Krytonosek diademowy (Scytalopus schulenbergi) – gatunek małego ptaka z rodziny krytonosowatych. Opisany w 1994. Występuje w Boliwii i Peru. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Gatunek został odkryty w 1992 i opisany po raz pierwszy w 1994 przez B. M. Whitney'a. Holotyp został odłowiony 28 marca 1993 4 km od miejscowości Chuspipata w Boliwii na wysokości 3215 m n.p.m. (koordynaty: 16°19′S 67°51′W/-16,316667 -67,850000). Był to prawie dorosły samiec[3]. Prawdopodobnie najbliżej spokrewniony z krytonoskiem punańskim (Scytalopus simonsi) i nieopisanego jak dotąd (2015) gatunku znanego jako Apurimac tapaculo[4].
Długość ciała wynosi blisko 10 cm[4]. Znane masy ciała dwóch samców to 15,2 g[3] i 17 g[4]. Występuje nieznaczny dymorfizm płciowy. Przód wierzchu głowy i brew srebrzystobiałe, kontrastują z czarną „maską” obejmującą przód czoła, kantarek i obszar za okiem. Wierzch ciała i sterówki ciemnoszare, we wszystkich miejscach (z wyjątkiem wierzchu głowy i barkówek) można dostrzec miejscami brązowy odcień. Kuper ma kolor pomarańczowordzawy, matowy; pokrywają go popielate pasy. Spód ciała szary po ciemnoszary, najjaśniejsze pióra na brodzie i gardle. W niższej części brzucha występuje srebrzysty połysk. Boki i okolice kloaki zwykle mają kolor pomarańczowordzawy i są pokryte popielatymi pasami[4].
Wymiary szczegółowe (n = 26, przy długości ogona – 25): długość dzioba (górnej krawędzi) 10,2–12,1 mm, skoku – 20,4–22,7 mm, skrzydła – 47,1–55 mm, ogona – 33,8–43,2 mm[3].
Krytonosek diademowy występuje w Boliwii (Yungas[5] w departamencie Cochabamba) oraz południowo-wschodnim Peru (Cordillera de Vilcanota w regionie Cuzco)[4].
Środowiskiem życia gatunku są zarośla bambusów oraz gesty podszyt w wilgotnych lasach oraz tuż poniżej linii drzew. Odnotowywany na wysokości 2800–3400 m n.p.m. Na wyższych wysokościach krytonoska diademowego zastępuje punański, na niższych – śpiewny (S. parvirostris)[4]. W trzech zbadanych żołądkach były wyłącznie owady[3]. Żeruje na ziemi lub w jej pobliżu, szybko się porusza. Pisklęta odnaleziono w Peru w środku października; prawdopodobnie gniazduje od września do stycznia. Jedno odnalezione gniazdo miało kształt kulisty, wejście ulokowane zostało u góry. Budulec stanowiły mchy i porosty, do tego niewielka ilość gałęzi i materii roślinnej. Ulokowane było tuż pod powierzchnią gruntu pokrytego mchem i liśćmi. Do wejścia prowadził krótki tunel, prawdopodobnie naturalny[4].
IUCN uznaje krytonoska diademowego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 2000 roku (stan w 2015). BirdLife International wymienia 5 ostoi ptaków IBA, w których występuje krytonosek diademowy[6].
Krytonosek diademowy (Scytalopus schulenbergi) – gatunek małego ptaka z rodziny krytonosowatych. Opisany w 1994. Występuje w Boliwii i Peru. Nie jest zagrożony wyginięciem.
