Tikanlı qaratikan (lat. Paliurus spina-christi)[1] — qaratikan cinsinə aid bitki növü.[2]
Tikanlı qaratikan (lat. Paliurus spina-christi) — qaratikan cinsinə aid bitki növü.
L'espinavessa, espina vera, espina negra, espina santa o a l'Empordà arn i santperemàrtir (Paliurus spina-christi) és una planta amb flor de la família de les Ramnàcies.[1]
És un arbust caducifoli espinós de 2 a 4 m d'alt i de fulles alternes, ovals i finament dentades, cadascuna amb dues espines estipulars, l'una llarga i dreta i l'altra curta i corbada. Les flors, són petites, d'uns 2 mm, pentàmeres, i de color groc o blanc, apomellades i molt oloroses es troben reunides en ramells axil·lars. Els fruits són sàmares en forma de disc. La floració té lloc entre els mesos de juliol i setembre.[2]
El podem trobar al nord de la regió mediterrània, sobretot a la part oriental; també el localitzem a l'oest i centre d'Àsia. Sovint es troba en matollars poc humits des del nivell del mar fins als 400 m d'altitud.
A Catalunya el podem trobar a la zona de l'Empordà i el Gironès.[3]
L'espinavessa, espina vera, espina negra, espina santa o a l'Empordà arn i santperemàrtir (Paliurus spina-christi) és una planta amb flor de la família de les Ramnàcies.
Trnovec Kristův (Paliurus spina-christi) je opadavý, na vláhu a živiny nenáročný keř nebo nízký strom s větvemi porostlými trny a s nápadnými, kruhovitě plochými plody. O trnovci Kristově se traduje, že z jeho větví byla spletena trnová koruna a vsazena na hlavu Ježíše Krista před ukřižováním.[1][2]
Místo původu této dřeviny je poměrně rozlehlé a považují se za něj teplé a suché oblastí podél Středozemního a Černého moře (jih Balkánského poloostrova, Krym, Kypr, Itálie, Francie, Španělsko, Turecko) a dále území na Kavkaze (Arménie, Ázerbájdžán, Gruzie), ve Střední Asii (Afghánistán, Uzbekistán, Tádžikistán, Turkmenistán), na Blízkém východě (Irák Írán, Izrael, Libanon, Sýrie) a také Himáčalpradéš na severu Indie. Druhotně se rozšířil do severní Afriky (Alžírsko, Libye, Tunisko), Asie (severozápad Číny a Nepálu) i do Spojených státech amerických (Texas).[1][3]
Je typickým druhem rostoucím v makchii, garrigui, na suchých osluněných stráních a v písečných dunách, vystupuje až do nadmořské výšky 3000 m. Vyžaduje sucho, plné slunce a půdu zásaditou, hlinitou až písčitou. Kvete od května do července, semena dozrávají v září a říjnu. Ve střední Evropě se nepěstuje, při mrazech pod -15 °C namrzá.[1][2][4]
Je to opadavý, bohatě větvený, široký, trnitý keř vysoký 1 až 3 m, ojediněle i strom dorůstající do 5 až 7 m. Kůra je šedá nebo červenohnědá, letorosty skořicově hnědé a chlupaté, později olysávají. Tenké větve jsou porostlé střídavými, téměř dvouřadými listy s krátkými řapíky, jejichž palisty jsou přeměněné ve dva červenohnědé trny, jeden z nich je delší (8 mm), rovný a šikmo odstávající, druhý je kratší a dozadu zahnutý. Čepele kožovitých listů jsou 2 až 4 cm dlouhé a 1,5 až 3 cm široké, oválné nebo vejčitě okrouhlé, na bázi zaoblené nebo lehce srdčité, celokrajné nebo pilovitě zoubkované, na horní straně lesklé a sytě zelené, na spodní matné a světlejší, mají tři hlavní žilky a tři až šest párů sekundárních.
