache Nahuatl: āxōlōtl [aː'ʃoːloːt͡ɬ] ist abgeleitet aus atl (Wasser) und Xolotl (ein Aztekengott) und bedeutet etwa „Wassermonster“.
Alexander von Humboldt brachte im August des Jahres 1804 als Erster Axolotl nach Europa, die als exotische Kuriosität im Pariser Naturkundemuseum dienten.
The axolotl (frae Clessical Nahuatl: āxōlōtl [aːˈʃoːloːtɬ] ( listen)) an aa kent as a Mexican salamander (Ambystoma mexicanum) or a Mexican walkin fish, is a neotenic salamander, closely relatit tae the teeger salamander.[2][3]
Die Axolotl (Ambystoma mexicanum) is een mexikoanske Stäitpudde uut ju Familie fon do Ambystomatidae un ferbrangt sien Lieuwend in't Woater.
Dät Amphib häd Oainskuppe, do dät foar ju biologiske un mediziniske Foarskenge interessant moakje: Eerstens ju Neotenie. Neotenie is, wan do Dierte een Lieuwend loang neen fulle Metamorphose truchmoakje, also aaltied n bitje as n Poagenstäit blieuwe, also mäd "Kiemen" insteede fon ne Omme as Lounddierte. Twäidens kon dät Diert ferläddene Deele, so as Beene, eenfach ätterwoakse läite. Dät skäl toumäts sogoar mäd Deele fon ju Brainge slumped weese.
Dät Woud kumt uut dät Nahuatl, ju Sproake fon wäkke mexikoanske Indioanerfoulke, so as do Azteken. In düsse Sproake hat dät āxōlōtl, ju Uutsproake is [aː'ʃoːloːt͡ɬ]. Dät skäl een Touhoopesättenge weese fon do Woude atl (Woater) und Xolotl (een aztekiske Godhaid) un waas tou ferstounden as „Woater-Undiert“.
Dät faalt ap, dät Axolotl in Fangenskup gjucht wied fersprat tou fienden sind, wilst ju Oard in Fräiegaid bienaist uutstuurwen is. In ju Foulge wäd dät n bitje naier ferkloord:
Axolotl sunt endemisk in dän Xochimilco-See un in dän benoaberden Chalco-See in een vulkoanske Niede bie Mexiko-Stääd. Do bee Seen sunt Uurblieuwsele fon een gratter Woater-System, dät däälich deelwiese bloot noch in Foarm fon Kanoale ärheelden is. Die Xochimilco-See is biespilswiese truch kunstelke Ailounde besiedeld wuuden, sodät Xochimilco däälich aan fon Kanoale truchleekenen Stääddeel fon ju mexikoanske Haudstääd is. In düsse Kanoale lieuwje do lääste wüülde Axolotl. Uut dän grootsten Deel fon't uurspröängelke Areoal, so biespilswiese dän (domoaligen) Texcoco-See un dän Zumpango-See, is ju Oard unnerwiele ferswuunen. Do Dierte sunt snoagens aktiv, lieuwje jädden in köilich, suurstofriek Swäitwoater un hoolde sik an n Boudem fon't Woater ap. 2013 wuude in Xochimilco een Tichte fon 0,3 Axolotl ap n Quadroatkilometer fääststoald, do sunt also in ju Wüüldfoarm bienaist uutstuurwen, uk wan dät Wietenskuppere rakt, do sik Moite uum ju Ärhooldenge fon ju Oard reeke.
Alexander von Humboldt waas in dän August fon't Jier 1804 die eerste, die Axolotl ätter Europa wai broachte, wier jo as Kuriosität in't Pariser Natuurkundemuseum tjoonden, man hie waas nit die eensige, die Axolotl ätter Europa broachte: Do maaste Axolotl, do däälich in Aquarien heelden wäide, stomje fon 34 Dierte ou, do in't Jier 1863 bie een fon Frankriek betoalde Expeditsjoon uut Xochimilco hoald wuuden. In ju Foulge begonnen europäiske Wietenskuppere, do Axolotl in groote Toal tou tuchtjen, sodät dät däälich ju maast-heeldene Amphibien-Oard in Labore un Aquarien is. Ieuwenske ju Wüüld-Faawe rakt dät uk Tuchtfoarmen in uur Faawen: Besunners oafter rakt dät wiete Axolotl, dät lait toumäts oun Leuzismus, mongs oaber uk oun Albinismus, genetiske Anomalien.
In't Jier 1935 wuuden dan wäkke Dierte uut een Labor in Polen ätter do Fereende Stoaten fon Amerikoa broacht. Junner wuuden do tou dän Tuchtstom fon ju University of Buffalo. Bie düssen Tuchtstom wuuden noch insen Wüülddierte bietousät, do sik mäd do Dierte uut dän europäisken Tuchtstom fermiskeden. Insen wuude uk aan Tiger-Salamander (Ambystoma tigrinum), een äänelke Oard, ienkjuused, sodät ju Populatsjoon neen skeene Axolotl-Populatsjoon moor waas, uk wan ju Intucht een bitje ferminnerd wäide kuude. Daach is die litje Genpool, also ju Intucht, bit däälich een Problem, un dät do Dierte uk fon n Deel fon dän Tigersalamander oustomje, kumt buppedät bietou, un dät gungt nit bloot aan oankelden Tuchtstom oun: Do Dierte uut Buffalo wuude leeter oun ju University of Kentucky in Lexington uumesiedeld, ju däälich die Middelpunkt fon ju Waareldwiede Axolotltucht is.
Uum do bee Probleme antougungen, ju Intucht un ju Fermiskenge mäd dän Tigersalamander, rakt dät Projekte, uut wüüld fangene Dierte näie Tuchtstume in Fangenskup aptoubauen. Of ju Oard näämelk in Fräiegaid ärheelden wäide kon, blift fräigelk. Läipe Probleme sunt Roow-Fiske, do as Neozoen in do Kanoale uutsät wuuden sunt, uum ju ienheemske Befoulkenge mäd Proteine tou fersuurgjen, juust so as aal do moanskelke Oufaale, do bie Hoochwoater in ju Lieuwendsruumte fon dän Axolotl swämd wäide un deer ju Woaterqualität minnerje.
Axolotl යනු උභය ජීවී විශේෂයකි. මෙක්සිකානු ඇවිදින මාළු ලෙස ද හැඳින්වේ.
Dr Axolotl (Ambystoma mexicanum) isch en nachtaktivä mexikanischä Schwanzlurch us dr Familia vo dä Querzahnmölch (Ambystomatidae), wo gwöhnlich nur in dr Form von ere Larve uftritt. Sin Name stammt us dr aztekischä Sproch Nahuatl, nämlich vo Atl (Wasser) und Xolotl (Aztekägott). Das bedütet öbä Wasserspiel, Wassermonschter oder Wasserpuppä. Die erschtä Axolotl sind vom Alexander vo Humboldt (1769-1859) nach Europa igführt wordä. Sie händ als exotischi Kuriosität im Pariser Naturchundmuseum dient. Witeri fünf Männli und ei Wibli si 1864 döt anächo.
Dr Axolotl isch in dr Natur vom Usstärbe bedroht.
Diä adultä, meischtens 24-28 cm (sältener bis 30 cm, sältenst über 40 cm) langä Axolotl, wo tatsächlich zitlebens wachse, wies alli Larve mache, verfüge über en kräftige, sitlich abgeflachte Ruderschwanz mit Flossesäumen. Am breite Kopf findet me beidsitig jewils drei Kiemenäschte. Er hät es großes Muul, en abgerundete Schnauz und lidlosi, wit useinander stehende Auge. D Gliedmaße sin verhältnismäßig kurz. Diä gwöhnlichi Wildfärbig isch grau oder bruun.
Axolotl sind endemisch im Xochimilcosee, im Chalcosee und in chlinerä Gewässer um Mexiko umä. Sie stellä eher gringe Aforderigä an ihrä Läbensrum, am beschtä gfallts dä Axolotl in chüeläh, surstoffrichä Gwässer.
Dr Axolotl verfügt über ä erstunlichi Fähigkeit; är cha Gliedmaßä, Organ und sogar Teili vom Hirni vollständig regenerierä; d Regenerat sind in dr Regel keini Verchrüppeligä, sondern vollständig und funktionstüchtig. Mit zuenähmendem Alter lot diä Fähigkeit aber erheblich noch. Das macht ihn für vieli Forscher zumenä interessanten Forschigsobjekt.
Mit öbä 8 bis 15 Mönet sind Axolotl gschlächtsrif. Im natürlichä Läbensrum lit d Paarigszit hüfig im Früehlig. In Aquariä chas au zuä sunnschtigä Zitä zunerä Fortpflanzig cho. S Männli legt Spermatophorä ufä Bodä ab. S Wibli nimmt sä in sini Kloakä uf. Zwei Tage nach der Paarung folgt s Ablaichä. Ä Gleg bestoht us öbä 80 bis 800 Eier. D Buschis schlüpfä nach öbä 9 bis 15 Täg.
Die wildläbendä Axolotl ernährä sich als Asitzjäger vorallem vo Chräbstier, Laich, Lurch und Rägäwürmer.
May kaugnay na midya ang Wikimedia Commons ukol sa artikulong:
Ang axolotl (mula sa Nahuatl: āxōlōtl) na kilala rin bilang isang Mehikanong salamandra (Ambystoma mexicanum) o isang Mehikano paglalakad isda, ay isang salamandra, malapit na nauugnay sa tigre salamandra. Kahit na ang axolotl ay kolokial kilala bilang isang "isda paglalakad", ito ay hindi isang isda, ngunit isang ampibiyano. Ang mga species ay nagmula sa maraming lawa, tulad ng Lake Xochimilco na nakabatay sa Lungsod ng Mehiko.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito. Padron:Taxonbar
Āxōlōtl (Ambystoma mexicanum; Kaxtillantlahtolli: Ajolote noso Axolote; Inglatlahtolli: Axolotl).
The axolotl (frae Clessical Nahuatl: āxōlōtl [aːˈʃoːloːtɬ] ( listen)) an aa kent as a Mexican salamander (Ambystoma mexicanum) or a Mexican walkin fish, is a neotenic salamander, closely relatit tae the teeger salamander.
Dr Axolotl (Ambystoma mexicanum) isch en nachtaktivä mexikanischä Schwanzlurch us dr Familia vo dä Querzahnmölch (Ambystomatidae), wo gwöhnlich nur in dr Form von ere Larve uftritt. Sin Name stammt us dr aztekischä Sproch Nahuatl, nämlich vo Atl (Wasser) und Xolotl (Aztekägott). Das bedütet öbä Wasserspiel, Wassermonschter oder Wasserpuppä. Die erschtä Axolotl sind vom Alexander vo Humboldt (1769-1859) nach Europa igführt wordä. Sie händ als exotischi Kuriosität im Pariser Naturchundmuseum dient. Witeri fünf Männli und ei Wibli si 1864 döt anächo.
Dr Axolotl isch in dr Natur vom Usstärbe bedroht.
Ang axolotl (mula sa Nahuatl: āxōlōtl) na kilala rin bilang isang Mehikanong salamandra (Ambystoma mexicanum) o isang Mehikano paglalakad isda, ay isang salamandra, malapit na nauugnay sa tigre salamandra. Kahit na ang axolotl ay kolokial kilala bilang isang "isda paglalakad", ito ay hindi isang isda, ngunit isang ampibiyano. Ang mga species ay nagmula sa maraming lawa, tulad ng Lake Xochimilco na nakabatay sa Lungsod ng Mehiko.
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito. Padron:Taxonbar
Die Axolotl (Ambystoma mexicanum) is een mexikoanske Stäitpudde uut ju Familie fon do Ambystomatidae un ferbrangt sien Lieuwend in't Woater.
Dät Amphib häd Oainskuppe, do dät foar ju biologiske un mediziniske Foarskenge interessant moakje: Eerstens ju Neotenie. Neotenie is, wan do Dierte een Lieuwend loang neen fulle Metamorphose truchmoakje, also aaltied n bitje as n Poagenstäit blieuwe, also mäd "Kiemen" insteede fon ne Omme as Lounddierte. Twäidens kon dät Diert ferläddene Deele, so as Beene, eenfach ätterwoakse läite. Dät skäl toumäts sogoar mäd Deele fon ju Brainge slumped weese.
Dät Woud kumt uut dät Nahuatl, ju Sproake fon wäkke mexikoanske Indioanerfoulke, so as do Azteken. In düsse Sproake hat dät āxōlōtl, ju Uutsproake is [aː'ʃoːloːt͡ɬ]. Dät skäl een Touhoopesättenge weese fon do Woude atl (Woater) und Xolotl (een aztekiske Godhaid) un waas tou ferstounden as „Woater-Undiert“.
Axoloto (Klasika-Nahuatl āxōlōtl) esas neoteniala salamandro. Dum ke axoloto aspektas quale «fisho marchanta», axoloto esas fakte amfibio. La speco komencis en lagi, tale quale Lago di Xochimilco, subjacante Mexiko. Axoloti esas rara inter amfibii nam ke li atingas adulteso sen metamorfoso. Vice developas pulmono ed iras sur lando, l'adulti duras esar aquoza kun bronkio.
La vorto axoloto derivesas de la vorto di Nahuatl «āxōlōtl», kompozo ek la vorto «ātl» (aquo) e «xōlōtl» (glitivo, rugozo, servanto, sklavo).
Axoloto (Klasika-Nahuatl āxōlōtl) esas neoteniala salamandro. Dum ke axoloto aspektas quale «fisho marchanta», axoloto esas fakte amfibio. La speco komencis en lagi, tale quale Lago di Xochimilco, subjacante Mexiko. Axoloti esas rara inter amfibii nam ke li atingas adulteso sen metamorfoso. Vice developas pulmono ed iras sur lando, l'adulti duras esar aquoza kun bronkio.
Το αξολότλ,[2] (νάουατλ γλώσσα: āxōlōtl, η ορθή προφορά είναι αξόλοτλ[σημείωση 1] ή ασόλοτλ: νάουατλ προφορά ΔΦΑ : [aːˈʃoːloːt͡ɬ] ή āxōlōmeh : [aːˈʃoːloːmeʔ] (πληθυντικός) "τέρας του νερού"),[3] προφέρεται: αξολόμε ή ασολόμε,[σημείωση 2] επίσης γνωστό και ως Μεξικάνικη σαλαμάνδρα (Ambystoma mexicanum - μεξικανικό αμβύστομα) η Μεξικάνικο ψάρι που περπατάει (αγγλικά: Mexican walking fish)[4] είναι μια νεοτενική (παιδομορφική) σαλαμάνδρα, στενά συνδεδεμένη με την σαλαμάνδρα τίγρης. Αν και το αξολότλ είναι κοινώς γνωστό ως το "ψάρι που περπατάει", δεν πρόκειται για ψάρι, αλλά για αμφίβιο. Το είδος αυτό προερχόταν από πολυάριθμες λίμνες, κοντά στην Πόλη του Μεξικού.[5] Το αξολότλ είναι ασυνήθιστο είδος μεταξύ των αμφιβίων γιατί όταν φθάνει στην ηλικία της ενηλικίωσης, δεν υφίσταται μεταμόρφωση. Παρά την ανάπτυξη των πνευμόνων τα ενήλικα παραμένουν υδρόβιες.
Ο φυσικός χρωματισμός του αξολότλ είναι καφέ ή ελαιώδες καφέ με σκουρόχρωμες κηλίδες. Με την επιλεκτική αναπαραγωγή στην αιχμαλωσία ωστόσο έχουν παραχθεί αλφικά, λευκιστικά, μελανιστικά, αξανθικά άτομα κ.α. Το αξολότλ κάποτε ζούσε σε δύο λίμνες κοντά στην Πόλη του Μεξικού, στη λίμνη Σοτσιμίλκο και στη λίμνη Τσάλκο άλλα λόγω της ρύπανσης, της αποξήρανσης και της εισαγωγής επεκτατικών ειδών το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό για το είδος.[6] Η διάρκεια ζωής ενός αξολότλ μπορεί να ξεπεράσει τα 20 χρόνια, αν και συνήθως ζει 10 έως 15 χρόνια. Το ρεκόρ κατέχει ένα αξολότλ στο Παρίσι που έζησε 25 χρόνια.[7]
Από το 2010, τα άγρια αξολότλ βρίσκονται κοντά στην εξαφάνιση,[8] λόγω της αστικοποίησης στην Πόλη του Μεξικού και την επακόλουθη ρύπανση των υδάτων. Έχουν αναφερθεί από την CITES ως απειλούμενα είδη και από την IUCN[9][σημείωση 3] ως κρίσιμα απειλούμενο είδος, στην άγρια φύση λόγω της μεγάλης μείωσης του πληθυσμού τους. Τα αξολότλ χρησιμοποιούνται εκτενώς στην επιστημονική έρευνα λόγω της ιδιότητάς τους να αναγεννούν άκρα τους. Είναι το μόνο γνωστό σπονδυλωτό, που μπορεί να αναγεννά κομμένα μέρη του σώματός του πλήρως λειτουργικά και πολύ εύκολα. Τα αξολότλ πωλούνταν επίσης ως τροφή σε αγορές του Μεξικού και αποτελούσε βασικό κομμάτι στη διατροφή των Αζτέκων.[10][11]
Μια έρευνα του 2013 με διάρκεια τεσσάρων μηνών, κατέγραψε πως δεν υπήρχε κανένα ίχνος παρουσίας αξολότλ στην άγρια φύση. Προηγούμενες έρευνες το 1998, το 2003 και το 2008 είχαν βρει 6000, 1000 και 100 αξολότλ αντίστοιχα, ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο στον βιότοπο της Λίμνης Σοτσιμίλκο. Αυτό πυροδότησε νέους φόβους για τον πλήρη αφανισμό τους στην άγρια φύση.[12]
Το αξολότλ στην γλωσσά των Νάουατλ σημαίνει τέρας ή σκύλος του νερού («ατλ» = νερό) και («ξόλοτλ» ή «σόλοτλ» = μεγάλος σκύλος),[7][13] ο θεός Σόλοτλ είναι ο θεός σκύλος και ψυχοπομπός αδερφός του εντελώς αντίθετου φωτεινού θεού Κετζαλκόατλ (φτερωτός όφις).
Ήταν ο θεός ψυχοπομπός, που βοηθούσε τις ψυχές τω νεκρών να μεταβούν στη Μικτλάν, τον Κάτω Κόσμο. Επίσης ήταν θεός της αστραπής, της κακοτυχίας, της αρρώστιας και της παραμόρφωσης, καθώς και προστάτης του ιερού παιχνιδιού της μπάλας, που είχε σχέση με τον ήλιο και τον Κάτω Κόσμο. Εφόσον όμως μπορούσε να στείλει το κακό στους ανθρώπους, είχε τη δύναμη και να το απομακρύνει, για αυτό οι Αζτέκοι το επικαλούταν σε περιπτώσεις σοβαρής ασθένειας. Εικονιζόταν συνήθως ως σκελετός, ως άνθρωπος με κεφάλι σκύλου ή ως ζώο με παραμορφωμένα και ανεστραμμένα πόδια.
Οι άλλοι θεοί αποφάσισαν να θυσιάσουν τον Σόλοτλ, και για να το αποφύγει αυτός μετατράπηκε στο ζώο αυτό.[14] Οι Ισπανοί προσάρμοσαν το όνομα σε «αχολότε» (ισπανικά: ajolote).
Το αξολότλ είναι ένα από τα μερικά ακόμα νεοτενικά είδη του γένους Ambystoma. Το αμερικανικό γένος αυτό είναι το μόνο της πολύ παλιάς οικογένειας ambystomatidae, με εξάπλωση από τον Καναδά έως το Μεξικό. Κάποτε αναγνωριζόταν μόνο ένα είδος, η σαλαμάνδρα τίγρης (Ambystoma tigrinum), με διάφορα υποείδη σε κάθε περιοχή. Αργότερα όμως πολλά από τα υποείδη εξελίχθηκαν σε ανεξάρτητα είδη, όπως το Ambystoma laterale του κεντρικού Καναδά (βορειότερο είδος σαλαμάνδρας στην Αμερική), το Ambystoma mavortium των νοτιοδυτικών ΗΠΑ, το Ambystoma maculatum, το Ambystoma opacum κ.ά., μιας και οι διαφορές τους ήταν μεγαλύτερες.[15][16]
Το γένος αυτό είναι ένα σύμπλεγμα, με πάρα πολλούς πληθυσμούς ελαφρώς διαφορετικούς μεταξύ τους των οποίων οι επικράτειες συχνά συμπίπτουν και γίνεται υβριδισμός, ώστε η διάκριση των ειδών να καταλήγει πολύ δύσκολη. Σήμερα έχουν αναγνωριστεί γύρω στα 30 είδη. Οι σαλαμάνδρες αυτές έχουν χοντρό σώμα με ισχυρά άκρα, μακριά ουρά και μεγάλο κεφάλι με μικρά εξογκωμένα μάτια, και περνούν τον περισσότερο χρόνο τους υπογείως σε τρύπες που βρίσκουν ή σκάβουν οι ίδιες. Οι προνύμφες των περισσοτέρων είναι μεγάλες και ζουν πολύ σε αυτό το στάδιο, έως και δύο χρόνια στις νότιες θερμότερες περιοχές, κάτι που φαίνεται να τις προδιαθέτει για νεοτενία. Το είδος με το συντομότερο προνυμφικό στάδιο είναι το καλιφορνιανό Ambystoma californiense, το οποίο αναπαράγεται σε μικρές προσωρινές λίμνες και μεταμορφώνεται σε 3 περίπου μήνες. Γενετικά είναι το πιο ξεχωριστό, και θεωρείται ότι εκπροσωπεί την προγονική μορφή ή κάποια πολύ κοντινή συγγενική.[15][16]
Στο Μεξικό κύριο χερσαίο είδος είναι το Ambystoma velasci, που κατά κάποιους επιστήμονες χρειάζεται αναθεώρηση μήπως και αναγνωριστούν περισσότερα κρυπτικά είδη, από όπου προήλθαν ανεξάρτητα μεταξύ τους, όπως δείχνουν οι γενετικές μελέτες, το αξολότλ και τα άλλα νεοτενικά είδη του Μεξικού, τα οποία όλα υπολογίζεται πως εξελίχθηκαν με τη δημιουργία μεγάλων ορεινών λιμνών στο τέλος της προσφατότερης παγετώδους περιόδου πριν περίπου 10.000 χρόνια, κάνοντάς τα από τα νεότερα είδη του πλανήτη. Άλλα νεοτενικά είδη είναι η σαλαμάνδρα του Άντερσον (Ambystoma Andersoni), ένα βυθόβιο βραχύσομο και καφέ είδος των ρυακιών γύρω από τη λίμνη Σακάπου στο Μιτσοακάν του Μεξικού, η σαλαμάνδρα του Τέιλορ (Ambystoma taylori) της λιμνοθάλασσας Αλτσιτσίκα (ένα από τα ελάχιστα αμφίβια που ζουν σε υφάλμυρο νερό), όπου μπορεί να βρεθεί στο βάθος των 30 μέτρων και χαμηλότερα, η σαλαμάνδρα του Ντούμεριλ (Ambystoma dumerili) της λίμνης Πάτσκουαρο, η σαλαμάνδρα της λίμνης Λέρμα (Ambystoma lermaensis), κι άλλα. Ένα από αυτά είναι και το Ambystoma mexicanum, το αξολότλ.[15][16]
Το αξολότλ κάποτε ζούσε σε δύο λίμνες κοντά στην πόλη του Μεξικού, αρκετά πλούσια περιβάλλοντα στη μέση ενός σκληρού για αμφίβια βραχώδους κι ορεινού κόσμου, αναμενόμενη κατάσταση για ένα νεοτενικό είδος, στη λίμνη Σοτσιμίλκο και στη λίμνη Τσάλκο (και τα δύο νάουατλ ονόματα).[4] Σήμερα η Τσάλκο έχει σχεδόν αποξηρανθεί και το αξολότλ δεν υπάρχει πλέον εκεί, ενώ ότι έμεινε από την Σοτσιμίλκο είναι ένα σύστημα καναλιών και μικρών λιμνών με μολυσμένων από κάθε λογής λύματα νερό, σκουπίδια όπως πλαστικές σακούλες και μπουκάλια, και εισαγόμενα επεκτατικά είδη όπως η αφρικανική τιλάπια και ο κινέζικος κυπρίνος.[6] Η μεξικανική κυβέρνηση απελευθέρωσε τα ψάρια αυτά για τη διατροφή των φτωχών κατοίκων, αλλά αποδείχθηκε εκ των υστέρων ότι τα είδη αυτά αναπαρήχθησαν σε εκρηκτικό ρυθμό παρά την πίεση των ψαράδων, με καταστροφικές συνέπειες για το οικοσύστημα.[17]
Επίσης τα αξολότλ ψαρεύονταν παραδοσιακά, ήδη από την εποχή των Αζτέκων, ως τροφή ή θεραπευτικό μέσο. Η γεύση τους αναφέρεται πως είναι σαν τα βατραχοπόδαρα, κάτι ανάμεσα σε ψάρι και κοτόπουλο. Έτσι οι σαλαμάνδρες αυτές έχουν σχεδόν εξαφανιστεί από τον τόπο τους, με πρόσφατες επιστημονικές αποστολές να βρίσκουν ελάχιστες ή και καμία. Προτείνονται δύο λύσεις σε αυτό το πρόβλημα, είτε η ανάπλαση του οικοσυστήματος μέρους τουλάχιστον της εναπομείνασας λίμνης,[18] με μεγάλα κόστη κι αβέβαιο αποτέλεσμα, είτε η εισαγωγή σαλαμάνδρων σε μια παρθένα λίμνη, με μικρά κόστη και αρκετά αβέβαιο αποτέλεσμα πάλι. Πιστεύεται πως η δεύτερη προσέγγιση θα είναι καλύτερη.
Το είδος ωστόσο επιβιώνει κι αναπαράγεται σε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς στην αιχμαλωσία, εξαιτίας της χρησιμότητάς του στη βιολογική έρευνα και πρόσφατα στο χόμπι των ενυδρείων. Οι ιδρυτές του αιχμάλωτου πληθυσμού είχαν έρθει στο Παρίσι το 1864, και σχεδόν όλοι οι απόγονοι προέρχονται από εκείνους, αν και ίσως υπάρχει μικρή επιμιξία με νεοτενικές σαλαμάνδρες τίγρεις. Παρά το μεγάλο αιχμάλωτο πληθυσμό ωστόσο, τα άτομα αυτού πιθανότατα δεν είναι κατάλληλα για απελευθέρωση στη φύση, μιας και έχουν επιλεγεί επί γενιές για εργαστηριακές συνθήκες, ενώ το χρώμα των περισσότερων δεν προσφέρει πλέον ικανοποιητικό καμουφλάζ στη φύση. Εάν όμως χρειαστεί να γίνει πρόγραμμα αναπαραγωγής σε αιχμαλωσία για τη σωτηρία των άγριων πληθυσμών με βάση άγρια άτομα, αυτό θεωρείται πως θα επιτύχει διότι το είδος αυτό αναπαράγεται εύκολα σε τεχνητές συνθήκες.
Το φυσικό περιβάλλον του αξολότλ είναι στάσιμο και αρκετά ρηχό νερό με λασπώδη πυθμένα και πυκνή υδρόβια βλάστηση, όπου το ζώο κινείται αργά είτε περπατώντας τον πυθμένα (εξού και το άλλο όνομα του μεξικάνικου περιπατητικού ψαριού (Mexican walking fish), είτε κολυμπώντας αργά πάνω απ’τον πυθμένα, ψάχνοντας για μικρά σκουλήκια, αρθρόποδα, άλλα ασπόνδυλα και μικρά ψάρια, ή και άλλα μικρότερα αξολότλ, που αποτελούν την τροφή του. Στον εντοπισμό της τροφής συμβάλλει η όραση με την αντίληψη της κίνησης, αν και γενικά δεν είναι πολύ καλή, ή όσφρηση, ανεπτυγμένη γενικά στις σαλαμάνδρες εξαιτίας της νυκτόβιας δραστηριότητάς τους, και οι δονήσεις του νερού που προσλαμβάνονται απ’την πλευρική γραμμή. Όταν ένα αξολότλ επιτίθεται, κλείνει ερμητικά το στόμα του και τις βραγχιακές σχισμές με τα χτένια, αφαιρώντας όλο το νερό που υπάρχει μέσα, και μετά, ανοίγοντας το στόμα απότομα, αναρροφάτε λόγο της αρνητικής πίεσης του κενού ότι βρίσκεται δίπλα, μαζί με το θήραμα.[19] Σπάνια η σαλαμάνδρα αυτή κινείται με μεγάλη ταχύτητα,[20] συνήθως όταν απειληθεί από έναν εχθρό, δηλαδή οτιδήποτε μεγαλύτερο απ’αυτήν, οπότε κολυμπά γρήγορα κι απότομα για να ξεφύγει. Φυσικοί εχθροί είναι μεγάλα ψάρια, παρυδάτια πουλιά όπως εροδιοί και για τα μικρότερα άτομα του είδους τα μεγαλύτερα αξολότλ. Το νερό της λίμνης του αξολότλ προέρχεται από ποταμούς που κατεβαίνουν από χιονισμένες βουνοκορφές, οπότε είναι κρύο, 14 έως 18 °C συνήθως, σπάνια ως τους 20 °C, με πτώση έως και στους 6 έως 8 °C το χειμώνα, για αυτό οι σαλαμάνδρες αυτές δεν ανέχονται υψηλές θερμοκρασίες.
Το αξολότλ είναι ένα δημοφιλές εξωτικό κατοικίδιο ζώο, όπως ο συγγενής του, η σαλαμάνδρα τίγρης (Ambystoma tigerinum). Το αξολότλ ζει σε θερμοκρασίες από 10 έως 20 °C (50-68 °F), κατά προτίμηση σε 17 έως 18 °C (63-64 °F).[21] Όπως για όλους τους ποικιλόθερμους οργανισμούς, σε υψηλές θερμοκρασίες αν παραμένει έτσι για αρκετές μέρες, μπορεί να δείξει σημεία στρες όπως χλωμά βλεννώδη μέρη στο δέρμα και ανορεξία.[4] Άλλα δείγματα στρες, θερμικού ή άλλου, είναι η γυρισμένη άκρη ουράς, και ταλαιπωρημένα βράγχια και πτερύγιο. Στις υψηλές θερμοκρασίες ο μεταβολισμός του ζώου ανεβαίνει, απαιτώντας περισσότερη τροφή κι οξυγόνο που μειώνεται στο νερό σε υψηλές θερμοκρασίες, το ανοσοποιητικό σύστημα όμως εξασθενεί λόγω του στρες και σε συνδυασμό με το αυξημένο φορτίο οργανικής ύλης του νερού που τρέφει αρκετά βακτήρια, το ζώο είναι ευάλωτο σε μολύνσεις. Η χαμηλές θερμοκρασίες οδηγούν σε πιο αργό μεταβολισμό. Σε τέτοιες συνθήκες το νερό θα πρέπει να οξυγονώνεται καλά και να διατηρείται όσο πιο καθαρό γίνεται, με απομάκρυνση όλων των οργανικών υπολειμμάτων και συχνότερες αλλαγές νερού, ενώ η θερμοκρασία θα πρέπει να είναι στην κλίμακα μεταξύ 12 έως 23 °C είναι ιδανική για το είδος, επομένως οι συνήθεις θερμοκρασίες δωματίου μεταξύ 18 και 23 °C είναι καλές.
Το αξολότλ τρώει ότι χωράει στο στόμα του, όπως γεωσκώληκες, σκουλήκια του νερού όπως earthworms, waxworms, Tubifex, blackworm ή αιματοσκούληκα (bloodworm), κανονικές προνύμφες της οικογένειας chironomidae, σαλιγκάρια, μικρές γαρίδες και καραβίδες, έντομα όπως γρύλους, αλευροσκούληκα, κατσαρίδες και κηροσκούληκα, πολύ μικρά μέλη του είδους τους (κανιβαλισμός), και μικρά ψάρια,[7][21][22] αλλά θα πρέπει να δοθεί προσοχή καθώς τα ψάρια μπορεί να περιέχουν παράσιτα πρέπει αποφεύγονται τα παστά και τα θαλασσινά ψάρια,[4][23] επίσης μπορούν να φάνε και τροφή ψαριών άλλα τα υπολείμματα μπορεί να προκαλέσουν εξανθήματα στα εκτεθειμένα βραχεία του.
