Guidance for identifcation
Der Tannen-Blättling (Gloeophyllum abietinum, syn. Daedalea asserculorum, Reisneria papyracea, Daedalea abietina, Lenzites abietina und Irpex umbrinus) ist eine Pilzart aus der Familie der Blättlingsverwandten (Gloeophyllaceae).
Makroskopie
Der Tannen-Blättling bildet ein- bis mehrjährige[1], meist konsolen-, kreisel- oder fächerförmige Fruchtkörper, an der Unterseite des Substrats kann er auch flach anliegen, die Frk. können auch dachziegelartig übereinander oder in langen Reihen angeordnet sein. Ihre Oberfläche ist striegelig-filzig, im Alter verkahlend und konzentrisch-wellig gezont, manchmal in der Mitte gebuckelt und ist jung durch kräftige, warme, dunkle, braune bis rotbraune Farbtöne gekennzeichnet, die im Alter ausblassen können[1]. Sehr alte Fruchtkörper können schwarz sein[1]. Junge Exemplare zeigen eine helle, weißliche bis blassbraune Randzone ohne deutliche Gelbtöne[1]. Die Unterseite der Fruchtkörper besteht aus ocker- bis graubraunen Lamellen, die querverbunden sein können.
Mikroskopie
Das Hyphensystem ist trimitisch, es treten neben dünn- bis etwas dickwandigen, septierten, schnallentragenden generativen Hyphen auch unseptierte, dickwandige Skeletthyphen und zusätzlich Bindehyphen auf. Die Bindehyphen sind jedoch selten und können leicht übersehen werden.[1]
Zystiden treten im Hymenium häufig auf. Sie sind dickwandig und messen 25–60 × 4–7 µm.[1]
Die Basidien messen 26–32 × 5–6 µm. Sie sind gewöhnlich viersporig und haben eine Basalschnalle.[1]
Die Sporen sind zylindrisch, farblos-hyalin, glatt, inamyloid und messen 9–12 × 3–4 µm.[1]
Sexualität
Der Zaun-Blättling ist heterothallisch und zeigt einen bipolaren Kreuzungstyp.[2]
Vom ähnlichen Zaun-Blättling (Gloeophyllum sepiarium) unterscheidet sich der Tannen-Blättling durch die weiter entfernt stehenden, regelmäßigeren, weniger häufig anastomisierenden Lamellen, durch die jung dunkleren, kräftigeren, warmen Brauntöne, denen der Rostton des zaun-Blättlings fehlt und durch die nicht so auffallend gelb abgesetzte Zuwachszone.[1]
Der Balken-Blättling (Gloeophyllum trabeum) hat ein viel dichteres, noch mehr labyrinthisch-poriges, kaum lamelliges Hymenophor und ist daher kaum zu verwechseln.[1]
Das nur in den Tropen vorkommende Gloeophyllum striatum ist makroskopisch äußerst ähnlich, lässt sich neben dem unterschiedlichen Verbreitungsareal auch an Im Durchschnitt etwas kürzeren Sporen unterscheiden.[1]
Der Tannen-Blättling ist ein holzbewohnender Saprobiont, der hauptsächlich Nadelholz besiedelt. Sein Substratspektrum ist breit. So besiedelt er Wacholder (Juniperus), Lärche (Larix), Fichte (Picea), Kiefer (Pinus) und Tanne (Abies).[1] Selten wurde er auch auf folgenden Laubhölzern registriert: Birke (Betula), Buche (Fagus), Pappel (Populus) und Eiche (Quercus).[1] Der Tannen-Blättling wächst an abgestorbenem, trocken stehenden oder luftig liegenden Stämmen und Ästen, auch an altem verbauten Holz (Geländer, Pfähle, Balken). Der Pilz kann in Deutschland in allen Waldgesellschaften und außerhalb ihnen gefunden werden, wenn geeignetes Substrat vorhanden ist.
Der Tannen-Blättling zeigt in Europa eine südliche Verbreitung. So ist er in Skandinavien nördlich von Oslo und Stockholm sowie in Südfinnland äußerst selten, während er in Mittel- und Südeuropa sowie Nordafrika weit verbreitet ist.[1] Sein Areal erstreckt sich auch über Asien, während er in Nordamerika zwar vorkommt, dort aber selten ist.[1] In Deutschland ist er in entsprechenden Biotopen stark verbreitet.
Ähnlich wie der Zaun-Blättling verursacht der Tannenblättling Schäden an verbautem Nadelholz, das durch die intensive Braunfäule zerstört wird.
Der Tannen-Blättling (Gloeophyllum abietinum, syn. Daedalea asserculorum, Reisneria papyracea, Daedalea abietina, Lenzites abietina und Irpex umbrinus) ist eine Pilzart aus der Familie der Blättlingsverwandten (Gloeophyllaceae).
Kuusekõrbik (Gloeophyllum abietinum) on kandseente hulka kuuluv seeneliik.