Pětičetné, žlutozelené až zlatožluté květy velké asi 4 mm jsou uspořádané po pěti až jedenácti v krátce stopkatých úžlabních vrcholících. Oboupohlavné květy na krátkých stopkách mají pět do kruhu rozprostřených kališních lístků a pět obvykle stočených lístků korunních. Pět tyčinek je kratších než okvětí, disk produkuje nektar, polospodní semeník srostlý s češulí je dvou- nebo třídílný a nese dvě nebo tři čnělky. Ploidie druhu je 2n = 24.
Plod je plochá, čočkovitá nažka o průměru 2 až 3 cm, která má vnější kožovitou slupku. Na bázi u stopky je přirostlá suchá češule a kolem je blanité, asi 1 cm široké, po okraji celistvé, zvlněné křídlo hnědočervené barvy. Uprostřed je nahnědlé semeno vejčitého tvaru.[1][2][4][5][6][7]
Trnovec Kristův je v příznivých klimatických podmínkách (světlo, teplo, sucho) hezká okrasná dřevina, která se využívá na nestříhané živé ploty a časem dokáže vytvořit neprostupné trnité stěny. V minulosti se v lidovém léčitelství používaly listy i kůra obsahující tanin jako adstringens pro hojení kůže i sliznic a plody jako diuretikum pro zvýšení vylučování moči. Semena jsou poživatelná, ať již čerstvá nebo sušená.[4][7][8]
Trnovec Kristův (Paliurus spina-christi) je opadavý, na vláhu a živiny nenáročný keř nebo nízký strom s větvemi porostlými trny a s nápadnými, kruhovitě plochými plody. O trnovci Kristově se traduje, že z jeho větví byla spletena trnová koruna a vsazena na hlavu Ježíše Krista před ukřižováním.
Сындзкъутæр, диал. джеджи (лат. Paliurus spina-christi, уырыс. Держи-дерево) у къутæр кæнæ чысыл бæлас.
Акалы́рқәыц[1], Акьы́рқәыц (алаҭ. Paliurus spina-christi) — ҵиаа.
Kristodorno ( Paliurus spina-christi ) (sin.: P. aculeatus Lam., P. australis Gaertn., kaj Rhamnus paliurus L.) estas plantospecio, kiu apartenas al ramnacoj (Rhamnaceae). Ĝia nomo eble venas el tio, ke oni uzis tion en dornokrono.
Ĝi estas falfolia arbeto altante 3-5 m, kun fortaj dornoj. La pinglopikaj dornoj staras duope, alterne kreskante sur la branĉoj dekstre-maldekstre. La brilfolioj estas rondformaj aŭ ovoformaj, starantaj en du vicoj. La folioj longas 2–4 cm, la folirando estas fajne dentita.
La flav-verdaj floretoj (diametro 2 mm) floras en junio-julio en foliaj akseloj, en grapolo. La fruktoj grandas 2–3 cm kaj meze pintiĝas la grajno, kiun ĉirkaŭas ondranda flugiga flugilo.
Kristodorno ( Paliurus spina-christi ) (sin.: P. aculeatus Lam., P. australis Gaertn., kaj Rhamnus paliurus L.) estas plantospecio, kiu apartenas al ramnacoj (Rhamnaceae). Ĝia nomo eble venas el tio, ke oni uzis tion en dornokrono.
Kristova drača (drača čarna, diraka, krkov, ljuta drača, crna drača, lat. Paliurus spina-christi) vrsta je biljke iz roda drača (Paliurus), porodica pasjakovke. Ime vrste dolazi po krunidbi Isusa trnovitom krunom od drače.[1]
Obično se u većim skupinama nalazi na prijelazu listopadnih i zimzelenih šuma. Raste u obliku listopadnog grma ili malenog drveta. Obično je visoka 5-7 metara. Ima vrlo jak korijen koji prodire duboko u zemlju. Na izdancima su spiralno raspoređeni listovi i dvije stipularne bodlje (jedna ravna, druga zakrivljena).
Sjajno zeleni istovi su jajolikog oblika, imaju slabo pilaste ili cjelovite rubove. Dugi su 2-5 centimetara, dok su široki 1-4 centimetra. Žuti do zelenkastožuti cvjetovi pojavljuju se u obliku grozdastih cvatova. Plod drače je tvrda, drvenasta koštunica, oko koje se nalazi široko valovito krilce, tako da je cijeli plod promjera 2-3,5 centimetara. Plodovi najčešće dozrijevaju krajem ljeta, u kolovozu.