Πολλοί άνθρωποι θέλουν να παρακολουθήσουν τη μεταμόρφωση του αξολότλ τους και το προσπαθούν με διάφορους τρόπους, άλλα αυτό δεν είναι σωστό να γίνεται, διότι ταλαιπωρεί υπερβολικά το ζώο και μπορεί να θεωρηθεί κακοποίηση του. Το αξολότλ έχει προσαρμοστεί να ζει νεοτενικά, και η μεταμόρφωση πάντα στρεσάρει ένα αμφίβιο, μπορεί να του προκαλέσει μεγάλο στρες, με αποτέλεσμα πολλά να πεθαίνουν κατά τη διαδικασία ή σύντομα μετά από αυτήν, ενώ οι σαλαμάνδρες που προκύπτουν ζουν λιγότερο από όσο θα ζούσαν ως αξολότλ. Για παράδειγμα ως απόπειρα πρόκλησης μεταμόρφωσης το νερό του ενυδρείου ελαττώνεται ώστε το αμφίβιο να αντιληφθεί την αποξήρανση του περιβάλλοντος, κάτι που μπορεί να πυροδοτήσει τη μεταμόρφωση σε μερικά άτομα, τα περισσότερα ωστόσο πεθαίνουν τότε. Αλλιώς η μεταμόρφωση επιτυγχάνεται σίγουρα με ένεση ιωδίου ή θυροξίνης, όμως η πρόσβαση σ’αυτά τα φάρμακα και η γνώση των ποσοτήτων είναι δύσκολη. Σπάνια παρατηρείται φυσική τυχαία μεταμόρφωση, με πρώτο σύμπτωμα τη συρρίκνωση των βράγχιων και το ουραίου πτερυγίου, αν και συνήθως αυτό το φαινόμενο προκαλείται από στρες και κακές συνθήκες. Η σαλαμάνδρα θα ανεβαίνει συχνότερα στην επιφάνεια για να πάρει αέρα, αν και πάλι αυτό μπορεί να’ναι ένδειξη στρες από κακή ποιότητα νερού.[24]
Σε περίπτωση που σίγουρα γίνεται μεταμόρφωση, τα βράγχια και το πτερύγιο όσο προχωρά θα απορροφώνται όλο και περισσότερο, οπότε θα πρέπει να παρασχεθεί μια ξηρά για να βγαίνει η σαλαμάνδρα σιγά-σιγά έξω. Σύντομα θα αναπτυχθούν τα βλέφαρα, το δέρμα θα πάρει το πάχος και το χρωματισμό της μεταμορφωμένης σαλαμάνδρας, και τελικά το ζώο θα βγαίνει και στη στεριά. Όταν βγαίνει συνεχώς για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα πρέπει να μεταφερθεί σ’ένα περιβάλλον για σαλαμάνδρες τίγρεις και συγγενικά είδη, ένα τερράριο δηλαδή με αρκετό χώμα ή τύρφη βάθους 10 εκατοστών ή και περισσότερο για σκάψιμο, ένα ρηχό μπολ νερού, λίγες κρυψώνες (οι συγκεκριμένες σαλαμάνδρες σκάβουν στο χώμα και κρύβονται), και υψηλή υγρασία. Σ’αυτό το στάδιο τα ζώα δέχονται μόνο ζωντανή τροφή, όπως γεωσκώληκες, γρύλους, κατσαρίδες, αλευροσκούληκα κι άλλα έντομα, ενώ η θερμοκρασία δε θα πρέπει να ξεπερνά τους 24 έως 25 °C. Συχνά πολλά μεταμορφωμένα αξολότλ φαίνονται αρχικά καλά, αλλά ξαφνικά αργότερα σταματούν να τρέφονται, αδυνατίζουν και πεθαίνουν. Οι σαλαμάνδρες τίγρεις από την άλλη μπορούν να ζήσουν άνετα για 20 χρόνια ή και περισσότερο, και ορισμένα υποείδη τους φτάνουν τα 35 εκατοστά, κάνοντάς τα τις μεγαλύτερες χερσαίες σαλαμάνδρες του κόσμου.[24]
Το αξολότλ στα εργαστήρια διατηρείτε συνήθως σε μικρά δοχεία λίγων λίτρων, είτε μόνα τους είτε λίγα μαζί με ολικές αλλαγές νερού και καθάρισμα μετά από κάθε τάισμα, σχεδόν κανείς χομπίστας δε θέλει να έχει τις σαλαμάνδρες του έτσι. Το ελάχιστο ενυδρείο για ένα ενήλικο άτομο είναι 40 λίτρων, με αύξηση του όγκου κατά 20% ανά επόμενο. Μεγαλύτερη σημασία έχει η επιφάνεια του πυθμένα παρά το βάθος του νερού, το οποίο μπορεί να’ναι και μόνο 15 εκατοστά χωρίς πρόβλημα. Τα αξολότλ δεν είναι ιδιαίτερα κοινωνικά ούτε όμως και μοναχικά, γι'αυτό δεν έχουν πρόβλημα συμβίωσης, όταν ιδίως είναι περίπου του ίδιου μεγέθους, γιατί αλλιώς ενδέχεται το ένα να τραυματίσει ή να κανιβαλίσει το άλλο. Τα νεαρά άτομα μέχρι το μήκος περίπου των 15 εκατοστών εκδηλώνουν έντονες κανιβαλιστικές τάσεις κόβοντας άκρα, ουρές και βράγχια συγκατοίκων τους, τα οποία έπειτα σχεδόν πάντοτε αναγεννιούνται. Σε εργαστηριακές συνθήκες πολλές προνύμφες διατηρούνται μαζί σε γυάλες με καθημερινές αλλαγές νερού και καθάρισμα. Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να διατηρείτε το είδος αυτό με άλλα ψάρια και υδρόβια ζώα, γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις τα ψάρια τσιμπολογούν τα βράγχια των αξολότλ, ενώ τα μικρά ψαράκια καταλήγουν τροφή τους.[25]
Το ενυδρείο μπορεί να μην έχει φίλτρο, οπότε θα χρειάζεται σχεδόν ολική αλλαγή νερού στις 24 ώρες μετά από κάθε τάισμα, ή να έχει ένα εσωτερικό ή εξωτερικό, με το κύριο πρόβλημα να είναι η ροή του νερού. Τα αξολότλ ζουν σε στάσιμο νερό στη φύση και στρεσάρονται έντονα από την ροή του φίλτρου, με συμπτώματα όπως ανησυχία, ανορεξία, βράγχια γυρισμένα προς τα μπροστά και γυρισμένη ουρά, για αυτό πρέπει η ροή να μην τα ταράζει, άλλα είναι αναγκαίο να υπάρχει στο ενυδρείο διότι τα αξολότλ παράγουν περισσότερα απόβλητα απ’τα ψάρια.[26] Στη φύση τα αξολότλ δεν έχουν χαλίκια και δεν τα αναγνωρίζουν εύκολα ως μη βρώσιμα. Θα προσπαθούν συνεχώς να τα καταπιούν, και μολονότι συνήθως τα φτύνουν πάλι κάτω, μερικές φορές τα καταπίνουν με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος ενσφήνωσης και θανάτου. Έχουν καταγράφει περιπτώσεις που γέμισαν την κοιλιά τους σιγά-σιγά με χαλίκια, και όσα επιβίωσαν τα απέβαλλαν σταδιακά σε διάστημα μηνών. Αντί για τα χαλίκια μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμμος, την οποία πάλι θα καταπίνουν, αλλά δεν προκαλεί τόσο σοβαρά προβλήματα, ή βότσαλα μεγαλύτερα απ’το κεφάλι του ζώου.[27] Εναλλακτικά το ενυδρείο μπορεί να μην έχει καθόλου υπόστρωμα. Οι σαλαμάνδρες δεν θα μπορούν να πιαστούν για να περπατήσουν στη λεία επιφάνεια αν δεν υπάρχει κάτι τραχύ όπως βραχάκια, άλλα αυτό δεν τις στρεσάρει.
Αν και δεν έχουν τόσο πλούσιο συναισθηματικό κόσμο όπως τα θηλαστικά, τα συγκεκριμένα ζώα δε φαίνεται να ενοχλούνται σε εντελώς στείρα περιβάλλοντα, η ύπαρξη διαφόρων στοιχείων περιβαλλοντικού εμπλουτισμού θα δώσει ευκαιρίες για την εκδήλωση πιο πολύπλοκης συμπεριφοράς. Σε ένα ενυδρείο μπορούν να τοποθετηθούν βραχάκια, πλαστικά ή αληθινά φυτά, κομμάτια ξύλου, κομμάτια σωλήνα pvc ή πλαγιασμένες γλάστρες για κρυψώνες, όλα χωρίς αιχμηρές άκρες. Τα αξολότλ θα περνούν τον περισσότερο χρόνο τους ακίνητα στο βυθό, τινάζοντας περιοδικά τα βράγχια τους για να διώξουν το συσσωρευμένο διοξείδιο του άνθρακα της αναπνοής, ενώ άλλες φορές θα κινούνται αργά και μεθοδικά ψάχνοντας για τροφή. Αν και προτιμούν τις σκιερότερες περιοχές, δεν κρύβονται υπερβολικά. Παρατηρούνται ατομικές διαφορές μεταξύ των αξολότλ, με άλλα πιο δειλά κι άλλα πιο θαρραλέα άτομα, που μπορούν να χαρακτηριστούν ως ξεχωριστές προσωπικότητες. Φυσικά το ενυδρείο δε θα πρέπει να εκτίθεται στον ήλιο, διότι τότε η θερμοκρασία αυξάνεται η άλγη πολλαπλασιάζεται και γιατί έχουν ευαίσθητα μάτια και δεν τους αρέσει το δυνατό φως,[28] ο μέτριος φωτισμός αρκεί. Ο λαμπτήρας φθορισμού θα πρέπει να αποφεύγεται όσο γίνεται, διότι ανεβάζει τη θερμοκρασία του νερού κοντά του, εκτός κι αν το ενυδρείο είναι μεγάλο ή υπάρχουν πολλά φυτά.
Τα αξολότλ αν διατηρούνται στις κατάλληλες συνθήκες, δεν πάσχουν από πολλές ασθένειες. Σπάνια για παράδειγμα πλήττονται από θρεπτικές ανισορροπίες εάν τρέφονται με σωστή διατροφή, ενώ αν δεν υπάρχουν χαλίκια να καταπιούν το πεπτικό τους σύστημα δε θα αντιμετωπίσει κανένα πρόβλημα. Σε περίπτωση ελαφρού ή μέτριου τραυματισμού, αν το ζώο είναι υγείες και το νερό καθαρό, σχεδόν πάντοτε θα επουλωθεί και θα αναγεννηθεί το τραυματισμένο μέρος. Οι συχνότερες παθήσεις σε αυτά τα ζώα είναι ωστόσο ευκαιριακές μολύνσεις από βακτήρια και μύκητες του περιβάλλοντος σε περιόδους στρες. Κάπως πιο θεραπεύσιμες μολύνσεις είναι αυτές από το βακτήριο Chondrococcus columnaris και απ’τον ωομύκητα του γένους Saprolegnia στα πρώτα στάδια, δύο σχεδόν όμοιες οπτικά παθήσεις με κύριο σύμπτωμα την κατάπτωση του ζώου και την εμφάνιση λευκών ή γκριζωπών χνουδωτών αποικιών πάνω στο δέρμα του ζώου. Πρώτο μέτρο σε αυτές, καθώς και σε άλλες μολύνσεις ή περιπτώσεις οξέος στρες είναι μια καλή αλλαγή νερού γύρω στο 80%, η απομόνωση του ζώου και η τοποθέτησή του ασθενούς σε θερμοκρασίες μεταξύ 5 έως 15 °C, που κατεβάζουν το μεταβολισμό μειώνοντας το στρες και δίνοντας μια ευκαιρία στο ανοσοποιητικό σύστημα, αν και πιο αργά, να καταπολεμήσει την πάθηση.[29]
Για την καταπολέμηση λοιπόν αυτών των μολύνσεων έχουν δοκιμαστεί διάφοροι γενικοί τρόποι αντιμετώπισης, όπως η τοποθέτηση του ζώου σε υψηλή συγκέντρωση διαλύματος του Χολτφρέτερ ή αλατόνερο για 10-15 λεπτά δύο φορές τη μέρα, με 2-3 κουταλιές της σούπας αλάτι ανά λίτρο, και αν η μόλυνση δεν υποχωρήσει τότε μπορούν να χορηγηθούν και φάρμακα.[30] Σοβαρότερες μολύνσεις είναι αυτές από το βακτήριο Aeromonas hydrophila, το οποίο προσβάλλει και άλλα αμφίβια προκαλώντας αιμορραγική σηψαιμία με κόκκινες περιοχές στα άκρα και στο σώμα, καθώς και από βακτήρια των γενών Proteus, Pseudomonas, Acinetobacter, Mima, και Alcaligenes που μπορούν να μολύνουν διάφορα όργανα και ιστούς.[31] Ουσίες όπως το μπλε του μεθυλενίου (κυρίως αντιμυκητικό), η μυξαζίνη και η ερυθρομυκίνη (αντιβιωτικά), και η μερβρομίνη έχουν χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια, ενώ το πράσινο του μαλαχίτη και ο θειικός χαλκός είναι τοξικά. Σπάνια οι σαλαμάνδρες μπορεί να μολυνθούν από μονοκύτταρα πρωτόζωα, συνήθως των γενών Hexamita και Opalina από ψάρια πιασμένα απ’τη φύση ή μεγαλωμένα σε ανθυγιεινές συνθήκες, που μπορούν να θεραπευτούν με μετρονιδαζόλη μέσα στην τροφή. Προσβολές από παρασιτικά σκουλήκια είναι σπανιότερες. Πέρα από αυτά τα προβλήματα σπάνια τα αξολότλ, όπως κι άλλα υδρόβια αμφίβια, μπορεί να παρουσιάσουν οίδημα όλου του σώματος με υπερβολική συγκέντρωση υγρού και επίπλευση, κάτι που μπορεί να προκαλείται από πολλές αιτίες, όπως γενικευμένη βακτηριακή μόλυνση, ηπατική ή νεφρική δυσλειτουργία ή άγνωστο λόγο (ιδιοπαθής κατάσταση). Ανάλογα με την πάθηση, το ζώο μπορεί να επανέλθει μόνο του, να πεθάνει σύντομα μετά το οίδημα ή να ζήσει έτσι και για μήνες.[29]
Ο κύριος λόγος της ευρείας διάδοσης αυτού του είδους παγκοσμίως είναι η ευκολία αναπαραγωγής του στην αιχμαλωσία. Στο φυσικό περιβάλλον, η εποχή αναπαραγωγής είναι η έναρξη της περιόδου των βροχών με αύξηση της φωτοπεριόδου με την πτώση της θερμοκρασίας και την αύξηση του όγκου του νερού. Στην αιχμαλωσία οι σαλαμάνδρες, όταν βρίσκονται σε κανονικό δωμάτιο και αντιλαμβάνονται τις μεταβολές της φωτοπεριόδου και της θερμοκρασίας όλο το χρόνο, τείνουν να αναπαράγονται στα τέλη του χειμώνα ή στις αρχές της άνοιξης, αν και στην πραγματικότητα αναπαραγωγή μπορεί να γίνει οποτεδήποτε το χρόνο. Εάν τα ζώα είναι υγειή και οι γαμέτες τους ώριμοι, δε χρειάζεται κάποια υποστήριξη.
Κάποιοι κάνουν μια μεγάλη αλλαγή νερού με πιο κρύο νερό για να πυροδοτήσουν τα αναπαραγωγικά ένστικτα, άλλα αυτό ερεθίζει μόνο το αρσενικό, και το θηλυκό αν δεν έχει ώριμα ωάρια δεν θα αναπαραχθεί. Αντίθετα η σταδιακή μείωση της φωτοπεριόδου κι έπειτα πάλι η σταδιακή αύξησή της με προσθήκη ψυχρότερου νερού προετοιμάζουν σχεδόν πάντοτε και τα δύο φύλα. Οι σαλαμάνδρες αυτές ωριμάζουν γεννητικά στους 18 μήνες συνήθως, με μερικά άτομα στα 2 χρόνια κι άλλα έως και σε 6 μήνες με εντατικό πρόγραμμα διατροφής. Καλό είναι η αναπαραγωγή, ιδίως για τα θηλυκά που θα ξοδέψουν περισσότερη ενέργεια για την παραγωγή των αβγών, να γίνει μετά την ηλικία των 18 μηνών. Τα φύλα διαχωρίζονται μεταξύ τους αφού τα αρσενικά έχουν πρησμένη περιοχή αμάρας, όπου βρίσκονται οι αδένες παραγωγής του υλικού των σπερματοφόρων σάκων (σάκοι που περιέχουν το σπέρμα σε όλες τις σαλαμάνδρες, μόνο οι σιρήνες και τα κρυπτοβράγχια αναπαράγονται με τον προγονικό τρόπο, δηλαδή με εκσπερμάτωση στα ήδη γεννημένα αβγά), ενώ τα θηλυκά έχουν αρκετά στρουμπουλό σώμα εξαιτίας των αβγών, ιδίως κατά την περίοδο της αναπαραγωγής.[32][33]
Άλλα σαφέστερα στοιχεία είναι το μακρύτερο κεφάλι και ουρά του αρσενικού και το πλατύτερο κεφάλι και η κοντότερη ουρά του θηλυκού.[34] Ακόμα κατά τη σεξουαλική ωριμότητα τα ακροδάκτυλα και των δύο φύλων, ακόμα και στα αλφικά άτομα, σκουραίνουν, διότι μάλλον αυτό δεν οφείλεται στη μελανίνη. Σπάνια μπορεί ένα αξολότλ να αποβάλλει γεννητικά στοιχεία από μόνο του. Κατά την αναπαραγωγή το αρσενικό θα αρχίζει να σπρώχνει το θηλυκό στα σημεία που έχει αποθέσει τους σπερματοφόρους του σάκους, κωνοειδή στοιχεία με ένα σάκο σπέρματος στην κορυφή, οι οποίοι δε μπορούν να κολλήσουν στο γυαλί ή στο πλαστικό, για αυτό θα πρέπει να υπάρχει κάτι τραχύτερο και επίπεδο, όπως μια επίπεδη πέτρα. Μόλις το θηλυκό φτάσει, το αρσενικό κουνάει την ουρά του μπροστά του στέλνοντας μάλλον αναπαραγωγικές φερομόνες. Αφού το θηλυκό πάρει μέσα του τους σπερματοφόρους με την αμάρα του και γίνει η εσωτερική γονιμοποίηση, θα γεννήσει μεμονωμένα 100 έως 300 αβγά, με εξαίρεσις ως 1100 αβγά μερικές ώρες με 2 μέρες μετά,[17] συνήθως όμως μια μέρα μετά, προσκολλώντας τα πάνω σε πέτρες, φυλλώματα φυτών, και στις γωνίες του ενυδρείου, ενώ αν δεν υπάρχει τίποτα θα τα ρίξει κάτω στον πυθμένα.[32][35]
Το υδρόβιο βρύο Vesicularia dubiana είναι από τα καταλληλότερα φυτά για την ωοαπόθεση. Επειδή τα ενήλικα άτομα τρώνε τα αβγά και θα φάνε έπειτα όσους γυρίνους βρουν, είτε τα αβγά είτε οι γονείς θα πρέπει να μεταφερθούν αλλού. Τα αβγά, αν και φαίνονται μαλακά, μπορούν να μετακινηθούν αρκετά εύκολα με το χέρι εάν αποκολληθούν προσεκτικά από το ζελατινώδες νήμα που τα συνδέει με την επιφάνεια προσκόλλησης, ενώ αυτά που βρίσκονται πάνω σε μετακινούμενα στοιχειά μπορούν να μεταφερθούν μαζί με το στοιχείο όπου είναι προσκολλημένα. Όσα χάσουν το ζελατινώδες κάλυμμά τους δεν θα επιβιώσουν εάν δε βρίσκονται σε αποστειρωμένες συνθήκες.[35]
Τα αβγά αλμπίνας μητέρας είναι λευκά, ενώ τα αλμπίνα έμβρυα είναι και αυτά λευκά. Η εμβρυακή ανάπτυξη μπορεί να παρατηρηθεί από έξω. Ο ρυθμός της εμβρυακής ανάπτυξης εξαρτάται απ’τη θερμοκρασία, με την ταχύτερη δυνατή στους 25 °C σε 14 ημέρες, ενώ σε χαμηλές θερμοκρασίες παρατείνεται για πολύ, για αυτό τα εργαστήρια που αναπαράγουν μαζικά αξολότλ μπορεί να τοποθετούν τα αβγά στους 2 °C, ώστε να μπορέσουν να τα στείλουν τις επόμενες μέρες στο στάδιο ακριβώς που τα ζήτησε ο πελάτης τους. Μετά την εκκόλαψη, οι γυρίνοι έχουν μήκος 1 εκατοστού, είναι ημιδιάφανοι και την πρώτη μέρα τρέφονται με τα υπολείμματα του λεκιθικού σάκου τους, μένοντας ακίνητοι στο βυθό. Όσα αβγά δεν εκκολάφτηκαν μπορούν να ανοιχτούν με κάποιο μικρό εργαλείο κι αν ζουν και είναι δυνατοί οι γυρίνοι θα βγουν. Από την επόμενη μέρα ωστόσο οι γυρίνοι χρειάζονται επειγόντως τροφή, γιατί αν δε φάνε αμέσως θα καταπιούν φυσαλίδες αέρα, οι οποίες όμως θα φύγουν με το πρώτο τάισμα, και λόγω του γρήγορου μεταβολισμού τους αν μείνουν παραπάνω ατάιστοι θα πεθάνουν. Ακόμα δεν μπορούν να κανιβαλίζουν, είναι πολύ μικροί.
Οι πρώτες τροφές θα πρέπει να είναι μόνο ζωντανές, γιατί μόνο η κίνηση διεγείρει αρχικά τους γυρίνους, όπως μικρά οστρακόδερμα του γένους Daphnia και τα οστρακόδερμα Artemia salina. Και τα δύο είδη μπορούν να καλλιεργηθούν ξεχωριστά για την παροχή τροφής στα γυρινάκια. Οι γυρίνοι θα πρέπει να ταΐζονται 2 φορές τη μέρα αρχικά, μέχρι οι κοιλίες τους να φουσκώσουν καλά, και το νερό θα πρέπει να διατηρείται πολύ καθαρό με τακτικές, έως και καθημερινές αλλαγές, εάν δεν υπάρχει ακόμα φίλτρο. Το φίλτρο μπορεί να μπει στο ενυδρείο των γυρίνων, αλλά θα πρέπει, εκτός απ’την έξοδο, να προστατευτεί και η είσοδος με κάποια σίτα ή άλλο αντικείμενο ώστε να μη ρουφηχτούν γυρίνοι μέσα. Στο 1,5 εκατοστό θα αρχίζουν να αποκτούν πιο σκούρα χρώματα, ενώ στα 2 εκατοστά αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρόδρομοι τον μπροστινών άκρων, αντίθετα με τους βατράχους, που βγάζουν πρώτα τα πίσω άκρα. Επίσης οι γυρίνοι μπορούν να φάνε και κομμένα ζωντανά αιματοσκούληκα ή μικροσκοπικά κομμάτια άλλων ειδών σκουληκιών. Στα 3 εκατοστά το χρώμα εντείνεται και τα μπροστινά άκρα έχουν αναπτυχθεί, ενώ στα 4 εκατοστά εμφανίζονται και οι πρόδρομοι των πίσω άκρων. Στα 5 εκατοστά ή και νωρίτερα αναγνωρίζουν και την ακίνητη τροφή, η οποία μπορεί να προστεθεί στο διαιτολόγιο, ενώ αρχίζουν και οι κανιβαλιστικές τάσεις. Συνήθως κόβουν άκρα, ουρές και βράγχια άλλων συγκατοίκων, τα οποία σ’αυτή τη νεαρή φάση θα αναγεννηθούν γρήγορα, όσο όμως μεγαλώνουν και οξύνονται οι διαφορές στο μέγεθος μεταξύ των καλύτερα και των χειρότερα ταϊσμένων ατόμων, θα υπάρχουν περιπτώσεις ολικού κανιβαλισμού κατά των μικρότερων ατόμων. Παρατηρούνται μορφολογικές αλλαγές στις κανιβαλιστικές προνύμφες, με πλάτυνση του κεφαλιού και ισχυροποίηση των σαγωνιών, και φυσικά ταχύτερη ανάπτυξη.[35]
Εφόσον η γονιδιακή ποικιλότητα του αιχμάλωτου πληθυσμού είναι μικρή και ο πληθυσμός είναι ουσιαστικά αιμομικτικός, συχνά εμφανίζονται γενετικές ανωμαλίες στους γυρίνους που γενικά προκαλούν μειωμένη ανάπτυξη, παραμορφώσεις και αδυναμία αναγέννησης μελών. Αυτές οι προνύμφες θα πρέπει να αφαιρεθούν ή μπορούν να αφεθούν για να κανιβαλιστούν. Με την ολοκλήρωση της ανάπτυξης των πίσω άκρων γύρω στα 6 εκατοστά αναπτύσσονται και οι πνεύμονες, και το νεαρό αξολότλ είναι η μικρογραφία ενός ενηλίκου, αν και με ισχυρότερες κανιβαλιστικές τάσεις. Μπορεί επίσης να τρώει μια φορά τη μέρα με τις ίδιες τροφές όπως ένα ενήλικο, φυσικά μικρότερου μεγέθους και ποσότητας. Ο χρόνος μέχρι την πλήρη ανάπτυξη ποικίλει ανάλογα με τη διατροφή και τη θερμοκρασία, συνήθως είναι λίγοι μήνες.[35]
Ο φυσικός χρωματισμός του αξολότλ είναι καφέ ή ελαιώδες καφέ με σκουρόχρωμες κηλίδες συνήθως. Με την επιλεκτική αναπαραγωγή στην αιχμαλωσία ωστόσο έχουν παραχθεί αλφικά, λευκιστικά, μελανιστικά, αξανθικά άτομα κ.α. Όπως και στα ερπετά, έτσι και τα αμφίβια έχουν τρεις τύπους χρωματικών κυττάρων στο δέρμα, τα Χρωματοφόρα κύτταρα. Τα μελανοφόρα (μελανοκύτταρα στα θηλαστικά επειδή δεν υπάρχουν άλλα χρωματοφόρα) περιέχουν τη μελανίνη που δίνει το καφέ ή μαύρο, τα ξανθοφόρα περιέχουν καροτενοειδή όπως κίτρινες, πορτοκαλί και κόκκινες χρωστικές κυρίως από την διατροφή, ενώ τα ιριδοφόρα περιέχουν μικροσκοπικούς κρυστάλλους ουρικού οξέος που αντανακλούν φως δίνοντας τη γυαλάδα. Η εμφάνιση κάθε χρωστικής επηρεάζεται από ξεχωριστό γονίδιο, αληλόμορφα του οποίου μπορεί να οδηγήσουν σε φυσιολογική ένταση, μείωση, απώλεια ή υπερτονισμό της. Τα αλμπίνα άτομα για παράδειγμα δεν έχουν μελανίνη, ενώ τα ξανθοφόρα είναι ενισχυμένα, δίνοντας ένα ροζοκίτρινο χρώμα με κόκκινα μάτια.[4][36] Τα μελανιστικά άτομα υπερπαράγουν μελανίνη, έχοντας σχεδόν μαύρο χρώμα, ενώ αυτά που δεν έχουν γυαλάδα είναι ακόμα σκουρότερα. Τα χιονώδη (snow) ή υπεραλμπίνα δεν εμφανίζουν καμία χρωστική, έχοντας ροζ χρώμα με κόκκινα μάτια. Οι χρωματικές ποικιλίες μπορούν να βρεθούν σ’όλους τους δυνατούς συνδυασμούς. Τα λευκιστικά ζώα είναι διαφορετική περίπτωση όμως. Εδώ όλες συνήθως οι χρωστικές λειτουργούν κανονικά, αλλά τα χρωματοφόρα κύτταρα δεν μεταναστεύουν από την ραχιαία θέση τους στο ραχιαίο λοφίο του εμβρύου, δημιουργώντας ένα λευκό ζώο με ίσως μια ζώνη σκούρου χρώματος στη ράχη, ενώ τα μάτια έχουν το μαύρο τους χρώμα, διότι προέρχονται από κύτταρα προεκτάσεων του κεντρικού νευρικού συστήματος και είναι ανεξάρτητα του σωματικού χρωματισμού. Τα αξολότλ έχουν επίσης μια περιορισμένη ικανότητα αλλαγής χρώματος ώστε να παρέχουν καλύτερο καμουφλάζ αλλάζοντας το σχετικό μέγεθος και το πάχος των μελανοφόρων κυττάρων τους.[37] Τέσσερις είναι οι κοινότερες χρωματικές παραλλαγές:
Το αξολότλ είναι μεσαίου μεγέθους προς μεγάλη σαλαμάνδρα, και η μεγαλύτερη του γένους του, με μήκος από 15 έως σπανιότερα 45 εκατοστά, συνήθως όμως στα 23 έως 30 εκατοστά,[38] και βάρος γύρω στα 150 έως 300 γραμμάρια,[39] αρκετά μεγάλο για σαλαμάνδρα. Έχει πλατύ κεφάλι και μεγάλο στόμα με μικρά δόντια και ακίνητη γλώσσα, μικρά ρουθούνια, μικρά σχετικά μάτια χωρίς βλέφαρα, τέσσερα ζεύγη βραγχιακών σχισμών με χτένια στα όρια τους και τρία ζεύγη εξωτερικών βράγχιων στο λαιμό, αποτελούμενα από ένα κεντρικό στέλεχος και διακλαδώσεις, χοντρό σχετικά σώμα με μακριά ουρά, και τέσσερα λεπτά άκρα με λεπτά δάχτυλα, 4 στα μπροστινά και 5 στα πίσω, όπως σε όλα τα μέλη του γένους. Ως νεοτενικό είδος, διατηρεί επίσης το κάθετο ουραίο πτερύγιο, που ξεκινά πίσω από το κεφάλι και εντείνεται ιδιαίτερα στο πάνω και το κάτω μέρος της ουράς, αλλά και την πλευρική γραμμή, ένα σύστημα αισθητήρων στα πλευρά του σώματος των ψαριών και των προνυμφικών και υδρόβιων αμφιβίων, για την αντίληψη των μεταβολών στη ροή και στην πίεση του νερού, καθώς και για την αντίληψη αχνών ηλεκτρικών πεδίων. Ο σκελετός του είναι λεπτός με αρκετά χόνδρινα στοιχεία στο κεφάλι, στους καρπούς και τους αστραγάλους, όπως και στα στηρίγματα των βραγχιακών σχισμών, ενώ συνολικά έχει 50 σπονδύλους, με τους 30-35 να βρίσκονται στην ουρά. Παρά τη νεοτενία του όμως, το αξολότλ περνά από μια κρυπτική λεγόμενη μεταμόρφωση, αναπτύσσοντας και δύο υποτυπώδεις πνεύμονες τους οποίους χρησιμοποιεί ενίοτε συμπληρωματικά με τα βράγχια και τη δερματική αναπνοή. Όλες οι νεοτενικές σαλαμάνδρες έχουν εξωτερικά βράγχια, διότι το προστατευτικό βραγχιακό επικάλυμμα χάθηκε αρκετά νωρίς κατά την εξέλιξη των αμφιβίων πριν 375 εκατομμύρια χρόνια στο ύστερο Δεβόνιο το προαμφίβιο ψάρι Τικταάλικ.[40] Είχε χάσει το βραγχιακό του επικάλυμμα ώστε να αποκτήσει ελεύθερο λαιμό που θα μπορούσε να γυρίζει για να πιάνει θηράματα σε ρηχά νερά ή στα όρια του νερού με την ξηρά. Οι γυρίνοι των βατράχων ανέπτυξαν ανεξάρτητα σαρκώδες επικάλυμμα, αλλά τα βράγχια των σαλαμανδρών παραμένουν ακάλυπτα και ευάλωτα σε επίθεση. Είναι λεπτές αγγειοφόρες μεμβράνες ιστού με μικρές προεξοχές, τα κρόσια, για αύξηση της επιφάνειας που προσλαμβάνει το οξυγόνο.
Έξι ενήλικα Αξολότλ (συμπεριλαμβανομένου ενός λευκιστικου δείγματος) απεστάλησαν από την Πόλη του Μεξικού στο Jardin des Plantes στο Παρίσι το 1863. Αγνοώντας την νεοτενία τους, ο Auguste Duméril ήταν έκπληκτος όταν, αντί του Αξολότλ, βρήκε στο ιχθυοτροφείο ένα νέο είδος, παρόμοιο με την σαλαμάνδρα. Αυτή η ανακάλυψη ήταν το σημείο εκκίνησης της έρευνας σχετικά με την νεοτενία. Δεν είναι βέβαιο ότι τα δείγματα Ambystoma velasci δεν είχαν συμπεριληφθεί στην αρχική αποστολή.
Στο Vilem Laufberger της Γερμανίας χρησιμοποιήθηκαν ενέσεις θυρεοειδών ορμονών για να προκαλέσουν σε Αξολότλ να αναπτυχθούν ως ενήλικες χερσαίες σαλαμάνδρες. Το πείραμα επαναλήφθηκε με τον Άγγλο Julian Huxley, ο οποίος αγνοώντας το πείραμα που είχε ήδη γίνει, με τη χρήση θυρεοειδών. Από τότε, τα πειράματα έχουν γίνει συχνά με ενέσεις ιωδίου και διαφόρων ορμονών του θυρεοειδούς που χρησιμοποίησαν για την πρόκληση της μεταμόρφωσης.
