Cestrum diurnum L.

Cestrum diurnum ye una especie de parrotal del xéneru Cestrum perteneciente a la familia de les solanacees. Ye orixinaria de les Indies occidentales.

Flores

Frutu

Fueyes

Descripción

Ye un parrotal qu'algama un tamañu de 1 a 5 m d'altor o hasta 10 m d'altor como árbol. Les cañes son, de cutiu, colgantes, les cañes son delgaes, glabres o más o menos peludas. Les fueyes son allargaes o oblongues elíptiques, membranoses d'hasta 15 cm de llargu y 6,5 cm d'anchu, agudes a acuminaes, la base estrechar.

Les panículas de les inflorescencies son tan llargues como les fueyes más o menos o más curties. Componer de delles flores que son fragantes na nueche. Los tarmos de les flores son de 1 a 7 cm de llargu. La mota ye de 3 a 4,5 mm de llargu y cubiertu con lóbulos triangulares en forma de campana. La corona ye de color blancu a blancu verdosu de 12 a 17 mm de llargu. Los frutos son bayes de color púrpura-azul al negru, elíptiques y de 6 a 7 mm de llargu.

Distribución y hábitat

La especie alcuéntrase na América tropical, nes Antilles, Puertu Ricu, Les Bahames, Cuba, Xamaica, les Islles Caimán y La Española. Crez a lo llargo de los ríos y nos cantos de carreteres n'altitúes baxes.

Propiedaes

Les fueyes deCestrum diurnum son reportaes como fontes de vitamina D3.^[1] Tamién s'informó que les partes aérees tienen actividaes citotóxiques y trombolítiques.^[2]

Taxonomía

Cestrum diurnum describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 191. 1753.^[3]

Etimoloxía

Cestrum: nome xenéricu que remanez del griegu kestron = "puntu, picadura, buril", nome utilizáu por Dioscórides pa dalgún miembru de la familia de la menta.^[4]

diurnum: epítetu llatín que significa "diurnu".

Sinonimia

• Cestrum album Ferrero ex Dun.
• Cestrum diurnum var. fasciatiflorum Dunal
• Cestrum diurnum var. fastigiatum (Jacq.) Stehlé
• Cestrum diurnum var. marcianum Proctor
• Cestrum diurnum var. odontospermum (Jacq.) O.Y.Schulz
• Cestrum diurnum var. portoricense O.Y.Schulz
• Cestrum diurnum var. tinctorium (Jacq.) M.Gómez
• Cestrum diurnum var. venenatum (Mill.) O.Y.Schulz
• Cestrum elongatum Steud.
• Cestrum fastigiatum Jacq.
• Cestrum fastigiatum Jan
• Cestrum odontospermum Jacq.
• Cestrum pallidum Lam.
• Cestrum tinctorium Jacq.
• Cestrum tinctorium Griseb.
• Cestrum venenatum Mill.^[5]

Ver tamién

• Terminoloxía descriptiva de les plantes
• Cronoloxía de la botánica
• Historia de la Botánica
• Carauterístiques de les solanacees

Referencies

Bibliografía

1. CONABIO. 2009. Catálogu taxonómicu d'especies de Méxicu. 1. In Capital Nat. Méxicu. CONABIO, Mexico City.
2. Correll, D. S. & M. C. Johnston. 1970. Man. Vasc. Pl. Texas i–xv, 1–1881. The University of Texas at Dallas, Richardson.
3. D'Arcy, W.G. & C. Y. B. Rojas. 1993. Venezuela Solanaceae.
4. Hokche, O., P. Y. Berry & O. Huber. (eds.) 2008. Nuevu Cat. Fl. Vasc. Venez. 1–859. Fundación Instituto Botánicu de Venezuela, Caracas.
5. Long, R. W. & O. K. Lakela. 1971. Fl. Trop. Florida i–xvii, 1–962. University of Miami Press, Coral Cables.
6. Martínez Salas, Y. M., M. Sousa Sánchez & C. H. Ramos Álvarez. 2001. Rexón de Calakmul, Campeche. Llistaos Floríst. Méxicu 22: 1–55.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Cestrum diurnum.

Cestrum diurnum ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Hammersträucher (Cestrum).

Beschreibung

Cestrum diurnum ist ein 1 bis 5 m hoher Strauch oder ein bis zu 10 m hoher Baum. Die Äste sind oftmals herabhängend, die Zweige sind dünn, unbehaart oder mehr oder weniger behaart. Die Laubblätter sind langgestreckt oder langgestreckt-elliptisch, häutig und bis zu 15 cm lang und 6,5 cm breit. Nach vorn hin ist die Blattspreite spitz bis zugespitzt oder stumpft, die Basis ist verschmälert. Die Oberseite ist unbehaart und grün bis gelblich-grün gefärbt, die Unterseite kann entlang der Aderung behaart sein und ist blassgrün. Die Blattstiele werden bis 2,5 cm lang.

