dcsimg

Ssaki wyższe ( polonais )

fourni par wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Ssaki wyższe (Eutheria) – grupa ssaków żyworodnych obejmująca łożyskowce i formy spokrewnione z nimi bliżej niż z torbaczami lub stekowcami. Jest kladem siostrzanym dla ssaków niższych. Dawniej nazwę Eutheria używano zamiennie z Placentalia, jednak obecnie większość autorów stosuje je dla różnych taksonów[3].

Pierwotnie ssaki wyższe miały 7–8 zębów zakłowych: trzy trzonowce i cztery–pięć przedtrzonowców (w takim przypadku u łożyskowców doszłoby do zaniku trzeciego przedtrzonowca[3], podobnie jak u niektórych wcześniejszych ssaków wyższych[4]). Dokładny czas powstania Eutheria jest nieznany: niektóre analizy molekularne sugerują, że klad ten wyewoluował w jurze, około 176 mln lat temu[5], podczas gdy inne czas jego powstania szacują na około 127 mln lat[3]. Za najstarszego znanego przedstawiciela ssaków wyższych uważano Eomaia scansoria sprzed około 125 mln lat[6], dopóki w 2011 roku nie opisano gatunku Juramaia sinensis, który żył około 160 mln lat temu[7]. Obszerna analiza filogenetyczna przeprowadzona przez O'Leary i in. (2013) sugeruje jednak, że Eomaia nie jest ssakiem wyższym, lecz taksonem siostrzanym dla kladu ssaków żyworodnych; Juramaia nie została uwzględniona w analizie[3], podobnie jak Acristatherium, żyjące niemal w tym samym czasie co Eomaia[8], oraz nieco od nich młodszy Sasayamamylos[4]. Najstarszym ssakiem wyższym uwzględnionym w badaniu jest Maelestes sprzed około 91 mln lat[3].

Przypisy

  1. Eutheria, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Niekiedy autorstwo nazwy jest błędnie przypisywane Gillowi (1872). Eutheria (placental mammal) (ang.). The Paleobiology Database. [dostęp 3 sierpnia 2013].
  3. a b c d e Maureen O'Leary i in. The placental mammal ancestor and the post-K-Pg radiation of placentals. „Science”. 339 (6120), s. 662–667, 2013. DOI: 10.1126/science.1229237 (ang.).
  4. a b Nao Kusuhashi, Yukiyasu Tsutsumi, Haruo Saegusa, Kenji Horie, Tadahiro Ikeda, Kazumi Yokoyama, Kazuyuki Shiraishi. A new Early Cretaceous eutherian mammal from the Sasayama Group, Hyogo, Japan. „Proceedings of the Royal Society B”. 280 (1759): 20130142, 2013. DOI: 10.1098/rspb.2013.0142 (ang.).
  5. Ole Madsen: Mammals (Mammalia). W: S. Blair Hedges, Sudhir Kumar (red.): The Timetree of Life. Oxford University Press, 2009, s. 459–461. ISBN 978-0-19-953503-3. (ang.)
  6. Ji Qiang, Zhe-Xi Luo, Yuan Chongxi, John R. Wible, Zhang Jianping, Justin A. Georgi. The earliest known eutherian mammal. „Nature”. 416, s. 816–822, 2002. DOI: 10.1038/416816a (ang.).
  7. Zhe-Xi Luo, Yuan Chongxi, Meng Qingjin, Ji Qiang. A Jurassic eutherian mammal and divergence of marsupials and placentals. „Nature”. 476, s. 442–445, 2011. DOI: 10.1038/nature10291 (ang.).
  8. Hu Yaoming, Meng Jin, Li Chuankui, Wang Yuanqing. New basal eutherian mammal from the Early Cretaceous Jehol biota, Liaoning, China. „Proceedings of the Royal Society B”. 277 (1679), s. 229–236, 2010. DOI: 10.1098/rspb.2009.0203 (ang.).
p d e
Systematyka ssaków (Mammalia) Królestwo: zwierzęta • Typ: strunowce • Podtyp: kręgowce • Gromada: ssakissaki wyższe (Eutheria)
lub
łożyskowce (Placentalia) ssaki niższe
(Metatheria) Prassaki (Prototheria) incertae sedis
allotery • †morganukodonty • †dokodonty • †eutrykonodonty • †symetrodonty • †eupantotery • †haramiidy • †Durlstodon • †Durlstotherium
licence
cc-by-sa-3.0
droit d’auteur
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visiter la source
site partenaire
wikipedia POL

Ssaki wyższe: Brief Summary ( polonais )

fourni par wikipedia POL

Ssaki wyższe (Eutheria) – grupa ssaków żyworodnych obejmująca łożyskowce i formy spokrewnione z nimi bliżej niż z torbaczami lub stekowcami. Jest kladem siostrzanym dla ssaków niższych. Dawniej nazwę Eutheria używano zamiennie z Placentalia, jednak obecnie większość autorów stosuje je dla różnych taksonów.

Pierwotnie ssaki wyższe miały 7–8 zębów zakłowych: trzy trzonowce i cztery–pięć przedtrzonowców (w takim przypadku u łożyskowców doszłoby do zaniku trzeciego przedtrzonowca, podobnie jak u niektórych wcześniejszych ssaków wyższych). Dokładny czas powstania Eutheria jest nieznany: niektóre analizy molekularne sugerują, że klad ten wyewoluował w jurze, około 176 mln lat temu, podczas gdy inne czas jego powstania szacują na około 127 mln lat. Za najstarszego znanego przedstawiciela ssaków wyższych uważano Eomaia scansoria sprzed około 125 mln lat, dopóki w 2011 roku nie opisano gatunku Juramaia sinensis, który żył około 160 mln lat temu. Obszerna analiza filogenetyczna przeprowadzona przez O'Leary i in. (2013) sugeruje jednak, że Eomaia nie jest ssakiem wyższym, lecz taksonem siostrzanym dla kladu ssaków żyworodnych; Juramaia nie została uwzględniona w analizie, podobnie jak Acristatherium, żyjące niemal w tym samym czasie co Eomaia, oraz nieco od nich młodszy Sasayamamylos. Najstarszym ssakiem wyższym uwzględnionym w badaniu jest Maelestes sprzed około 91 mln lat.

licence
cc-by-sa-3.0
droit d’auteur
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visiter la source
site partenaire
wikipedia POL