Σήμερα, τα αξολότλ εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται στην έρευνα ως πρότυπο οργανισμού στα εργαστήρια, εξαιτίας των μεγάλων αριθμών που εκτρέφονται σε αιχμαλωσία. Είναι ιδιαίτερα εύκολο να αναπαραχθούν σε σύγκριση με άλλες σαλαμάνδρες στην οικογένειά τους, τα οποία δεν ζουν σχεδόν ποτέ σε αιχμαλωσία λόγω των απαιτήσεων της χερσαίας ζωής τους. Ένα ελκυστικό χαρακτηριστικό για την έρευνα είναι η ευκολία στον χειρισμό του εμβρύου, το οποίο επιτρέπει την προβολή της πλήρους ανάπτυξης ενός σπονδυλωτού. Τα αξολότλ χρησιμοποιούνται σε μελέτες ελαττωμάτων καρδιάς λόγω της παρουσίας ενός μεταλλαγμένου γονιδίου που προκαλεί καρδιακή ανεπάρκεια σε έμβρυα. Δεδομένου ότι τα έμβρυα αξολότλ επιβιώνουν σχεδόν με την εκκόλαψη χωρίς καρδιακή λειτουργία, το ελάττωμα όμως είναι ολοφάνερες. Το αξολότλ θεωρείται επίσης ως ένα ιδανικό ζωικό μοντέλο για τη μελέτη του νευρικού σωλήνα κλεισίματος λόγω των ομοιοτήτων μεταξύ των ανθρώπων και των αξολότλ στη νευρική πλάκα και τον σχηματισμό του νευρικού σωλήνα, ο οποίος σε αντίθεση με τον βάτραχο, δεν είναι κρυμμένο κάτω από ένα στρώμα του επιφανειακού επιθηλίου.[41] Υπάρχουν επίσης και οι μεταλλάξεις που επηρεάζουν άλλα συστήματα οργάνων μερικά από τα οποία δεν είναι καλά χαρακτηρισμένα και άλλα που είναι.[42] Η γενετική των χρωματικών παραλλαγών του αξολότλ έχει επίσης μελετηθεί εκτενώς.[36]
Το χαρακτηριστικό της σαλαμάνδρας που προσελκύει περισσότερο την προσοχή είναι η ικανότητα επούλωσης της, τα αξολότλ δεν επουλώνονται μόνο άπλες ουλές άλλα είναι ικανά για την αναγέννηση ολόκληρων χαμένων άκρον του σώματος τους σε μια περίοδο μηνών,[43][44][45] και, σε ορισμένες περιπτώσεις, στις ζωτικής σημασίας δομές τους. Μερικός έχουν καταφέρει την αποκατάσταση των λιγότερο ζωτικών τμημάτων του εγκεφάλου τους.[46] Μπορούν επίσης να δέχονται εύκολα μεταμοσχεύσεις από άλλα άτομα, μεταξύ των οποίων τα μάτια και κάποια τμήματα του εγκεφάλου, με την αποκατάσταση των εν λόγω ξένων οργάνων για την πλήρη λειτουργικότητα τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχουν αξολότλ που για να επισκευάσουν ένα κατεστραμμένο άκρο, για την αναγέννηση του δημιουργήθηκε ένα επιπλέον άκρο, καταλήγοντας με ένα επιπλέον άκρο που τα καθιστά ελκυστικά για τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων ως μια καινοτομία. Σε μεταμορφωμένα αξολότλ, όμως, η ικανότητα να αναγενούν τα άκρα τους μειώνεται σημαντικά. Τα αξολότλ ως εκ τούτου χρησιμοποιούνται ως μοντέλο για την ανάπτυξη των άκρων στα σπονδυλωτά.[47]
Τα αξολότλ αποτέλεσαν από την εποχή των Αζτέκων ένα ιερό ζώο και ήταν η βάση της διατροφής τους, όπως και πολύ αργότερα από τους Ισπανούς κατακτητές και τους αποίκους τους, επίσης αυτά τα αμφίβια αναδεύονταν σε σιρόπι ως λαϊκή θεραπεία για τις αναπνευστικές ασθένειες.[48]
Τα αξολότλ ήταν πηγή εμπνεύσεως σε ένα διήγημα του Αργεντινού συγγραφέα Χούλιο Κορτάσαρ (Julio Cortázar, 1914-1984), το «Αξολότλ». Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε το 2009 από τις εκδόσεις Πάπυρος ως μέρος μιας συλλογής 19 συνολικά διηγημάτων του.[49]
Τα αξολότλ ως παράξενο είδος και σχετικά εύκολο στη διατήρηση, προτιμάται από χομπίστες ενυδρείων, αμφιβίων ή ερπετών. Αρκετά δημοφιλές είναι στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία και στην Ιαπωνία, ενώ στην Ευρώπη και στην Αμερική είναι σπανιότερο. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και στην Ελλάδα άτομα που το έχουν.[50]
Various contributors, εκδόθηκε από τον John B. Armstrong and George M. Malacinski, "Developmental Biology of the Axolotl", 1989, Oxford University Press. ISBN 0195050738
Το αξολότλ, (νάουατλ γλώσσα: āxōlōtl, η ορθή προφορά είναι αξόλοτλ ή ασόλοτλ: νάουατλ προφορά ΔΦΑ : [aːˈʃoːloːt͡ɬ] ή āxōlōmeh : [aːˈʃoːloːmeʔ] (πληθυντικός) "τέρας του νερού"), προφέρεται: αξολόμε ή ασολόμε, επίσης γνωστό και ως Μεξικάνικη σαλαμάνδρα (Ambystoma mexicanum - μεξικανικό αμβύστομα) η Μεξικάνικο ψάρι που περπατάει (αγγλικά: Mexican walking fish) είναι μια νεοτενική (παιδομορφική) σαλαμάνδρα, στενά συνδεδεμένη με την σαλαμάνδρα τίγρης. Αν και το αξολότλ είναι κοινώς γνωστό ως το "ψάρι που περπατάει", δεν πρόκειται για ψάρι, αλλά για αμφίβιο. Το είδος αυτό προερχόταν από πολυάριθμες λίμνες, κοντά στην Πόλη του Μεξικού. Το αξολότλ είναι ασυνήθιστο είδος μεταξύ των αμφιβίων γιατί όταν φθάνει στην ηλικία της ενηλικίωσης, δεν υφίσταται μεταμόρφωση. Παρά την ανάπτυξη των πνευμόνων τα ενήλικα παραμένουν υδρόβιες.
Ο φυσικός χρωματισμός του αξολότλ είναι καφέ ή ελαιώδες καφέ με σκουρόχρωμες κηλίδες. Με την επιλεκτική αναπαραγωγή στην αιχμαλωσία ωστόσο έχουν παραχθεί αλφικά, λευκιστικά, μελανιστικά, αξανθικά άτομα κ.α. Το αξολότλ κάποτε ζούσε σε δύο λίμνες κοντά στην Πόλη του Μεξικού, στη λίμνη Σοτσιμίλκο και στη λίμνη Τσάλκο άλλα λόγω της ρύπανσης, της αποξήρανσης και της εισαγωγής επεκτατικών ειδών το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό για το είδος. Η διάρκεια ζωής ενός αξολότλ μπορεί να ξεπεράσει τα 20 χρόνια, αν και συνήθως ζει 10 έως 15 χρόνια. Το ρεκόρ κατέχει ένα αξολότλ στο Παρίσι που έζησε 25 χρόνια.
Από το 2010, τα άγρια αξολότλ βρίσκονται κοντά στην εξαφάνιση, λόγω της αστικοποίησης στην Πόλη του Μεξικού και την επακόλουθη ρύπανση των υδάτων. Έχουν αναφερθεί από την CITES ως απειλούμενα είδη και από την IUCN ως κρίσιμα απειλούμενο είδος, στην άγρια φύση λόγω της μεγάλης μείωσης του πληθυσμού τους. Τα αξολότλ χρησιμοποιούνται εκτενώς στην επιστημονική έρευνα λόγω της ιδιότητάς τους να αναγεννούν άκρα τους. Είναι το μόνο γνωστό σπονδυλωτό, που μπορεί να αναγεννά κομμένα μέρη του σώματός του πλήρως λειτουργικά και πολύ εύκολα. Τα αξολότλ πωλούνταν επίσης ως τροφή σε αγορές του Μεξικού και αποτελούσε βασικό κομμάτι στη διατροφή των Αζτέκων.
Μια έρευνα του 2013 με διάρκεια τεσσάρων μηνών, κατέγραψε πως δεν υπήρχε κανένα ίχνος παρουσίας αξολότλ στην άγρια φύση. Προηγούμενες έρευνες το 1998, το 2003 και το 2008 είχαν βρει 6000, 1000 και 100 αξολότλ αντίστοιχα, ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο στον βιότοπο της Λίμνης Σοτσιμίλκο. Αυτό πυροδότησε νέους φόβους για τον πλήρη αφανισμό τους στην άγρια φύση.
Аксалётль (Axolotl — ацтэкскае дасл. вадзяная цацка[1]) — нэатэнічая лічынка некаторых відаў амбістом, земнаводных зь сямейства амбістомавых (Ambystomidae) атрада хвастатых (Caudata).
Асаблівасьць аксалётля складаецца ў тым, што ён дасягае палавасьпеласьці і становіцца здольным да размнажэньня, не ператварыўшыся ў дарослую форму, ня зьведаўшы мэтамарфоз. У гэтых лічынак добра разьвіта шчытападобная залоза, але яна звычайна не выпрацоўвае дастатковую колькасьць гармона тыраксіну, які індукуе мэтамарфоз. Аднак, калі перасяліць аксалётля ў больш сухі і халаднаваты клімат ці панізіць узровень вады пры хатнім разьвядзеньні, ён ператвараецца ў дарослую амбістому.
— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Аксалётль (Axolotl — ацтэкскае дасл. вадзяная цацка) — нэатэнічая лічынка некаторых відаў амбістом, земнаводных зь сямейства амбістомавых (Ambystomidae) атрада хвастатых (Caudata).
Асаблівасьць аксалётля складаецца ў тым, што ён дасягае палавасьпеласьці і становіцца здольным да размнажэньня, не ператварыўшыся ў дарослую форму, ня зьведаўшы мэтамарфоз. У гэтых лічынак добра разьвіта шчытападобная залоза, але яна звычайна не выпрацоўвае дастатковую колькасьць гармона тыраксіну, які індукуе мэтамарфоз. Аднак, калі перасяліць аксалётля ў больш сухі і халаднаваты клімат ці панізіць узровень вады пры хатнім разьвядзеньні, ён ператвараецца ў дарослую амбістому.
Аксолотл е вид саламандер што го има во Мексико. Слично на другите водоземци, животот го почнува како полноглавец дишејќи на жабри, но никогаш не се развива повеќе од тоа и се множи во водата без да ја достигне формата на возрасните.
Аксолотл е вид саламандер што го има во Мексико. Слично на другите водоземци, животот го почнува како полноглавец дишејќи на жабри, но никогаш не се развива повеќе од тоа и се множи во водата без да ја достигне формата на возрасните.
The axolotl (/ˈæksəlɒtəl/; from Classical Nahuatl: āxōlōtl [aːˈʃoːloːtɬ] (
listen)) (Ambystoma mexicanum)[3] is a paedomorphic salamander closely related to the tiger salamander.[3][4][5] It is unusual among amphibians in that it reaches adulthood without undergoing metamorphosis. Instead of taking to the land, adults remain aquatic and gilled. The species was originally found in several lakes underlying what is now Mexico City, such as Lake Xochimilco and Lake Chalco.[1] These lakes were drained by Spanish settlers after the conquest of the Aztec Empire, leading to the destruction of much of the axolotl’s natural habitat.
As of 2020, the axolotl was near extinction[6][7] due to urbanization in Mexico City and consequent water pollution, as well as the introduction of invasive species such as tilapia and perch. It is listed as critically endangered in the wild, with a decreasing population of around 50 to 1,000 adult individuals, by the International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN) and is listed under Appendix II of the Convention on International Trade in Endangered Species (CITES).[2] Axolotls are used extensively in scientific research due to their ability to regenerate limbs, gills and parts of their eyes and brains.[8] Further research has been conducted to examine their heart as a model of human single ventricle and excessive trabeculation.[9] Axolotls were also sold as food in Mexican markets and were a staple in the Aztec diet.[10]
Axolotls should not be confused with the larval stage of the closely related tiger salamander (A. tigrinum), which are widespread in much of North America and occasionally become paedomorphic. Neither should they be confused with mudpuppies (Necturus spp.), fully aquatic salamanders from a different family that are not closely related to the axolotl but bear a superficial resemblance.[11]
A sexually mature adult axolotl, at age 18–27 months, ranges in length from 15 to 45 cm (6 to 18 in), although a size close to 23 cm (9 in) is most common and greater than 30 cm (12 in) is rare. Axolotls possess features typical of salamander larvae, including external gills and a caudal fin extending from behind the head to the vent.[12][13] External gills are usually lost when salamander species mature into adulthood, although the axolotl maintains this feature.[14] This is due to their neoteny evolution, where axolotls are much more aquatic than other salamander species.[15]
Their heads are wide, and their eyes are lidless. Their limbs are underdeveloped and possess long, thin digits. Males are identified by their swollen cloacae lined with papillae, while females are noticeable for their wider bodies full of eggs. Three pairs of external gill stalks (rami) originate behind their heads and are used to move oxygenated water. The external gill rami are lined with filaments (fimbriae) to increase surface area for gas exchange.[14] Four-gill slits lined with gill rakers are hidden underneath the external gills, which prevent food from entering and allow particles to filter through.
Axolotls have barely visible vestigial teeth, which develop during metamorphosis. The primary method of feeding is by suction, during which their rakers interlock to close the gill slits. External gills are used for respiration, although buccal pumping (gulping air from the surface) may also be used to provide oxygen to their lungs.[14] Buccal pumping can occur in a two-stroke manner that pumps air from the mouth to the lungs, and with four-stroke that reverses this pathway with compression forces.
Axolotls have four pigmentation genes; when mutated they create different color variants. The normal wild-type animal is brown/tan with gold speckles and an olive undertone. The five more common mutant colors are leucistic (pale pink with black eyes), golden albino (golden with gold eyes), xanthic (grey with black eyes), albino (pale pink/white with red eyes) which is more common in axolotls than some other creatures, and melanoid (all black/dark blue with no gold speckling or olive tone).[16] In addition, there is wide individual variability in the size, frequency, and intensity of the gold speckling and at least one variant that develops a black and white piebald appearance on reaching maturity. Because pet breeders frequently cross the variant colors, double homozygous mutants are common in the pet trade, especially white/pink animals with pink eyes that are double homozygous mutants for both the albino and leucistic trait.[17] Axolotls also have some limited ability to alter their color to provide better camouflage by changing the relative size and thickness of their melanophores.[18]
The axolotl is native only to the freshwater of Lake Xochimilco and Lake Chalco in the Valley of Mexico. Lake Chalco no longer exists, having been drained as a flood control measure, and Lake Xochimilco remains a remnant of its former self, existing mainly as canals. The water temperature in Xochimilco rarely rises above 20 °C (68 °F), although it may fall to 6–7 °C (43–45 °F) in the winter, and perhaps lower.[19]
Surveys in 1998, 2003, and 2008 found 6,000, 1,000, and 100 axolotls per square kilometer in its Lake Xochimilco habitat, respectively.[20] A four-month-long search in 2013, however, turned up no surviving individuals in the wild. Just a month later, two wild ones were spotted in a network of canals leading from Xochimilco.[21]
The wild population has been put under heavy pressure by the growth of Mexico City. The axolotl is currently on the International Union for Conservation of Nature's annual Red List of threatened species. Non-native fish, such as African tilapia and Asian carp, have also recently been introduced to the waters. These new fish have been eating the axolotls' young, as well as their primary source of food.[22]
Axolotls are members of the tiger salamander, or Ambystoma tigrinum, species complex, along with all other Mexican species of Ambystoma. Their habitat is like that of most neotenic species—a high-altitude body of water surrounded by a risky terrestrial environment. These conditions are thought to favor neoteny. However, a terrestrial population of Mexican tiger salamanders occupies and breeds in the axolotl's habitat.
The axolotl is carnivorous, consuming small prey such as mollusks,[23] worms, insects, other arthropods,[23] and small fish in the wild. Axolotls locate food by smell, and will "snap" at any potential meal, sucking the food into their stomachs with vacuum force.[24]
Today, the axolotl is still used in research as a model organism, and large numbers are bred in captivity. They are especially easy to breed compared to other salamanders in their family, which are rarely captive-bred due to the demands of terrestrial life. One attractive feature for research is the large and easily manipulated embryo, which allows viewing of the full development of a vertebrate. Axolotls are used in heart defect studies due to the presence of a mutant gene that causes heart failure in embryos. Since the embryos survive almost to hatching with no heart function, the defect is very observable. The axolotl is also considered an ideal animal model for the study of neural tube closure due to the similarities between human and axolotl neural plate and tube formation; the axolotl's neural tube, unlike the frog's, is not hidden under a layer of superficial epithelium.[25] There are also mutations affecting other organ systems some of which are not well characterized and others that are.[26] The genetics of the color variants of the axolotl have also been widely studied.[17]
The feature of the axolotl that attracts most attention is its healing ability: the axolotl does not heal by scarring and is capable of the regeneration of entire lost appendages in a period of months, and, in certain cases, more vital structures, such as tail, limb, central nervous system, and tissues of the eye and heart.[27] They can even restore less vital parts of their brains. They can also readily accept transplants from other individuals, including eyes and parts of the brain—restoring these alien organs to full functionality. In some cases, axolotls have been known to repair a damaged limb, as well as regenerating an additional one, ending up with an extra appendage that makes them attractive to pet owners as a novelty. In metamorphosed individuals, however, the ability to regenerate is greatly diminished. The axolotl is therefore used as a model for the development of limbs in vertebrates.[28] There are three basic requirements for regeneration of the limb: the wound epithelium, nerve signaling, and the presence of cells from the different limb axes.[29] A wound epidermis is quickly formed by the cells to cover up the site of the wound. In the following days, the cells of the wound epidermis divide and grow quickly forming a blastema, which means the wound is ready to heal and undergo patterning to form the new limb.
It is believed that during limb generation, axolotls have a different system to regulate their internal macrophage level and suppress inflammation, as scarring prevents proper healing and regeneration.[30] However, this belief has been questioned by other studies.[31] The axolotl’s regenerative properties leave the species as the perfect model to study the process of stem cells and its own neoteny feature. Current research can record specific examples of these regenerative properties through tracking cell fates and behaviors, lineage tracing skin triploid cell grafts, pigmentation imaging, electroporation, tissue clearing and lineage tracing from dye labeling. The newer technologies of germline modification and transgenesis are better suited for live imaging the regenerative processes that occur for axolotls.[32]
The 32 billion base pair long sequence of the axolotl's genome was published in 2018 and was the largest animal genome completed at the time. It revealed species-specific genetic pathways that may be responsible for limb regeneration.[33] Although the axolotl genome is about 10 times as large as the human genome, it encodes a similar number of proteins, namely 23,251[33] (the human genome encodes about 20,000 proteins). The size difference is mostly explained by a large fraction of repetitive sequences, but such repeated elements also contribute to increased median intron sizes (22,759 bp) which are 13, 16 and 25 times that observed in human (1,750 bp), mouse (1,469 bp) and Tibetan frog (906 bp), respectively.[33]
When most amphibians are young, they live in water, and they use gills that can breathe in the water. When they become adults, they go through a process called metamorphosis, in which they lose their gills and start living on land. However, the axolotl is unusual in that it has a lack of thyroid stimulating hormone, which is needed for the thyroid to produce thyroxine in order for the axolotl to go through metamorphosis; therefore, it keeps its gills and lives in water all its life, even after it becomes an adult and is able to reproduce. Its body has the capacity to go through metamorphosis if given the necessary hormone, but axolotls do not produce it, and must be exposed to it from an external source,[34] after which an axolotl undergoes an artificially-induced metamorphosis and begins living on land. One method of artificial metamorphosis induction is through an injection of iodine, which is used in the production of thyroid hormones.
An axolotl undergoing metamorphosis experiences a number of physiological changes that help them adapt to life on land. These include increased muscle tone in limbs, the absorption of gills and fins into the body, the development of eyelids, and a reduction in the skin's permeability to water, allowing the axolotl to stay more easily hydrated when on land. The lungs of an axolotl, though present alongside gills after reaching non-metamorphosed adulthood, develop further during metamorphosis.[35]
An axolotl that has gone through metamorphosis resembles an adult plateau tiger salamander, though the axolotl differs in its longer toes. The process of artificially inducing metamorphosis can often result in death during or even following a successful attempt, and so casual hobbyists are generally discouraged from attempting to induce metamorphosis in pet axolotls.[35]
Neoteny is the term for reaching sexual maturity without undergoing metamorphosis.[36] Many other species within the axolotl's genus are also either entirely neotenic or have neotenic populations. Sirens and Necturus are other neotenic salamanders, although unlike axolotls, they cannot be induced to metamorphose by an injection of iodine or thyroxine hormone.
The genes responsible for neoteny in laboratory animals may have been identified; however, they are not linked in wild populations, suggesting artificial selection is the cause of complete neoteny in laboratory and pet axolotls.[37]
Six adult axolotls (including a leucistic specimen) were shipped from Mexico City to the Jardin des Plantes in Paris in 1863. Unaware of their neoteny, Auguste Duméril was surprised when, instead of the axolotl, he found in the vivarium a new species, similar to the salamander. This discovery was the starting point of research about neoteny. It is not certain that Ambystoma velasci specimens were not included in the original shipment. Vilem Laufberger in Prague used thyroid hormone injections to induce an axolotl to grow into a terrestrial adult salamander. The experiment was repeated by Englishman Julian Huxley, who was unaware the experiment had already been done, using ground thyroids.[38] Since then, experiments have been done often with injections of iodine or various thyroid hormones used to induce metamorphosis.[15]
Neoteny has been observed in all salamander families in which it seems to be a survival mechanism, in aquatic environments only of mountain and hill, with little food and, in particular, with little iodine. In this way, salamanders can reproduce and survive in the form of a smaller larval stage, which is aquatic and requires a lower quality and quantity of food compared to the big adult, which is terrestrial. If the salamander larvae ingest a sufficient amount of iodine, directly or indirectly through cannibalism, they quickly begin metamorphosis and transform into bigger terrestrial adults, with higher dietary requirements.[39] In fact, in some high mountain lakes there live dwarf forms of salmonids that are caused by deficiencies in food and, in particular, iodine, which causes cretinism and dwarfism due to hypothyroidism, as it does in humans.
Axolotls are only native to the Mexican Central Valley. Although the native axolotl population once extended through most of the lakes and wetlands that make up this region, the Native habitat is now limited to Lake Xochimilco as a result of the expansion of Mexico City. Lake Xochimilco is not a large body of water, but rather a small series of artificial channels, small lakes, and temporary wetlands.
Lake Xochimilco has poor water quality, caused by the region’s aquaculture and agriculture demands. It is also maintained by inputs of only partially treated wastewater. Water quality tests reveal a low nitrogen-phosphorus ratio and a high concentration of chlorophyll a, which are indicative of an oxygen-poor environment that is not well-suited for axolotls. [40] In addition, the intensive use of pesticides from agriculture around Lake Xochimilco causes run off into the lake and a reduction of habitat quality for axolotls. The pesticides used contain chemical compounds that studies show to sharply increase mortality in axolotl embryos and larvae. Of the surviving embryo and larvae, there is also an increase of morphological, behavior, and activity abnormalities. [41]
Another factor that threatens the native axolotl population is the introduction of invasive species such as the Nile tilapia and common carp. These invasive fish species threaten axolotl populations by eating their eggs or young and by out-competing them for natural resources. The presence of these species has also been shown to change the behavior of axolotls, causing them to be less active to avoid predation. This reduction in activity greatly impacts the axolotls foraging and mating opportunities. [42]
With such a small native population, there is a large loss of genetic diversity. This lack of genetic diversity can be dangerous for the remaining population, causing an increase in inbreeding and a decrease in general fitness and adaptive potential. It ultimately raises the axolotl’s risk for extinction, something that they are already in danger of. Studies have found indicators of a low interpopulation gene flow and higher rates of genetic drift. These are likely the result of multiple “bottleneck” incidents in which events that kill off several individuals of a population occur and sharply reduce the genetic diversity of the remaining population. The offspring produced after bottleneck events have a greater risk of showing decreased fitness and are often less capable of adaptation down the line. Multiple bottleneck events can have disastrous effects on a population. Studies have also found high rates of relatedness that are indicative of inbreeding. Inbreeding can be especially harmful as it can cause an increase in the presence of deleterious, or harmful, genes within a population. [43]
There has been little improvement in the conditions of the lake or the population of native axolotls. Many scientists are focusing their conservation efforts on translocation of captive-bred individuals into new habitats or reintroduction into Lake Xochimilco. The Laboratorio de Restauracion Ecologica (LRE) in the Universidad Nacional Autonoma de Mexico (UNAM) has built up a population of more than 100 captive-bred individuals. These axolotls are mostly used for research by the lab but plans of a semi-artificial wetland inside the university have been established and the goal is to establish a viable population of axolotls within it. Studies have shown that captive-bred axolotls that are raised in a semi-natural environment can catch prey, survive in the wild, and have moderate success in escaping predators. These captive-bred individuals can be introduced into unpolluted bodies of water or back into Lake Xochimilco to establish or re-establish a wild population. [44]
The axolotl is a popular exotic pet like its relative, the tiger salamander (Ambystoma tigrinum). As for all poikilothermic organisms, lower temperatures result in slower metabolism and a very unhealthily reduced appetite. Temperatures at approximately 16 °C (61 °F) to 18 °C (64 °F) are suggested for captive axolotls to ensure sufficient food intake; stress resulting from more than a day's exposure to lower temperatures may quickly lead to disease and death, and temperatures higher than 24 °C (75 °F) may lead to metabolic rate increase, also causing stress and eventually death.[45][46] Chlorine, commonly added to tapwater, is harmful to axolotls. A single axolotl typically requires a 150-litre (40-US-gallon) tank. Axolotls spend the majority of the time at the bottom of the tank.[47]
Salts, such as Holtfreter's solution, are often added to the water to prevent infection.[49]
In captivity, axolotls eat a variety of readily available foods, including trout and salmon pellets, frozen or live bloodworms, earthworms, and waxworms. Axolotls can also eat feeder fish, but care should be taken as fish may contain parasites.[50]
Substrates are another important consideration for captive axolotls, as axolotls (like other amphibians and reptiles) tend to ingest bedding material together with food[51] and are commonly prone to gastrointestinal obstruction and foreign body ingestion.[52] Some common substrates used for animal enclosures can be harmful for amphibians and reptiles. Gravel (common in aquarium use) should not be used, and is recommended that any sand consists of smooth particles with a grain size of under 1mm.[51] One guide to axolotl care for laboratories notes that bowel obstructions are a common cause of death, and recommends that no items with a diameter below 3 cm (or approximately the size of the animal's head) should be available to the animal.[53]
There is some evidence that axolotls might seek out appropriately-sized gravel for use as gastroliths[54] based on experiments conducted at the University of Manitoba axolotl colony,[55][56] but these studies are outdated and not conclusive. As there is no conclusive evidence pointing to gastrolith use, gravel should be avoided due to the high risk of impaction.[57]
The species is named after the Aztec deity Xolotl, who transformed himself into an axolotl to avoid being sacrificed by fellow gods. They continue to play an outsized cultural role in Mexico.[58] Axólotl also means water animal in the Nahuatl language.
They appear in the works of Mexican muralist Diego Rivera. In 2021 Mexico released a new design for its 50-peso banknote featuring an axolotl along with maize and chinampas on its back.[59][60] It was recognized as "Bank Note of the Year" by the International Bank Note Society.[61] HD 224693, a star in the equatorial constellation of Cetus was named Axólotl in 2019.[62][63]
Starting in the 2000s axolotls have also become increasingly popular internationally.
The Pokémon Mudkip and it evolutions, added in Pokémon Ruby and Sapphire (2002), take some visual inspiration from axolotls.[58] Additionally, the Pokemon Wooper, added in Pokémon Gold, Silver and Crystal (1999), is directly based on an axolotl.[58] The looks of the dragons Toothless and The Light Fury in the How to Train Your Dragon movies are based on axolotls.[58] They were also added to the video game Minecraft in 2020. It is following Mojang Studios' trend of adding endangered species to the game to raise awareness.[64] They were also added to its spin-off Minecraft: Dungeons in 2022 and are available in Lego Minecraft.[65] An anthropomorphic Axolotl named Axo was also added as a purchasable outfit in Fortnite Battle Royale on August 9th 2020.[66][67] Axolot Games, the publisher of the video games Raft and Scrap Mechanic is also named after the animal.
The axolotl (/ˈæksəlɒtəl/; from Classical Nahuatl: āxōlōtl [aːˈʃoːloːtɬ] (listen)) (Ambystoma mexicanum) is a paedomorphic salamander closely related to the tiger salamander. It is unusual among amphibians in that it reaches adulthood without undergoing metamorphosis. Instead of taking to the land, adults remain aquatic and gilled. The species was originally found in several lakes underlying what is now Mexico City, such as Lake Xochimilco and Lake Chalco. These lakes were drained by Spanish settlers after the conquest of the Aztec Empire, leading to the destruction of much of the axolotl’s natural habitat.
As of 2020, the axolotl was near extinction due to urbanization in Mexico City and consequent water pollution, as well as the introduction of invasive species such as tilapia and perch. It is listed as critically endangered in the wild, with a decreasing population of around 50 to 1,000 adult individuals, by the International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN) and is listed under Appendix II of the Convention on International Trade in Endangered Species (CITES). Axolotls are used extensively in scientific research due to their ability to regenerate limbs, gills and parts of their eyes and brains. Further research has been conducted to examine their heart as a model of human single ventricle and excessive trabeculation. Axolotls were also sold as food in Mexican markets and were a staple in the Aztec diet.
Axolotls should not be confused with the larval stage of the closely related tiger salamander (A. tigrinum), which are widespread in much of North America and occasionally become paedomorphic. Neither should they be confused with mudpuppies (Necturus spp.), fully aquatic salamanders from a different family that are not closely related to the axolotl but bear a superficial resemblance.
La (meksika) aksolotlo (Ambystoma mexicanum) estas specio el klaso amfibioj (Amphibia), ordo vostaj amfibioj (Caudata), familio kverdentaj salamandroj (Ambystomatidae).
La unuan aksolotlon alportis Alexander von Humboldt al Eŭropo en 1804 kiel ekzotaĵon por la Pariza Naturhistoria Muzeo.
La aksolotlo (en formo axolotl) venas el la nahuatla lingvo. Oni ligas la nomon al ŝolotlo, hundoforma dio de la morto kaj la renaskiĝo. Laŭ la azteka mitologio, la unuajn homojn la Dioj murdis kaj la rekreado de la homoj okazis el homa osto, alportita de Ŝolotlo. Ĝia originala signifo estas akva hundo (atl=akvo, xolotl=hundo).
En la naturo, vivantaj aksolotloj estas plej ofte grizaj kun nigraj makuloj, sed venditaj ili estas en multaj diversaj koloroj (albina, ora, nigra ktp.). La besto konservas siajn brankojn de la larva stadio kaj sian larvan formon eĉ en plenkreska seksmatura formo (neotenio). Tio estas ke ne ili ne bezonas metamorfozon por povi reproduktiĝi, eĉ en natura medio.[1] Se aksolotlo loĝas en loko kie akvo aŭ oksigeno en akvo mankas, la brankoj poiome maldisvolviĝas kaj la besto pli uzas siajn pulmon. La plenkreskaj bestoj povas longi eĉ 30 cm kaj vivi eĉ ĝis 25 jaroj.
Ili havas fortan, flanke platigitan voston. Sur la flankoj, la ripaj sulkoj estas karakterizaj. La kapo estas plata, larĝa, la buŝo situas sube. La korpomembroj estas mallongaj, sed fortaj. La maskloj havas konveksiĝantan kloakon, la femalo platan.
La ennaturaj aksolotloj nutras sin kiel ĉasantoj je krustacoj, aliaj akvaj senvertebruloj (ekz. insektaj larvoj), etaj fiŝoj kaj frajo, idoj de amfibioj aŭ la propra specio.
En natura medio, aksolotloj aktivas nokte kaj ŝatas oksigenriĉajn akvojn. La aksolotlo estas endanĝerigita specio. Oni kalkulis, ke retas inter 700 kaj 1200 individuoj en kanaloj de Xochimilco, Chalco-lago, sude de Meksikurbo. Antaŭ Eŭropa koloniado, ili abundis en lago de Meksikurbo. La kresko de la urbo malhelpis aksoltolojn: Ekde 1607, nova sistemo de kanaloj malgrandigis ilian vivlokojn, kaj la akvo iĝis pli kaj pli malpura. En la jaroj 1970 kaj 1980, homoj enkondukis predantajn fiŝojn, kiuj manĝis aksolotlojn dum ili antaŭe ne havis naturajn predantojn.[1]
Aksolotloj bezonas relative grandan akvarion (ekz. 100x40x40 por tri plenkreskaj bestoj), puran akvon. Oni devas uzi akvofiltrilon kaj ŝanĝi la tutan akvon ĉiun duonjaron. Oni devas parte ŝanĝi aprton de la akvo kun manĝaĵaj restaĵoj, ekskrementoj. La besto toleras pH-valorojn de 6,5 ĝis 8,5. La ideala akvotemperaturo estas 18-20 °C.
Ĉar la bestoj ŝatas serĉfosi la gundon, tiel oni povas planti fortradikajn plantojn, kiuj ne bezonas multe da lumo. Oni dveas elakvigi la bestojn prefere per mano, se necesas.
La plej konvena arterio estas abunda je akvoplantoj, enhavas min. 40-50 litrojn da akvo. Ĉar la aksolotlo evitas la lumon, ne necesas lumigi la akvarion aŭ nur per malforta lumigilo. Gravas la akvofiltrado kaj estas proponata la monata parta akvoŝanĝo.
Oni devas eviti la miksadon kun aligrandaj specioj (maks. 10 cm grandodiferenco), kun fiŝoj, sed eblas aldoni furaĝfiŝojn.
En kaptiteco, la bestoj vivas 12-20 jarojn.
Oni povas nutri ilin per tervermoj, tubifekso, etaj fisoj, helikoj, etaj krustacoj, larvoj sed eĉ per bovokoro kaj bovohepato, kokoviando ĉiujn 2-3-ajn tagojn. La aksolotloj reagas plej verŝaje nur je la moviĝantaj nutraĵoj, tiel oni devas atenti je la daŭra forigo de la restaĵo. Se la besto hazarde kaptas onian fingron, oni ne devas ektimi, sed devas atendi ĝis la besto malkovras "sian eraron", oni ne vundu la beston per la ungo.