Die rispenförmigen Blütenstände sind in etwa so lang wie die Blätter oder sind kürzer. Sie bestehen aus mehreren Blüten, die nachts duften. Die Blütenstiele sind 1 bis 7 cm lang. Der Kelch ist glockenförmig, 3 bis 4,5 mm lang und mit dreieckigen Kelchzipfeln besetzt. Die Krone ist weiß bis grünlich-weiß oder cremefarben, 12 bis 17 mm lang und mit langgestreckten, stumpfen Kronzipfeln besetzt. Die Staubfäden sind gerade, weisen keinen Zahn an der Basis auf.

Die Beerenfrüchte sind violett-blau bis schwarz, elliptisch und 6 bis 7 mm lang.

Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 16.^[1]

Vorkommen

Die Art kommt im tropischen Amerika, auf den westindischen Inseln, Puerto Rico, Bahamas, Kuba, Jamaica, den Cayman Islands und Hispaniola vor. Sie wächst an Ufern und an Straßenrändern in niedrigen Höhenlagen.

Literatur

• Henri Alain Liogier: Descriptive Flora of Puerto Rico and Adjancent Islands, Spermatophyta, Band IV: Melastomataceae to Lentibulariaceae. Universidad de Puerto Rico, 1995, ISBN 0-8477-2337-2.

Einzelnachweise

1. ↑ Cestrum diurnum bei Tropicos.org. In: IPCN Chromosome Reports. Missouri Botanical Garden, St. Louis.

Ko e vaitohi ko e fuʻu ʻakau lahi ia (mita ʻe 3 pe 4 ʻi ʻolunga) mo e ngaahi matalaʻiʻakau hinehina pea mo e foʻi fua ʻoku ʻuliʻuli. ʻOku lava ʻo fai ha vaitohi mei ai, ʻa ia hono hingoa. Ko e ʻakau ʻomi mei he Kalipea.

Ngaahi faʻahinga kehekehe

• vaitohi; ʻoku matala he ʻaho, foʻi fua ʻuliʻuli
• laukaupoʻuli; ʻoku matala he pō, foʻi fua hinehina

Hingoa ʻi he ngaahi lea kehe

• mākāhala (lea fakahauaiʻi)
• sugi vao, suni vao (lea fakahaʻamoa)
• ariki-vaʻine (lea fakakuki = ʻeiki-fefine)
• caucau (lea fakafisi)

Tataku

• Hokohoko ngaahi ʻakau; Vaʻa fekumi ngoue Vainī
• Tongan dictionary; C.M. Churchward
• Plants of Tonga; T.G. Yuncker; BPB bulletin 220, Honolulu 1959

Cestrum diurnum is a species of Cestrum, native to the West Indies. Common names include day-blooming cestrum, day-blooming jessamine, and day-blooming jasmine. Also known as Din ka Raja (king of the day), in Hindi. The scent of this quick-growing and evergreen woody shrub, often used for screens and borders, is released by day. Cestrum diurnum is easily propagated from the seed, which it produces in abundance.^[1]

Description

It is an erect evergreen woody shrub with numerous leafy branches. The branches, which are green and with well-marked white lenticels when young, fawn with age. The younger parts are covered with a very sparse glandular scruf.^[1]

The leaves are simple, glabrous, entire, alternate, ex-stipulate, ovate-lanceolate in shape with obtuse apex and obtusely wedge-shaped below. They are dark green above and pale below and are generally 5 inches long by 1.5 inches wide. The leaves are petiolate with petioles of 0.5 inch length.^[1]

The Inflorescence consists of a long axillary peduncle which bears short clusters of sweet white-smelling flowers, each cluster supported by a leaf-like bract. The individual flowers are sessile and may be with or without bracteoles.^[1]

Calyx is gamo-sepalous, about 0.15 in long, somewhat puberulent, obtusely 5-ribbed and 5-lobed with obtuse, ciliate lobes.^[1]

Corolla tube is narrowly infundibuliform, white, sweet-scented, about half-inch lobed with five lobes. The lobes are very obtuse and completely recurved when the flower is fully open.^[1]

Stamens oblong, five in number, alternate with the corolla lobes, brown in colour, included. Filaments adnate to the tube, free for a very short distance.^[1]

