dcsimg

Sopp ( norvégien )

fourni par wikipedia NN

Sopp (Fungi) er ei stor gruppe heterotrofe, eukaryote organismar som lever over heile verda. Dei høyrer korkje til planteriket eller dyra, men er eit rike for seg sjølv.

Dei fleste sopp er mikroskopiske, men somme dannar store fruktlekamar for å spreie spora sine. Det er desse me vanlegvis forbinder med ordet.

Økologi

Nokre soppar er parasittar («snyltesopp») medan andre er saprofyttar («råte- og strøsoppar» som bryt ned daudt organisk materiale). Mange sopp får dessutan næringen sin frå samarbeid med andre organismar; særleg økologisk viktig er mykorrhizasopp, som lever i eller rundt røtene av plantar. Lav er eit anna døme på symbiotisk sopp.

Dei fleste soppar lever likevel av detritus; daudt organisk materiale. Stort sett tyder dette planter, men det er òg mange artar som lever av og på dyr.

Livssyklus

Systematikk og klassifisering

Tradisjonelt har soppane vorte handsama av botanikarar, men nyare analyser av mellom anna DNA har vist at dei i røynda er nærare i slekt med dyra. Mange grupper, som eggsporesopp og slimsopp har dessutan vist seg ikkje å vera sopp i det heile.

Moderne klasifikasjon reknar med ei rekkje rekkjer av sopp; dei viktigaste er mikrosporidiar (Microsporidia), algesopp (Chytridiomycota), koplingssopp (Zygomycota), arbuskulær mykorrhizasopp (Glomeromycota), sekksporesopp (Ascomycota) og stilksporesopp (Basidiomycota).

Sopp som mat

 src=
Sjampinjong er matsopp.

Mange artar av sopp har fruktlekamar som kan brukast til mat. Døme på dette er sjampinjong, kantarell, trøffel, steinsopp, sauesopp og nokre typar piggsopp. Mange andre soppar er giftige, til dømes raud, kvit og grøn flugesopp, og spiss giftslørsopp. Dersom ein plukkar sopp sjølv må ein vera sikker på at det er matsopp før bruk.

Den viktigaste soppen i matlaging er nok likevel gjær, som vert nytta både i bakst og til gjæring av alkohol.

Sjå òg


Bakgrunnsstoff

Commons-logo.svg Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Sopp
licence
cc-by-sa-3.0
droit d’auteur
Wikipedia authors and editors
original
visiter la source
site partenaire
wikipedia NN

Sopp: Brief Summary ( norvégien )

fourni par wikipedia NN

Sopp (Fungi) er ei stor gruppe heterotrofe, eukaryote organismar som lever over heile verda. Dei høyrer korkje til planteriket eller dyra, men er eit rike for seg sjølv.

Dei fleste sopp er mikroskopiske, men somme dannar store fruktlekamar for å spreie spora sine. Det er desse me vanlegvis forbinder med ordet.

licence
cc-by-sa-3.0
droit d’auteur
Wikipedia authors and editors
original
visiter la source
site partenaire
wikipedia NN