Oni devas doni ĉiam varian menuon por la dorlotbestoj, ĉar la nekonvena, olea, grasa nutro povas kaŭzi problemojn. Oni devas aparte lokigi la vundiĝintajn bestojn (je vosto, kruroj, branko) en malvarmegan akvon. La malalta temperaturo malrapidigas la disvastiĝion de la infektoj. Oni povas uzi ankaŭ 10-minutan tage 1-2-foje (2-3 kulero da kuireja salo po akvolitro), kio povas helpi okaze de bakteriaj kaj fungaj infektadoj. Oni devas ĉiam tre atenti je pureco de la akvo. Oni evitu la superfluan streson je la bestoj (tro forta akvofluo, tro varma akvo, retkaptado).
La aksolotloj atingas la seksan maturecon en aĝo de 15 monatoj. Ili pariĝo okazas inter novembro kaj junio (en la naturo en februaro). La masklo ellasas karakterizajn feromonojn, poste demetas surgrunde la spermujon (spermatoforo), kiun la femalo ensuĉas per sia kloako. Kelkajn horojn poste, la femalo demetas sur la akvoplantojn 350-700 ovojn, el kiuj eloviĝas la larvoj en 10-12 tagoj. Sur la larvoj aperas la antaŭaj membroj en aĝo de 20-25 tagoj; en 30-36-taga aĝo la postaj membroj.
Aksolotloj havas la kapablon rekreskigi membrojn, organojn kaj eĉ parton de la cerbo kaj koro. La rekreskigitaj membroj estas plene identaj al la perdita parto kaj ili havas plenan funkcian kapablon. Tial ili estas bredataj por sciencaj esploroj pri embriologio.
La aksolotlojn „fiŝkaptis” la mezamerikaj praloĝantoj kaj manĝis ĝin kiel delikataĵon. La aztekoj traktis ĝin kiel sanktan beston kaj estis ofertitaj kiel festa manĝaĵo.
La (meksika) aksolotlo (Ambystoma mexicanum) estas specio el klaso amfibioj (Amphibia), ordo vostaj amfibioj (Caudata), familio kverdentaj salamandroj (Ambystomatidae).
La unuan aksolotlon alportis Alexander von Humboldt al Eŭropo en 1804 kiel ekzotaĵon por la Pariza Naturhistoria Muzeo.
El ajolote (del náhuatl āxōlōtl [aːˈʃoːloːtɬ] «ā» -atl- ‘agua’, «xōlōtl» ‘extraño, monstruo’: "monstruo de agua") (Ambystoma mexicanum), es una especie de anfibio caudado ambistomátido del género Ambystoma relacionado con la salamandra tigre.[3][4] Fue descrito originalmente por George Kearsley Shaw y Frederick Polydore Nodder. Es endémico del sistema[5] lacustre de la Cuenca de México y ha tenido una gran influencia en la cultura mexicana. Se encuentra en peligro crítico de extinción por la pérdida de hábitat, introducción de peces exóticos, sobreexplotación, contaminación y su consumo como alimento.[1] Es una especie neoténica, es decir, puede alcanzar la madurez sexual reteniendo sus características larvarias, no completando el proceso de metamorfosis al contrario que la mayoría de anfibios.[6][1]
Los ajolotes se clasifican dentro de la familia de los ambistomátidos. Antiguamente se los denominó Siredom mexicanum, pero en la actualidad pertenecen al género Ambystoma. También en un principio se le confundió como ejemplares larvas de la salamandra tigre (Ambystoma tigrinum) que no habían experimentado la metamorfosis. Sin embargo, hoy se les reconoce como especies distintas.[7]
Un ajolote adulto sexualmente maduro, a la edad de 18 a 27 meses, varía en longitud de 15 a 35 cm, siendo un tamaño cercano a los 23 cm es más común y mayor a 30 cm un tamaño raro. Los ajolotes poseen características típicas de los renacuajos y las salamandras, que incluyen tres pares de branquias externas y una aleta caudal que se extiende desde detrás de la cabeza hasta la cloaca.[8][9] Las branquias externas generalmente se pierden cuando las especies de salamandras maduran hasta la edad adulta, aunque el ajolote puede mantener esta característica (branquias externas);[10] esto se debe a la evolución neotenica, en dónde los ajolotes están mucho más adaptados al agua que otras especies de salamandras.[11][7][3]
Las cabezas de los ajolotes son anchas y sus ojos no tienen párpados. Sus extremidades están subdesarrolladas y poseen dedos largos y delgados. Los machos se identifican por sus cloacas hinchadas, mientras que las hembras se destacan por sus cuerpos más anchos. Tres pares de tallos branquiales externos se originan detrás de sus cabezas cuya utilidad es mover el agua oxigenada. Las ramas branquiales externas están revestidas con filamentos para aumentar el área de superficie para el intercambio de gases.[10]
Los ajolotes tienen dientes vestigiales apenas visibles. El principal método de alimentación es por succión, durante las hendiduras branquiales se cierran. Las branquias externas se usan para la respiración, aunque también las usan para el bombeo bucal, que consiste en tragar aire de la superficie para proporcionar oxígeno a los pulmones.[10]
Los ajolotes tienen cuatro genes de pigmentación; cuando mutan crean diferentes variantes de color. Los ajolotes salvajes son normalmente de color marrón con un matiz verde oliva y manchas doradas. Los cinco colores de ajolotes más comunes derivados de una mutación son los siguientes:[12]
Además, existe una amplia variabilidad individual en el tamaño, la frecuencia y la intensidad de las manchas doradas. Existen ejemplares con coloración modificada artificialmente como el GFP.[12]
Debido a que los criadores de mascotas con frecuencia cruzan las variantes de color, los ejemplares mutantes homocigotos dobles son comunes en el comercio de mascotas, especialmente los ajolotes blancos/rosados con ojos rosados que son mutantes homocigotos dobles, que mantienen tanto el rasgo albino como el rasgo leucístico.[13] Los ajolotes también tienen una capacidad limitada para alterar su color para proporcionar un mejor camuflaje al cambiar el tamaño relativo y el grosor de sus melanóforos.[14]
La característica del ajolote que más llama la atención es su capacidad regenerativa; el ajolote no cicatriza y es capaz de regenerar extremidades perdidas enteras en un período de meses, y en ciertos casos, estructuras más vitales, como la cola, miembros, sistema nervioso central y tejidos del ojo y el corazón.[15] Incluso pueden restaurar partes menos vitales de sus cerebros. También pueden aceptar fácilmente trasplantes de otros individuos, incluidos ojos y partes del cerebro, restaurando estos órganos externos a su funcionalidad completa. En algunos casos, se sabe que los ajolotes aparte de regenerar una extremidad dañada, pueden generar una adicional, esto los hace atractivos para los dueños de mascotas como una novedad.
Los individuos que han pasado una metamorfosis por una situación de estrés, tienen una capacidad de regeneración muy disminuida. El ajolote se utiliza como modelo para el desarrollo de las extremidades en los vertebrados.[16] Hay tres requisitos básicos para la regeneración de la extremidad. El epitelio de la herida, la señalización nerviosa y la presencia de células de los diferentes ejes de las extremidades. Las células forman rápidamente una epidermis para cubrir el sitio de la herida. En los días siguientes, las células de la epidermis de la herida se dividen y crecen rápidamente formando un blastema, lo que significa que la herida está lista para sanar y sufrir un patrón para formar la nueva extremidad.
Se cree que durante la generación de extremidades, los ajolotes tienen un sistema diferente para regular su nivel de macrófagos internos y suprimir la inflamación, ya que la cicatrización impide la curación y la regeneración adecuadas.[17] Sin embargo, esta creencia ha sido cuestionada por otros estudios.[18]
Su dieta es muy variada y en vida silvestre incluye pequeños peces, alevines y acociles. En cautiverio, se les alimenta comúnmente con gusanos tubifex, lombrices de tierra, tenebrios, gusanos y pequeños trozos de carne cruda de pavo, pollo o res.
El ajolote es nativo del Valle de México, más concretamente del sistema de canales de Xochimilco, en la Ciudad de México; anteriormente de que sus poblaciones se vieran fuertemente disminuidas el ajolote se distribuía habitaba todo el complejo lagunar del valle, incluyendo los lagos de Texcoco y Chalco, también se encuentran distribuidos por Tlaxcala, en el municipio de el Carmen Tequexquitla. El lago Chalco ya no existe, debido a que fue drenado como medida de control de inundaciones, y el lago Xochimilco sigue siendo un remanente de lo que era antes, existiendo principalmente como canales. La temperatura del agua en Xochimilco rara vez sube por encima de los 20 °C, aunque puede caer a 6–7 °C en el invierno, y tal vez más bajo.[19]
Las encuestas realizadas en 1998, 2003 y 2008 encontraron 6000, 1000 y 100 ajolotes por kilómetro cuadrado en su hábitat del lago Xochimilco, respectivamente.[20] Sin embargo, una búsqueda de cuatro meses en 2013 no encontró individuos sobrevivientes en la naturaleza. Apenas un mes después, dos individuos salvajes fueron avistados en una red de canales que parten de Xochimilco.[21]
Su hábitat son lagos o canales de aguas poco profundas con mucha vegetación acuática. Es una especie completamente acuática.[22]
El ajolote se encuentra en la categoría de peligro crítico de extinción respecto a su estado de conservación actual según la lista roja de la UICN. Sus poblaciones en libertad son muy pequeñas, y la principal causa de su reducción en años recientes es la grave degradación que ha sufrido su hábitat natural, principalmente a través de la contaminación de las aguas, pero también por la introducción de especies de peces que compiten o depredan al ajolote. Otras causas de su grave estado de conservación incluyen la sobreexplotación y captura como alimento, por sus supuestos usos medicinales (no constatados) y para el comercio de mascotas, y la quitridiomicosis[1] ligada a reducciones de las poblaciones de anfibios a nivel mundial.
Las acciones de conservación se centran en la mejora del lago de Xochimilco, por un lado a través de la educación para la conservación del medio y por otro a través de incentivar el turismo ecológico y la puesta en marcha de trabajos de restauración del hábitat y la biorremediación.[1]
Además, hay varias colonias de ajolotes mantenidas en cautiverio en todo el mundo, ya que la especie es utilizada en la investigación biomédica y fisiológica, así como en el comercio de mascotas. Algunas de estas colonias, como la mantenida en el Centro de Investigaciones Biológicas y Acuícolas Cuemanco (CIBAC), de la Universidad Autónoma Metropolitana, tienen entre sus objetivos conservar la diversidad genética de la especie. Sin embargo, de momento la reintroducción no se recomienda, ya que primero hay que mitigar las amenazas en su medio natural, y las enfermedades y los riesgos genéticos de las poblaciones silvestres y cautivas deben ser evaluadas.[1]
Parte de las poblaciones de ajolote mexicano se encuentran protegidas dentro del Parque Ecológico de Xochimilco, que dentro de su plan de rescate incluye un proyecto para la conservación del ajolote. De manera complementaria, por iniciativa del Darwin Initiative Project del gobierno del Reino Unido, y con base en talleres técnicos en los que participaron diversos sectores de la sociedad, se elaboró un Plan de Acción Nacional para el Manejo y la Conservación del Ajolote en Xochimilco.
Existen varios proyectos de conservación del ajolote, de los que se incluyen los siguientes:
En 2018, se publicó la larga secuencia de 32 000 000 000 (treinta y dos mil millones) de pares de bases de ADN del genoma del ajolote, convirtiéndose, hasta entonces, el animal con el genoma más grande completado. En el estudio se reveló vías genéticas específicas de especie que pueden ser responsables de la regeneración de las extremidades. Aunque el genoma del ajolote es unas 10 veces más grande que el genoma humano, codifica un número similar de proteínas, a saber, 23, 251 (el genoma humano codifica unas 20, 000 proteínas). La diferencia de tamaño se explica principalmente por una gran fracción de secuencias repetitivas, pero dichos elementos repetidos también contribuyen a aumentar el tamaño medio de los intrones (22.759 pb), que son 13, 16 y 25 veces mayores que los observados en humanos (1.750 pb), ratones (1.469 pb). ) y la rana tibetana (906 pb), respectivamente.[25]
El mantenimiento en cautiverio del ajolote, generalmente, se hace en acuarios y requiere condiciones agua, pH, filtración, temperatura, luz y alimentación que satisfagan sus necesidades al emular las que se encuentran en su medio natural. Dado que el ajolote está protegido por la NOM-059-SEMARNAT-2010[26] en México, se deben tramitar permisos para mantener a esta especie como mascota.[27]
Se enviaron de la Ciudad de México al Jardin des Plantes de París, en 1863, seis ajolotes incluyendo un espécimen leucístico. No consciente de la neotenia de esta especie, Auguste Duméril se sorprendió cuando, en lugar de los ajolotes, encontró en el vivero una especie "nueva", similar a las salamandras del género Ambystoma. Este descubrimiento fue el punto de inicio de la investigación sobre la neotenia. No se sabe a ciencia cierta si en el cargamento no se incluyeron especímenes de Ambystoma velasci.[cita requerida]
Vilem Laufberger, en Alemania, utilizó inyecciones de hormona tiroidea para inducir a un ajolote a desarrollarse como una salamandra terrestre. El experimento fue realizado también por el inglés Julian Huxley, que no conocía los resultados de Laufberger, utilizando tiroides molidas. Desde entonces, los experimentos se llevan a cabo con inyecciones de yodo u hormonas tiroideas para inducir la metamorfosis.
Hoy en día, el ajolote aún se utiliza en la investigación como un organismo modelo y se cría en grandes números en cautiverio. Son particularmente fáciles de reproducir, a diferencia de otras salamandras de la familia, que casi nunca se mantienen en cautiverio debido a las necesidades que implica su vida terrestre. Una característica atractiva de los ajolotes para la investigación es el gran tamaño y facilidad de manipulación de los embriones, que permiten ver el desarrollo completo de un vertebrado en el huevo.
Los ajolotes se utilizan en estudios sobre defectos cardíacos debido a la presencia de un gen mutante que causa falla cardíaca en los embriones. Ya que los embriones sobreviven casi a término a pesar de la carencia de la función del corazón, el defecto se puede observar con facilidad. El ajolote también se considera un modelo animal ideal para el estudio del cierre del tubo neural, esto debido a las similitudes en la formación del tubo y placa neural entre humanos y ajolotes, en los que, a diferencia de las ranas, no se encuentran escondidos debajo de una capa de epitelio.[28] También hay mutaciones que afectan otros órganos, algunas bien caracterizadas y otras no tanto.[29] La genética de las variaciones de color en los ajolotes también ha sido objetivo de estudio.[30]
El ajolote ha estado en la vida de los mexicanos desde la época de los aztecas. Según la mitología azteca, el ajolote (del náhuatl: atl ‘agua’ y xolotl ‘monstruo’; monstruo acuático), está relacionado al dios Xólotl, hermano de Quetzalcóatl. Xólotl se encuentra asociado a la idea del movimiento y de la vida, de acuerdo con la leyenda del Quinto Sol.[cita requerida]
Por otra parte, Fray Bernardino de Sahagún recoge la leyenda en la que Xólotl rehusaba la muerte, tratando de esconderse en las milpas y convirtiéndose en una planta de maíz de dos cañas o ajolote (xolotl). Sin embargo, fue descubierto por los demás dioses y continuó su huida, ahora, tomando la forma de una penca doble o mexolote (de metl, maguey y xolotl). Finalmente, en su última huida, se introdujo al agua, donde se transformó en un anfibio llamado axolotl (ajolote), que fue su última metamorfosis. Así Xólotl, el dios que le tiene miedo a la muerte y que no pudo escapar de ella, pasó a la historia por sus poderes de transformación.[31]
La historia del axolote se remonta a los aztecas, pues está documentado en varios códices, como en el Florentino. En la literatura científica apareció en 1615 en un libro de historia natural, y más tarde se hicieron numerosas publicaciones sobre este animal, hasta que doscientos años después recibió un nombre científico.[cita requerida]
Por otro lado Alexander von Humboldt, impresionado por este animal, tomó dos ejemplares de México y los llevó a París para que Georges Cuvier los estudiara. Fiel a la lógica de la anatomía comparada, él lo clasificó como un perennibranquio.[cita requerida] De aquí en adelante solo hay registros en 1863: durante la intervención francesa, se enviaron varios ajolotes a París, donde se reprodujeron y sus crías sufrieron lo que a los estudiosos franceses pareció una extraña metamorfosis.[cita requerida]
Esta especie ha estado muy presente en la cultura mexicana desde los mexicas hasta el presente, pues el ajolote fue alimento y se ha utilizado en medicina tradicional para aliviar enfermedades, aunque los efectos del tratamiento no están demostrados científicamente.
Debido a su utilidad como especie modelo en el laboratorio y su popularidad como mascota, desde 1989 se establecieron granjas de reproducción a nivel internacional en Canadá, Países Bajos, Japón, Corea del Sur, Estados Unidos, Suecia y el Reino Unido. Estas también existen en la Ciudad de México, para proveer al mercado nacional e internacional.[27]
.jpg)
.jpg)
_2.jpg)
.jpg)
_2.jpg)
|número-autores= (ayuda) El ajolote (del náhuatl āxōlōtl [aːˈʃoːloːtɬ] «ā» -atl- ‘agua’, «xōlōtl» ‘extraño, monstruo’: "monstruo de agua") (Ambystoma mexicanum), es una especie de anfibio caudado ambistomátido del género Ambystoma relacionado con la salamandra tigre. Fue descrito originalmente por George Kearsley Shaw y Frederick Polydore Nodder. Es endémico del sistema lacustre de la Cuenca de México y ha tenido una gran influencia en la cultura mexicana. Se encuentra en peligro crítico de extinción por la pérdida de hábitat, introducción de peces exóticos, sobreexplotación, contaminación y su consumo como alimento. Es una especie neoténica, es decir, puede alcanzar la madurez sexual reteniendo sus características larvarias, no completando el proceso de metamorfosis al contrario que la mayoría de anfibios.
Mehhiko tömpsuu ehk aksolotl (Ambystoma mexicanum) on kahepaikne tömpsuu perekonnas.
Ta on on vee-eluviisiga ning esineb looduses ainult vastsena. Ta jõuab suguküpsuseni, säilitades vastse kuju ja tegemata läbi kahepaiksetele iseloomulikku moonet.
Sõna "aksolotl" tuleb nahua sõnast āxōlōtl [aː'ʃoːloːt͡ɬ], mis on tuletatud sõnad sõnast atl 'vesi' ja nimest Xolotl (üks asteekide jumal) ja tähendab umbes veekoletis'.
Alexander von Humboldt tõi augustis 1804 esimesena aksolotleid Euroopasse; neid näidati Pariisi loodusmuuseumis eksootiliste kurioosumitena.
Suguküpsed aksolotlid on laia kehaehitusega. Nende absoluutne kehapikkus on 23–28 cm, harva üle 30 cm (on teateid üksikutest üle 40 cm pikkadest isenditest). Neil on jõuline, lamedate külgedega aersaba ning liitunud uimed, mis ulatuvad kaugele ette. Külgedel on roidevaod selgelt väljendunud. Jäsemed on päris lühikesed, aga jõulised. Lameda laia pea küljes on kummalgi pool kolm lõpuseharu ning nende taga kõhrhammastega lõpusepilud. Suu on alaseisune, ninamik on ümar ning väikesed laugudega silmad asetsevad teineteisest kaugel.
Sugusid saab peale vaadares eristada kloaagipiirkonna järgi: täiskasvanud isastel on see pisut ettepoole võlvunud, emastel lamedam.
Tavaline värvus on looduses tumehall või pruun, sooneline, kõhupoolel mõnevõrra heledam. Akvaristikas on aretatud palju värvusevariante, sealhulgas leutsistlikke ja albinootilisi. Seejuures ristati neid osalt teiste tömpsuulastega, sealhulgas tiiger-tömpsuuga.[1]
Aksolotlite keskmine eluiga soodsates tingimustes on kuni 20 aastat.[2]
Aksolotlid on endeemid Xochimilco järves ja Chalco järves, mis asuvad Mehhiko pealinnas Méxicos vulkaanilises nõos. Need järved on jäänuk suurest veekogude süsteemist, millest tänapäevaks on osalt alles ainult kanalid. Suuremast osast algsest levilast, näiteks kunagisest Texcoco järvest ja Zumpango järvest, on liik kadunud.
Aksolotlid on öise eluviisiga,[3] eelistavad jahedat hapnikurikast magevett ja hoiduvad veekogu põhja.
Aastal 2013 leiti, et Xochimilcos elab 0,3 aksolotli ruutkilomeetri kohta.[4]
Pikemalt artiklis Neoteenia
Üks eripära, mis on aksolotlil ühine näiteks prooteuse ehk koopaolmiga ning mõnede teiste obligaatselt pedomorfsete kahepaiksetega, on see, et nad ei saa kunagi päriselt täiskasvanuks, vaid elavad kogu elu lõpustega hingavate vastsete staadiumis. Nad kasvavad paljude teiste kahepaiksete kombel vastsena, kuid moonet neil looduses ei toimu. Põhjuseks on kaasasündinud kilpnäärmedefekt: moondeks vajalikke hormoone ei saa eritada ning ka joodi on nende elupaiga vees liiga vähe. Kui neile kilpnäärmehormooni türoksiini kunstlikult juurde anda, toimub moone maismaaeluviisiga kopsudega hingavateks tömpsuulasteks sarnaselt nende lähisugulaste tiiger-tömpsuudega.
Evolutsiooni seisukohast ei ole moonde ärajäämises mitte midagi patoloogilist, sest veekogud, kus mehhiko tömpsuud elavad, ei kuiva ära, nii et moone ei annaks neile eelist (vrd koopaolmiga).
Leutsistlik aksolotl
Aksolotlidel on võime jäsemeid, siseelundeid, sealhulgas isegi aju ja südame osi, regenereerida.[5] Regeneraat on reeglina täielik ja hästi talitlev.[6] Haava puhul moodustub haavaepiteel, mis ajendab ka selle all oleva koe parnemist. Mõne päeva pärast tekib kaotsiläinud kehaosade juures regeneratsioonipung, millest see kehaosa kasvab uuesti.[7]
Regeneratsioonivõime tõttu on aksolotl paljutõotav uurimisobjekt.[8] Uuritakse mehhanisme, mis niisugust regeneratsiooni põhjustab, nt ensüümi LOXe. Seni arvati, et haavamise järel arenevad kõigepealt ümbritsevad rakud tagsi eriti muutlikeks, pluripotentseteks tüvirakkudeks ning seejärel tekivad neist kõik uued rakud. Uuemad uurimused näitavad, et jäsemed või siseelundid regenereeruvad rakkudest, mis saavad areneda ainult teatud kindlat tüüpi kudedeks[9] (samalaadset uurimistööd tehakse ripsussidega). Regeneratsioon toimub kindlas ajalises järjekorras.[10] Regeneratsioonivõime geneetiliste põhjuste uurimiseks sekveneeriti aksolotli genoom.[11] Leiti, et erinevalt teistest salamandritest puudub aksolotlil Pax3 ning seda asendab Pax7.[11] Genoomis on 32 miljardit aluspaari (10 korda rohkem kui inimese genoomis) ja see on suurim genoom, mis on seni sekveneeritud.[12]
Mehhiko tömpsuu ehk aksolotl (Ambystoma mexicanum) on kahepaikne tömpsuu perekonnas.
Ta on on vee-eluviisiga ning esineb looduses ainult vastsena. Ta jõuab suguküpsuseni, säilitades vastse kuju ja tegemata läbi kahepaiksetele iseloomulikku moonet.
Sõna "aksolotl" tuleb nahua sõnast āxōlōtl [aː'ʃoːloːt͡ɬ], mis on tuletatud sõnad sõnast atl 'vesi' ja nimest Xolotl (üks asteekide jumal) ja tähendab umbes veekoletis'.
Alexander von Humboldt tõi augustis 1804 esimesena aksolotleid Euroopasse; neid näidati Pariisi loodusmuuseumis eksootiliste kurioosumitena.
Axolota (Ambystoma mexicanum), nahuatletik axolotl, euskaraz uretako mamua, Mexikoko Cochomilco lakuan bizi da. Urodelo mozkote eta sendoa da. 25-30 zentimetro luze da. Buruaren atzean haizemaile ematen duten hiru brankia adar ditu. Gorputzaren hegalak lautuak daude, baita buztana ere, baina azken hori bertilkalki eta goi eta berehaldean azal-tolesdura bi ditu.
Animaliaren ugalketa garaia azarotik ekainera bitartea da. Arrak usain bezeria jariatzen du kloaka-guruinetatik emea erakartzeko. Horren ostean, arrak espermatozoideak jarri eta emeak kloaka-ezpainekin batzen ditu.
Axolota (Ambystoma mexicanum), nahuatletik axolotl, euskaraz uretako mamua, Mexikoko Cochomilco lakuan bizi da. Urodelo mozkote eta sendoa da. 25-30 zentimetro luze da. Buruaren atzean haizemaile ematen duten hiru brankia adar ditu. Gorputzaren hegalak lautuak daude, baita buztana ere, baina azken hori bertilkalki eta goi eta berehaldean azal-tolesdura bi ditu.
Aksolotli (Ambystoma mexicanum) on äärimmäisen uhanalainen meksikolainen salamanterieläinlaji. Aksolotli on tunnettu esimerkki neoteniasta eli vajaasta yksilönkehityksestä: niiden ulkoinen kehitys pysähtyy yleensä toukkavaiheeseen, eli ne jäävät pensasmaisilla kiduksilla hengittäviksi vesieläimiksi. Ne saavuttavat kuitenkin sukukypsyyden ja lisääntyvät tässä vaiheessa.
Tietyissä olosuhteissa aksolotlit saattavat myös käydä läpi muodonvaihdoksen ja kehittyä aikuisenkaltaisiksi, keuhkoilla hengittäviksi salamanterieläimiksi, jolloin niiden kidukset surkastuvat ja ne nousevat elämään maalle. Samalla ne muuttuvat hämäräaktiivisiksi ja niiden ulkonäkökin muuttuu. Aksolotlien yksilönkehitykseen voidaan vaikuttaa keinotekoisesti hormonikäsittelyllä, jolloin ne kehittyvät aikuisvaiheeseen.
Aksolotli esiintyi luonnonvaraisena vain Xochimilco- ja Chalcojärvissä Keski-Meksikossa, ja näistäkin Chalcojärvi on käytännössä hävinnyt ja luonnonvarainen populaatio on vaarantunut Méxicon kaupungin kasvamisen myötä.[2]
Aksolotleja myydään lemmikkieläimiksi joissakin akvaarioliikkeissä.
Aksolotli (Ambystoma mexicanum) on äärimmäisen uhanalainen meksikolainen salamanterieläinlaji. Aksolotli on tunnettu esimerkki neoteniasta eli vajaasta yksilönkehityksestä: niiden ulkoinen kehitys pysähtyy yleensä toukkavaiheeseen, eli ne jäävät pensasmaisilla kiduksilla hengittäviksi vesieläimiksi. Ne saavuttavat kuitenkin sukukypsyyden ja lisääntyvät tässä vaiheessa.
Tietyissä olosuhteissa aksolotlit saattavat myös käydä läpi muodonvaihdoksen ja kehittyä aikuisenkaltaisiksi, keuhkoilla hengittäviksi salamanterieläimiksi, jolloin niiden kidukset surkastuvat ja ne nousevat elämään maalle. Samalla ne muuttuvat hämäräaktiivisiksi ja niiden ulkonäkökin muuttuu. Aksolotlien yksilönkehitykseen voidaan vaikuttaa keinotekoisesti hormonikäsittelyllä, jolloin ne kehittyvät aikuisvaiheeseen.
Aksolotli esiintyi luonnonvaraisena vain Xochimilco- ja Chalcojärvissä Keski-Meksikossa, ja näistäkin Chalcojärvi on käytännössä hävinnyt ja luonnonvarainen populaatio on vaarantunut Méxicon kaupungin kasvamisen myötä.
Aksolotleja myydään lemmikkieläimiksi joissakin akvaarioliikkeissä.
Ambystoma mexicanum
L’Axolotl, Ambystoma mexicanum, est une espèce de salamandre néoténique faisant partie de l'ordre des urodèles et de la famille des Ambystomatidae[1].
Il fait partie des animaux ayant la capacité de passer toute leur vie à l'état larvaire sans jamais se métamorphoser en adulte (on parle de néoténie), et donc de se reproduire à l'état larvaire (pédogenèse). Il est de ce fait très étudié. Pendant longtemps, on l'a confondu avec Ambystoma tigrinum (ou salamandre tigrée) dont on pensait qu'il s'agissait de la forme adulte. La salamandre tigrée n'est qu'occasionnellement néoténique, alors que l'axolotl l'est généralement dans la nature.
Une autre des particularités qui ont fait la célébrité de l'axolotl est sa capacité à régénérer des organes endommagés ou détruits. L'axolotl est non seulement capable de reconstituer par exemple un œil manquant, mais il peut aussi recréer certaines parties de son cerveau si elles ont été détruites[2],[3]. Sa tolérance aux greffes est également exceptionnelle.
Des études effectuées en 1998, 2000 et 2008 ont recensé 6 000, 1 000 puis 100 axolotls par kilomètre carré dans son habitat du lac de Xochimilco[4] ; pour cette raison, l’Union internationale pour la conservation de la nature a classé l’Axolotl en danger critique d’extinction en 2006.
Son génome est séquencé en 2017. Avec 32 Gb (Giga-bases), il est dix fois plus grand que le génome humain, en raison de l’étendue des régions non codantes, notamment des séquences répétées probablement en lien avec sa capacité de régénération[5].
Le terme axolotl provient du nahuatl et signifie littéralement « monstre d'eau » ; il se compose de « atl » signifiant eau et de « xolo » pour monstre[6], « -tl » étant l'article postposé. En espagnol mexicain il a donné le nahuatlisme ajolote qui signifie les lacs d'altitude[6].
Cette espèce est endémique des environs de Xochimilco dans le District fédéral au Mexique[1].
Vivant à l'origine dans les lacs Xochimilco et Chalco du centre du Mexique se trouvant à 2 000 mètres d'altitude, ils habitent aussi dans des « axalapascos » (des cratères volcaniques remplis d'eau, généralement dénommés maar). Les eaux de ces lacs ont une température avoisinant au maximum les 20 °C. En hiver, celle-ci chute entre 6 et 7 °C, ou peut-être même moins.
L'axolotl est un animal nocturne qui semble avoir un pic d'activité au lever et au coucher du soleil. À la fin de sa croissance, vers l'âge de 18 ou 24 mois, l'axolotl mesure entre 15 et 33 cm, la taille moyenne se situant aux alentours de 25 cm. Les spécimens atteignant plus de 30 cm ne sont observés que rarement. En aquarium, on trouve la plupart du temps des individus mesurant dans les 20 cm. On note la présence de sillons costaux chez la larve et l'adulte.
À l'état larvaire, ils possèdent des yeux sans paupières et des branchies à la forme très particulière de fougères, réparties habituellement en deux groupes de 3 houppes branchiales, de part et d'autre de la tête. Celles-ci ne sont pas internalisées (comme elles le sont chez les poissons ou têtards). L'axolotl possède également des poumons et peut se servir de sa peau pour respirer. Il possède 4 doigts aux pattes avant et 5 aux pattes arrière.
Ces animaux peuvent présenter des variations génétiques de pigmentation. Les principales formes rencontrées sont :
La forme sauvage est normalement sombre (présence de mélanine dans la peau) et va du noir à différentes variantes de gris en passant par des bruns et couleurs « bronze », mais il existe aussi une forme dépigmentée (pas de mélanine sur la peau, mais les yeux sont noirs, particularité appelée leucisme) et qui provient de grottes et lacs souterrains du Mexique. Plus rarement, d'autres anomalies de pigmentation de la peau peuvent apparaître chez certains individus, comme l'axanthisme (absence de pigment jaune)[7].
La forme albinos (absence totale de mélanine) n'existe qu'en captivité. Variété domestique, elle est couramment utilisée dans les laboratoires et les magasins animaliers. Elle fut créée par un laboratoire américain dans les années 1950 grâce au croisement avec une salamandre tigre albinos. En principe, aucun des axolotls vendus actuellement dans le commerce n'est capturé dans le milieu naturel, cette pratique étant interdite. La plupart descendent de spécimens utilisés pour la recherche, même ceux disponibles dans les animaleries.
Les axolotls sont très proches des salamandres tigrées, leurs formes adultes comportent de nombreuses similitudes, étayant un peu plus la théorie selon laquelle les axolotls seraient issus d'une ramification de cette espèce.
Il existe des axolotls de différentes couleurs en captivité : le gris, les nuances de brun, leucistique (blanc avec des yeux noirs), l'albinos d'or, l'albinos blanc, aussi bien que d'autres variétés, comme le mélanoïde (un animal presque noir). L'axolotl commun, « le type sauvage », peut être presque noir, chocolat, ou même dans des couleurs crème.
Il existe des axolotls leucistiques avec des taches noires, appelés « Arlequin[8] ». Il arrive parfois qu'il y ait deux embryons dans un même œuf. Ces deux embryons vont alors fusionner en un seul, et s'ils sont de couleurs différentes, le phénomène sera visible : l'axolotl sera, par exemple, mi-rose mi-brun. On l'appellera alors axolotl chimère.
Le terme « néoténie » désigne le fait pour un animal de conserver des caractères normalement juvéniles à l'âge adulte. Dans le cas d'A. mexicanum, il s'agit du maintien des branchies à l'âge adulte, branchies qui disparaissent normalement chez les autres urodèles. Ce maintien découle d'une activité plus faible de sa glande thyroïdienne. Cette adaptation serait une conséquence du climat mexicain d'altitude, le froid défavorisant la forme terrestre qui y est plus exposée.
