Chamaemyces fracidus (Fr.) Donk 1962

Sääriksirmik (Chamaemyces fracidus) on seeneliik.

Ta on Eestis arvatud II kaitsekategooriasse (seisuga 2012).

Eestis võib teda leida arumetsadest^[1].

Viited

Välislingid

• Säärissirmik andmebaasis eElurikkus

Tahmaukonsieni (Chamaemyces fracidus) on kalpeankeltainen tai oljenvärinen pikku-ukonsienilaji. Sen jalka on kellanruskea ja siinä on heikko rengas. Sieni haisee pahalta eikä ole ruokasieni. Heltat ovat valkoiset tai muuttuvat myöhemmin kellertäviksi. Sieni kasvaa laitumilla ja avoimissa metsissä. Se on Suomessa erittäin harvinainen, siitä tunnetaan ainoastaan yksi löytö.^[2] Se on luokiteltu vaarantuneeksi lajiksi. ^[3]

Lähteet

• Rassi, P., Hyvärinen, E., Juslén, A. & Mannerkoski, I. (toim.): Suomen lajien uhanalaisuus – Punainen kirja 2010, s. 202. Ympäristöministeriö & Suomen ympäristökeskus, 2010. ISBN 978-952-11-3806-5. Suomen lajien uhanalaisuus – Punainen kirja 2010 sivut 181–685 (pdf).

Viitteet

Aiheesta muualla

• Laji.fi: Tahmaukonsieni (Chamaemyces fracidus)
• Naturephoto: tahmaukonsieni (Chamaemyces fracidus)
• Ymparisto.fi: Paraisten kalkkialueet

Vos an lenga piemontèisa Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Capel fin a 6 cm, carnos, sliss, rupì, da òcra bes a rossatr. Lamele da bianche a rossastr ciàir. Gamba àuta fin a 7 cm e larga fin a 1 cm. Armila granulosa-fiocosa, ambrà, con un bòrd anular precis. Gosse pì o men ambrà (bòrd, fil e armila). Odor brusch.

Ambient

A chërs ant le bordure dij bòsch.

Comestibilità

A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Sensa anteresse alimentar.

Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse

• Lepiotella irrorata (Fries) Patouillard
• [= Chamaemyces fracidus (Fries) Donk]

Aiuto per
la lettura Ayuda para
la lectura Help for
Reading Rintré ant
la Piòla Contaté
j'Aministrator Lìber për
Amprende Coression
ortogràfica Tastadura
piemontèisa Portaj
e Proget Agiut pr'ij
Contributor Travajòt
sempi

Hymenofor Chamaemyces fracidus

Czubniczek czarnołuskowy (Chamaemyces fracidus (Fr.) Donk) – gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1838 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus fracidus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1962 r. Marinus Anton Donk^[1].

Niektóre synonimy naukowe^[2]:

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3].

Morfologia

Wytwarza owocniki z mięsistymi kapeluszami o średnicy 3-8 cm, barwy beżowej lub bladoochrowej, czasami z ciemnymi plamkami na powierzchni, o blaszkowym hymenoforze. Blaszki są gęsto rozstawione, nie przyrośnięte do trzonu (wolne), barwy jasnokremowej, o regularnej tramie. Trzony mają widoczną strefę pierścieniową, poniżej której na ich powierzchni znajduje się brązowy, łuskowaty nalot. Zarodniki czubniczka czarnołuskowego są eliptyczne, o rozmiarach 4-5 × 2-3 μm, bez pory rostkowej, a ich wysyp jest biały, nieamyloidalny^[4].

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych^[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Danii, Estonii, Norwegii, Holandii, Finlandii, Słowacji, Czechach^[3].

W Europie owocniki pojawiają się od lipca do października, przeważnie w lasach liściastych, na glebie (szczególnie wapiennej) lub spróchniałym drewnie^[2].

Znaczenie

Saprotrof^[3]. Grzyb jadalny.

Przypisy