बंगाल धीमा लोरिस (Bengal slow loris) या उत्तरी धीमा लोरिस (northern slow loris) भारतीय उपमहाद्वीप और हिन्दचीन का एक स्ट्रेपसिराइनी नरवानर स्तनधारी प्राणी है। यह धीमे लोरिस की एक जाति है। यह सभी धीमे लोरिस जातियों में आकार में सबसे बड़ी है, और सिर-से-पूँछ तक 26 से 38 सेमी (10 से 15 इंच) लम्बी और वज़न में 1 से 2.1 किलोग्राम की होती है। अन्य धीमे लोरिस की तरह इनके मुख भी गोल, आँखें बड़ी, कान छोटे, दुम केवल नाम-मात्र और बाल घने होती है। इनकी भुजा में एक विशेष ग्रंथि होती है जिस से एक विषैला रसायन उत्पन्न होता है।[2][3][1]
बंगाल धीमा लोरिस (Bengal slow loris) या उत्तरी धीमा लोरिस (northern slow loris) भारतीय उपमहाद्वीप और हिन्दचीन का एक स्ट्रेपसिराइनी नरवानर स्तनधारी प्राणी है। यह धीमे लोरिस की एक जाति है। यह सभी धीमे लोरिस जातियों में आकार में सबसे बड़ी है, और सिर-से-पूँछ तक 26 से 38 सेमी (10 से 15 इंच) लम्बी और वज़न में 1 से 2.1 किलोग्राम की होती है। अन्य धीमे लोरिस की तरह इनके मुख भी गोल, आँखें बड़ी, कान छोटे, दुम केवल नाम-मात्र और बाल घने होती है। इनकी भुजा में एक विशेष ग्रंथि होती है जिस से एक विषैला रसायन उत्पन्न होता है।
লাজুকী বান্দৰ (ইংৰাজী: Bengal slow loris) প্ৰধানতঃ ভাৰত উপমহাদেশ তথা ইণ্ডোনেচিয়াত পোৱা বান্দৰৰ এটা প্ৰজাতি৷ সমগ্ৰ বিশ্বত পোৱা অন্যান্য পাঁচটা লাজুকী বান্দৰৰ প্ৰজাতিৰ ভিতৰত এই প্ৰজাতিটোয়ে আটাইতকৈ বহুলভাৱে বিস্তৃত ৷ এই জন্তুবিধৰ মুৰটো ঘুৰণীয়া, সমতল মুখমণ্ডল, বৃহৎ চকু, ক্ষুদ্ৰাকৃতিৰ কাণ তথা নোমাল দেহ ইয়াৰ দেহৰ প্ৰধান বৈশিষ্ট্য৷
পূৰ্বতে সুন্দা লাজুকী বান্দৰৰ উপপ্ৰজাতি ৰূপে গণ্য কৰা এই জন্তু বিধে ২০০১ চনত পোনপ্ৰথমে পৃথক প্ৰজাতিৰ স্বীকৃতি পায়৷ অন্যান্য আঞ্চলিক ভাষাত এই প্ৰাণীবিধৰ নামবোৰ এনেধৰণৰ- বড়ো-নীলাজী মাকৰা,হিন্দী- মৰমিন্দি বিল্লি, বাংলা- লজ্জাৱতী বান্দৰ, গাৰো- গলুই ডুৰক, মিজো-চাহুয়াই, মণিপুৰী- সমৰোক গেমকক, খাচী- ইয়াপনঁঙ ইত্যাদি [3]