Rasprostranjena je na području južne Europe i zapadne Azije.
Kristova drača (drača čarna, diraka, krkov, ljuta drača, crna drača, lat. Paliurus spina-christi) vrsta je biljke iz roda drača (Paliurus), porodica pasjakovke. Ime vrste dolazi po krunidbi Isusa trnovitom krunom od drače.
De echte christusdoorn (Paliurus spina-christi) is een plant uit de Wegedoornfamilie (Rhamnaceae).
De soort is afkomstig uit het Middellandse Zeegebied en komt ook voor in Zuidwest- en Centraal -Azië, Marokko, Spanje tot Iran en Tadzjikistan.
De bladverliezende heester of kleine boom wordt 3-4 M hoog. De bladeren zijn glanzend groen, ovaal, 2-5 cm lang en 1-4 cm breed. De scheuten hebben twee soorten stekels aan de buitenzijde van elke knik (afwisselend een kromme en een rechte). De plant bloeit van juni tot augustus met gele bloemen in trossen. De nootachtige zaadjes zitten in het midden van ronde vruchtvleugels van 2–3,5 cm diameter.
De soortnaam (Spina = stekel/doorn, christi = van Christus) komt van het verhaal dat de stekelige takken zouden zijn gebruikt om de doornenkroon te maken die op Christus' hoofd werd geplaatst voorafgaand aan zijn kruisiging.
Er zijn meerdere planten die Christusdoorn genoemd worden, zo is er een soort giftige vetplant Euphorbia milii uit Madagaskar en de valse christusdoorn (Gleditsia triacanthos) is een boom uit Noord-Amerika
De echte christusdoorn (Paliurus spina-christi) is een plant uit de Wegedoornfamilie (Rhamnaceae).
Paliurus spina-christi er en løvfellende busk i trollheggfamilien.
Den har mange greiner og blir opptil tre meter høy. Det er to torner ved basis av hvert blad; den ene er rett og lang og den andre er kort og bøyd nedover. Bladene sitter spredt og er ovale, grunt tannete og blanke. Blomstene er små, gule og sitter i små klaser i bladhjørnene. Frukten er skivelignende med tørr, bølget kant. Busken vokser i åpen skog, maquis og garrigue. Den er utbredt fra Spania og Marokko østover til Iran og Tadsjikistan.
Paliurus spina-christi danner tette kratt i middelhavslandene. Mange tror at det var denne busken ble brukt i Kristi tornekrone, men den vokser ikke så langt sør som Judea.
Paliurus spina-christi er en løvfellende busk i trollheggfamilien.
Den har mange greiner og blir opptil tre meter høy. Det er to torner ved basis av hvert blad; den ene er rett og lang og den andre er kort og bøyd nedover. Bladene sitter spredt og er ovale, grunt tannete og blanke. Blomstene er små, gule og sitter i små klaser i bladhjørnene. Frukten er skivelignende med tørr, bølget kant. Busken vokser i åpen skog, maquis og garrigue. Den er utbredt fra Spania og Marokko østover til Iran og Tadsjikistan.
Paliurus spina-christi danner tette kratt i middelhavslandene. Mange tror at det var denne busken ble brukt i Kristi tornekrone, men den vokser ikke så langt sør som Judea.
Dwukolczak śródziemnomorski (Paliurus spina-christi Mill..) – gatunek rośliny z rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae).
Rośnie dziko w Afryce Północnej (Algieria, Marok), Europie Południowej (Francja, Hiszpania,Albania, Bułgaria, Jugosławia, Grecja, Włochy, Rumunia), Europie Wschodniej (Ukraina) i Azji (Afganistan, Iran, Irak, Izrael, Jordania, Liban, Syria, Turcja, Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Tadżykistan, Turkiestan, Uzbekistan). Jest uprawiany w wielu krajach świata[3].