Ovary seated on a nectar-secreting disk. The style is filiform and glabrous. The stigmas are truncate-capitate.^[1]

Cestrum diurnum has a black, nearly globular berry.^[1]

Distribution

A native of the West Indies, it is widely cultivated in gardens throughout India.^[1]

Medicinal uses

Leaves of Cestrum diurnum are reported as a sources of vitamin D3.^[2] Aerial parts are also reported to have cytotoxic and thrombolytic activities.^[3]

Toxicity

Cestrum diurnum is one of only three rangeland plants known to contain glycosides of the vitamin D metabolite 1,25-dihydroxycholecalciferol aka 1,25-OHD3. Consumption of glycosides of 1,25-OHD3 by grazing animals leads to a vitamin D toxicity resulting in calcinosis, the deposition of excessive calcium in soft tissues.^[4]

References

Wikimedia Commons has media related to Cestrum diurnum.

Cestrum diurnum llamada comúnmente dama de día o galán de día es una especie de arbusto del género Cestrum perteneciente a la familia de las solanáceas. Es originaria de las Indias occidentales.

Flores

Fruto

Hojas

Descripción

Es un arbusto que alcanza un tamaño de 1 a 5 m de altura o hasta 10 m de altura como árbol. Las ramas son, a menudo, colgantes, las ramas son delgadas, glabras o más o menos peludas. Las hojas son alargadas o oblongas elípticas, membranosas de hasta 15 cm de largo y 6,5 cm de ancho, agudas a acuminadas, la base se estrecha.

Las panículas de las inflorescencias son tan largas como las hojas más o menos o más cortas. Se componen de varias flores que son fragantes en la noche. Los tallos de las flores son de 1 a 7 cm de largo. El cáliz es de 3 a 4,5 mm de largo y cubierto con lóbulos triangulares en forma de campana. La corona es de color blanco a blanco verdoso de 12 a 17 mm de largo. Los frutos son bayas de color púrpura-azul al negro, elípticas y de 6 a 7 mm de largo.

Distribución y hábitat

La especie se encuentra en la América tropical, en las Antillas, Puerto Rico, Bahamas, Cuba, Jamaica, las Islas Caimán y La Española. Crece a lo largo de los ríos y en los bordes de carreteras en altitudes bajas.

Propiedades

Las hojas de Cestrum diurnum son reportadas como fuentes de vitamina D3.^[2]​ También se informó que las partes aéreas tienen actividades citotóxicas y trombolíticas.^[3]​

Taxonomía

Cestrum diurnum fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 1: 191. 1753.^[4]​

Etimología

Cestrum: nombre genérico que deriva del griego kestron = "punto, picadura, buril", nombre utilizado por Dioscórides para algún miembro de la familia de la menta.^[5]​

diurnum: epíteto latino que significa "diurno".

Sinonimia

• Cestrum album Ferrero ex Dun.
• Cestrum diurnum var. fasciatiflorum Dunal
• Cestrum diurnum var. fastigiatum (Jacq.) Stehlé
• Cestrum diurnum var. marcianum Proctor
• Cestrum diurnum var. odontospermum (Jacq.) O.E.Schulz
• Cestrum diurnum var. portoricense O.E.Schulz
• Cestrum diurnum var. tinctorium (Jacq.) M.Gómez
• Cestrum diurnum var. venenatum (Mill.) O.E.Schulz
• Cestrum elongatum Steud.
• Cestrum fastigiatum Jacq.
• Cestrum fastigiatum Jan
• Cestrum odontospermum Jacq.
• Cestrum pallidum Lam.
• Cestrum tinctorium Jacq.
• Cestrum tinctorium Griseb.
• Cestrum venenatum Mill.^[6]​

Nombre común

• Galán de día, dama de día, parqui, planta hedionda de México, yerba hedionda de México^[7]​

Referencias

Pokrój

Kwiaty

Owoce

Cestrum diurnum L. – gatunek krzewów z rodzaju Cestrum w rodzinie psiankowatych, pochodzący z Karaibów: Kuby, Haiti, Jamajki i Portoryko. Naturalizowany w południowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych, na Hawajach i w Azji tropikalnej. Uprawiany w tropikach na całym świecie^[2].

Morfologia

Pokrój

Krzew lub drzewo o stożkowatej koronie i wzniesionym pniu, osiągające wysokość od 2 do 6 metrów^[3]. Kora szara, gładka. Gałęzie smukłe, zielonkawo-szare^[4].

