Tyk kransnål (Chara tomentosa) er en op til 80 cm lang kransnål-alge, der forekommer i ferskvand samt i den inderste Østersø samt hist og her i de indre danske farvande.
Tyk kransnål er en typisk kransalge med oprette, let grenede langskud og kransstillede, leddelte kortskud. Den kendes på karaktaristiske "torne", der sidder på både kort- og langskud. På kortskudene kan disse "torne" ligne små blade. I ferskvand med højt kalkindhold optages kalk i planten, der derved bliver stiv og skør.
Planten fastholdes til underlaget af primitive rodlignende tråde.
Størrelse: 25-80 cm.
Lavvandede, kalkrige søer samt inderste og mellemste Østersø i lavvandede, beskyttede områder. Også i bælterne, Øresund, Limfjorden og sydlige Kattegat.
Tyk kransnål (Chara tomentosa) er en op til 80 cm lang kransnål-alge, der forekommer i ferskvand samt i den inderste Østersø samt hist og her i de indre danske farvande.
Die mehr oder weniger variable, diözische Hornblättrige Armleuchteralge (Chara tomentosa), auch Geweih-Armleuchteralge genannt, ist eine selten gewordene Armleuchteralge aus der Familie der Characeae. Die Alge ist ausdauernd. Sie überwintert mit ihren grünen Sprossen im Tiefwasser. Fruchtende Pflanzen sind äußerst selten anzutreffen.
Die Hornblättrige Armleuchteralge kommt in mesotrophen Klarwasserseen bis zu einer Tiefe von 6 m vor. Im Flachwasser ist sie selten bei 0,5 m anzutreffen. Vereinzelt wurden noch Pflanzen in 30 m Tiefe beobachtet. Sie ist in Seen rund um das Ostsee-Gebiet verbreitet. Sie kommt also von Schleswig-Holstein, über Mecklenburg-Vorpommern bis nach West-Russland vor. Weitere Bestände gibt es im südlichen Schweden und Dänemark. Ein sehr kleiner Bestand wurde in Irland entdeckt. Sonst kommt die Alge im Alpen-Gebiet z. B. im Traunsee vor. Ehemalige Bestände im Bodensee wurden wohl vom Menschen für die Kompostgewinnung vernichtet. In den südlichen Regionen von Europa ist sie dagegen sehr selten. Ihr südlichstes Vorkommen ist in Saudi-Arabien und ihr östlichstes in der Mongolei. Derzeit gehen die Bestände stark zurück. In vielen vom Menschen stark genutzten Seen ist die Alge nicht mehr zu finden. Nur in unberührten, geschützten Seen kommen derzeit noch relativ stabile Bestände vor.
Die Hornblättrige Armleuchteralge ist oft stark entwickelt, mit Kalk inkrustiert und erscheint starr und knorrig. Besonders auffällig ist, dass die jungen Sprosse rötlich gefärbt sind. Die Art ist ausdauernd; daher befinden sich unter dem Neutrieb nicht selten lange Sprosse der Vorjahre. Im Flachwasser erscheint die Alge gedrungen. Im Tiefwasser wächst sie dagegen lang gestreckt. Ihre Sprosse sind im Durchmesser etwa 0,5 bis 2 mm breit. Die Internodien werden 3 cm bis 12 cm lang, drei bis vier davon sind meist berindet. Die bis 8 cm langen Äste stehen zu 6 oder 7 im Quirl. Bei den männlichen Vertretern sind diese zum Spross hin gekrümmt, bei den weiblichen Pflanzen dagegen ausgebreitet. So kann das Geschlecht der diözischen Art auch ohne Antheridien und Gametangien ermittelt werden. Die Rinde ist diplostich, seltener triplostich, dann jedoch meist unregelmäßig. Die bis 2 mm langen Stacheln befinden sich auf den hervortretenden Rindenreihen (sind also tylacanth). Sie können einzeln vorkommen oder stehen zu 2 oder 3 zusammen. An jedem Ast gibt es zudem 2 bis 3 Endzellen, die nicht berindet sind. Die untere Endzelle ist häufig dicklich aufgeblasen. Die Stipularen ähneln den Stacheln. Unregelmäßig sind davon zwei Paare unter jedem Ast verteilt. Die bis zu 2 mm langen Blättchen stehen zu 5 oder 6 am Ast und sind nach allen Seiten abstehend und oft zugespitzt.
Die sehr großen Antheridien sind rötlich gefärbt und werden bis zu 1,2 mm im Durchmesser groß. Die weiblichen Pflanzen bilden 1 bis 3 Gametangien im Sommer bis Herbst aus. Sie befinden sich stets an den berindeten Astgliedern. Das Oogon ist etwa 1 mm lang und 0,75 mm breit. Es weist 15 bis 18 Windungen auf und ihr Krönchen ist etwa 0,2 mm breit und 0,4 mm hoch. Die gelblich braune, nur selten dunkelbraun gefärbte, länglich ellipsoid geformte Oospore wird meist 1 mm lang und 0,65 mm breit. Sie besitzt 14 bis 16 Rippen und weist im Reifezustand eine durchscheinende, dünne Kalkhülle auf.
Die mehr oder weniger variable, diözische Hornblättrige Armleuchteralge (Chara tomentosa), auch Geweih-Armleuchteralge genannt, ist eine selten gewordene Armleuchteralge aus der Familie der Characeae. Die Alge ist ausdauernd. Sie überwintert mit ihren grünen Sprossen im Tiefwasser. Fruchtende Pflanzen sind äußerst selten anzutreffen.