Krzew o wysokości 3-4 m i cienkich, zygzakowato pogiętych pędach. Liście pojedyncze, błyszczące, elipsowate z ostrym wierzchołkiem. Jesienią przebarwiają się na żółto. Przy każdym liściu wyrastają po dwa ciernie: jeden prosty, o długości do 1 cm, i drugi, krótszy i haczykowato zagięty. Kwiaty żółte, drobne, gwiazdkowate. Powstają z nich ozdobne skrzydlaki[4][5].
W krajach o ciepłym klimacie (strefy mrozoodporności 8-11) jest uprawiany jako roślina ozdobna w parkach, ogrodach. Ze względu na ciernie szczególnie nadaje się na żywopłoty[5].
Łacińską nazwę gatunkową spina-christi nadał mu botanik Philip Miller, który przekonany był, że z pędów tej rośliny wykonano koronę cierniową Jezusa Chrystusa. Kolczaste pędy tej rośliny spełniają warunki podane w Ewangelii Mateusza (27,28-30). Co prawda, obecnie gatunek ten nie występuje w okolicach Jerozolimy, północna granica jego zasięgu w stanie naturalnym to Syria i Góra Tabor, jednak w czasach Chrystusa mógł rosnąć w Jerozolimie. Dowodem mogą być pochodzące z okresu 3200 lat p.n.e. znaleziska drewna tego gatunku w Jerychu. Większość znawców roślin biblijnych uważa jednak, że koronę cierniową Chrystusa wykonano raczej z rośliny o nazwie głożyna cierń Chrystusa (Ziziphus spina-christi)[4].
Dwukolczak śródziemnomorski (Paliurus spina-christi Mill..) – gatunek rośliny z rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae).
Spinul lui Christos (Paliurus spina christi) este un arbust până la 3 m, des ramificat.
Este răspândit în Europa de Sud, Asia de Vest, la noi în mai toate regiunile țării.
Spinul lui Christos (Paliurus spina christi) este un arbust până la 3 m, des ramificat.
Густий колючий з кутасто-звивистими гілками кущ родини жостерових, заввишки до 2 м. Посухостійка, світлолюбна рослина. Часто висаджується як живопліт. У дикому вигляді зустрічається на глинистих і кам'янистих скелях Кавказу, Криму, може рости на крейдових ґрунтах. Листя просте, дворядне, почергове, 2—4 см завдовжки, овальне або яйцеподібне, із прилистками, що перетворилися на гострі, парні колючки, з яких одна пряма, інша загнута донизу. Квітки двостатеві, 5-пелюсткові, жовтувато-зеленуваті, 3—4 мм у діаметрі, зібрані в невеликі зонтиковидні суцвіття. Плід сухий, нерозкривний, оточений крилом, 1,3—2,8 см у діаметрі, яскраво-жовтий або червоно-коричневий. Цвіте в травні — квітні. Чудовий медонос.
Держидерево звичайне трапляється на сухих схилах у Гірському й Південному Криму. Розводять як декоративний кущ, використовують у живоплотах.
Для виготовлення ліків використовують стиглі плоди. Їх сушать під накриттям на вільному повітрі або в приміщенні, яке добре провітрюється. Сухої сировини виходить 50% . Зберігають у сухому місці. Рослина неофіцинальна.
Плоди держидерева звичайного містять рамноглікозиди й дубильні речовини. У листі є аскорбінова кислота (до 176 мг%).
У народній медицині плоди держидерева використовують як відхаркувальний, в'яжучий та дезінфікувальний засіб. Відвар плодів вживають при кашлі, бронхіальній астмі, гіпертонічній хворобі, діареї та як «кровоочисний» засіб при екземах.
Paliurus spina-christi là một loài thực vật có hoa trong họ Táo. Loài này được Mill. mô tả khoa học đầu tiên năm 1768.[1]
Paliurus spina-christi là một loài thực vật có hoa trong họ Táo. Loài này được Mill. mô tả khoa học đầu tiên năm 1768.
Paliurus spina-christi Mill.