Un animal exposé artificiellement à l'hormone thyroïdienne va se transformer, perdre ses branchies et acquérir des poumons fonctionnels, ainsi qu'un mode de vie terrestre.
La métamorphose de la larve axolotl en adulte se traduit par l'atrophie de ses branchies, le développement de ses poumons (petits à l'état larvaire), et par une série de transformations de son corps lui permettant de quitter son milieu exclusivement aquatique. Cette métamorphose est très rare dans des conditions naturelles. Elle est parfois provoquée par une baisse radicale du niveau des eaux accompagnée d'un réchauffement important.
En captivité, si l'on déplace un axolotl vivant dans un milieu purement aquatique vers un vivarium dans lequel on réduit progressivement le niveau de l'eau, l'animal menacé d'assèchement cesse d'utiliser ses branchies et privilégie ses poumons.[réf. nécessaire] Ainsi, en plusieurs semaines, il se métamorphose petit à petit en adulte.
De façon artificielle, une stimulation chimique de la thyroïde peut déclencher cette transformation, en injectant de l'iode ou une hormone de type thyroxine.
La perte de la capacité à produire eux-mêmes les hormones nécessaires à cette transformation résulte du caractère néoténique de cet animal. De plus, ce changement réduit considérablement l'espérance de vie de l'axolotl, si tant est qu'il y survive. Un axolotl au stade néoténique peut vivre de 10 à 15 ans (mais un individu observé à Paris aurait vécu jusqu'à l'âge de 25 ans). Un individu métamorphosé, lui, ne dépassera guère l'âge de 5 ans.
La maturité sexuelle est atteinte à partir d'un an. Elle se remarque par un changement de couleur de l'extrémité des "doigts" (dernière phalange) de l'axolotl. Sur un individu clair, les doigts deviendront noirs, alors que sur un individu foncé, les doigts deviendront blancs. En captivité, c'est une espèce qui se reproduit assez facilement. Les femelles sont généralement plus rondes que les mâles. Une différence au niveau du cloaque est également observable : celui du mâle est plus gonflé. Dans la nature, les axolotls se reproduisent entre mars et juin. La femelle peut pondre entre 100 et 1 500 œufs, la moyenne étant aux alentours de 300 œufs. L'éclosion a lieu environ 14 jours après la ponte. Les larves d'axolotl sont cannibales dès leur éclosion et doivent être séparées par taille[9][source insuffisante]. L'alimentation devra ensuite être effectuée à l'aide d'une micro-pipette.
Œufs.
Jeunes tout juste éclos.
Les axolotls sont carnivores. « Dans son habitat naturel, l’Axolotl sauvage a une alimentation variée, composée de petits poissons, d’alevins, de larves, d'insectes, de têtards, de vers, de crevettes et d’autres petits crustacés d’eau douce. »[10]
Ils possèdent une denture plutôt rudimentaire, pour saisir plutôt que mordre ou déchirer. Ils avalent leurs proies.
À partir des élevages scientifiques se sont développés des élevages ludiques. L'axolotl est devenu un animal relativement répandu dans les animaleries consacrées aux batraciens et est fréquemment élevé par les amateurs, souvent dans ses formes d'élevage dépigmentées ou albinos. La variété albinos est d'ailleurs considérée comme domestique.
La cuve de l'aquarium doit offrir la plus grande surface au sol possible, avec une hauteur d'eau d'au moins 30 cm[11].
L'axolotl vit à des températures comprises entre 14 et 20 °C, idéalement à 17–18 °C. Les températures inférieures ralentissent son métabolisme (on peut ainsi traiter différentes maladies, aux environs de 10 °C). Un bon système de refroidissement est recommandé pour éviter des températures trop élevées, qui entraineraient du stress et un trop gros appétit chez l'animal.
L'eau qui leur est appropriée est l'eau du robinet, la plus calcaire possible, ils aiment les eaux dures. Aussi, ils ne supportent pas les conditionneurs d'eau et bactéries de démarrage. Les filtres pour aquarium peuvent être utilisés (tels qu'un power filter ou un filtre immergé associé à une pompe à air). Toutefois, le courant ainsi produit doit être réduit au minimum afin de ne pas stresser l'animal.
Le renouvellement de l'eau doit idéalement être fait chaque semaine par tranche de 20 %, les débris étant aspirés par le fond. Les petits graviers sont à proscrire car l'animal pourrait les avaler par erreur, se blesser ou même s'asphyxier. Les plantes flottantes par contre sont conseillées pour les juvéniles car elles leur procurent un abri. Pour les adultes, de petites anfractuosités ou cavernes sont idéales. L'éclairage n'est pas nécessaire, l'axolotl étant un animal nocturne.
Les axolotls passeront la plupart de leur temps dans le fond du bassin dont l'aménagement doit être prévu en conséquence. Un animal restant près de la surface est souvent en proie à un malaise (stress ou maladie), et doit donc faire l'objet de beaucoup d'attention.
Le stress chez les axolotls est très présent en captivité. C'est une espèce qui a besoin d'énormément de cachettes (pierres, plantes, etc.), d'une faible intensité lumineuse ainsi que d'un courant quasiment nul pour bien s'épanouir en captivité.
Les poissons peuvent endommager tout ou une partie des branchies des axolotls en tentant de les manger (pendant leur sommeil), ce qui peut conduire à l'apparition d'infections.
Ils peuvent être nourris grâce à des aliments disponibles en animaleries, comme avec des granulés à base de poissons (truite, perche…) mais également des vers de terre, des vers de vase (larves de Chironomes plumosus, bloodworms (en)) et de fausses teignes (Achroia grisella et Galleria mellonella, vers de cire), congelés ou vivants. Le cœur de bœuf peut être recommandé mais, on préfèrera le cœur de poulet. Il n'est pas recommandé du fait que les protéines animales qu'il contient ne sont pas facilement assimilables. Les jeunes larves peuvent également être nourries avec des nauplies (artémies non adultes) jusqu'à ce qu'ils aient suffisamment grandi afin de pouvoir faire des repas plus importants.
Les axolotls localisent leur nourriture par l'odorat et tentent de happer tout repas potentiel. Pour ce faire, ils ingèrent la nourriture dans leur estomac en créant une dépression (ils utilisent la force du vide ainsi créée). C'est pourquoi il est préférable de ne pas faire cohabiter un axolotl avec d'autres animaux (sauf si tous sont adultes) étant donné que tout ce qui se révèle plus petit finira forcément dans son ventre (même les individus de leur propre espèce).
Les axolotls sont susceptibles d'avaler des corps étrangers, et le fond de leur aquarium ne doit pas contenir de gravier (sable fin ou fond nu). Ils peuvent être affectés par des parasites externes communs avec les poissons. Les températures trop hautes et les courants trop forts sont aussi source de problèmes. Les intoxications à l'ammoniac ou aux nitrites sont aussi décrits (mauvaise qualité de l'eau)[12].
Les axolotls sont utilisés pour la recherche et beaucoup sont élevés en captivité. Leur capacité de régénération, similaire à celle que l'on peut rencontrer chez les salamandres, est particulièrement étudiée. Ils sont capables de régénérer des organes entiers en quelques mois. Dans certains cas le cerveau a pu être concerné, mais la régénération alors observée ne concernait que des zones à rôle secondaire.
Ils possèdent aussi une très grande capacité de transplantation, tolérant et assimilant pleinement des organes tels que les yeux ou des zones de cerveau (qui recouvrent par la suite leurs entières capacités). Dans certains cas, ils peuvent restaurer un membre endommagé ou bien en créer un supplémentaire.
Il faut souligner que ceci concerne essentiellement des individus encore au stade larvaire. Une fois la métamorphose effectuée, cette capacité est fortement réduite.
La taille et la robustesse de leurs embryons sont également objets de recherche. De plus, ils sont très faciles à élever comparés à d'autres salamandres de la même famille (qui sont donc très peu élevées en captivité).
Les premiers axolotls importés en Europe au XIXe siècle furent installés au Jardin des Plantes de Paris. Ignorant leur néoténie, le professeur Auguste Duméril, le créateur du vivarium, fut un jour surpris de voir dans le bassin une espèce inconnue ressemblant à une salamandre à la place de l'animal qui s'y trouvait. Cette histoire fit grand bruit et suscita les recherches concernant le phénomène de néoténie.
Vilem Laufberger réalisa en Allemagne une expérience sur les axolotls. Après des injections d'hormones les faisant passer au stade adulte, il les découvrit sous une forme différente laissant penser à une nouvelle espèce de salamandre. Ceci est dû au fait que l'axolotl est un amphibien qui évolue pour atteindre la maturité sexuelle au stade larvaire. L'expérience fut renouvelée par l'Anglais Julian Huxley qui ignorait le travail de Laufberger à ce sujet.
La CITES cite l'axolotl comme espèce vulnérable : la population sauvage s'est amoindrie avec la croissance du Mexique. Les axolotls sont aussi vendus en tant que nourriture sur les marchés mexicains — c'était un produit de base du régime aztèque très apprécié.
L'UICN considère l'espèce comme étant en danger critique d'extinction depuis 2006 et confirmé en 2019[16]. Sa répartition est sévèrement fragmentée, s'étendant sur moins de 10 km2. La qualité de ses habitats et ses effectifs diminue fortement. En 2022, l'espèce reste en danger critique d'extinction et n'est pas officiellement éteinte à l'état sauvage.
Axolotl élevé dans la ménagerie du jardin des plantes de Paris (France).
Axolotl naturalisé.
Illustration naturaliste (1881-1882).
Axolotl élevé en captivité.
Axolotl d'un élevage amateur.
Axolotl d'un élevage amateur.
Ambystoma mexicanum
L’Axolotl, Ambystoma mexicanum, est une espèce de salamandre néoténique faisant partie de l'ordre des urodèles et de la famille des Ambystomatidae.
Il fait partie des animaux ayant la capacité de passer toute leur vie à l'état larvaire sans jamais se métamorphoser en adulte (on parle de néoténie), et donc de se reproduire à l'état larvaire (pédogenèse). Il est de ce fait très étudié. Pendant longtemps, on l'a confondu avec Ambystoma tigrinum (ou salamandre tigrée) dont on pensait qu'il s'agissait de la forme adulte. La salamandre tigrée n'est qu'occasionnellement néoténique, alors que l'axolotl l'est généralement dans la nature.
Une autre des particularités qui ont fait la célébrité de l'axolotl est sa capacité à régénérer des organes endommagés ou détruits. L'axolotl est non seulement capable de reconstituer par exemple un œil manquant, mais il peut aussi recréer certaines parties de son cerveau si elles ont été détruites,. Sa tolérance aux greffes est également exceptionnelle.
Des études effectuées en 1998, 2000 et 2008 ont recensé 6 000, 1 000 puis 100 axolotls par kilomètre carré dans son habitat du lac de Xochimilco ; pour cette raison, l’Union internationale pour la conservation de la nature a classé l’Axolotl en danger critique d’extinction en 2006.
Son génome est séquencé en 2017. Avec 32 Gb (Giga-bases), il est dix fois plus grand que le génome humain, en raison de l’étendue des régions non codantes, notamment des séquences répétées probablement en lien avec sa capacité de régénération.
Salamandar tearc Meicsiceach is ea acsalatal, dúchasach do Loch Xochimilco go hard sna sléibhte. Mílítheach le 3 phéire giolbhach clúmhach, eite mhór timpeall an eireabaill. Póraíonn sé de ghnáth sa bhfoirm shóisearach, agus ní fhágann an t-uisce. Tagann cuid de na hainmhithe fásta amach as an uisce le maireachtáil ar an tír.
O axolote[2] (do náhuatl clásico: āxōlōtl; Ambystoma mexicanum) é unha especie de urodelo, estreitamente relacionada co Ambystoma tigrinum.[3][4] Malia que o axolote é coñecido coloquialmente como "peixe camiñante", non é un peixe, senón un anfibio. A especie é orixinaria de numerosos lagos, como o lago Xochimilco preto da Cidade de México.[5] Os axolotes son infrecuentes entre os anfibios xa que alcanzan a madurez sen pasar por un proceso de metamorfose. No canto de desenvolver pulmóns e vivir en terra, os adultos permanecen na auga e teñen galadas externas.
O axolote (do náhuatl clásico: āxōlōtl; Ambystoma mexicanum) é unha especie de urodelo, estreitamente relacionada co Ambystoma tigrinum. Malia que o axolote é coñecido coloquialmente como "peixe camiñante", non é un peixe, senón un anfibio. A especie é orixinaria de numerosos lagos, como o lago Xochimilco preto da Cidade de México. Os axolotes son infrecuentes entre os anfibios xa que alcanzan a madurez sen pasar por un proceso de metamorfose. No canto de desenvolver pulmóns e vivir en terra, os adultos permanecen na auga e teñen galadas externas.
Aksolotl (Ambystoma mexicanum) vrsta danas ugroženog vodozemca u slatkim vodama Meksika i juž. dijela Sjeverne Amerike.
U Wikimedijinu spremniku nalazi se članak na temu: AksolotlU Wikimedijinu spremniku nalazi se još gradiva na temu: Aksolotl
Wikivrste imaju podatke o: Aksolotlu 
Axolotl (/[unsupported input]ˈæksəlɒtəl/; berasal dari bahasa Nāhuatl āxōlōtl [aː'ʃoːloːt͡ɬ] (tunggal) atau āxōlōmeh [aː'ʃoːloːmeʔ] (jamak) "monster air") atau salamander Meksiko (Ambystoma mexicanum) adalah salamander neotenik yang berhubungan dekat dengan salamander harimau. Larva spesies ini tidak mengalami metamorfosis, sehingga axolotl dewasa tetap bersifat akuatik dan memiliki insang. Spesies ini juga disebut ajolote [ɑːhɒˈlɔte] (juga juga merupakan nama umum untuk jenis-jenis salamander yang berbeda).[1] Axolotl berasal dari berbagai danau, seperti Danau Xochimilco di bawah Ciudad de Mexico.[2] Hewan ini sering digunakan dalam penelitian ilmiah karena mereka mampu meregenerasi hampir seluruh anggota tubuh. Kemampuan ini membuat sebagian orang menganggap axolotl sebagai hewan yang luar biasa.
Pada tahun 2010, axolotl air hampir punah[3] akibat urbanisasi di Ciudad de Mexico dan polusi air. Ikan dari luar Meksiko, seperti tilapia Afrika dan karper Asia, juga memakan axolotl muda dan sumber makanan utamanya.[4] Akibatnya, axolotl saat ini termasuk ke dalam daftar merah spesies yang terancam.[5]
.jpg)
|date= (bantuan) |access-date= membutuhkan |url= (bantuan) |date= (bantuan) 
Informasi terkait dengan Ambystoma mexicanum dari Wikispecies. Definisi kamus axolotl di Wiktionary
Artikel bertopik biologi ini adalah sebuah rintisan. Anda dapat membantu Wikipedia dengan mengembangkannya. Axolotl (/[unsupported input]ˈæksəlɒtəl/; berasal dari bahasa Nāhuatl āxōlōtl [aː'ʃoːloːt͡ɬ] (tunggal) atau āxōlōmeh [aː'ʃoːloːmeʔ] (jamak) "monster air") atau salamander Meksiko (Ambystoma mexicanum) adalah salamander neotenik yang berhubungan dekat dengan salamander harimau. Larva spesies ini tidak mengalami metamorfosis, sehingga axolotl dewasa tetap bersifat akuatik dan memiliki insang. Spesies ini juga disebut ajolote [ɑːhɒˈlɔte] (juga juga merupakan nama umum untuk jenis-jenis salamander yang berbeda). Axolotl berasal dari berbagai danau, seperti Danau Xochimilco di bawah Ciudad de Mexico. Hewan ini sering digunakan dalam penelitian ilmiah karena mereka mampu meregenerasi hampir seluruh anggota tubuh. Kemampuan ini membuat sebagian orang menganggap axolotl sebagai hewan yang luar biasa.
Pada tahun 2010, axolotl air hampir punah akibat urbanisasi di Ciudad de Mexico dan polusi air. Ikan dari luar Meksiko, seperti tilapia Afrika dan karper Asia, juga memakan axolotl muda dan sumber makanan utamanya. Akibatnya, axolotl saat ini termasuk ke dalam daftar merah spesies yang terancam.
Tálknamandra (fræðiheiti: Ambystoma mexicanum) er af ættbálki salamandra. Ólíkt flestum öðrum froskdýrum þá skipta tálknamöndrur ekki um búsvæði, þær eyða allri ævi sinni í vatni. Þær eru einstakar meðal froskdýra að því leyti hjá þeim á myndbreyting sér ekki stað[1]. Þær verða í raun að fullþroskuðum halakörtum, halda mörgum eiginleikum frá lirfustiginu en þeim vaxa útlimir á síðara þroskaskeiði. Þær verða kynþroska á lirfustiginu[2].
Tálknamöndrur geta lifað í allt að 15 ár, en meðalævi tálknamöndru er 10 ár[3]. Samkvæmt válista IUCN[4] er tegundin í mikilli útrýmingarhættu og er meðal annars í hættu vegna eyðileggingar búsvæða og vegna veiði, en þær voru bæði veiddar til matar og eins lifandi til að ala í búrum og sem tilraunadýr.
Tálknamöndrur halda eiginleikum frá lirfustiginu alla ævi sína og ganga ekki í gegnum myndbreytingu. Þótt þær þroski lungu líkt og aðrar fullþroskaðar salamöndrur verða þær aldrei líkar þeim í útliti. Þær eru einstakar í útliti vegna tálknanna, sem líkjast greinum. Þessi tálkn eru þakin þráðum sem líkjast fjöðrum gera tálknamöndrunum kleift að vinna meira súrefni úr vatni [5].
Tálknamöndrur hafa þann eiginleika að þær geta endurmyndað glötuð líffæri, útlimi og að hluta til heila sinn. Vísindamenn hafa rannsakað þennan eiginleika og hafa lagt mikla áherslu á að geta skilið það ferli sem liggur að baki þannig að hægt væri mögulega að nota það til að hjálpa mönnum. Ferlið getur tekið nokkrar vikur en það gengur fljótar fyrir sig hjá yngri tálknamöndrur en þeim eldri. [6].
Axolotl, skoðað þann 15. maí 2017: https://www.britannica.com/animal/axolotl
Axolotl, the mexican walking fish. Skoðað þann 15. maí 2017: https://www.aboutanimals.com/amphibian/axolotl/
Mexican Axolotl, skoðað þann 15. maí 2017: http://animals.nationalgeographic.com/animals/amphibians/axolotl/
Ambystoma mexicanum, skoðað þann 15. maí 2017: http://eol.org/pages/1019571/details
Biology of axolotls, skoðað þann 15. maí 2017: http://www.axolotl.org/biology.htm
Tálknamandra (fræðiheiti: Ambystoma mexicanum) er af ættbálki salamandra. Ólíkt flestum öðrum froskdýrum þá skipta tálknamöndrur ekki um búsvæði, þær eyða allri ævi sinni í vatni. Þær eru einstakar meðal froskdýra að því leyti hjá þeim á myndbreyting sér ekki stað. Þær verða í raun að fullþroskuðum halakörtum, halda mörgum eiginleikum frá lirfustiginu en þeim vaxa útlimir á síðara þroskaskeiði. Þær verða kynþroska á lirfustiginu.
Tálknamöndrur geta lifað í allt að 15 ár, en meðalævi tálknamöndru er 10 ár. Samkvæmt válista IUCN er tegundin í mikilli útrýmingarhættu og er meðal annars í hættu vegna eyðileggingar búsvæða og vegna veiði, en þær voru bæði veiddar til matar og eins lifandi til að ala í búrum og sem tilraunadýr.
Ambystoma mexicanum (Shaw, 1789), comunemente chiamato axolotl (pron. /aksoˈlɔtl/[2], dal nahuatl classico āxōlōtl, [aː'ʃoːloːtɬ]) o assolotto[3][4] (in spagnolo ajolote, [aχo'lote]), è una salamandra che vive nel Messico. È considerato una specie a rischio estremamente alto di estinzione in natura, per diversi fattori quali la pesca, l'inquinamento e la perdita del proprio habitat.
Un adulto maturo di axolotl, tra i 10 e i 15 anni di vita, varia dai 15 ai 25 cm di lunghezza, mentre sopra i 30 cm è abbastanza raro.
La testa è ampia e gli occhi non hanno palpebre. Gli arti sono poco sviluppati e posseggono dita lunghe e sottili. I maschi si differenziano dalle femmine per l'ampio canale genitale mentre le femmine riescono a riempire il proprio corpo di uova al momento della riproduzione. Tre paia di branchie si trovano dietro la testa e vengono utilizzate per smuovere e ossigenare l'acqua, mentre quattro branchie esterne allineate alle branchie anteriori si trovano nascoste nella parte posteriore.
Gli axolotl hanno denti rudimentali a malapena visibili che potrebbero essere nati durante un processo di metamorfosi dell'animale: questi animali si nutrono principalmente per suzione grazie anche all'azione delle branchie anteriori che vengono utilizzate per bloccare la preda. Le branchie posteriori sono usate per la respirazione, anche se l'axolotl può respirare anche ingoiando l'aria dalla superficie esterna.
Gli axolotl hanno quattro diverse pigmentazioni che nel momento della muta possono creare differenti varianti. Normalmente il colore della pelle è marrone scuro con macchioline dorate e un sottotono olivastro. I quattro tipi sono leucistico (rosa pallido con occhi neri), albino (dorato con occhi dorati), assantico (grigio con occhi neri) e melanoide (tutto nero senza macchie dorate o sottotono olivastro). In aggiunta a queste varianti c'è un'ampia varietà nella grandezza, nella frequenza e nell'intensità delle macchie dorate e una mutazione che porta alla formazione di un mantello pezzato bianco e nero una volta raggiunta la maturità. Gli axolotl godono di una seppur limitata capacità di alterare i colori della propria livrea per mimetizzarsi meglio nell'ambiente circostante.
Allo stato sessuale
l'axolotl era endemico del lago di Xochimilco, che si trova a 20km a sud-est della Città del Messico.[5]
La neotenia è stata osservata in tutte le famiglie di anfibi urodeli come la salamandra e l'axolotl (larva di Ambystoma mexicanum) in cui sembra essere un meccanismo di sopravvivenza solo in ambienti acquatici di montagna e di collina con poco nutrimento e in particolare con poco iodio. In questo modo le salamandre possono riprodursi e sopravvivere nella forma piccola e meno dispendiosa dello stadio larvale, il quale essendo acquatico richiede cibo di minore qualità e quantità rispetto al più grosso adulto, che è terrestre e carnivoro. Se le larve di salamandra ingeriscono una sufficiente quantità di iodio, direttamente o indirettamente attraverso il cannibalismo, rapidamente iniziano la metamorfosi e si trasformano in forme adulte terrestri più grosse e con maggiori richieste alimentari.
La specie si nutre di ogni forma di vita a portata della sua bocca, dai pesciolini ai piccoli crostacei, molluschi e anche di pezzi di salmone
Si riproduce per pedogenesi. Le larve prodotte in un primo tempo non porteranno a individui maturi, solamente da larve venute fuori da una seconda riproduzione si avranno individui adulti.
Se danneggiato, questo animale è capace di rigenerare senza cicatrici arti, polmoni, midollo spinale e persino parti del cervello. Sembra che questa caratteristica molto particolare derivi da delle cellule molto simili a quelle staminali adulte presenti nei mammiferi.[6]
L'axolotl è divenuto un organismo modello e animale da compagnia da diversi anni, viene quindi riprodotto con successo in cattività ma in natura è vicino all'estinzione. Nel corso degli anni il numero degli axolotl trovati è risultato essere sempre inferiore. Al contrario, il numero dei pesci esotici, come le carpe, che si nutrono di uova e larve di questa specie risultano in aumento nel lago Xochimilco, inoltre oggetto di scarichi inquinanti. Una recente indagine scientifica, nel 2014, non ha rivelato axolotl, anche se gli animali catturati allo stato selvatico si trovano ancora nel mercato locale, il che indica che i pescatori ancora sanno dove trovarli. Un tempo veniva consumato come prelibatezza locale finché non lo si considerò a rischio e quindi ne fu proibita la pesca.[1]
Ambystoma mexicanum (Shaw, 1789), comunemente chiamato axolotl (pron. /aksoˈlɔtl/, dal nahuatl classico āxōlōtl, [aː'ʃoːloːtɬ]) o assolotto (in spagnolo ajolote, [aχo'lote]), è una salamandra che vive nel Messico. È considerato una specie a rischio estremamente alto di estinzione in natura, per diversi fattori quali la pesca, l'inquinamento e la perdita del proprio habitat.
Ambystoma mexicanum, multis in linguis axolotl (ex Lingua Nahuatl, lingua Aztecorum) est species caudatorum familiae Ambystomatidarum. Praeclarum est propter unum signum, propter enim neoteniam. Ceteroqui clara est partium corporis regenerationis opportunitas, quae est non solum Ambystomae mexicani, sed etiam caudatorym ceterorum signum. Neotenia est et signum Protei anguini, caudati antrorum Europae Orientalis.
In Xochimilconi Lacu, Chalconi Lacu tamquam in piscinis parvis habitant et in feritate nunc valde rara sunt, usque ad 1930 mattea Aztecorum; hodie severe tuta sunt, tamen non crebra facta sunt. In aquariis autem valde crebra sunt.
Facticate,? hac in specie, forma fera est fulva aut paene nigra. Aberrationes sicut leucismus melanismusque proinde in forma fera sunt, sed rarae. In aquariis tales aberrationes valde crebrae sunt, quod selectio hominum pulchritudinem, selectio autem naturae duritam efficit. Individua albinotica non pura sunt; ab "Humphrey professore" cum Ambystoma tigrino permixta sunt. Forma leucistica et haec forma albinotica non indifferentes sunt, sed formae leucisticae oculi nigri, formae albinoticae oculi valde inpigmentiti sunt.
Ambystoma mexicanum est species neotenica, quod tiroxinum hormonum ex glandula thyreoidea (nomenclatura medicorum) effundere non possunt. Si tiroxinum ab individuo devoratum est, hoc individuum metamorphosis facere potest. Factitate? famis causa mortem obeunt, si superstitem sunt, adulta sunt in vetusta a quattuor ad quinque annis.
Aevo sextorum ad nonorum mensium fecunda fiunt; bona autem non est pecuaria in illo senectute cum immatura sint, etiam ipsa crescunt. Quotienscumque copulatio locum habet, primum animal masculinum coniugi audientam largitur, postquam spermatophores ponit et coniugem supra eos pellit. Coniux post horas octo ad viginti quattuor multa ova ponit: octoginta ad quingenti. Ova coniugis purae sunt fusca; ova autem coniugis albinoticae alba sunt.
Ambystoma mexicanum, multis in linguis axolotl (ex Lingua Nahuatl, lingua Aztecorum) est species caudatorum familiae Ambystomatidarum. Praeclarum est propter unum signum, propter enim neoteniam. Ceteroqui clara est partium corporis regenerationis opportunitas, quae est non solum Ambystomae mexicani, sed etiam caudatorym ceterorum signum. Neotenia est et signum Protei anguini, caudati antrorum Europae Orientalis.
Aksolotls jeb aksolotla salamandra, arī Meksikas ambistoma[1] (Ambystoma mexicanum) ir ambistomu dzimtas (Ambystomatidae) salamandru suga, kas savvaļā sastopama tikai Meksikā.[2] To sauc arī par Meksikas staigājošo zivi, bet acteku valodā aksolotls nozīmē ūdens monstrs, ūdens briesmonis, arī ūdens rotaļlieta.[3] Acteki uzskatīja, ka šis dzīvnieks iemieso nāves un iznīcības dievību.[3]
Aksolotls ir viena no tām salamandrām, kurai pieaugot, nenotiek metamorfoze no kāpura par tipisku ambistomas pieaugušo īpatni. Tam neattīstās plaušas un pieaudzis aksolotls tāpat kā tā kāpuri dzīvo zem ūdens un elpo ar žaunām. Aksolotlus bieži sajauc ar tuvu radniecīgajiem tīģersalamandras (Ambystoma tigrinum) un Rietumkrasta tīģersalamandras (Ambystoma mavortium) kāpuriem. Šīm sugām ir plaša izplatība Ziemeļamerikā, un tie mājo arī Meksikā. Ārēji līdzīgi, bet ļoti attāli radniecīgi ir arī ūdenssuņi (Necturus), kas ir ūdenī dzīvojošas salamandras.[4]
Aksolotls savvaļā kādreiz bija sastopams Meksikas galvaspilsētas Mehiko dienvidu malā — Sočimilko un Čalko ezeru sistēmās (ne tikai pašos ezeros, bet arī to pietekās, kanālos un citās savienotajās ūdenstilpēs).[2] Diemžēl, lai izvairītos no regulārajiem plūdiem, Čalko ezers tika nosusināts un vienīgā ūdenstilpju sistēma, kurā mūsdienās varētu dzīvot aksolotli, ir Sočimilko ezers un tam pieguļošie kanāli. Ūdenskrātuves piesārņojuma un citu ārējo faktoru dēļ iespējams, ka savvaļā suga ir izmirusi. Starptautiskā dabas un dabas resursu aizsardzības savienība (IUCN) šo sugu nosaukusi par kritiski apdraudētu (angļu: critically endangered).[2] Pēc 2013. gada neveiksmīgajiem meklējumiem, kad savvaļā neizdevās atrast nevienu aksolotlu, dabas pētniekiem 2015. gadā ir izdevies atrast vairākus šos apdraudētos abiniekus, kas ir devis kaut nelielu optimismu sugas izdzīvošanas prognozēs.[5]
Sugas glābiņš ir lielā populācija nebrīvē, jo aksolotli ir populāri akvāriju mājdzīvnieki visā pasaulē. Tos audzē arī zinātniski pētnieciskajos institūtos, kuros tiek pētīta aksolotlu spēja ataudzēt zaudētās ķermeņa daļas, mazāk svarīgas smadzeņu daļas ieskaitot.[6][7]
Dzimumbriedumu aksolotls sasniedz 18—24 mēnešu vecumā. Pieaugušie īpatņi ir 15—45 cm gari, visbiežāk tie ir apmēram 23 cm gari un garāki par 30 cm ļoti reti. Aksolotls izskatās kā salamandru kāpuri. Tam ir trīs pāri ārējo žaunu, kuras kustoties virza ar skābekli piesātinātu ūdeni. Zem ārējām žaunām atrodas četras žaunu spraugas. Aksolotla galva ir liela, plata, acis kā visiem salamandru kāpuriem bez plakstiņiem. Kājas vāji attīstītas, garas un tievas. Mutē ir tikko pamanāmi zobu aizmetņi, kuri, ja notiktu metamorfoze, attīstītos par zobiem. Mazo acu un lielās mutes dēļ rodas iespaids, ka aksolotls visu laiku smaida.
Aksolotliem izšķir četras krāsu morfas, no kurām divas ir mutācijas krāsas. Tā tipiskās krāsas ir dažādu toņu brūnā krāsa ar raibumiņiem un melnā. Mutācijas krāsas ir gaiši sārta ar melnām acīm un albīnā morfa, kurai ir gandrīz balta, gaiši ruda vai zeltaina āda ar rudām acīm. Gandrīz baltajiem aksolotliem ir rozā žaunas.[8]
Aksolotlam ir samērā viegli atšķirt dzimumus vienu no otra. Pieaugušam tēviņam ap kloākas atveri (starp pakaļkājām) ir neliels uztūkums. Tiem ir arī garākas astes un šaurākas galvas nekā mātītēm. Mātītes kopumā ir apaļīgākas un platākas.[8]
Aksolotls visu mūžu dzīvo ūdenī un elpo ar žaunām. Savvaļā tas piemērojies dzīvei diezgan skarbos apstākļos — ūdens temperatūra ļoti reti paceļas augstāk par 20 °C, bet ziemas periodā tā bieži noslīd zem 6—7 °C. Aksolotls ir plēsīgs dzīvnieks un barojas ar dažādiem maziem ūdens bezmugurkaulniekiem, piemēram, tārpiem, kukaiņiem, kā arī ar nelielām zivtiņām. Barību aksolotls atrod, izmantojot ožu, bet to noķer, ar spēku iesūcot mutē kopā ar ūdeni.[8][9]
Aksolotli vairojas ar iekšējo apaugļošanos. Pavasarī mātīte izlaiž 300—1000 ikru, kas iekļauti kopējā želejveida masā. Pēc apmēram 2 nedēļām, ja ūdens temperatūra ir 14—18 °C, izšķiļas kāpuri.[8] Tiem ir trīs pāri ārējo žaunu, kas atrodas uzreiz aiz galvas virs žaunu spraugām. Visiem kāpuriem ir plata astes spura, kura uz muguras sākas pie galvas pamatnes un beidzas astes galā, bet zem vēdera tā sniedzas līdz kloākai. Drīz pēc izšķilšanās no ikriem kāpuriem sāk attīstīties kājas. Pieaugušie īpatņi no kāpuriem atšķiras tikai ar lielāku augumu.