Ramienica omszona (Chara tomentosa) – gatunek ramienicy, jeden z pierwszych opisanych przez Linneusza, przez co stał się gatunkiem typowym (jako lektotyp) rodzaju Chara[1]. W polskiej literaturze naukowej utrwalona jest nazwa „ramienica omszona”, mimo że początkowo, tj. u Jana Kluka używano nazwy „ramienica kosmata”[3].
Stosunkowo duży makroglon (zwykle do 1 m długości[4], ale zwykle 10–60 cm[1]) o silnie rozgałęzionej plesze. Gruba (1,5-3 mm średnicy), skręcona nibyłodyga z długimi (do kilkunastu cm) międzywęźlami. Plecha od zielonej do czerwonawej (zwłaszcza młodsze fragmenty), zwykle silnie inkrustowana węglanem wapnia, przez co krucha. Roślina dwupienna[4].
Dwurzędowe, ale zmienne i dość często trzyrzędowe. Rzędy główne silniej wykształcone niż boczne[4].
Długie (do 8 cm), grube (1,3 mm średnicy). Zagięte do wewnątrz, tworząc w przypadku płodnych nibyliści czerwonawe główki. 6–8 (najczęściej 6) w okółku. 4–5 członów, z czego ostatni nieokorowany, zbudowany z dwóch lub trzech komórek i zwykle bardzo wyraźny (gruby, maczugowaty)[4].
Zwykle wyraźne. Jaśniejsze od nibyliści. Wewnętrzne przeważnie grube, krótko zakończone, widoczne gołym okiem, podczas gdy na zewnątrz nieco słabiej wykształcone (do brodawkowatych). Na liściach płonnych nieco krótsze i cieńsze niż na płodnych[4].
Zmienne. Grube i ostro zakończone, czasem brodawkowate. Pojedyncze lub po 2 (ewentualnie 3) w pęczkach. W dolnych międzywęźlach słabiej wykształcone i rzadziej rozmieszczone[4].
Zmienne. W dwurzędowych, czasem trzyrzędowych, okółkach. Rozdęte u nasady i ostro zakończone. Przylistki górnego okółka zwykle dłuższe niż dolnego[4].
Pojedyncze, rzadko w parach. W węzłach nibyliści. Intensywnie pomarańczowe, niewiele mniejsze od lęgni (1–1,5 mm średnicy), dzięki czemu widoczne gołym okiem[4].
Duże (1,2 mm długości). Pojedyncze, rzadko w parach. Rzadsze niż plemnie. W węzłach nibyliści. Jasnobrązowe. Koronka wyraźnie rozchylona[4]. Oospory brązowe[1].
Roślina bardzo zmienna w zależności od warunków ekologicznych. W wodach płytkich, przybrzeżnych, zwykle mniejsze i delikatniejsze formy (do kilkunastu cm), często o nietypowych dla gatunku cechach. Kolor plechy takich form zwykle zielonoróżowy do czerwonego. Na głębszych stanowiskach formy silnie wydłużone, zielone. Tam też rzadziej spotykane są osobniki płodne[4]. Ekotyp słonawowodny występuje w zakresie 4,5–7,5 PSU[1].
Ramienica zwyczajna, ramienica przeciwstawna, ramienica kolczasta[4]
Roślina wieloletnia[4]. Rozmnażanie płciowe jest stosunkowo mało wydajne[1].
Gatunek słodkowodny ze słonawowodnym ekotypem. Nie występuje w wodach szybko płynących. Występuje głównie w jeziorach mezotroficznych i słabo lub umiarkowanie eutroficznych. Także w mniejszych zbiornikach, jak i w rowach, ale tam rzadziej. Często w wodach płytkich litoralu, ale sięga 7 m głębokości, preferując podłoże organiczno-węglanowe (gytia), choć rośnie też na podłożu mineralnym lub organicznym niewapiennym. Często tworzy zespół roślinny Charetum tomentosae w postaci zwartej, czerwonawej łąki ramienicowej. W takich warunkach ma istotny udział w tworzeniu osadów[4]. Zbiorowisko to występuje w szerokim zakresie warunków siedliskowych, jednak zwykle w wodzie o odczynie zasadowym. Może występować na podłożu piaszczystym o głębokości kilku centymetrów przy samym brzegu lub szuwarze, ale łąki o większym pokryciu są częstsze na podłożu organicznym, w pasie nymfeidów[5].
Występuje w większej części Europy, łącznie z Bałtykiem, sięgając Kazachstanu i Afryki Północnej[1]. W Polsce spotykana w całym kraju, jeden z najczęstszych przedstawicieli rodziny[4]. Zwarte zbiorowiska częściej występują w pasie pojezierzy[5].
Według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski jest gatunkiem rzadkim. Podlega w Polsce ochronie gatunkowej[4][6]. Obecność jej zbiorowiska w zbiorniku jest podstawą do objęcia go ochroną jako siedlisko przyrodnicze 3140 (twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea) w systemie Natura 2000[7].
Ramienica omszona (Chara tomentosa) – gatunek ramienicy, jeden z pierwszych opisanych przez Linneusza, przez co stał się gatunkiem typowym (jako lektotyp) rodzaju Chara. W polskiej literaturze naukowej utrwalona jest nazwa „ramienica omszona”, mimo że początkowo, tj. u Jana Kluka używano nazwy „ramienica kosmata”.