Liście

Blaszki jajowate lub eliptyczne, o wymiarach 4,5–7,5×1,5–4,5 cm, o wierzchołku i nasadzie zaokrąglonej lub ostrej, lekko niesymetryczne, zwężające się, błoniaste lub skórzaste, lśniące i jasnozielone, lekko niebieskawe, gładkie. Ogonki liściowe cylindryczne, zwężające się, o długości od 5 do 10 mm.

Kwiaty

Pachwinowo i wierzchołkowo wyrastają na zielonych lub brązowawych pędach kwiatostanowych, osiągających długość 9 cm, wierzchotkowate, groniaste lub baldachowate kwiatostany. Przylistki drobne (3×1,5 mm), omszone. Kwiaty obupłciowe, 6-krotne, o długości 1,2–1,7 cm, są otwarte i emitują zapach przez całą dobę. Kielich jasnozielony, zrosłodziałkowy, dzbankowaty, o wymiarach 2,5–3,5×1,5–2 mm, rurka kielicha o długości 2–3 mm, omszona. Korona kwiatu lejkowata, odwrotnie stożkowata, biała, o długości 1,1–1,6 cm, gardziel korony, o szerokości 3–3,5 mm, rozdziela się na 5–7 zaokrąglonych, odwiniętych płatków o długości 1,5 mm. Pręciki o długości 8–11 mm, o nitkach zrośniętych na niemal całej długości, owłosionych u nasady na długości 2,5–3 mm. Główki pręcików sercowate, o długości 0,5–0,8 mm. Zalążnia podłużna, długości 1 mm. Szyjka słupka biała, długości 8,5–10 mm, owłosione na długości 2 mm poniżej znamienia. Znamię ciemnozielone, główkowate.

Owoce

Purpurowo-czarne, niemal kuliste jagody o wymiarach 11–12×8 mm, zawierające 13–14 ciemnobrązowych nasion o długości 2,5–3,5 mm^[3].

Biologia i ekologia

Rozwój

Rośliny z tego gatunku kwitną od 3 do 5 razy na rok, w nieregularnych odstępach czasu^[3]. Owoce są słodkie, lekko cierpkie. Nasiona są roznoszone przez ptaki. Przeważnie kiełkują po 7–30 dniach od wysiania. Początkowy wzrost rośliny jest stosunkowo szybki, a długość życia relatywnie krótka (od 5 do 20 lat)^[4].

Siedlisko

Cestrum diurnum zasiedla pobocza dróg, miedze i pastwiska. W literaturze brak jest wzmianek o siedliskach tego gatunku w naturalnym zasięgu występowania. Przyjmuje się, że z uwagi na niską tolerancję zacienienia Cestrum diurnum jest gatunkiem krótkowiecznym, oportunistycznym, którego cykl życiowy kończy się przed wkroczeniem lasu na zajęty przez niego teren. Roślina ta zasiedla tereny o średniorocznych opadach od 800 do 3000 mm, jednak najbardziej agresywnie kolonizuje tereny o opadach na poziomie od 1400 do 2400 mm. Toleruje wszystkie gleby, z wyjątkiem podmokłych, ale najczęściej występuje na glebach wapiennych^[4].

Interakcje międzygatunkowe

Owoce tej rośliny stanowią składnik diety zagrożonego gołębia z gatunku Columba inornata. Trujące liście tej rośliny są okazjonalnie spożywane przez pasące się bydło^[4].

Cechy fitochemiczne

Liście Cestrum diurnum zawierają kwas palmitynowy, kwas stearynowy i kwas oleinowy, a także furostanolowe saponiny sterydowe^[5]. W liściach występują również silnie toksyczne glikozydy 1α,25-dihydroksywitaminy D (1,25-dihydroksycholekalcyferol), które po spożyciu powodują toksyczność witaminy D, prowadzącą do kalcynozy^[4].

Genetyka

Liczba chromosomów 2n = 16^[3].

Systematyka i zmienność

Typ nomenklatoryczny

Lektotyp HERB. LINN. 258.4, wskazany w 1989 roku przez R. A. Howarda^[6].

Podział gatunku^[6]

• Cestrum diurnum var. fasciatiflorum Dunal
• Cestrum diurnum var. portoricense O.E. Schulz
• Cestrum diurnum var. venenatum (Mill.) O.E. Schulz
• Cestrum diurnum var. odontospermum (Jacq.) O.E. Schulz
• Cestrum diurnum var. marcianum Proctor
• Cestrum diurnum var. fastigiatum (Jacq.) Stehlé
• Cestrum diurnum var. tinctorium (Jacq.) Maza

Nazewnictwo

Toponimia nazwy naukowej

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi bądź od greckiego słowa κέστρυμ (kestrum – narzędzie grawera), odnosząc się do kształtu główek pręcików, bądź od nazwy kestron użytej przez Dioskurydesa do opisu rośliny o podobnym wyglądzie^[7]. Nazwa gatunkowa diurnum w języku łacińskim oznacza dzienny.