Aksolotli kā eksotiski dzīvnieki Eiropā tika ievesti jau 19. gadsimta vidū. Tie kļuva par populāriem akvāriju mājdzīvniekiem, tā kā tos ir samērā viegli uzturēt, salīdzinot ar citām salamandrām, kurām ir nepieciešami mitri sauszemes apstākļi. Aksolotlu īpašniekiem vajadzētu saprast faktu, ka, lai arī aksolotls ir staigājošs dzīvnieciņš, to nedrīkst celt laukā no ūdens, jo, līdzīgi kā zivis, arī tas elpo tikai ar žaunām un ārpus ūdens slāpst.[8]
Aksolotlam ir piemēroti tādi paši akvāriji, kādos tiek turētas zelta zivtiņas. Piemēram, akvārijs, kura izmērs ir 60 cm x 30 cm x 30 cm, ir piemērots vienam aksolotlu pārim.[8] Ūdens nepārtraukti ir jābagātina ar skābekli, kā arī tas ir jāfiltrē. Jo ūdens būs tīrāks un bagātāks ar skābekli, jo labāk jutīsies aksolotli. Ūdeni akvārijā vajadzētu atjaunināt reizi mēnesī, nomainot vienu trešdaļu ūdens. Tā kā aksolotli ir aktīvi nakts laikā, tad spilgta gaisma tos traucē, īpaši nervozi kļūst albīnie aksolotli.[8] Akvārija ūdens temperatūrai jābūt 10—20 °C, ūdens skābumam jābūt 7,0—7,5 pH.[8] Akvārijā jābūt dažādām slēptuvēm, īpaši, ja kopā dzīvo vairāki aksolotli. Dzīvnieki var viens otram arī uzbrukt, ja tiem nav savas slēptuves.[8]
Tos var barot ar dažādiem dzīviem, nelieliem kukaiņiem un citiem bezmugurkaulniekiem, kā arī ar zivju ikriem. Apetīte ir cieši saistīta ar ūdens temperatūru. Jo ūdens siltāks, jo apetīte lielāka. Ja ūdens ir vēsāks par 10 °C, aksolotli pārtrauc ēst. Ja akvārijā ir nārstojusi mātīte, pieaugušie aksolotli ir jāizņem, citādi visi mazuļi tiks apēsti.[8]
Izplešoties Mehiko pilsētai, tiek piesārņoti apkārtnes ūdeņi, kā rezultātā cieš daudzās dzīvnieku sugas šajās ūdenstilpnēs. Sočimilko ezers pamatā saglabājies vairs tikai kā kanālu sistēma. Aksolotlus apdraud ne tikai ezera piesārņojums, bet arī svešzemju zivju sugas, kas introducētas Sočimilko kanālos — Āfrikas tilapijas (Oreochromis) un karpas, kuras ļoti labprāt barojas ar aksolotliem.[10] 2013. gadā, veicot četru mēnešu meklējumus savvaļā, neizdevās atrast nevienu aksolotla īpatni. Salīdzinoši 1998. gadā tika atrasti 6000 īpatņi, 2003. gadā 1000 īpatņi, bet 2008. gadā 100.[11]
Aksolotls jeb aksolotla salamandra, arī Meksikas ambistoma (Ambystoma mexicanum) ir ambistomu dzimtas (Ambystomatidae) salamandru suga, kas savvaļā sastopama tikai Meksikā. To sauc arī par Meksikas staigājošo zivi, bet acteku valodā aksolotls nozīmē ūdens monstrs, ūdens briesmonis, arī ūdens rotaļlieta. Acteki uzskatīja, ka šis dzīvnieks iemieso nāves un iznīcības dievību.
Aksolotls ir viena no tām salamandrām, kurai pieaugot, nenotiek metamorfoze no kāpura par tipisku ambistomas pieaugušo īpatni. Tam neattīstās plaušas un pieaudzis aksolotls tāpat kā tā kāpuri dzīvo zem ūdens un elpo ar žaunām. Aksolotlus bieži sajauc ar tuvu radniecīgajiem tīģersalamandras (Ambystoma tigrinum) un Rietumkrasta tīģersalamandras (Ambystoma mavortium) kāpuriem. Šīm sugām ir plaša izplatība Ziemeļamerikā, un tie mājo arī Meksikā. Ārēji līdzīgi, bet ļoti attāli radniecīgi ir arī ūdenssuņi (Necturus), kas ir ūdenī dzīvojošas salamandras.
De axolotl (Ambystoma mexicanum) is een salamander uit de familie molsalamanders (Ambystomatidae).
Het is een vrij grote soort die tot 30 centimeter lang wordt inclusief de staart. Het lichaam is bruin tot grijs van kleur, maar de bekendste vormen zijn de witte exemplaren die in gevangenschap worden gehouden. De salamander kent onder natuurlijke omstandigheden geen metamorfose zoals andere salamanders. Het lichaam blijft de larvale kenmerken behouden maar het dier wordt wel geslachtsrijp. De axolotl heeft hierdoor een sterk visachtig lichaam met kleine poten en een grote zijdelings afgeplatte staart. Een van de meest prominente kenmerken zijn de opvallende, roodgekleurde kieuwen.
De axolotl leeft alleen in delen van Mexico en komt nergens anders in de natuur voor. De salamander leeft in diepe meren en blijft altijd in het water. Het leefgebied van de axolotl was vroeger veel groter maar de salamander is uit grote delen van zijn oorspronkelijke areaal verdwenen. Veel meren waar de salamander voorkwam zijn drooggelegd om overstromingen te voorkomen. De axolotl wordt hierdoor door de natuurbeschermingsorganisatie CITES als een bedreigde diersoort beschouwd. Eind augustus 2009 waren er naar schatting niet meer dan 1200 exemplaren in het wild.[2]
De Nederlandstalige naam axolotl komt uit de Azteekse taal Nahuatl, deze naam wordt geschreven als āxōlōtl. Ook in andere talen wordt deze naam vaak gebruikt. Axolotl heeft verschillende betekenissen zoals waterslaaf of waterhond.[3] In de Spaanse taal wordt de salamander met ajolote aangeduid.
De wetenschappelijke geslachtsnaam Ambystoma betekent vrij vertaald 'stompe mond'.[bron?] De soortnaam mexicanum verwijst naar het leefgebied van de salamander in Mexico.
De axolotl komt alleen voor in Mexico. De salamander komt alleen voor in het midden van het land, ten zuiden van de hoofdstad Mexico-Stad. Het is een bewoner van enkele grote meren, oorspronkelijk kwam de axolotl voor in het Xochimilcomeer in de deelstaat Xochimilco en het Chalcomeer in Midden-Mexico. Vroeger kwam de salamander waarschijnlijk ook voor in de meren Texcoco en Zumpango.[4]
De wilde populaties zijn sterk bedreigd geraakt door de groei van de noordelijker gelegen Mexico-Stad, waardoor het Xochimilcomeer al grotendeels droog is komen te liggen. De met water gevulde delen van het zuidelijke deel van het Xochimilcomeer zijn vandaag de dag de enige bekende natuurlijke habitat van de salamander. Er zijn enkele waarnemingen bekend van de salamander in meren rond Mexico-Stad maar waarschijnlijk zijn deze populaties vertegenwoordigers van de verwante soort Ambystoma velasci.[1]
De axolotl komt voor in bergmeren en de aangelegen kanalen. Dergelijke meren liggen op enige hoogte, het Xochimilcomeer is gelegen op een hoogte van meer dan 2200 meter boven zeeniveau. De axolotl is speciaal aangepast op bergmeren en behoudt de juveniele kenmerken zodat het dier permanent onder water kan leven. Er is geen metamorfose zoals bij veel andere salamanders. Een voordeel van het uitblijven van de metamorfose is het op het water aangepaste lichaam van de larve. Volledig getransformeerde molsalamanders hebben een worstvormig lichaam. De poten zijn groter en de staartzomen zijn verdwenen, wat het vermogen tot het zwemmen sterk beperkt. Daarnaast zijn salamanders op het land gevoelig voor uitdroging maar daar heeft de permanent in het water levende axolotl geen last van.[5]
Het leefgebied van de axolotl bestaat uit diepe, permanente wateren in een vulkanische omgeving. Als ze transformeren verliezen ze de niet alleen de visachtige lichaamsvorm maar gaan ook de kieuwen verloren. Voor de axolotl zou dit eveneens alleen maar nadelig zijn. Op het rotsachtige, kale land is weinig voedsel te vinden.[5] Hier staat tegenover dat er in habitats vergelijkbaar met die van de axolotl ook wel soorten molsalamanders zijn gevonden, zoals de tijgersalamander (Ambystoma tigris).
De axolotl is een relatief grote soort in vergelijking met andere salamanders. De totale lichaamslengte inclusief staart is gemiddeld ongeveer 20 centimeter en kan oplopen tot 30 cm.[6] De huid van de dieren voelt zacht en fluweelachtig aan. Dit in tegenstelling tot de huid van de gemetamorfoseerde molsalamanders, die een wat rubberachtige textuur heeft.
De lichaamskleur van de axolotl is chocoladebruin tot geheel zwart, de buikzijde en de poten zijn lichter van kleur. De meeste exemplaren die in gevangenschap worden gehouden zijn echter zeer licht van kleur. Men spreekt vaak van een 'witte' kleur maar de dieren zijn feitelijk roze omdat de bloedvaten door de huid zichtbaar zijn. Deze witte exemplaren zijn vaak leucistisch, dit wil zeggen dat alle huidpigmenten ontbreken, maar niet de pigmenten van de ogen. De ogen zijn hierdoor wel gekleurd en bij de axolotl zijn ze zwart van kleur.
Exemplaren die albinisme vertonen komen ook voor, deze zijn eveneens witroze maar hebben altijd 'rode ogen'. De rode kleur wordt hierbij veroorzaakt door de achterliggende bloedvaten. Wilde axolotls zijn zelden wit, maar de mutante witte vorm met donkere ogen die vaak voorkomt in laboratoria en dierenwinkels werd geschapen in een Amerikaans laboratorium in de jaren 50 van de twintigste eeuw. Ook het tegenovergestelde van albinisme komt voor- zij het veel zeldzamer. Dit wordt melanisme genoemd, en de dieren hebben hierbij juist te veel pigment en hebben een geheel zwarte kleur.
De kop is breed en enigszins afgeplat zodat een spatelachtige vorm ontstaat. De snuit is eveneens breed en de mondopening is relatief groot. De ogen van de salamander zijn juist klein en kraalachtig, de ogen hebben een zwarte kleur.[7] Oogleden ontbreken altijd bij de axolotl waardoor de ogen niet gesloten kunnen worden.
Achter de kop zijn de varenachtige kieuwen aanwezig, die rood van kleur zijn. Hoewel de kieuwen uit de kop lijken te ontspruiten zijn ze gelegen aan de nek.[3] De kieuwen zijn niet bedekt zoals de kieuwen van vissen en jonge kikkervisjes. Dergelijke uitwendige kieuwen komen ook voor bij andere salamanders, maar gaan verloren tijdens de metamorfose. Een volwassen salamander heeft normaal gesproken geen kieuwen meer maar de axolotl is hierop een van de weinige uitzonderingen. De axolotl neemt niet alleen met de kieuwen zuurstof op uit het water maar ook door de huid. Ten slotte hebben de dieren ook longen, en ze moeten regelmatig naar de oppervlakte zwemmen om te ademen.
Op het midden van de rug is een lage kam aanwezig, aan weerszijden van deze kam zijn aan de flanken de costale groeven aanwezig. Dit zijn verticale groeven in de huid tussen de ribben. De rugkam gaat achter de staartwortel ononderbroken over in een hoge bovenste staartzoom. De onderste staartzoom is kleiner. De staart is hierdoor vinachtig lateraal afgeplat en relatief groot in vergelijking met (gemetamorfoseerde) molsalamanders. De poten zijn klein en de vingers en tenen zijn dun.[8] De poten staan relatief ver uit elkaar in vergelijking met andere molsalamanders. De voorpoten hebben altijd vier vingers terwijl de achterpoten vijf tenen dragen. De poten zijn niet erg krachtig en worden hoofdzakelijk gebruikt om over de bodem te lopen. Ze worden ook wel gebruikt om te sturen en te remmen als de salamander zwemt.[9] Bij het zwemmen wordt de staart gebruikt, deze wordt samen met het lichaam heen- en weer bewogen om vooruit te komen.
Mannetjes en vrouwtjes zijn lastig te onderscheiden. De cloaca-omgeving van de mannetjes is in de regel meer opgezwollen.
Een opmerkelijk feit aan de axolotl is zijn mogelijkheid tot regeneratie: de axolotl herstelt zich zonder littekenweefsel te vormen. Hij kan zelfs vernielde ledematen herstellen, zoals blijkt uit in gevangenschap gehouden exemplaren. De salamanders bijten elkaar regelmatig lichaamsdelen af zoals kieuwen en delen van poten en van de staart. Als de dieren enige tijd geïsoleerd worden gehouden genezen dergelijke verwondingen vaak volledig.
De axolotl is een carnivoor ofwel een vleeseter. Hij jaagt op kleine prooidiertjes zoals insecten en kleine vissen, die hij in zijn geheel doorslikt.[6]
De jonge exemplaren kiezen door hun kleinere lichaam iets kleinere prooidieren uit, zoals kleine diertjes die in het plankton leven en watervlooien. Grotere exemplaren eten onder andere wormen, insecten, insectenlarven en kleine vissen. Ook de larven van andere amfibieën zoals kikkers worden wel gegeten en zelfs de eigen kleinere soortgenoten zijn niet veilig.
De axolotl is een zichtjager, als een prooidier stil blijft zitten wordt het niet opgemerkt. Alles wat beweegt en niet te groot is wordt echter als voedsel gezien en opgeslokt.[5] Ook is bekend dat de salamander elektrische velden kan waarnemen, die opgewekt worden door bewegende dieren.
Vijanden van de axolotl zijn bij de jongere dieren vooral de grotere exemplaren. Verder zijn roofvissen een belangrijke vijand. Vooral enkele soorten die door de mens zijn geïntroduceerd zijn een bedreiging.
De axolotl in gevangenschap eet vaak (door de eigenaar gehaalde): muggenlarven, artemia, watervlooien, wormen, en insecten. Als de eigenaar een van deze dieren die groter is dan 6 centimeter te eten geeft aan zijn axolotl kan het dodelijk zijn voor de axolotl. Er is uitermate grote kans dat het dier door de buik van de axolotl heen eet.
De axolotl paart in de lente en de vrouwtjes zijn eierleggend. Er vindt een balts plaats waarbij het mannetje een soort dansje maakt om de aandacht van een vrouwtje te trekken. Ze maken hierbij cirkelvormige bewegingen die nog het meest lijken op de wals.[3] Hierbij scheidt het mannetje geurstoffen af uit zijn lichaamsklieren, en gebruikt zijn staart om ze naar het vrouwtje te waaieren.[8]
Salamanders kennen een externe bevruchting en het mannetje maakt een zaadpakketje dat de spermatofoor wordt genoemd. Het pakketje wordt vóór het vrouwtje gedeponeerd waarna zij het opneemt in haar cloaca. Pas na enige tijd vindt de bevruchting plaats waarbij de spermacellen in contact komen met de eicellen.
Na enige tijd zet het vrouwtje eieren af, dit zijn er ongeveer 100 tot 300 per seizoen.[3] De eieren hebben een gelatineus omhulsel dat opzwelt als het met water in contact komt. De eitjes worden op de bodem afgezet of aan waterplanten geplakt. De embryo's hebben een incubatietijd tot ongeveer twee weken. Als de jonge larven uit het ei kruipen eten ze kleine diertjes om snel te groeien. In de winter gaan de larven in een winterslaap. Na 12 tot 18 maanden worden ze volwassen, meestal in het eerstvolgende jaar na de overwintering.
De levensverwachting in het wild is ongeveer vijf tot zes jaar, maar in gevangenschap kan de axolotl veel ouder worden. De langstlevende exemplaren worden 10 tot 15 jaar oud.[3]
De axolotl is een van de salamanders die in de regel geen volwassen vorm kent. De salamander wordt steeds groter maar er vindt geen metamorfose plaats, zoals bij de meeste andere salamanders en alle kikkers voorkomt. Pas na deze metamorfose lijken de jonge dieren op hun ouders. Van de axolotl werd lange tijd gedacht dat de dieren zich in het larvestadium voortplanten maar dit is feitelijk niet juist. De dieren hebben geslachtsorganen die bij de geboorte onderontwikkeld zijn en rijpen naarmate ze ouder worden. Ze worden dus wel volwassen, maar de metamorfose zoals die bij andere salamanders plaatsvindt blijft uit. Het lichaam blijft hierdoor de larvale kenmerken behouden. Dit verschijnsel wordt wel neotenie genoemd, van het Griekse neo: nieuw, jong + tenein: blijven.
De axolotl dankt zijn onvermogen om uiterlijk volwassen te worden aan een tekort aan jodium in het water. Hierdoor kan geen thyroxine worden aangemaakt. Dit zogenaamde prohormoon speelt een centrale rol in de metamorfose van amfibieën, het is een lichaamseigen stof die rijk is aan jodium. Wordt het prohormoon kunstmatig toegevoegd aan de salamander door het te injecteren dan transformeert het dier onmiddellijk. Ook als jodium aan het water wordt toegevoegd vindt na enige tijd metamorfose plaats doordat de dieren voldoende thyroxine kunnen produceren. De relatie tussen een jodiumgebrek en een tekort aan thyroxine is al lang bekend. Ook de mens maakt thyroxine aan, bij een tekort aan jodium treden schildklierproblemen op zoals hevige zwellingen. In de Amerikaanse staat Wyoming komt de tijgersalamander voor, een naaste verwant van de axolotl. In delen van deze staat komt weinig jodium voor in het drinkwater, waardoor er meer mensen met schildklierproblemen zijn. De tijgersalamander kent normaal gesproken een metamorfose, maar in gebieden waar weinig jodium in het water zit -zoals in delen van Wyoming- blijft de salamander in zijn larvale vorm.[5]
Van waarnemingen in gevangenschap is gebleken dat de axolotl soms ook metamorfoseert als het waterpeil wordt verlaagd. Ze kunnen dan gemakkelijk ademhalen wat de metamorfose langzaam in gang zet, hierbij verdwijnen eerst de kieuwen. Als het waterpeil bij zich metamorfoserende dieren weer wordt verhoogd, stopt het proces. Als het waterpeil vervolgens hoog blijft, ontwikkelen de kieuwen zich weer opnieuw.[9] Overigens is bekend dat slechts een deel van dergelijke exemplaren het uiteindelijk overleeft. Van alle exemplaren die zijn getransformeerd naar de volwassen vorm is bekend dat ze slechts zeer kort blijven leven.[3]
Toen de Spanjaarden in de zestiende eeuw Mexico in kaart brachten werden ze geconfronteerd met verschillende onbekende dieren en de axolotl was een van de meest opmerkelijke. Door de inheemse bevolking wordt aan de axolotl een medicinale werking toegeschreven. De dieren werden zowel vereerd als ook op grote schaal gegeten. Ook tegenwoordig worden nog wel dieren gevangen en opgegeten, ze worden hiertoe gekookt of geroosterd. De staart wordt traditioneel gegeten met peper en azijn.[3]
De eerste levende axolotls werden in 1863 vanuit Mexico naar Parijs gebracht. Het betrof drieëndertig donkergekleurde exemplaren en één albino. Zij bleken zich snel aan te passen en plantten zich zelfs voort. Vanuit Parijs werden zowel eieren als volwassen axolotls verstuurd over de hele wereld. Nog steeds is de axolotl de meest bestudeerde amfibie. In Parijs werden de axolotls bestudeerd in een herpetologisch onderzoekscentrum voor reptielen en amfibieën door André Marie Constant Duméril. Georges Cuvier had al voor 1803 dode exemplaren bestudeerd die afkomstig waren van de onderzoeker Alexander von Humboldt. De overeenkomst met larven van de voor ons gewone salamanders was hem opgevallen en hij meende dat axolotls larven moesten zijn van een grote, onbekende salamander. Toen men zag dat de later bestudeerde, levende axolotls zich in het 'larvale stadium' gingen voortplanten, moest men deze gedachte wel opgeven.
De axolotl speelt door zijn opmerkelijke eigenschappen een navenante rol in de cultuur. Thomas Hunt Morgan ontving de Nobelprijs in 1933 voor zijn genetisch onderzoek waar onder andere axolotls bij betrokken waren. De bioloog Jean Rostand deed in Parijs tot in 1967 ook onderzoek waarbij hij axolotls gebruikte. De Argentijnse schrijver Julio Cortázar schreef een surrealistisch verhaal over de axolotl. Hierin vereenzelvigt de ik-figuur zich dermate met het dier, dat hun identiteit vervaagt en door elkaar lijkt te zijn overgenomen. Het verhaal is afkomstig uit de verhalenbundel Final del Juego (Einde van het spel) uit 1956 en werd opgenomen in de Nederlandstalige verzamelbundel Brief aan een meisje in Parijs, vertaald door J.A. van Praag (Meulenhoff, 1969). In het boek "De redding van Fré Bolderhey" van Simon Vestdijk komen axolotls voor. Hoofdstuk X bevat een passage waarbij axolotls in flessen op sterk water staan. De ene persoon zegt tegen de andere: "Ik moet worden als zij: grandioos onbeweeglijk, donker, klein, glad, een beetje zwart-fluwelig glad. Je kunt ook zeggen dood."
In de Duin-romans van Frank Herbert worden zogenaamde Axolotl-tanks gebruikt om menselijke klonen (ghola's) te kweken.
De axolotl wordt gebruikt in laboratoriumonderzoek en voor dit doel wordt de salamander in grote aantallen gekweekt. De eigenschappen van de axolotl worden bestudeerd in de embryologie, neurobiologie, genetica en regeneratie. De mogelijkheid tot regeneratie en de goed zichtbare embryo's zijn de interessantste onderdelen voor onderzoekers. De embryo's van de axolotl zijn relatief zeer groot en eveneens doorzichtig. De eieren en met name de ontwikkeling van de embryo's zijn hierdoor goed te bestuderen. Door de grootte zijn de verschillende stadia van de embryonale ontwikkeling goed te volgen. Ook wordt de axolotl, vooral in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Australië en Japan veel als huisdier gehouden.
De axolotl is vrij eenvoudig in leven te houden in gevangenschap en is dan ook populair als exotisch huisdier. Van alle amfibieën die aan te merken zijn als huisdier is de axolotl wellicht de populairste en bekendste soort.[9]
Ook andere neotene salamanders zijn populair in de dierenhandel, daar ze makkelijk te verzorgen zijn. Voorbeelden zijn de kleine sirene (Siren intermedia) en de gevlekte salamander (Necturus maculosus). Dergelijke soorten worden aanmerkelijk langer en hebben daardoor een beduidend groter aquarium nodig.[10]
De salamander wordt soms in onderwijsinstellingen als huisdier gehouden maar er zijn ook veel particulieren die de dieren als huisdier houden. Axolotls blijven grotendeels op de bodem van de bak op donkere plaatsen. Af en toe komen ze naar de oppervlakte om lucht te happen. Veel aquaria zijn zo ingericht dat ze weinig goede schuilplaatsen bevatten, omdat men de dieren anders nooit ziet.
De axolotl leeft in relatief koel water en moet niet te warm worden gehouden omdat de dieren hier niet tegen kunnen. De watertemperatuur moet tussen 12 en 19 °C hebben. Zoals alle koudbloedige organismen zijn axolotls minder actief bij lage temperaturen. Hoge temperaturen moeten vermeden worden want deze veroorzaken stress, agressie en een grotere eetlust. Bij een temperatuur van 25 graden of hoger sterven de dieren. Om de winter na te bootsen kan de watertemperatuur verlaagd worden naar ongeveer 5 graden gedurende twee tot drie maanden.[10]
In veel landen buiten Nederland is chloor aanwezig in het leidingwater en dit is schadelijk voor de axolotl. Een individuele axolotl heeft een bak met een volume van 40 liter en een diepte van minstens 15 cm nodig. Kannibalisme komt vaak voor bij axolotls, als er meerdere exemplaren in eenzelfde bak worden gehouden moeten deze ongeveer dezelfde grootte hebben. De jongere axolotls moeten veel eten en bijten elkaar vaak lichaamsdelen af. In gevangenschap gehouden axolotls zijn soms al na een jaar geslachtsrijp.[10]
Het dieet van de axolotl in gevangenschap bestaat uit heel veel verschillende soorten voedsel, waaronder forel, zalm tabletjes, diepgevroren of levende (rode) muggenlarven of regenwormen. Meelwormen zijn af te raden omdat hun verharde segmentplaten in elkaar kunnen haken en zo voor verstoppingen in het spijsverteringskanaal kunnen zorgen. Levende kleine visjes kunnen beter niet als voer gegeven worden. Vissen kunnen aan de uitwendige kieuwen knabbelen waardoor deze kunnen beschadigen. Het voedsel moet wel bewegen anders hapt de axolotl niet toe. Dood voer wordt daarom met de hand of met een voedertang aangeboden waarbij het wat wordt bewogen.
Als bodemsubstraat is rondkorrelig rivierzand of kleinkorrelig grind het meest geschikt. Het best is om een bodembedekking te nemen van stenen met een minimale diameter van 2 cm. Als men gravel als bodembedekking gebruikt, bestaat de kans dat opgeslokte steentjes verstoppingen veroorzaken in het spijsverteringsstelsel van de axolotl.
De axolotl is binnen natuurlijke areaal niet overal algemeen, en het verspreidingsgebied is in de afgelopen decennia aanmerkelijk kleiner geworden. De voornaamste oorzaak hiervan is het afdammen van toevoerrivieren naar de meren door de mens, waardoor grote delen van het oorspronkelijke merenstelsel zijn drooggelegd. Deze maatregelen zijn niet genomen om land te ontginnen- wat bij veel andere amfibieën een bedreiging is. De meren overstroomden in het verleden vaak delen van de steden en vormden zo een directe bedreiging voor de mens. Daarnaast was het water uit de meren een belangrijke bron van drinkwater. Vervuiling en het ongeschikt worden van delen van de natuurlijke habitat als leefgebied droegen bij aan de achteruitgang. Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN wordt de axolotl als sterk bedreigd beschouwd (CE of Critically Endangered).[1]
De populatiedichtheden zijn zeer laag en zijn in de afgelopen jaren sterk afgenomen. In 1998 vonden onderzoekers in de kanalen van Xochimilco nog gemiddeld 60 exemplaren per hectare, in 2004 waren dat nog 10 exemplaren per hectare.[1] Omdat de salamander in grote aantallen in gevangenschap wordt gekweekt is de ex-situ populatie veel groter dan het aantal dieren in het wild. Om de axolotl en andere dieren in zijn areaal voor uitsterven te behouden worden beschermingsprogramma's gemaakt. Deze bestaan vooral uit het voorlichten van de bevolking om de dieren niet te vangen en door het stimuleren van ecotoerisme.
De soort werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door George Shaw in 1789.[4] Oorspronkelijk werd de wetenschappelijke naam Gyrinus mexicanus gebruikt. De salamander is onder verschillende wetenschappelijke namen beschreven, zoals Siren pisciformis, Triton mexicanus, Siredon axolotl, Axolotus pisciformis, Stegoporus mexicanum. De axolotl is hierdoor in de literatuur onder verschillende namen terug te vinden. In dierenencyclopedieën van enige decennia geleden wordt vaak de naam Siredon mexicanum gebruikt.[5][7] Het geslacht Siredon wordt tegenwoordig niet langer erkend.
Wetenschappers hebben lange tijd getwijfeld over de classificatie van de axolotl. De axolotl werd als enige salamander aan Siredon toegewezen vanwege de afwijkende vorm. Ook van andere salamanders is het verschijnsel neotenie wel bekend maar komt slechts zelden voor. Bij de axolotl is het echter de standaardvorm, wat tot veel verwarring zorgde. De enige andere salamanders die strikt neoteen zijn wijken uiterlijk sterk af van de axolotl maar toch werd de salamander eens in deze groep geplaatst.[9]
Pas toen wetenschappers erin slaagden om de dieren volwassen te laten worden kon men de morfologie van een volledig ontwikkeld exemplaar bestuderen en werd het dier tot de molsalamanders uit het geslacht Ambystoma gerekend.[8]
Van de axolotl zijn geen ondersoorten beschreven. In het verleden is de axolotl zelf wel beschouwd als een ondersoort van de tijgersalamander (Ambystoma tigris). Deze soort lijkt als larve sterk op de axolotl en in het laboratorium kunnen de twee soorten nakomelingen produceren. In het wild zijn nog nooit waarnemingen gedaan van natuurlijke hybriden van de twee soorten.[3]
BronnenReferenties
De axolotl (Ambystoma mexicanum) is een salamander uit de familie molsalamanders (Ambystomatidae).
Het is een vrij grote soort die tot 30 centimeter lang wordt inclusief de staart. Het lichaam is bruin tot grijs van kleur, maar de bekendste vormen zijn de witte exemplaren die in gevangenschap worden gehouden. De salamander kent onder natuurlijke omstandigheden geen metamorfose zoals andere salamanders. Het lichaam blijft de larvale kenmerken behouden maar het dier wordt wel geslachtsrijp. De axolotl heeft hierdoor een sterk visachtig lichaam met kleine poten en een grote zijdelings afgeplatte staart. Een van de meest prominente kenmerken zijn de opvallende, roodgekleurde kieuwen.
De axolotl leeft alleen in delen van Mexico en komt nergens anders in de natuur voor. De salamander leeft in diepe meren en blijft altijd in het water. Het leefgebied van de axolotl was vroeger veel groter maar de salamander is uit grote delen van zijn oorspronkelijke areaal verdwenen. Veel meren waar de salamander voorkwam zijn drooggelegd om overstromingen te voorkomen. De axolotl wordt hierdoor door de natuurbeschermingsorganisatie CITES als een bedreigde diersoort beschouwd. Eind augustus 2009 waren er naar schatting niet meer dan 1200 exemplaren in het wild.
Axolotl, Ambystoma mexicanum, er en salamander som lever i det sentrale Mexico. Arten er pedomorf og beholder gjellene hele livet.
Axolotlen skiller seg fra vanlige salamandere ved at larven ikke gjennomgår den vanlige metamorfosen fra og har gjeller og lever under vannet hele sitt liv. Den er et eksempel på pedomorfose, og formerer seg som rumpetroll. Axolotler oppstod i sjøene som en gang var under det som i dag er Mexico by. De er spesielle innen det vitenskapelige for sin evne til å gro ut kroppsdeler den har mistet og at den har lett for å reprodusere.
En kjønnsmoden axolotl, ved cirka 18-24 måneder, er mellom 15-45 cm i lengde. Den er vanligvis omtrent 23 cm, og alt over 30 cm er sjeldent. De blir ca. 10-15år gamle. Axolotler er ganske like andre salamanderes larver, med eksterne gjeller, brede hoder og øyer uten øyelokk. Lemmene deres er også underutviklet. De har tre par eksterne gjeller på siden av hodet. Disse brukes som det primære pusteapparatet, men de har også lunger, som de bruker når de av og til dukker opp på overflaten for å gulpe til seg litt luft. Axolotlen finner i fire forskjellige farger, hvorav to av dem er naturlige og to er mutasjoner. De naturlige er enten brune med prikker eller svarte. De muterte er leucistiske, med rosa farge og svarte øyne, eller albinoer, med gull-, hud- eller rosa farge og rosa øyne. Forskere har også fremavlet en ny type som er selvlysende grønn.
Axolotlene er svært utrydningstruede og finnes naturlig bare i Xochimilco-sjøen og Chalco-sjøen i det sentrale Mexico. Dessverre finnes ikke Chalco-sjøen mer, ettersom den ble tømt for å forhindre oversvømmelser. Xochimilco-sjøen er også nesten borte og er for det meste bare kanaler. Axolotlene blir solgt som mat i Mexico by og ble også spist av aztekerne. Selv om deres ville tilstand er utrydningstruet blir mange født i fangenskap og solgt som kjæledyr i blant annet USA, Storbritannia, Japan og Australia. De er også å få kjøpt i Sverige og Danmark, men er ulovlig i Norge.
Siden Axolotlene blir brukt så mye i forskning er det ikke så stor sjanse for at de blir utryddet med det første.
Axolotler er pedomorfe, som betyr at de når seksuell modenhet uten å gjennomgå en metaformose. Hos axolotlene skyldes pedomrofosen at de mangler det tyroideastimulerende hormonet som gjør at skjoldbruskkjertelen produserer thyroxin. Thyroxin styrer metamorfosen hos salamandere og andre amfibier.[1]
I 1863 ble seks axolotler sendt fra Mexico til Paris. Mottageren Auguste Duméril ble overrasket da han fant ut at han hadde fått tilsendt seks individer av en hittil ukjent art. Det viste seg at axolotlene hadde gjennomgått sin glemte metaformose og forandret seg til en art som ikke hadde vært sett på tusener av år. Senere utførte tyskeren Vilem Laufberger et eksperiment der han gav axolotlene det manglende hormonet. Eksperimentet lyktes, og axolotlene forvandlet seg til voksne salamandere som likner den nærstående arten tigersalamander, Ambystoma tigrinum.[2]
Hold av axolotl og andre amfibier og krypdyr er forbudt i Norge, men i enkelte land er axolotl et populært akvariedyr. Hvis man bor i et land hvor det er lov å holde axolotlene er det viktig at grusen i akvariet er så finkornet at det kan passere igjennom fordøyelsessystemet til dyret. Eller at det er så store sten at axolotlene ikke kan bite over dem. De har som mange amfibier brede kjever og spiser alt den kan få inn i munnen. Reker, mygglarver, andre fisk og meitemark. Men det er ikke smart å ha andre fisk i samme tanken som axolotlene. Fisker napper på gjellene til axolotlene og kan skade dem på denne måten.
Axolotlene har heller ikke øyelokk så de skal helst ikke ha for mye lys. Fyll akvariet med lavastein, røtter, planter og andre steder de kan gjemme seg. Temperaturen skal ligge på 14 – 21 grader.
Axolotl, Ambystoma mexicanum, er en salamander som lever i det sentrale Mexico. Arten er pedomorf og beholder gjellene hele livet.
Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Ambystoma meksykańska, aksolotl meksykański, salamandra meksykańska[3] (Ambystoma mexicanum) – endemiczny słodkowodny gatunek drapieżnego płaza ogoniastego z rodziny ambystomowatych (Ambystomatidae). Cechą charakterystyczną tego gatunku jest zjawisko neotenii, czyli zdolność do rozmnażania się płciowego postaci larwalnej. Taka postać płazów z rodzaju Ambystoma nazywana jest aksolotlem.
Ambystoma meksykańska jest płazem jadalnym, cennym zwierzęciem laboratoryjnym, bywa także hodowana w akwariach.
W warunkach naturalnych gatunek występował na południe od miasta Meksyk, stolicy Meksyku, w dwóch jeziorach Xochimilco i Chalco (2300 m n.p.m.[4]). Obecnie zasięg jego występowania obejmuje jedynie południowe części jeziora Xochimilco wraz z otaczającymi je kanałami i mokradłami [5]. Jezioro Chalco prawie całkowicie wyschło w wyniku celowego jego osuszenia, które miało zapobiec okresowym zalewaniom okolicy. Prawdopodobnie spotykany był również w jeziorach Texcoco, Zumpango i Xaltocan[2].
Ciało o masywnej budowie, grzbietobrzusznie spłaszczone. Na szerokiej głowie, w jej tylnej części, znajdują się 3 pary skrzeli zewnętrznych położonych po obu stronach głowy. Kończyny delikatne, krótkie i kruche – przednie zaopatrzone w 4, a tylne w 5 palców. Ciało zakończone jest długim, wysokim i masywnym ogonem. U form neotenicznych występuje wysoka, bocznie spłaszczona płetwa ogonowa.
U gatunków albinotycznych kościec jest widoczny poprzez cienką, półprzezroczystą skórę.
Rozróżniane są dwie formy barwne:
Długość ciała dojrzałych płciowo osobników (larw) sięga 30 cm[5].
W środowisku naturalnym ambystoma nie przekształca się w postać lądową. Powodem braku transformacji jest wrodzona wada i brak tyroksyny wytwarzanej w tarczycy spowodowanej niską jej funkcjonalnością.
Jest gatunkiem prowadzącym nocny tryb życia. Podczas dnia larwy szukają schronienia w zakamarkach zapewniających im kryjówki przed większymi drapieżnikami.
Gatunek drapieżny, ma szczątkowe zęby. Pokarm lokalizuje za pomocą węchu. Odżywia się w porze wieczorowej i nocnej m.in. małymi zwierzętami wodnymi, bywa również kanibalem[6].
Trzymane w grupie mogą sobie obgryzać kończyny i końcówki płetwy ogonowej. Mają jednak zdolność regeneracji utraconych części ciała: kończyn, skrzeli czy nawet fragmentów w obrębie głowy, mózgu i serca[7]. Regeneracja przebiega w wyniku rozprzestrzeniania trzpienia komórki w danym zagrożonym obszarze. Komórki takie mnożą się i są w stanie zastąpić brakującą tkankę, są przy tym w pełni funkcjonalne. Okres regeneracji trwa do kilku miesięcy.
Przez większość dnia przebywają w dolnej części zbiornika, zbiornik powinien mieć dużą przestrzeń z licznymi kryjówkami. Różne ozdoby powinny być większe niż głowa aby jej nie zjadł. Podłoże piaszczyste z umiarkowanym oświetleniem. Wymaga wody z dużą zawartością tlenu, filtrowanej. W zbyt wysokiej temperaturze ambystoma jest mniej odporna na choroby.
Obsada w roślinność o dużych i mocnych liściach. (Echinodorus horizontalis, Echinodorus major, Cryptocoryne aponogetifolia, Cryptocoryne cordata, Vallisneria gigantea, Crinium thaianum).
W początkowym stadium odżywia się pierwotniakami, następnie wraz z wzrostem oczlikami, dafnią (rozwielitki), małymi rybkami, następnie dżdżownice, surowe mięso.
Niedobór jodu w jaskiniach, w których żyje, powoduje, że zdolność do rozrodu płaz ten uzyskuje w postaci larwalnej, pozwala mu na to zdolność do neotenii, czyli rozmnażania się już w postaci larwalnej i pozostawania w niej nawet do końca życia. Występuje u nich wyraźny dymorfizm płciowy. Gonady samca ze względu na ich nabrzmiałość są łatwo zauważalne w okresie rozrodczym. Po okresie kilkutygodniowego zimowania samiec składa spermatofor na częściach roślin. W tym czasie samica zbiera go wkładając do kloaki. Kilka tygodni po zapłodnieniu samica składa galaretowaty skrzek w ilości 200–6000 jaj[5]. Okres inkubacji zależny jest od temperatury otoczenia, najczęściej trwa ok. 3 tygodni. Młode, wyklute larwy są wielkości ok. 15-20 milimetrów i są żarłoczne. Wymagane jest częste dokarmianie (kanibalizm). Dojrzałość płciową osiągają po roku życia.
W wyniku przeobrażenia u aksolotlów następują zmiany w budowie ciała, następuje częściowy zanik skrzeli i płetwy ogonowej. Larwa zaczyna coraz częściej pobierać i oddychać powietrzem atmosferycznym. Po całościowej metamorfozie ogon staje się zaokrąglony. W końcowej fazie przeobrażenia następuje coraz częstsze zrzucanie nabłonka z całej powierzchni ciała[8].
Ambystoma meksykańska jest cennym zwierzęciem laboratoryjnym wykorzystywanym jako organizm modelowy. W wyniku podawania mu hormonu tarczycy aksolotl uzyskał zdolność przeobrażenia się w postać lądową. Badaczem, który po raz pierwszy tego dokonał (w 1917 roku) była polska uczona, biolog Laura Kaufmann. Larwy karmiła wyciągiem z tarczycy już wyrośniętych i przeobrażonych ambystom, jak również tarczycą pochodzącą z innych zwierząt[8].
Gatunek ten jest często spotykany w laboratoriach do badań z zakresu transplantacji, badania wad serca, a także na potrzeby endokrynologii i genetyki[9].
W warunkach laboratoryjnych ambystoma żyje ok. 12–15 lat. W naturze mniej, 10–12 lat[5].
Populacja Ambystoma mexicanum w jeziorze Xochimilco i otaczających go kanałach jest poważnie zagrożona ze względu na rozwój miasta Meksyku i ma tendencję spadkową.
Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych klasyfikuje gatunek Ambystoma mexicanum w czerwonej liście krytycznie zagrożonych o najwyższej kategorii ryzyka. Według ostatnich obserwacji dzikiej populacji liczebność aksolotla szacowana jest na 700 - 1200 osobników, które istnieją w sześciu różnych miejscach podmokłych jeziora Xochimilco[10].
Działania ochrony tego gatunku koncentrują się głównie na podniesieniu znaczenia jeziora Xochimilco poprzez edukację, inicjatywy na rzecz przywrócenia siedlisk występowania gatunku. Rozwój populacji z gatunków hodowanych w domu, laboratoriach nie jest wskazany z uwagi na zagrożenie przenoszenia różnych chorób, w tym genetycznych.
Gatunek jest pod szczególną ochroną rządu Meksyku i kontrolą Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (załącznik II do rozporządzenia WE 318/2008 w dodatku B)
Ambystoma meksykańska jest gatunkiem jadalnym, był poławiany do celów spożywczych, sprzedawany na targach[9]. Obecnie handel nim jest prawnie zabroniony.
Sirenoidea Salamandroidea Ambystoma meksykańska, aksolotl meksykański, salamandra meksykańska (Ambystoma mexicanum) – endemiczny słodkowodny gatunek drapieżnego płaza ogoniastego z rodziny ambystomowatych (Ambystomatidae). Cechą charakterystyczną tego gatunku jest zjawisko neotenii, czyli zdolność do rozmnażania się płciowego postaci larwalnej. Taka postać płazów z rodzaju Ambystoma nazywana jest aksolotlem.
Ambystoma meksykańska jest płazem jadalnym, cennym zwierzęciem laboratoryjnym, bywa także hodowana w akwariach.
O axolotle (do náuatle axolotl) (Ambystoma mexicanum), também conhecido como axolote, é uma espécie de salamandra que não se desenvolve na fase de larva, permanecendo nesse estado mesmo em adultos. É um exemplo de animal neoténico, pois conserva durante toda a vida brânquias externas, uma característica do estado larval. Os axolotes são muito usados em laboratório devido à sua capacidade de regeneração.[3]
Axolotle é um nome asteca, que numa tradução aproximada significa "monstro aquático", e na mitologia asteca era a evocação do deus Xolotl.
Um axolote adulto pode medir de 15 a 45 cm embora o comprimento mais comum seja 23 cm e seja raro encontrar um espécime com mais de 30 cm. Os axolotes possuem características típicas do estado larval das salamandras, incluindo brânquias externas e barbatanas caudais desde o final da cabeça prolongando-se por toda a extensão da cauda. Isso ocorre porque esses anfíbios apresentam tireoide rudimentar e não há liberação de hormônios tireoideanos, essenciais na metamorfose de anfíbios. Quando um axolote recebe hormônio tireoideano, transforma-se em animal adulto com caracteristícas terrestres[4]: pulmão e patas e perda da cauda por reabsorção, tornando-se muito similar à salamandra-tigre Ambystoma velasci (em muitos casos,[5] essa metamorfose ocorre naturalmente).
As cabeças são amplas e possuem olhos sem pálpebras. Os machos são identificáveis apenas na época de reprodução pela presença de cloacas muito mais pronunciadas e de aspecto redondo.
O genoma do axolote é o maior já sequenciado, possuindo cerca de 32 bilhões de pares de bases, 10 vezes maior que o genoma humano.[6]
Ao contrário do que ocorre com seus parentes próximos, como sapos e rãs, que passam a viver na terra quando deixam as formas larvais, os axolotes permanecem na água por toda a vida. O seu único habitat natural consiste dos lagos próximos da Cidade do México, em especial o lago Xochimilco e o lago Chignahuapan, este último no estado de Puebla. Atualmente, no lago Chignahuapan, são raramente encontrados. Isto se deve à predação dos seus ovos por espécies não autóctones introduzidas pelo homem. Além disso, a capacidade de regeneração do axolote também traz alguns problemas, uma vez que em certas zonas do México é apreciado em caldos e pela medicina naturista (como vitamínico).
Acreditava-se que os anfíbios atuais os quais conservam suas brânquias durante toda a vida seriam as formas mais primitivas. No entanto, após a descoberta de fósseis cujo aparato branquial desaparecia com a idade, tal qual ocorre em batráquios atuais, tal concepção foi abandonada.[7] Assim, não se considera mais o axolote como um "fóssil vivo".
A espécie é intrigante, haja vista sua regeneração expressiva, apesar de sua alta complexidade em relação a outros seres com elevado potencial regenerativo, como esponjas, planárias e estrelas-do-mar. O axolote é capaz de regenerar, por meio de desdiferenciação celular, membros inteiros, que são constituídos por estruturas não comumente regeneradas, como nervos, musculatura, ossos e vasos sanguíneos. É capaz ainda de reparar completamente metade de seu coração ou cérebro.[8][9] Tais propriedades são frequentemente analisadas em laboratório.[10][11]
Um artigo publicado na revista científica Nature no final de 2017 mostrava que a espécie está cada vez mais próxima da extinção. Em 1998, existiam 6000 axolotes por quilómetro quadrado na região mexicana de Xochimilco; dois anos depois, este número tinha baixado para 1000 espécimes por quilómetro quadrado. Em 2008, dez anos depois, os números eram ainda mais preocupantes: havia apenas 100 axolotes por quilómetro quadrado. Em 2018, sobretudo por causa da poluição, há menos de 35 destes animais por quilómetro quadrado.
O axolote é um completo paradoxo de conservação, é provavelmente o anfíbio mais espalhado pelo mundo, em laboratórios e lojas de animais, e ainda assim está quase extinto na natureza. O que traz problemas: como existe uma baixa diversidade genética destes animais, são mais propensos a doenças.
Um grupo de freiras do município mexicano de Pátzcuaro está a ajudar a criar e a devolver alguns destes animais ao seu habitat natural naquela região. Há anos que o grupo religioso utiliza estes animais na produção de um famoso xarope para a tosse, uma prática que passou de geração em geração — mas a forma como esse remédio é feito (e a maneira como os anfíbios entram na fórmula) não é revelada pelas freiras.
Com laboratórios dentro do mosteiro, as freiras tornaram-se mestres da criação de axolotes – e têm um papel importante na devolução de alguns destes animais ao seu habitat natural.[12]
O axolotle (do náuatle axolotl) (Ambystoma mexicanum), também conhecido como axolote, é uma espécie de salamandra que não se desenvolve na fase de larva, permanecendo nesse estado mesmo em adultos. É um exemplo de animal neoténico, pois conserva durante toda a vida brânquias externas, uma característica do estado larval. Os axolotes são muito usados em laboratório devido à sua capacidade de regeneração.
Axolotl (Ambystoma mexicanum) cunoscut si drept „peștele umblător mexican”, este o specie de salamandră care trăiește în Xochimilco - "Grădinile plutitoare" din apropierea capitalei Mexicului, Ciudad de México.
Spre deosebire de alți amfibieni, axolotl nu dezvoltă plămâni și își păstrează branhiile externe, care îi permit să supraviețuiască sub apă. Axolotl atinge maturitatea fara a trece prin metamorfoza. Mai mult, e capabil să se reproducă în stadiul de larvă, prezentând deci fenomenul de neotenie.
Axolotl-ul crește până la 30 de cm în lungime, își folosește cele patru picioare pentru a se deplasa pe fundul apei și coada pentru a înota. „Peștele umblător mexican” se hrănește cu insecte, pești mici și crustacee, preferând apele cu temperaturi mai scăzute.
Ambystoma mexicanum este inclus în lista speciilor pe cale de dispariție cu mențiunea "în pericol critic". Conform Academiei Mexicane de Științe, în 1998 erau 6000 de exemplare pe km pătrat, în 2003 numărul scăzuse la 1000, iar în 2008 era de numai 100. Într-o cercetare derulată în anul 2013 timp de patru luni, biologii Universității Naționale Autonome a Mexicului nu au reușit să identifice niciun exemplar în habitatul natural, dar cateva luni mai tarziu au fost descoperite totusi astfel de creaturi, iar autoritatile au creat conditii pentru protejarea acestora.
Principala trasatura specifica a Axolotlului este capacitatea de a-si regenera partile corpului dupa traumare, inclusiv amputare.[2]
Axolotl (Ambystoma mexicanum) cunoscut si drept „peștele umblător mexican”, este o specie de salamandră care trăiește în Xochimilco - "Grădinile plutitoare" din apropierea capitalei Mexicului, Ciudad de México.
Spre deosebire de alți amfibieni, axolotl nu dezvoltă plămâni și își păstrează branhiile externe, care îi permit să supraviețuiască sub apă. Axolotl atinge maturitatea fara a trece prin metamorfoza. Mai mult, e capabil să se reproducă în stadiul de larvă, prezentând deci fenomenul de neotenie.
Axolotl-ul crește până la 30 de cm în lungime, își folosește cele patru picioare pentru a se deplasa pe fundul apei și coada pentru a înota. „Peștele umblător mexican” se hrănește cu insecte, pești mici și crustacee, preferând apele cu temperaturi mai scăzute.
Ambystoma mexicanum este inclus în lista speciilor pe cale de dispariție cu mențiunea "în pericol critic". Conform Academiei Mexicane de Științe, în 1998 erau 6000 de exemplare pe km pătrat, în 2003 numărul scăzuse la 1000, iar în 2008 era de numai 100. Într-o cercetare derulată în anul 2013 timp de patru luni, biologii Universității Naționale Autonome a Mexicului nu au reușit să identifice niciun exemplar în habitatul natural, dar cateva luni mai tarziu au fost descoperite totusi astfel de creaturi, iar autoritatile au creat conditii pentru protejarea acestora.
Principala trasatura specifica a Axolotlului este capacitatea de a-si regenera partile corpului dupa traumare, inclusiv amputare.
Axolotl mexický (lat. Ambystoma mexicanum) je stredne veľký obojživelník, vyskytujúci sa v mexických jazerách Lago de Xochimilco a Lago de Chalco. Axolotly sú medzi obojživelníkmi nezvyčajné tým, že dosiahnu dospelosť bez toho, aby prešli metamorfózou.
V roku 2010 došlo k takmer úplnému vyhynutiu axolotlov žijúcich v prírode kvôli urbanizácii v Mexiko City a následnému znečisteniu vôd. V súčasnosti sa označuje ako ohrozený druh, vo voľnej prírode s klesajúcou populáciou, a je zákonom chránený. Axolotly sa vo vedeckom výskume používajú najmä pre svoju schopnosť regenerácie končatín. Tiež sa predávali ako jedlo na mexických trhoch.
Väčšinou sú tmavého sfarbenia, majú širokú hlavu, po stranách im vyčnievajú háčikovité žiabre. Na chvoste je viditeľný kožný lem. Predné končatiny majú štyri, zadné päť prstov. Majú veľkú schopnosť regenerácie. Vonkajšie žiabre sa používajú na dýchanie, hoci axolotl môže na vháňanie kyslíka do pľúc využiť aj lícnu pumpu (prehĺta vzduch z hladiny).
Axolotly majú štyri pigmentačné gény; keď mutujú, vytvárajú rôzne farebné varianty. Normálne divoké axolotly sú hnedé/pálené so zlatými škvrnami a podtónmi olív. Štyri mutantné farby sú leukistická (svetloružová s čiernymi očami), albino (zlatá so zlatými očami), axantská (sivá s čiernymi očami) a melanoidná (úplne čierny jedinec).
Axolotly majú aj určitú obmedzenú schopnosť meniť svoju farbu a vylepšiť tak svoju kamufláž; robia to zmenou relatívnej veľkosti a hrúbky svojich melanoforov.
Axolotl patrí k živočíchom, ktoré sú chované v zajatí. Ideálna teplota na ich chov je 16 až 18 °C, pričom teplota vyššia ako 24 °C im môže spôsobiť zrýchlenie metabolizmu vedúce až k smrti. Nižšie teploty naopak spôsobujú pomalší metabolizmus a nezdravo zníženú chuť do jedla. Škodlivý je tiež chlór z bežného vodovodného kohútika. Vyžaduje si zhruba 40 cm vysokú nádrž s hĺbkou vody najmenej 15 cm. Axolotly trávia väčšinu času v spodných častiach nádrže. Sú znášanlivé aj s inými druhmi axolotlov.
Majú radi skôr mäsitú stravu, napríklad mrazené patentky, menšie rybky, dážďovky, či iné červy. Najlepšie je ho kŕmiť pinzetou, aby chovateľ presne vedel, koľko toho axolotl zožerie; priveľa stravy by mu mohlo privodiť zdravotné problémy. Kŕmi sa zvyčajne každý deň, hoci prežije aj dva dni bez jedla. Vhodné je, aby štrk v nádrži bol jemný, pretože axolotl patrí k druhom živočíchov, ktorí zjedia všetko čo sa im hýbe pri ústach a bežný štrk v akváriu by sa im mohol ťažšie stráviť. V zajatí a za dobrých podmienok sa zvykne dožiť aj 25 rokov.
Pohlavne zrelí bývajú zvyčajne okolo 14 až 25 mesiacov. V období rozmnožovania samec vypustí spermatofor, ktorý následne samička nasaje do kloaky. Po vnútornom oplodnení samička kladie vajíčka na vodné rastliny.
Zvláštnosťou je, že dosiahnu sexuálnu zrelosť bez toho, aby prešli metamorfózou. Mnohé druhy sú buď úplne neotenické alebo majú neotenické populácie.
Tento článok je čiastočný alebo úplný preklad článku Axolotl mexický na anglickej Wikipédii.
Axolotl mexický (lat. Ambystoma mexicanum) je stredne veľký obojživelník, vyskytujúci sa v mexických jazerách Lago de Xochimilco a Lago de Chalco. Axolotly sú medzi obojživelníkmi nezvyčajné tým, že dosiahnu dospelosť bez toho, aby prešli metamorfózou.
V roku 2010 došlo k takmer úplnému vyhynutiu axolotlov žijúcich v prírode kvôli urbanizácii v Mexiko City a následnému znečisteniu vôd. V súčasnosti sa označuje ako ohrozený druh, vo voľnej prírode s klesajúcou populáciou, a je zákonom chránený. Axolotly sa vo vedeckom výskume používajú najmä pre svoju schopnosť regenerácie končatín. Tiež sa predávali ako jedlo na mexických trhoch.
Axolotl (Ambystoma mexicanum) är en nattaktiv vattenlevande salamander ur familjen mullvadssalamandrar (Ambystomatidae)[2] som enbart förekommer i Mexiko.
Salamanderfamiljen Ambystomatidae är begränsad till Nord- och Mellanamerika, och axolotl är endemisk för två sjöar, samt mindre vattendrag i närheten av Mexico City.
Eftersom axolotln är nära besläktad med tigersalamandern kan de para sig och få avkommor som då ser ut som tigersalamandrar.
Den uppträder vanligtvis i neoten form och genomgår aldrig en full metamorfos, varför gälarna fortfarande sitter på utsidan av kroppen, men de har även fullt fungerande lungor. Den har förmågan att återbilda förlorade kroppsdelar. Även om den inte är färdigutvecklad, det vill säga vuxen, kan den ändå föröka sig och få levande avkommor, vilket är mycket ovanligt i djurriket. Axolotln blir oftast 25–30 cm, ytterst sällan över 40 cm lång.
Namnet Axolotl [aː.ˈʃóː.loːtɬ] härstammar från det aztekiska språket nahuatl, āxōlōtl, vilket är sammansatt av atl ('vatten') och xolotl ('gud').
År 1804 tog Alexander von Humboldt med två exemplar av axolotl till Europa. På grund av deras anspråkslöshet hölls de ofta i akvarium. Storleken på larven och förekomsten av vissa mutationer gjorde att axolotl under en tid var ett populärt studieobjekt inom genetiken, och den användes exempelvis av Julian Sorell Huxley i hans forskning.
Axolotl kan odlas framgångsrikt i fångenskap, men är kraftigt hotad i naturen. Man beräknar att sammanlagt 700–1200 lever i det vilda, och då uteslutande i stadsdelen Xochimilco i Mexico City.[3] Arten klassas som akut hotad (CR) på Internationella naturvårdsunionens (IUCN) röda lista.[1]
År 1964 publicerades författaren Julio Cortazars novell Axolotl. Den knappt 2000 ord korta novellen handlar om en man som varje dag går till stadens akvarium och hänförs av dessa besynnerliga djur - en fascination som övergår till besatthet. Novellen brukar kategoriseras som del av den magiska realismen.[4]
Brun naturform av axolotl – den förekommer även som svart.
Leucistisk mutation av axolotl – den förekommer även som albino.
Wikimedia Commons har media som rör Axolotl.
Axolotl (Ambystoma mexicanum) är en nattaktiv vattenlevande salamander ur familjen mullvadssalamandrar (Ambystomatidae) som enbart förekommer i Mexiko.
Aksolotl (Ambystoma mexicanum), kaplan semenderi grubuna ait Meksika köstebek semenderlerinin en tanınmışlarındandır.
Bu türün larvaları metamorfoz geçiremezler, bu sebepten yetişkinleri suda yaşar ve solungaçları vardır. Bu türün habitatı asıl olarak Meksika Chalco Gölü ve Meksika'nın dağ gölleridir.
Aksolotllar, vücutlarının çeşitli parçalarını ve uzuvlarını yeniden üretebilme yeteneğine sahip olduklarından, kolay üretilebildiklerinden ve embriyolarının büyük oluşundan dolayı bilimsel araştırmalarda yaygın olarak kullanılırlar. Birçok ülkede ev hayvanı olarak da yetiştirilmekteler.
İki yaşamlılar ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Aksolotl (Ambystoma mexicanum), kaplan semenderi grubuna ait Meksika köstebek semenderlerinin en tanınmışlarındandır.
Bu türün larvaları metamorfoz geçiremezler, bu sebepten yetişkinleri suda yaşar ve solungaçları vardır. Bu türün habitatı asıl olarak Meksika Chalco Gölü ve Meksika'nın dağ gölleridir.
Aksolotllar, vücutlarının çeşitli parçalarını ve uzuvlarını yeniden üretebilme yeteneğine sahip olduklarından, kolay üretilebildiklerinden ve embriyolarının büyük oluşundan dolayı bilimsel araştırmalarda yaygın olarak kullanılırlar. Birçok ülkede ev hayvanı olarak da yetiştirilmekteler.
Навколо класифікації аксолотлів і їх видової приналежності довгий час велись дискусії в науковому світі. Спочатку він вважався близьким родичем європейського протея. Хоча герпетологам давно були знайомі хвостаті земноводні — амбістоми, їх зв'язок з аксолотлями не припускався.
Лише на початку 20-го сторіччя відомий французький натураліст Ж. Кюв'є висловив думку про подібність аксолотлів з іншими личинками хвостатих земноводних, але все ж він відніс аксолотлів до зябрових земноводних. І тільки в 1884 р. німецький вчений Й.Кольман, ґрунтуючись на вивчення біології і розмноженні багатьох хвостатих амфібій, описав явище неотенії.
В 1864 р. у Францію з Мексики вперше були привезені живі аксолотлі.
В 1913 р. австрійські вчені Бабок і Лаумемберг застосували до аксолотля метод годування тиреоїдином (гормоном щитовидної залози). В результаті було штучно досягнуто перетворення аксолотля на амбістому.
Аксолотлі формою тіла схожі з тритонами. Довжина від 16 до 40 см. Хвіст облямований шкіряною складкою-плавником. Зовнішні зябра зберігаються все життя. Кожна з трьох зябрових гілок по обидві сторони голови аксолотля, мають безліч маленьких шкіряних відростків. Голова у аксолотлів широка, трикутна, і ущільнюється від кінчика морди до зябер. Очі маленькі, здатні сприймати предмети на близькій відстані. Загалом, органи чуття у аксолотлів розвинені слабко. Рот хапального типу, здатний широко розкриватися. Голова аксолотля не повністю зростається з тулубом. Між головою і короткою шиєю містяться зяброві щилини.
Шийний відділ хребта представлений лише одним кільцевим хребтом, тому голова аксолотлів напіврухома. Аксолотлі дихають не тільки зябрами, але і легенями, а повітря ковтають ротом. Кінцівки слабкі, п'ятипалого типу. На передніх кінцівках 4 пальці, п'ятий редукований, на задніх — п'ять. Боки розкреслені вертикальними борознами. Шкіра гола, слизиста з великою кількістю горбочків шкірянихзалоз, що виділяють слиз. Забарвлення аксолотлів буває оливковим, білим, чорним.
Аксолотлям характерна неотенія — затримка онтогенезу на стадії, що передує дорослому стану, із надбанням здатності до статевого розмноження.
У аксолотлів наявні зовнішні відмінності між самцями і самками. В самця наявні припухлості біля анального отвору, самки зазвичай товстіші за самців. Як у амбістоми, у аксолотлів запліднення внутрішнє. Самець відкладає на дно водойми декілька сперматофор, а самка підбирає їх клоакою, а після запліднення відкладає ікру.
Аксолотлі здатні розмножуватись, попри стадію личинки. Якщо аксолотль потрапляє у глибоку водойму, то метаморфоза в амбістому не закінчується і він назавжди залишається личинкою. Це відбувається через недостатню активність щитовидної залози, що виробляє гормон тироксин.
Відомий експеримент Шарля Війстона, в якому самцеві тритона були пересаджені яєчники аксолотля, що прижилися і почали функціонувати. Яйцеклітини цього тритона були запліднені сперматозоїдами аксолотля і на світ з'явилися аксолотлі. Обернені операції — від тритона до аксолотля і від голчастого тритона до звичайного — результатів не давали.
Аксолотль має унікальні здатності до відновлення втрачених кінцівок, хвоста, пошкоджених внутрішніх органів і навіть частин головного мозку, тому ця тварина становсить великий інтерес для вивчення процесів репаративної регенерації. Плюріпотентні клітини, котрі як ембріональні стовбурові клітини людини, мають природну здатність до морфогенезу (перетворення) у будь-яку клітину організму, при необхідності замінюючи втраченої клітини тканини.
Проте, здатності аксолотля до регенерації обмежені. Кінцівка не відновлюється, якщо її видалити разом з лопаткою і ключицею, до яких вона прикріплюється. Хвіст не відновлюється, якщо його відрізати біля самого кореня. Око не відновлюється, якщо його видалити цілком. Особини, що повністю пройшли метаморфозу в амбістому, втрачають здатність до регенерації.
Популяція Ambystoma mexicanum в озері Xochimilco і в прилеглих каналах перебуває під серйозною загрозою у зв'язку з розвитком Мексики. Червона Книга відносить mexicanum Ambystoma до списку зникаючих з найвищої категорії ризику. Згідно з останніми спостереженнями кількість особин оцінюється в 700—1200 осіб в шести різних місцях водно-болотних угідь озера Xochimilco.
Заходи щодо захисту видів в основному спрямовані на підвищення актуальності озера Xochimilco для відновлення місць проживання видів.
Аксолотлі знаходяться під захистом уряду Мексики та контролем Конвенції про міжнародну торгівлю видами, що перебувають під загрозою зникнення.
Для утримання аксолотлів у неволі використовуються невеликі акваріуми, ємністю від 4—5 літрів на одну особину. Бажана аерація та фільтрація води, нейтральної за показником активності 7РН. Ці амфібії дуже вимогливі до якості і температури води та освітлення, полюбляють тінь і температуру 15—20 °C. Аксолотлі в той же час можуть витримувати зниження температури до 12 °C, лишаючись активними, але погано переживають перегрів. В акваріумі на дні поміщається пісок, який можна декорувати камінням і рослинами.
Харчуються мотилем, трубковиком звичайним, шматочками м'яса або риби. Аксолотлів можна утримувати великими групами, але не рекомендується поміщати в акваріум з рибами, оскільки риби часто пошкоджують зябра аксолотлів, відкушуючи їх шматки, а аксолотлі, в свою чергу, харчуються рибою. Їжу дають дрібно нарізаними шматочками, водячи пінцетом або паличкою перед самою мордою амфібії, щоб привернути її увагу. Якщо аксолотлі голодні, вони можуть відкушувати один одному лапи і зябра.
Аксолотлі здатні відригувати шматки неперевареної їжі. Щоб очистити шлунок від невиведених відходів, вони ковтають маленькі камінці, які потім викидаються назовні через рот з налиплими на них відходами.
В мовах неволі аксолотлі можуть розмножуватися, попередньо розсаджених тварин відгодовують, а через деякий час пересаджують в нерестовик з чистою і прохолодною водою. Температура води повинна бути трохи нижча, ніж зазвичай. Як правило, в нерестовик поміщають одного самця і кілька самок. Нерест відбувається ввечері, після чого амфібій потрібно відсадити, а температуру в акваріумі підняти до 22 ° С. Через 2-3 тижні з'являються мальки, яких годують яєчним жовтком, дрібними дафніями та іншим кормом для молодняка.
У деяких творах Френка Герберта згадується вигадана технологія клонування за допомогою «аксолотлевих чанів» (англ. axlotl/axolotl tanks)[1].
Аргентинський письменник Хуліо Кортасар написав оповідання «Аксолотль».
Kỳ giông Mexico hay khủng long sáu sừng, Axolotl (tên gọi trong tiếng Nāhuatl āxōlōtl [aː'ʃoːloːt͡ɬ] (số ít) hoặc āxōlōmeh [aː'ʃoːloːmeʔ] (số nhiều) "quái vật nước") (danh pháp hai phần: Ambystoma mexicanum) là một loài kỳ giông kéo dài tính trạng thơ ấu, có quan hệ gần gũi với kỳ giông hổ. Ấu trùng loài này không thể trải qua giai đoạn biến thái, do đó con trưởng thành vẫn ở trong nước và có vây ngoài. Loài này cũng được gọi là ajolote [axo'lote] (cũng là tên thông dụng nhiều loài kỳ giông khác).[1] Loài này có nguồn gốc từ nhiều hồ, chẳng hạn như hồ Xochimilco ở dưới Thành phố Mexico.[2] Kỳ giông Mexico được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu khoa học do khả năng tái tạo chân tay của chúng. Quần thể tự nhiên của loài này đang cực kỳ nguy cấp.
Tính đến năm 2010, Kỳ giông Mexico hoang dã đã gần như tuyệt chủng,[3] do xu hướng đô thị hóa ở Thành phố Mexico và do đó gây ô nhiễm nước. Chúng được công bố bởi của CITES là một loài nguy cấp và Tổ chức Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (IUCN) như nguy cơ tuyệt chủng nghiêm trọng trong tự nhiên, với một số lượng luôn giảm.
Một cuộc tìm kiếm kéo dài bốn tháng trong năm 2013 không tìm thấy cá thể nào còn sống sót trong môi trường hoang dã.[4]
Kỳ giông Mexico là bản địa của hồ Xochimilco và hồ Chalco ở trung tâm México. Thật không may cho axolotl, hồ Chalco không còn tồn tại và hồ Xochimilco chỉ còn là một phế tích của trước kia, hiện tại chủ yếu là kênh rạch. Nhiệt độ nước trong hồ Xochimilco hiếm khi tăng lên trên 20 °C (68 °F), mặc dù có thể giảm xuống 6-7 °C vào mùa đông, và có thể thấp hơn.
