Bənövşəyi güləbətin (lat. Pulsatilla violacea) — qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki növü.
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və status: “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir – VU A2c+3c. Azərbaycanın nadir növüdür. [1]
Çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi sadədir, 5-20 sm hündürlükdədir, yarpaqlarla birlikdə yumşaq tüklüdür. Kök üzərində olan yarpaqlar çiçəklərlə birlikdə əmələ gəlir, uzunsov, ikiqat lələkvari yarılmış xətvari, qısa, itiləşmiş hissələrə ayrılmışdır. Çiçəklər bənövşəyi, bəzən də ağımtıl rənglidir. Çiçəkyanlığının yarpaqları ellipsivari və ya tərsyumurtavari, uzunsov, 3 sm-ə qədər uzunluqdadır. Meyvələrin saplağı tükcüklü, 2-3 sm uzunluqdadır[2].
Çiçəkləməsi may-iyun aylarına təsadüf edir. Orta dağ qurşağından yuxarı dağ qurşağına qədər meşə talalarında, meşə kənarlarında, kolluqlarda rast gəlinir.
Kiçik Qafqazın şimal, cənub, mərkəzi hissələri və Naxçıvanın dağlıq hissəsi.[3][4][5]
Fraqment şəklində rast gəlinən areallarında saylarının azalması müşahidə olunur.
Antropogen amillər (əsasən yay otlsaqlarının sistemsiz otarılması və biçənək kimi istifadə edilməsi).
Yayıldığı ərazilərin nəzarətə götürülməsi, axtarış monitorinqlərinin aparılması, toxumla çoxalan bitki olduğundan lazımi miqdarda toxum ehtiyyatının toplanılması təklif olunur. [1]
Pulsatilla georgica Rupr.
Bənövşəyi güləbətin (lat. Pulsatilla violacea) — qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki növü.
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və status: “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir – VU A2c+3c. Azərbaycanın nadir növüdür.
Pulsatilla violacea là một loài thực vật có hoa trong họ Mao lương. Loài này được Rupr. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1869.[1]
Pulsatilla violacea là một loài thực vật có hoa trong họ Mao lương. Loài này được Rupr. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1869.
Pulsatilla violacea Rupr., 1869
Синонимы
Простре́л фиоле́товый (лат. Pulsatílla violacea) — многолетнее травянистое растение, вид рода Прострел семейства Лютиковые (Ranunculaceae). По другой классификации, вместе со всем родом Прострел входит в одноимённую секцию рода Ветреница (Anemone).
Растение 5—18 см высотой, в состоянии плодоношения до 30 см высотой.
Корневые листья в очертании яйцевидные, глубоко перисто-рассечённые, с дважды-перисто-раздельными сегментами, с узкими и острыми линейно-ланцетными долями и лопастинками листьев, листья появляются одновременно с цветками.
Листочки покрывала редуцированные, сросшиеся при основании, одетые белыми волосками. Цветки колокольчатые, поникающие или почти прямостоящие; листочки околоцветника 2,3—2,8 см длиной, отвороченные на верхушке, фиолетовые или лиловые, очень редко беловатые. Тычинки жёлтые. Цветёт в конце мая — июне.
Плодики с короткими, толстыми остями 2—3,5 см длиной.
Вид описан с Главного Кавказского хребта (село Казбек).
Территория бывшего СССР: Кавказ (Предкавказье, Дагестан, Восточное и Южное Закавказье: Главный и Малый Кавказский хребет).
Растёт в альпийской зоне и субальпийской зонах.
Простре́л фиоле́товый (лат. Pulsatílla violacea) — многолетнее травянистое растение, вид рода Прострел семейства Лютиковые (Ranunculaceae). По другой классификации, вместе со всем родом Прострел входит в одноимённую секцию рода Ветреница (Anemone).