СинонимыДержи́-де́рево, или держидерево, или палиу́рус христо́ва колю́чка[2], или держидерево тернии Христа[3] (лат. Paliurus spina-christi) — листопадный кустарник или небольшое дерево семейства Крушиновые родом из Средиземноморья; растёт на севере Африки и в Евразии от Марокко и Испании на западе до Ирана и Таджикистана на востоке, в том числе на юге России и Украины, на Кавказе, и в Средней Азии[4]. Согласно легенде, именно из этого дерева был сплетён терновый венец Христа — в память об этом событии дано научное, а также англоязычное («Christ’s Thorn», или «Jerusalem Thorn») название растения[5].
В дикой природе растёт по берегам рек, вдоль сухих каменистых склонов, в ущельях, на высоте до 1500 м над уровнем моря.
Кустарники или небольшие деревца высотой до 3—4 метров, иногда образующие непроходимые заросли, что, по всей видимости, и дало растению его русское название.
Побеги зигзагообразные, с очередными листьями и двумя колючками, одна из которых прямая, а вторая выгнута назад.
Листья очередные, обратнояйцевидные, цельнокрайние или мелкопильчатые, на вершине суженные, блестяще-зелёные, длиной 2—5 см и шириной 1—4 см.
Цветки двуполые, очень мелкие, собраны в ложные зонтики. Лепестки желтовато-зелёные, не сросшиеся, числом пять. Тычинок также пять. Пестик из плодолистиков с двух-трёхгнёздной полунижней завязью. Цветение в июле-августе.
Плод — полусферическая одревесневшая костянка диаметром 2—3,5 см, покрытая желтовато-коричневым шерстистым диском; содержит в себе 2—3 плоских, обратнояйцевидных семени[5][6]. Плодоношение в октябре — декабре.
Растение культивируют в декоративных и лечебных целях. При построении ландшафтов используют как живые изгороди. Хорошо уживается на песчаных и глинистых почвах. Может расти как в сильно щелочном, так и в кислом грунте. Предпочитает открытые или слегка затенённые (редколесье) территории. Растёт как в хорошо дренированном, так и во влажном грунте. Устойчив к засухе[7].
В качестве лекарства используют плоды, отвар которых обладает противовоспалительным, отхаркивающим и спазмолитическим действием[8].
Держи́-де́рево, или держидерево, или палиу́рус христо́ва колю́чка, или держидерево тернии Христа (лат. Paliurus spina-christi) — листопадный кустарник или небольшое дерево семейства Крушиновые родом из Средиземноморья; растёт на севере Африки и в Евразии от Марокко и Испании на западе до Ирана и Таджикистана на востоке, в том числе на юге России и Украины, на Кавказе, и в Средней Азии. Согласно легенде, именно из этого дерева был сплетён терновый венец Христа — в память об этом событии дано научное, а также англоязычное («Christ’s Thorn», или «Jerusalem Thorn») название растения.
В дикой природе растёт по берегам рек, вдоль сухих каменистых склонов, в ущельях, на высоте до 1500 м над уровнем моря.
滨枣(学名:Paliurus spina-christi)是鼠李科中的一个植物种。滨枣的学名可能来自于人们以为耶稣带的荆棘之冠是用滨枣作的。
滨枣是灌木,可高达六米。它的叶子的叶序交替于茎的两侧。叶子卵状,可达四厘米长,柄短。夏季叶子会成黄色。付叶一般演化为两根长短不一的刺。
花小,几乎无味,组成多歧聚伞花序,具有典型的马甲子属的特点。花五瓣,黄色,柄短。许多昆虫利用滨枣的花作为食物来源。开花期为六月至八月。果实棕色,木质,直径可达三厘米,于十月至十二月成熟。
滨枣可以在泥地和沙地上生长,但是比较喜欢泥地。对于土壤酸性来说它的要求也不高,甚至可以在非常碱性的土壤上生长。重要的是它需要生长在宽阔的或者阴影很少的地方。它可以承受干旱和至-15摄氏度的寒冷。假如地面上的植物受损,它可以从地下的根重新发芽。
滨枣本来的分布地区为从欧洲南部至亚洲(中国),[1]也就是说与欧鼠李类似。由于人类使用它做篱笆植物,因此它被传播开来,现在在北美洲也出现。在相应条件下滨枣可以在海拔3000米的高度生长。