Seent on leitud ka Eestist.[1]
Kuusekõrbik (Gloeophyllum abietinum) on kandseente hulka kuuluv seeneliik.
Seent on leitud ka Eestist.
Cost capìtol a l'é mach në sbòss. Da finì.
A chërs an dzora a conìfere, ëdcò travajà.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
As peul nen mangesse.
Gloeophyllum abietinum (Bull.) P. Karst.
Cost capìtol a l'é mach në sbòss. Da finì.
AmbientA chërs an dzora a conìfere, ëdcò travajà.
Comestibilità A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
As peul nen mangesse.
Niszczyca blaszkowata (Gloeophyllum abietinum (Bull.) P. Karst.) – gatunek grzybów należący do rodziny niszczycowatych (Gloeophyllaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji: Gloeophyllaceae, Gloeophyllales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1789 r. Bulliard nadając mu nazwę Agaricus abietinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1882 r. Karsten, przenosząc go do rodzaju Gloeophyllum[1]. Niektóre synonimy naukowe[2]:
Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 2003 r., Stanisław Domański opisywał ten gatunek pod nazwą niszczyca jodłowa, a Józef Jundziłł jako siatkowiec jodłowy[3].
Grubość u nasady do 7 mm, szerokość do 8 cm. Zazwyczaj przyrasta bokiem i ma kształt półkolisty, kolisty czasami listewkowaty. Górna powierzchnia ciemnobrązowa, z wiekiem jaśniejsza, jak gdyby wyprana, stare owocniki mogą być jednak niemal czarne. Młode owocniki są owłosione, z czasem owłosienie zanika i stają się nagie. Brzeg owocnika ostry, czasami falisty, ochrowy[4].
Blaszkowy. Blaszki zwykle faliste, na jednym cm przy brzegu kapelusza znajduje się ich 8-12. oprócz głównych blaszek występują międzyblaszki. Pojedyncza blaszka ma grubość do 1 mm, szerokość przy podstawie ok. 1 cm i barwę od jasnobrązowej do ciemnobrązowej[4].
Ciemny i włóknisty. Ma grubość ok. 2 mm, w pobliżu blaszek jest gęsty i zbity, przy górnej powierzchni kapelusza rzadszy. Brak wyraźnego zapachu[4].
Strzępki generatywne ze sprzążkami, cienko lub nieco grubościenne. Mają grubość 2-4 μm. Strzępki szkieletowe grubościenne, o barwie od żółtawej do jasnobrązowej, rzadko rozgałęzione, kręte. Jest ich w owocniku najwięcej. Mają grubość 3-6 μm. Strzępki łącznikowe nieliczne, bardzo rozgałęzione, kręte, żółtawo-brązowe, o grubości 2-4 μm. Cystydy liczne, grubościenne, o wierzchołku szydłowatym lub zaokrąglonym i barwie brązowawej. Mają gładką powierzchnię, czasami tylko na wierzchołku występują kryształki. Mają rozmiar 25-60 x 4-7 μm i są równe z powierzchnią obłoczni, lub niewiele tylko ponad nią wystają. Podstawki zgrubiałe, 4-sterygmowe, ze sprzążką przy podstawie. Mają rozmiar 26-32 x 5-6 μm. Zarodniki cylindryczne, hialinowe, gładkie, nieamyloidalne. Rozmiar: 9-12 × 3-4 μm[4].
W Europie i Azji jest szeroko rozprzestrzeniony, występuje także w Australii, na Nowej Gwinei, Karaibach i w stanie Ontario w USA. W Europie jest pospolity, na północy sięga po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego, brak go na Wyspach Brytyjskich i w Islandii[5]. W Polsce jest pospolity[3].
Występuje w lasach iglastych i w parkach, głównie na jodle pospolitej, świerku pospolitym i sośnie pospolitej. W Polsce zanotowano występowanie także na innych, uprawianych gatunkach drzew iglastych: na jodle wonnej (Abies amabilis) i daglezji zielonej (Pseudotsuga menziesii). Saprotrof pojawiający się głównie na martwym drewnie, również na konstrukcyjnym drewnie budowlanym, np. na ogrodzeniach, słupach, mostach[3]. Bardzo rzadko tylko atakuje żywe jeszcze, ale bardzo osłabione drzewa – stare i już zamierające[6].
Owocniki są jednoroczne, ale przy odpowiedniej pogodzie rozwijają się przez cały rok – od stycznia do grudnia[3].
Najbardziej podobna jest niszczyca płotowa (Gloeophyllum sepiarium, która czasami również ma blaszkowaty hymenofor, jednak bardziej gęsty (15-4 blaszek na 1 cm), ponadto zwykle blaszki te anastomozują z sobą[6]. Ponadto niszczyca płotowa ma jaśniejszy owocnik, a jego brzeg jest żółtawy. Istnieją też różnice mikroskopowe[4].
Niszczyca blaszkowata (Gloeophyllum abietinum (Bull.) P. Karst.) – gatunek grzybów należący do rodziny niszczycowatych (Gloeophyllaceae).
