Melanelia panniformis is a species of fungus belonging to the family Parmeliaceae.[1]
It has cosmopolitan distribution.[1]
Melanelia panniformis is a species of fungus belonging to the family Parmeliaceae.
It has cosmopolitan distribution.
Kähar pruunsamblik (Melanelia panniformis, sünonüüm Montanelia panniformis) on samblikuliik.
Samblik kasvab ka Eestis.[1]
Kähar pruunsamblik (Melanelia panniformis, sünonüüm Montanelia panniformis) on samblikuliik.
Samblik kasvab ka Eestis.
Przylepka strzępiasta, tarczownica strzępiasta (Montanelia panniformis (Nyl.) Divakar, A. Crespo, Wedin & Essl.) – gatunek grzybów z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae)[1]. Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Montanelia, Parmeliaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1860 r. William Nylander jako formę jednego z gatunków tarczownic (Parmelia prolixa f. panniformis). W 2012 r. przez grupę badaczy przeniesiony został do nowo utworzonego rodzaju Montanelia i nowa nazwa została uznana przez Index Fungorum[1].
Nazwy polskie według W. Fałtynowicza[2]. Obydwie są niespójne z nazwą naukową, gdyż obecnie gatunek ten nie jest zaliczany ani do rodzaju Melanelia (przylepka), ani Parmelia (tarczownica), lecz do rodzaju Montanelia niemającego polskiej nazwy[1].
Listkowata, dość luźno przyrośnięta do podłoża. Pojedyncza plecha osiąga średnicę do 7, wyjątkowo do 10 cm, czasami sąsiednie plechy zlewają się w jedną dużą plechę. Obwodowa część plechy jest listkowata, środkowa zbudowana jest z drobniutkich odcinków, czasami brak części listkowatej i wówczas cała plecha składa się z drobniutkich łatek. Zewnętrzne listkowate odcinki mają średnicę 1 – 1,5 mm a długość do 5 mm, są lekko wcięte lub rozgałęzione, a ich powierzchnia jest pomarszczona lub dołeczkowata. Odcinki środkowe mają szerokość 0,1 – 0,3 mm i długość do 0,5 mm, są płaskie lub zwinięte, pojedyncze lub podzielone i zwykle zachodzą na siebie tworząc gęste skupisko łatek. Górna powierzchnia plechy ma barwę ciemnooliwkową, oliwkowobrunatną, oliwkowobrązową lub ciemnobrązową, jest matowa lub nieco błyszcząca, czasami nieco oprószona. Brak na niej pseudocyfellii i izydiów. Dolna strona plechy jest pomarszczona lub dołeczkowana i w środku czarna, na obwodzie brunatna. Posiada nieliczne, czarne chwytniki[4][5].
Apotecja lekanorowe występują rzadko. Mają średnicę do 2,5 mm, ciemnobrunatne tarczki i ząbkowany brzeżek. W jednym worku powstaje 8 askospor[4]. Są grubościenne, elipsoidalne, bezbarwne i mają rozmiary 9-11.5 × 4.5-7 μm. Licznie natomiast występują zanurzone w plesze pyknidia. Powstają w nich pykniospory o rozmiarach, (4) 5-7 × 1 μm[5].
Kora K, C, KC-, P-, HNO3-, rdzeń K, C, KC- lub rzadko KC + słaby różowy, P- . Kwasy porostowe: głównie perlatolit i kwas stenosporowy, w śladowych ilościach[5].
Występuje w Ameryce Północnej, Azji i Europie[6]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim. Dawniej (przed 1936 r.) notowana była na [Pojezierzu Bałtyckim, Wyżynie Środkowomałopolskiej i w Karpatach Centralnych[2], obecnie z rzadka występuje tylko w Sudetach i Tatrach[4]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status CR – gatunek krytycznie zagrożony (na granicy wymarcia)[7]. W Polsce podlegała ścisłej ochronie gatunkowej w latach 2004-2014, od października 2014 r. została wykreślona z listy gatunków chronionych[8] (występuje bowiem tylko na podlegających ochronie obszarach parków narodowych – Tatrzańskiego i Karkonoskiego).
Rośnie na skałach krzemianowych, w miejscach dobrze oświetlonych, lub nieco tylko zacienionych[4].
Na skałach rośnie kilka podobnych gatunków porostów liściastych, jednak morfologicznie można je dość łatwo odróżnić:
Przylepka strzępiasta, tarczownica strzępiasta (Montanelia panniformis (Nyl.) Divakar, A. Crespo, Wedin & Essl.) – gatunek grzybów z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae). Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest do porostów.
.JPG)