Nazwy zwyczajowe

Gatunek nie posiada nazwy zwyczajowej w języku polskim. W języku angielskim znany jest pod nazwą day-jasmine, rzadziej wild jasmine, inkbush lub Chinese inkberry. W języku hiszpańskim roślinę tę określa się jako dama de día, rufiana, galán de día lub saúco tintóreo^[4].

Synonimy^[2]

• Cestrum album Ferrero ex Dun.
• Cestrum diurnum var. fasciatiflorum Dunal
• Cestrum diurnum var. fastigiatum (Jacq.) Stehlé
• Cestrum diurnum var. marcianum Proctor
• Cestrum diurnum var. odontospermum (Jacq.) O.E.Schulz
• Cestrum diurnum var. portoricense O.E.Schulz
• Cestrum diurnum var. tinctorium (Jacq.) M.Gómez
• Cestrum diurnum var. venenatum (Mill.) O.E.Schulz
• Cestrum elongatum Steud.
• Cestrum fastigiatum Jacq.
• Cestrum fastigiatum Jan
• Cestrum laurifolium Fawc.
• Cestrum nocturnum Griseb.
• Cestrum odontospermum Jacq.
• Cestrum pallidum Lam.
• Cestrum tinctorium Jacq.
• Cestrum tinctorium Griseb.
• Cestrum venenatum Mill.
• Cestrum vespertinum' Lunan

Homonimy taksonomiczne^[6]

• Cestrum diurnum Griseb., Flora 144 (1864)
• Cestrum diurnum West St., Croix 276 (1793)
• Cestrum diurnum Dunal, Prodromus Systematis Naturalis Regni Vegetabilis 13(1): 667 (1852)
• Cestrum diurnum Sessé & Moc., Flora Mexicana. 50 (1894)
• Cestrum diurnum Kunth, Nova Genera et Species Plantarum (quarto ed.) 3: 61 (1818)

Zastosowanie

Rośliny lecznicze

Ekstrakt z liści tej rośliny wykazuje silne działanie bakteriobójcze przeciwko pałeczce ropy błękitnej i gronkowcowi złocistemu^[8].

Rośliny ozdobne

Rośliny z gatunku Cestrum diurnum są uprawiane na całym świecie, na obszarze klimatu tropikalnego, przede wszystkim z uwagi na atrakcyjne kwiatostany^[4].

Przypisy

Vit juvelbuske (Cestrum diurnum) är en art i familjen potatisväxter från Kuba, Hispaniola, Jamaica och Puerto Rico. Arten odlas ibland som krukväxt i Sverige. Numera finns arten naturaliserad i många varma länder.

Arten kallas Dama de Dia ("dagens dam") i spansktalande länder eftersom den till skillnad från vit nattjasmin (C. nocturnum) blommar på dagen. Frukten är ett svart bär.

Synonymer

^[1]

• Cestrum album Ferrero ex Dunal
• Cestrum diurnum var. fasciatiflorum Dunal
• Cestrum diurnum var. fastigiatum (Jacq.) Stehlé
• Cestrum diurnum var. odontospermum (Jacq.) O.E. Schulz
• Cestrum diurnum var. tinctorium (Jacq.) Maza
• Cestrum diurnum var. venenatum (Mill.) O.E. Schulz
• Cestrum elongatum Steud.
• Cestrum fastigiatum Jacq.
• Cestrum fastigiatum Jan
• Cestrum laurifolium Fawc.
• Cestrum odontospermum Jacq.
• Cestrum tinctorium Griseb.
• Cestrum tinctorium Jacq.
• Cestrum venenatum Mill.
• Cestrum vespertinum Lunan

Referenser

Noter

1. ^ Tropicos

Webbkällor

• GRIN Taxonomy for Plants - Cestrum diurnum

• Wikimedia Commons har media som rör Vit juvelbuske.
  Bilder & media

Cestrum diurnum là loài thực vật có hoa trong họ Cà. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.^[1]

Chú thích

Liên kết ngoài

• Phương tiện liên quan tới Cestrum diurnum tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Cestrum diurnum tại Wikispecies
• Vườn thực vật hoàng gia Kew; Đại học Harvard; Australian Plant Name Index (biên tập). “Cestrum diurnum”. International Plant Names Index. Truy cập ngày 14 tháng 6 năm 2013.

Bài viết liên quan đến họ Cà (Solanaceae) này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s