Quần thể tự nhiên chịu áp lực nặng nề do sự phát triển của Thành phố México. Axolotl hiện nay có tên trong Sách Đỏ hàng năm về các loài bị đe dọa của Tổ chức Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (IUCN). Các loài cá không bản địa, như cá rô phi châu Phi và cá trắm/chép/mè/trôi châu Á, gần đây cũng được đưa vào vùng nước này. Những con cá này ăn axololt non như nguồn thức ăn chủ yếu của nó.[5]
Kỳ giông Mexico sống ở nhiệt độ 12-20 °C (54-68 °F), tốt nhất là 17-18 °C (63-64 °F). Đối với tất cả các động vật biến nhiệt, nhiệt độ thấp hơn dẫn đến sự trao đổi chất chậm hơn;. nhiệt độ cao hơn có thể dẫn đến căng thẳng và tăng sự thèm ăn. Clo, thường được thêm vào nước máy có hại đến kỳ giông Mexico. Một kỳ giông Mexico điển hình duy nhất thường đòi hỏi một bể 40-l (10 gal), với độ sâu ít nhất là 15 cm (6 in). Chúng dành phần lớn thời gian ở đáy hồ.[cần dẫn nguồn]
Muối thường được thêm vào nước để ngăn ngừa nhiễm trùng.[6]
Trong điều kiện nuôi nhốt, chúng ăn nhiều loại thức ăn có sẵn, bao gồm cá viên, đông lạnh hoặc giun đất, giun máu hay giun sáp sống và các con cá nhỏ.
Bài viết Bộ Có đuôi này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Kỳ giông Mexico hay khủng long sáu sừng, Axolotl (tên gọi trong tiếng Nāhuatl āxōlōtl [aː'ʃoːloːt͡ɬ] (số ít) hoặc āxōlōmeh [aː'ʃoːloːmeʔ] (số nhiều) "quái vật nước") (danh pháp hai phần: Ambystoma mexicanum) là một loài kỳ giông kéo dài tính trạng thơ ấu, có quan hệ gần gũi với kỳ giông hổ. Ấu trùng loài này không thể trải qua giai đoạn biến thái, do đó con trưởng thành vẫn ở trong nước và có vây ngoài. Loài này cũng được gọi là ajolote [axo'lote] (cũng là tên thông dụng nhiều loài kỳ giông khác). Loài này có nguồn gốc từ nhiều hồ, chẳng hạn như hồ Xochimilco ở dưới Thành phố Mexico. Kỳ giông Mexico được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu khoa học do khả năng tái tạo chân tay của chúng. Quần thể tự nhiên của loài này đang cực kỳ nguy cấp.
Tính đến năm 2010, Kỳ giông Mexico hoang dã đã gần như tuyệt chủng, do xu hướng đô thị hóa ở Thành phố Mexico và do đó gây ô nhiễm nước. Chúng được công bố bởi của CITES là một loài nguy cấp và Tổ chức Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (IUCN) như nguy cơ tuyệt chủng nghiêm trọng trong tự nhiên, với một số lượng luôn giảm.
Một cuộc tìm kiếm kéo dài bốn tháng trong năm 2013 không tìm thấy cá thể nào còn sống sót trong môi trường hoang dã.
Аксоло́тль (Axolotl) — неотеническая личинка некоторых видов амбистом, земноводных из семейства амбистомовых (Ambystomidae) отряда хвостатых (Caudata).
Особенность аксолотля состоит в том, что он достигает половой зрелости и становится способным к размножению, не превратившись во взрослую форму, не претерпев метаморфоз. У этих личинок хорошо развита щитовидная железа, но она обычно не вырабатывает достаточное количество индуцирующего метаморфозы гормона тироксина. Однако, если переселить аксолотля в более сухую и прохладную среду или понизить уровень воды при домашнем разведении, он превращается во взрослую амбистому. Превращение аксолотля в амбистому можно вызвать также добавлением в пищу или инъекцией гормона тироксина. Превращение может произойти в течение нескольких недель, при этом исчезнут наружные жабры аксолотля, изменится окраска, форма тела. Но вводить аксолотля в метаморфоз без поддержки специалиста опасно для жизни животного. Как правило, попытки в домашних условиях превратить аксолотля в амбистому в большинстве случаев заканчиваются смертью животного.
% случаев заканчиваются смертью животного.[источник не указан 49 дней]
Чаще всего название «аксолотль» применяют по отношению к личинке мексиканской амбистомы (большинство содержащихся в лабораторных или домашних условиях аксолотлей принадлежат к этому виду) или тигровой амбистомы, но так можно назвать личинку любой амбистомы, способной к неотении[1].
В дословном переводе с классического науатля аксолотль (точнее, «ашолотль», axolotl) — «водяная собака», «водяное чудище» (ср. atl — вода, xolotl — собака, вместе — axolotl), что вполне соответствует его внешнему виду: аксолотль похож на крупного головастого тритона с торчащими в стороны тремя парами наружных жабр. Голова у аксолотля очень большая и широкая, несоразмерная с телом, рот тоже широкий, а глазки маленькие — создаётся впечатление, что личинка всё время улыбается. Помимо прочего, эти животные обладают способностью регенерировать утраченную часть тела. Общая длина — до 30 см. Как и все личинки хвостатых земноводных, аксолотли ведут хищный образ жизни.
Содержание аксолотлей мексиканской и тигровой амбистомы в домашних условиях может быть сопряжено с рядом проблем. В частности, это связано с трудностями поддержания нужного температурного режима в условиях квартиры, особенно летом. Для нормального самочувствия и стабильной работы иммунной системы аксолотлям требуется вода с температурой от 18 до 20 °C. Содержание этих животных при более высоких температурах ведет к частым заболеваниям и смерти, быстрой или медленной в зависимости от недуга.
Кормление аксолотлей также имеет ряд своих особенностей: например, их нельзя кормить обычным кормом для рыб или мясом (субпродуктами) теплокровных животных. Для кормления подойдут свежемороженые морские коктейли, сырая морская рыба хек или треска, земляные черви, некоторые аквариумные рыбки (гуппи, неоны, расборы, данио), креветки-черри, мотыль. Кормить аксолотлей следует с пинцета, в очень редких случаях они едят со дна или рук.
Брать аксолотля в руки нежелательно. Но если вам необходимо взять его, то нужно охладить руки, ведь для аксов температура нашего тела очень велика и для них это ожог.
Для содержания аксолотлей требуется чистая вода, свободная от хлора, нейтральная или чуть жесткая, около 40 литров на одну особь.
Аксолотль мексиканской амбистомы (Ambystoma mexicanum) (альбинос)
Аксолотль тигровой амбистомы (Ambystoma tigrinum)
Аксолотль коренастой амбистомы (Ambystoma andersoni)
Аксоло́тль (Axolotl) — неотеническая личинка некоторых видов амбистом, земноводных из семейства амбистомовых (Ambystomidae) отряда хвостатых (Caudata).
Особенность аксолотля состоит в том, что он достигает половой зрелости и становится способным к размножению, не превратившись во взрослую форму, не претерпев метаморфоз. У этих личинок хорошо развита щитовидная железа, но она обычно не вырабатывает достаточное количество индуцирующего метаморфозы гормона тироксина. Однако, если переселить аксолотля в более сухую и прохладную среду или понизить уровень воды при домашнем разведении, он превращается во взрослую амбистому. Превращение аксолотля в амбистому можно вызвать также добавлением в пищу или инъекцией гормона тироксина. Превращение может произойти в течение нескольких недель, при этом исчезнут наружные жабры аксолотля, изменится окраска, форма тела. Но вводить аксолотля в метаморфоз без поддержки специалиста опасно для жизни животного. Как правило, попытки в домашних условиях превратить аксолотля в амбистому в большинстве случаев заканчиваются смертью животного.
% случаев заканчиваются смертью животного.[источник не указан 49 дней]
Чаще всего название «аксолотль» применяют по отношению к личинке мексиканской амбистомы (большинство содержащихся в лабораторных или домашних условиях аксолотлей принадлежат к этому виду) или тигровой амбистомы, но так можно назвать личинку любой амбистомы, способной к неотении.
В дословном переводе с классического науатля аксолотль (точнее, «ашолотль», axolotl) — «водяная собака», «водяное чудище» (ср. atl — вода, xolotl — собака, вместе — axolotl), что вполне соответствует его внешнему виду: аксолотль похож на крупного головастого тритона с торчащими в стороны тремя парами наружных жабр. Голова у аксолотля очень большая и широкая, несоразмерная с телом, рот тоже широкий, а глазки маленькие — создаётся впечатление, что личинка всё время улыбается. Помимо прочего, эти животные обладают способностью регенерировать утраченную часть тела. Общая длина — до 30 см. Как и все личинки хвостатых земноводных, аксолотли ведут хищный образ жизни.
墨西哥鈍口螈（學名：Ambystoma mexicanum，英文：Axolotl），又名「美西螈」，俗稱「六角龙鱼」，是水棲型的兩棲類，是墨西哥的特有種，因其獨特的外貌及幼態延續而著名。也就是說，即使在性成熟後也不會經歷適應陸地的變態，仍保持牠的水棲幼體型態。墨西哥鈍口螈的「不老容顏」使得牠成為許多科學家研究的對象。雖然在全球有作為寵物而被飼養（特別是北美等地），但其原棲地已被大量開發，可生活面積不多於10平方公里。目前原生種在IUCN紅色名錄內被評為極危物種。
完全成長的墨西哥鈍口螈，大概需要十八至二十四個月。體長一百五十毫米至四百五十毫米（六至十八英寸）(十五公分多至四十五公分多)，正常體長二百三十毫米（九英寸）(二十二公分多)，罕有體長長於三百毫米（十二英寸）(三十公分多)的。牠們有獨特的類似蕨類植物的不封閉鰓結構（跟魚與蝌蚪的鰓一樣）。通常以六根鰓平均分布於頭部兩側，每邊三根。鰓一般爲紅色，會隨食物的顔色改變。 墨西哥鈍口螈同樣會用皮膚呼吸，再把空氣轉入肺部。牠的牙齒很細小，通常很難看到，一般用來夾住食物而不是用以撕裂和咀嚼食物。 成年後的墨西哥鈍口螈牙齒和指甲都是較能明顯觀察到的黑色，指甲主要是用於輔助前進。 體色成年後會變得更為鮮豔，斑點都會有很明顯的顯現。牠們有快速的新陳代謝，可以快速重新長出肢體或器官，但會隨著成長，逐漸減緩恢復速度。
墨西哥鈍口螈非常接近虎纹鈍口螈（Ambystoma tigrinum）。顔色上牠們從白色（白化），經過灰色、藍色、茶色和咖啡色到黑色。野生墨西哥鈍口螈罕有白色，所有白化墨西哥鈍口螈（身體白色，眼睛黑色或紅色）都是從同一個單一變種雄性而來。在1863年牠被運到巴黎植物園（Jardin des plantes）。白化變種在實驗室和動物商店很普遍，是在二十世紀50年代，透過與白化虎蠑螈雜交而得到的。現今墨西哥鈍口螈沒有被大量捕捉是因爲這樣做是被禁止的。
墨西哥鈍口螈僅僅產於墨西哥中部的霍奇米爾科湖（Lake Xochimilco）和澤爾高湖（Lake Chalco）。但墨西哥鈍口螈有個叫“mud puppies(斑泥螈)”近親與牠外表很像，能在墨西哥以外的南美地區找到。Mud puppies居住在積水的小火山口裏。在霍奇米爾科，水的溫度很少超過二十攝氏度（六十八華氏度），冬季會低到六至七攝氏度（約四十三華氏度）或者更低。
由於墨西哥城市的發展，野生數量受到威脅。在墨西哥市場上，墨西哥鈍口螈會被當作食物出售，在阿茲特克菜中扮演著重要角色。他們被列入瀕危野生動植物種國際貿易公約，亦被列入世界自然保護聯盟的瀕危野生動物。
墨西哥鈍口螈出現一個特性叫幼態延續，意思是牠們由幼體發育到性成熟期間，沒有經歷變態。不經歷變態原因是它們缺乏甲狀腺荷爾蒙。
一些墨西哥鈍口螈會出現變態，但非常罕見。還有另一種使之變態的方法，但成功機會不大，在人工生態園裏將墨西哥鈍口螈放到淺的容器中，然後，慢慢減少水位高度到很難完全浸沒墨西哥鈍口螈的身體，直到最後是完全不能夠浸沒墨西哥鈍口螈的身體，這樣，牠會停止用鰓呼吸而改用肺。經過幾星期後，牠會慢慢變態爲成年的蠑螈。變態過程中人工生態園必須保持濕潤，而且要以清潔的水以噴霧形式噴到成年墨西哥鈍口螈的身上。墨西哥鈍口螈能通過這種手段成功變態的機率極少，大多數情況下會使墨西哥鈍口螈致死。
自然的變態已知是非常罕見的，但嘗試去用人工方法去做的話，最好還是留給受過訓練的科學家。沒有能力生産足夠的荷爾蒙是導致幼體性成熟的原因。即使人工變態成功，只會縮短墨西哥鈍口螈的壽命。保持幼體性成熟的墨西哥鈍口螈一般可活十至十五年(在巴黎，個別案例則有二十五年的記錄），而變態後的則幾乎沒有活超過五年。牠的成年狀態像高地虎纹钝口螈，從而支持了兩個種類是近親的理論。
十九世紀首批入口歐洲的墨西哥蠑螈被放進巴黎植物園（Jardin des plantes）。一開始人們並沒有察覺到牠們的幼態延續，直到當Auguste Duméril在人工生態園找到除墨西哥以外跟蠑螈相似的新物種時，他非常驚訝。這一項發現則是研究幼體性成熟的開端。
Vilem Laufberger在德國做了一個著名的關於墨西哥鈍口螈的實驗。注射荷爾蒙，他使人們相信墨西哥鈍口螈可以完全成長變態爲蠑螈。因爲墨西哥鈍口螈是兩棲類的幼體形態，即使在性成熟後仍保持這一“嬰兒”狀態。同樣的實驗被一個叫朱利安·赫胥黎的英國人重複做過，但他當時不知道已經有人做過這一實驗了。
墨西哥鈍口螈被大量飼養用於研究方面。牠最吸引人的特性是牠的復原能力，墨西哥蠑螈受傷後不會以結疤的形式自癒，而是會在幾個月內長出新的肢體，某些個案證明，牠們可以自癒（重生）出重要的器官，例如：腦部。牠們接受外來器官的能力很強，眼睛及部分腦部移植後可以完全恢復正常。在某些個案裏，當墨西哥蠑螈的肢體受傷後（並沒有被截肢），會長出新的肢體（例如：五條腿），這一新奇特性吸引著動物愛好者。變態後，器官再生的能力會大大減弱。另一吸引人的特性：牠們的卵大而強壯。墨西哥蠑螈比其他種類的蠑螈容易大量繁殖。
墨西哥鈍口螈生活於十四至二十攝氏度（五十四至六十八華氏度），十七至十八攝氏度（華氏六十二至六十四度）爲最佳溫度。低溫會減慢牠們的新陳代謝，然而，在十攝氏度（五十華氏度）時牠卻能更好地對抗疾病。高溫會使牠感到緊迫及增加食量，此時，應該使用冷卻系統。把牠們放入自來水前，應把自來水作除氯處理，因爲氯是有害的。單一隻墨西哥蠑螈應該放在十加侖的容器內（四十四公升），再加入約一百五十毫米的水（六英寸）。爲防止其跳出容器，應該在上面加上蓋子。可以用氣泵水底過濾器，但要注意減低水流，否則會使牠們感到緊張。每週應更換百分百水，用吸管從底部慢慢抽出水。還應避免使用比墨西哥蠑螈嘴巴小的底石，受到驚嚇會使墨西哥蠑螈誤將砂粒吞下。應該爲幼小的墨西哥蠑螈提供一些漂浮植物或擺設物作爲隱匿之處。對於成年的墨西哥蠑螈應該提供小洞穴。不必提供照明，因爲牠們是夜行動物。牠們大部分時間會待在容器的底部，浮出水面是代表感到壓力或者是生病了。
墨西哥鈍口螈共有超過30個品系。 以下為常見的市面種類，包含改良型：
白化六角恐龍：為目前在市面上最常看見的種類，如同名字，外觀完全偏乳白色，外鰓為紅色的 普遍稱為白化黑眼，只是有些身上可能會出現黑色的角和些許黑斑。
白子六角恐龍：顏色與白化六角恐龍大致，但眼睛為紅色的，外鰓有點偏橘色。 普遍稱為白子紅眼，身上很少會有出現黑班情形。
黑色六角恐龍：偏原體色種，因研究改良過後黑色個體偏為少見的個體，外鰓多為黑色、紫黑色。 普遍稱為墨藍，幼年時在光下會反藍光，以黑的發亮為佳，通常身上不太會有黑色斑點（需強光下才能看到），看起來為純黑色較多。
金箔六角恐龍：身上遍佈金片般亮白色的斑點，外鰓同為紅色，是六角恐龍中顏色最亮的種類。 常見的金箔品系有正黃體金箔（體色黃色）、白金金箔（體色偏白），身上皆會有金箔分佈。
虎斑六角恐龍：體色乍看下為土黃色帶黑，仔細看則是為墨綠色，在無燈光下接近黑色，全身有著黑色斑點紋路，外腮為暗紅色；而虎斑六角恐龍的野生種為墨西哥原生地IUCN紅色名錄的極危物種，在市面上也較為少見。
以下為台灣市面上不常見的品系，包含改良型:
黑底金箔六角恐龍:身上遍佈金屬般的金色斑點，會隨著成長逐漸變大、變亮、變清晰。純黑底，角多半遍也會是佈滿金色斑點、鰓為黑色。 普遍稱之為金錢豹，幼年時期黃底黑斑與虎斑相像但比較金黃，越成年會越明顯與虎斑六角恐龍不同。
以下為市面上特殊個體和表現，還不是一個穩定品系:
白底/黃底不規則黑斑六角恐龍:身上有純黑色不規則、大小不依的色塊遍佈，有時會只有一個部份有黑色紋路，故有人稱表現其為潑墨或乳牛，通常為淺色底，鰓多為紅色。
黃底/白底不規則綠斑六角恐龍:身上為純綠斑，或綠加上黑斑，不規則、大小不依的色塊遍佈，因黃底綠斑容易讓人聯想到海苔起司，白底黑綠斑則是海苔飯糰，故有人稱其表現為海苔。
白底不規則黃斑六角恐龍:身上為純黃班，不規則的分佈，白底、紅眼、身體略粉。故有人稱其表現為粉紅豹、乳花。
短身六角恐龍:頭大身體小，身體特徵較偏圓，比其他一般六角身材短一半，成體後會較迷你，故有人稱其表現為侏儒。
異瞳六角恐龍:雙眼顏色不同，一黑一紅，因為非常罕見，故有人稱其表現為異色瞳、陰陽眼。
黃背白身六角恐龍:身上上半為鮮豔的純黃色，下半為白色色塊，紅眼、橘腮，尾部佈滿金鉑少許分佈在其他地方，如皇袍般亮眼，故有人稱其表現為金龍袍。
陰陽色六角恐龍:身上顏色非常對稱的分成兩半，有時眼睛也會因此可能有一半黑眼一半紅眼的狀態。
龍角六角恐龍:六個角有如鹿角般，又分支了出去，非常壯麗。
墨西哥鈍口螈是肉食動物。 主要食物：昆蟲或小魚等有腥味的東西（包含比自己小的同類）。
飼養上，可以餵各樣的容易找到的食物，包括： 魚肉、冷凍或新鮮紅蟲、蝦子（去殼為佳）、豐年蝦、麵包蟲(已蛻殼白色麵包蟲為佳)、沉底飼料（蝦用、底棲魚用皆會吃，需先訓餌）。
盡量避免餵食豬肉、牛肉塊等，對牠們來說動物蛋白質不易消化。
幼年期的墨西哥鈍口螈餵食以水蚤或紅蟲及豐年蝦為主，直至長大能吃較大的食物爲止。
成體每星期餵食次數約3-4次即可，或者每日一次，幼體約每日1-2次，吃飽時腹部會脹大充滿食物，餵食幼體時要盡量避免誤食氣泡。
水質若不乾淨墨西哥鈍口螈會易生病不健康。所以餵食後殘餌要撈出並注意水質潔淨度，或者是餵食時移至其它地方餵食，餵食完畢後再放回乾淨的水中。
墨西哥鈍口螈以嗅覺尋找食物，因牠們視力極差，又以“吸取”的方式覓食。
因此不能把或過於密集的墨西哥鈍口螈養在一起，牠們會誤食或是在飢餓情況下不慎吃下同伴的身體。
若要大小共養請務必將其餵飽，也不可體型差距過大，容易導致一口吞難以救回。例如：３ｃｍ和９ｃｍ。
若與其牠水中生物混養，例:魚、蝦、底棲魚，需注意牠們會在墨西哥蠑螈睡眠時咬食牠們的外鰓（因為腮毛在魚蝦眼中極像紅蟲）或者傷害其身體，而導致牠們受傷，需多留意混養情況（因墨西哥鈍口螈的皮膚表面無鱗片保護易受傷。）尤其底棲魚類是不建議一同混養的。
有些較兇猛的魚類也不可與之混養，如:火箭、恐龍魚。
飼養前盡量避免水中有氯，飼養時讓水溫保持在攝氏二十四度以下加上打氧能讓其生長得更好、更漂亮。
並注意飼養空間內避免有薰香、蚊香、艾草、精油、過濃香水、除蟲噴劑等，否易造成墨西哥蠑螈上水面換氣時中毒死亡，空氣需保持清淨。
飼養須避免放置比墨西哥鈍口螈的嘴還小的石塊，否則易造成其誤食卡住、無法消化而死亡。
墨西哥鈍口螈（學名：Ambystoma mexicanum，英文：Axolotl），又名「美西螈」，俗稱「六角龙鱼」，是水棲型的兩棲類，是墨西哥的特有種，因其獨特的外貌及幼態延續而著名。也就是說，即使在性成熟後也不會經歷適應陸地的變態，仍保持牠的水棲幼體型態。墨西哥鈍口螈的「不老容顏」使得牠成為許多科學家研究的對象。雖然在全球有作為寵物而被飼養（特別是北美等地），但其原棲地已被大量開發，可生活面積不多於10平方公里。目前原生種在IUCN紅色名錄內被評為極危物種。
ワシントン条約附属書II 分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 両生綱 Amphibia 目 : 有尾目 Caudata/Urodela 科 : トラフサンショウウオ科Gyrinus mexicanus
Shaw & Nodder, 1798[3]
メキシコサンショウウオ（Ambystoma mexicanum）は、両生綱有尾目トラフサンショウウオ科トラフサンショウウオ属に分類される有尾類。本種をはじめとした幼形成熟したトラフサンショウウオ科の個体はアホロートルと呼ばれる。流通名ウーパールーパー。
メキシコ（ソチミルコ湖とその周辺）[4][5][6][7]固有種
種小名mexicanumは「メキシコの」の意。
全長10 - 25センチメートル[4][6]。メスよりもオスの方が大型になり、メスは最大でも全長21センチメートル[4]。通常は幼生の形態を残したまま性成熟する[4]。胴体は分厚い[4]。小さい孔状の感覚器官は発達しないが、頭部に感覚器官がある個体もいる[4]。左右に3本ずつ外鰓がある[4]。背面の体色は灰色で、黒褐色の斑点が入る[4]。
上顎中央部に並ぶ歯の列（鋤口蓋骨歯列）はアルファベットの逆「U」字状[4]。四肢は短く、指趾は扁平で先端が尖る[4]。水かきはあまり発達せず、中手骨や中足骨の基部にしかない[4]。
自然下では水温が低くヨウ素が少ない環境に生息し、サイロキシンを生成することができないため変態しない[6]。
繁殖様式は卵生。11月から翌1月（4 - 5月に繁殖する個体もいる）に、水草などに1回に200 - 1,000個の卵を産む[4][7]。
開発による生息地の破壊、水質汚染などにより生息数は激減している[4]。以前はメキシコ盆地内のスムパンゴ湖やチャルコ湖・テスココ湖にも生息していたが、埋め立てにより生息地が消滅した[4][6]。1975年のワシントン条約発効時からワシントン条約附属書IIに掲載されている[2]。
ペットや実験動物として飼育されることもある[6][5]。国際的な商取引が規制されているため、日本ではほぼ日本国内での飼育下繁殖個体のみが流通する[7]。飼育下では白化個体などの様々な色彩変異が品種として作出されている[4][7]。
飼育下ではサイロキシンの投与や水位を下げて飼育することで変態した例もあるが[6][7]、以下では主に流通する幼形成熟個体に対しての飼育の説明を行う。アクアリウムで飼育される[7]。水棲の有尾類としては水質の悪化や高水温に対する耐性もある[7]。一方で水質が悪化すると最悪の場合には外鰓が壊死し死亡することもあるため、濾過などにより清涼な水質を維持したり夏季には高水温になることを防ぐ対策をすることが望ましい[7]。 隠れ家として流木や岩・市販の隠れ家を設置したり、水草を植えこむ[5]。底砂を敷く場合は誤飲しないように生体が飲み込めない大きいものにするか、飲み込んでも簡単に排泄されるような細かい粒のものにする[5]。 餌として魚類やエビ、ユスリカの幼虫などを与える[5]。専用の配合飼料も市販されており、飼育下では専用の配合飼料だけでなく動物食の魚類用配合飼料（水中に沈む物を使用する）にも餌付く[5][7]。 協調性が悪いため、複数飼育を行う場合は飼育頭数よりも多い数の隠れ家を用意する[7]。餌用も含めて魚類などをケージ内に混泳させると、外鰓を傷つける恐れがあるため注意が必要とされる[5][7]。
日本国内では1985年に日清焼そばU.F.O.のCMにウーパールーパーの呼び名で幼形成熟個体が登場。ブームとなった。広告代理店によりキャラクター化もされ尾崎亜美によりキャラクターソング「ウーパーダンシング」もリリースされている（シングル盤ではキャラクター・パピとしてで歌っている）。このウーパーダンシングはアニメ化もされている。またチェイン&ウーパールーパーによる同名の楽曲も存在し、こちらもU.F.O.のキャンペーンソングとなっている。他にもウーパールーパーを題材にしたCMには大関酒造の「のものも」がある。
卵
リューシスティック
メキシコサンショウウオ（Ambystoma mexicanum）は、両生綱有尾目トラフサンショウウオ科トラフサンショウウオ属に分類される有尾類。本種をはじめとした幼形成熟したトラフサンショウウオ科の個体はアホロートルと呼ばれる。流通名ウーパールーパー。
아홀로틀(나우아틀어: Āxōlōtl) 또는 멕시코도롱뇽은 점박이도롱뇽과의 일종으로, 유형 성숙을 보여주는 종이다. 우파루파(ウーパールーパー)라고도 부른다. 올챙이는 어른으로 탈바꿈을 할 수 없으며, 이에 따라 다 자란 후에도 겉아가미를 지녀야 하고, 물에서 살아야 한다. 번식이 쉽고 잃어버린 신체를 쉽게 재생하고 놀라운 장기이식 능력(다른 아홀로틀의 장기를 이식받아도 거부반응이 전혀 없다, 심장도 재생할 수 있다.) 때문에 과학연구용 및 애완동물용으로 널리 이용된다. 성적으로 성숙하기까지는 18-24개월이 걸리며, 이때 몸길이는 15-45센티미터이다.
원산지는 멕시코의 중부에 위치한 호수인 호히밀코 호, 할코 호이다. 야생개체는 홍수조절 및 멕시코 시의 상수도 수요를 충족하기 위해 이루어지는 인위적인 호수 수원 고갈로 인해 멸종위기를 맞고 있다. 현재 야생개체는 호히밀코 호에만 서식하고 있다.
미국에서 아홀로틀에 갑상선 호르몬의 일종인 티록신을 투여하는 실험을 행한 경우, 다른 도롱뇽과의 생물들처럼 변태를 일으켰다고 한다. 실제로 멕시코 호히밀코 호와 할코 호의 토양은 티록신의 구성성분인 요오드가 적게 함유되어 있고, 티록신은 날씨가 추울 때 체온올 올리기 위해 분비되는데, 멕시코 호히밀코 호와 할코 호 지역은 저위도 고산지대에 위치하여 온도가 영하로 떨어지지 않기 때문에 티록신 결핍이 발생하여 변태를 하지 못하는 것으로 보인다.
아홀로틀은 변형을 겪지 않고 성적 성숙에 도달한다는 것을 의미하는 유형성숙을 보인다. 아홀로틀속의 많은 종은 완전히 신생이거나 신생 개체군 둘 중 하나이다. 아홀로틀에서 변성 부전은 갑상선 자극 호르몬의 부족으로 발생하는데, 갑상선이 도롱뇽을 변형시키는 과정에서 티록신을 생성하도록 유도하는 데 사용된다. 실험동물의 유형성숙에 관여하는 유전자는 특정되었을지 모르지만 야생 개체군에서는 관련이 없어 인공적인 선택이 실험동물이나 애완동물인 아홀로틀의 완전한 유형성숙의 원인임을 시사하고 있다.
산과 언덕의 수생 환경에서는 먹이가 거의 없고, 특히 요오드가 거의 없는 환경에서의 모든 도롱뇽과는 유형성숙을 보인다. 도롱뇽은 수생인 지상의 대형 성충보다 질과 양이 낮은 작은 유생 단계로 번식해 생존할 수 있다. 도롱뇽 유충이 식인 풍습을 통해 직접 또는 간접적으로 충분한 양의 요오드를 섭취하면, 그들은 빠르게 변태를 시작하여 더 큰 육지 성체로 변한다.
다른 유형성숙 도롱뇽(사이렌류 및 네투스류)와는 달리, 아홀로틀은 요오드(갑상선 호르몬의 생성에 사용됨) 주사나 티록신 호르몬의 주사 등에 의해 변성하도록 유도할 수 있다. 성체 형태는 범무늬도롱뇽과 비슷하지만, 발가락이 긴 것과 같은 몇 가지 다른 점이 있어 별도의 종으로서의 지위를 뒷받침한다.
1863년, 6개의 성체 아홀로틀(유체 표본 포함)이 멕시코 시티에서 파리 식물원 (Jardin des Plantes)로 수송되었다. 오귀스트 듀 메릴은 그들의 신성을 알지 못한 채, 아홀로틀 대신, 비바리움에서 도롱뇽과 유사한 새로운 종을 발견했을 때 놀랐다. 이 발견은 유형성숙(네오테니) 연구의 출발점이 되었다 Ambystoma velasci 샘플이 최초 출하에 포함되지 않았는지 여부는 알 수 없다.
프라하의 빌름 러프버거는 갑상선 호르몬 주사를 사용하여 아홀로틀 몸을 성충 도롱뇽으로 자라도록 유도했다. 실험은 영국인 줄리안 헉슬리에 의해 반복되었는데, 헉슬리는 실험이 이미 진행된 것을 몰랐지만 그는 그라운드 사이로이드를 사용하였었다. 그 이후로, 변형을 유도하기 위해 사용되는 요오드 주사나 다양한 갑상선 호르몬으로 실험이 자주 수행되었다.
오늘날, 아홀로틀은 여전히 모델생물로 연구에 사용되고 있으며, 많은 수의 동물들이 포획되어 연구되고 있다. 특히 육지생활의 요구로 인해 사육이 되지 않는 다른 도롱뇽에 비해 번식하기 쉽다. 연구에 있어서 매력적인 특징 중 하나는 척추동물의 완전한 발달을 볼 수 있는 크고 쉽게 조작되는 배아이다.
아홀로틀은 배아에서 심부전을 일으키는 돌연변이 유전자의 존재로 인해 심장 결함 연구에 사용된다. 배아는 거의 심장 기능 없이 부화할 때까지 생존하기 때문에, 이 결함을 관찰하기에 용이하다. 아홀로틀의 신경관은 개구리와 달리 상피층 아래에 숨겨져 있지 않으며 사람과 아홀로틀의 신경판 유사점이나 튜브 형성으로 인해 아홀로틀은 신경관 폐쇄 연구에서도 이상적인 동물 모델이다. 어떤 돌연변이는 잘 특성화되지 않은 다른 장기 시스템과 다른 장기 시스템에 영향을 미친다.
아홀로틀(나우아틀어: Āxōlōtl) 또는 멕시코도롱뇽은 점박이도롱뇽과의 일종으로, 유형 성숙을 보여주는 종이다. 우파루파(ウーパールーパー)라고도 부른다. 올챙이는 어른으로 탈바꿈을 할 수 없으며, 이에 따라 다 자란 후에도 겉아가미를 지녀야 하고, 물에서 살아야 한다. 번식이 쉽고 잃어버린 신체를 쉽게 재생하고 놀라운 장기이식 능력(다른 아홀로틀의 장기를 이식받아도 거부반응이 전혀 없다, 심장도 재생할 수 있다.) 때문에 과학연구용 및 애완동물용으로 널리 이용된다. 성적으로 성숙하기까지는 18-24개월이 걸리며, 이때 몸길이는 15-45센티미터이다.
원산지는 멕시코의 중부에 위치한 호수인 호히밀코 호, 할코 호이다. 야생개체는 홍수조절 및 멕시코 시의 상수도 수요를 충족하기 위해 이루어지는 인위적인 호수 수원 고갈로 인해 멸종위기를 맞고 있다. 현재 야생개체는 호히밀코 호에만 서식하고 있다.
미국에서 아홀로틀에 갑상선 호르몬의 일종인 티록신을 투여하는 실험을 행한 경우, 다른 도롱뇽과의 생물들처럼 변태를 일으켰다고 한다. 실제로 멕시코 호히밀코 호와 할코 호의 토양은 티록신의 구성성분인 요오드가 적게 함유되어 있고, 티록신은 날씨가 추울 때 체온올 올리기 위해 분비되는데, 멕시코 호히밀코 호와 할코 호 지역은 저위도 고산지대에 위치하여 온도가 영하로 떨어지지 않기 때문에 티록신 결핍이 발생하여 변태를 하지 못하는 것으로 보인다.