লাজুকী বান্দৰৰ শৰীৰ ঘন নোমেৰে আৱৰা৷ দেহৰ বৰণ ছাই বৰণীয়া, খয়েৰীৰ পৰা বগা ধৰণৰ৷ দেহ সৰু, ঘুৰণীয়া মুখৰ অধিকাংশ আৱৰি বৃহৎ চকুযোৰ , কাণ ক্ষুদ্ৰাকৃতিৰ৷ সমগ্ৰ দেহ ভেলভেট ৰঙৰ নোমেৰে আবৃত , মূৰ আৰু বাহুৰ নোমৰ ৰঙ পাতলীয়া৷ লাজুকী বান্দৰৰ কান্ধৰ ওপৰত আৰু চকুৰ চাৰিওফালে চক্ৰাকাৰ গাঢ় খয়েৰী বৰণৰ দাগ দেখিবলৈ পোৱা যায়৷ এই লাজকুৰীয়া জন্তুটোৰ বিষয়ে বৈজ্ঞানিক তথ্য এতিয়াও সীমিত৷ ইয়াৰ দিবতীয় আঙুলিৰ নখটো বেঁকা হয় আৰু ইয়াক গছৰ মুঢ়াৰ পৰা পোক-পতংগ খান্দি উলিওৱাত ব্যৱহাৰ কৰে
লাজুকী বান্দৰৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৩০-৪০ ছে. মি.৷ ওজন- ১.২-১.৩ কি.গ্ৰা.৷
লাজুকী বান্দৰৰ মূৰৰ আগৰ পৰা পিঠিৰ ফাললৈ এটা ডাঠ দীঘলীয়া আঁক আছে৷ ইয়াৰ আগঠেং দুখন প্ৰায় বগা৷
১৭ৰ পৰা ২১ মাহ বয়স হ'লে মাইকী লাজুকী বান্দৰে পোৱালী দিয়ে৷ গৰ্ভধাৰণৰ কাল প্ৰায় ১৯১ দিন হয়৷ ১২ ৰ পৰা ১৮ মাহৰ মূৰে মূৰে ই এটাকৈ পোৱালী দিয়া দেখা যায়৷ লাজুকী বান্দৰৰ আয়ুস প্ৰায় ২০ বছৰ[4]৷
লাজুকী বান্দৰৰ অন্যন্য সকলো প্ৰজাতিতকৈ ই বহুল ভাৱে বিস্তৃত হৈ আছে৷ ভাৰত উপমহাদেশ, বাংলাদেশ, ইণ্ডোনেছিয়া, কম্বোডিয়া, লাওছ, ম্যানমাৰ, ভিয়েটনাম, দক্ষিণ চীন তথা থাইলেণ্ড জুৰি এই জন্তুৰ আৱাসভূমি৷ এই লাজুকী বান্দৰ বিধ মূলত: উত্তৰ-পূব ভাৰত অৰ্থাৎ অসম, অৰুণাচল প্ৰদেশ, মিজোৰাম, নাগালেণ্ড, মেঘালয়, মণিপুৰ আৰু ত্ৰিপুৰাৰ গভীৰ চিৰসেউজীয়া তথা সেমেকা পৰ্ণপাতী অৰণ্যত পোৱা যায়৷
লাজুকী বান্দৰ নিশাচৰ জন্তু৷ ইয়াৰ খাদ্য হ’ল, ফল-মূল, গছৰ পাত, চৰাই, পোক-পতংগ ইত্যাদি৷ অকলশৰে নাইবা যোৰ পাতি থাকে৷ ফল-মূল খাওতে ওলোটাকৈ ওলমি থাকিব পাৰে ৷
দিনৰ ভাগত ই গভীৰ জোপোহা বা গছৰ খোৰোঙত নিদ্ৰামগ্ন হৈ থাকে৷ মতা-মাইকী উভয়ে নিজা ঠাই (territory) মূত্ৰৰ সহায়ত চিহ্নিত কৰে৷
লাজুকী বান্দৰ ভাৰতীয় বন্যপ্ৰাণী সংৰক্ষণ আইনৰ দ্বাৰা কঠোৰভাৱে সংৰক্ষিত৷ এই আইন অনুসৰি লাজুকী বান্দৰ ১ নঙ তালিকাভুক্ত প্ৰাণী৷ তাৰোপৰি ২০০৮ চনৰ আই.ইউ. চি. এন (IUCN) ৰ ৰেড ডাটা লিষ্টত লাজুকী বান্দৰক "বিপথগামী" (Vulnerable) প্ৰজাতি হিচাপে চিহ্নিত কৰা হৈছে৷ চোৰাংচিকাৰ তথা বনাঞ্ছল ধ্বংসকে ইয়াৰ বাবে জগৰীয়া কৰা হয় ৷
লাজুকী বান্দৰ (ইংৰাজী: Bengal slow loris) প্ৰধানতঃ ভাৰত উপমহাদেশ তথা ইণ্ডোনেচিয়াত পোৱা বান্দৰৰ এটা প্ৰজাতি৷ সমগ্ৰ বিশ্বত পোৱা অন্যান্য পাঁচটা লাজুকী বান্দৰৰ প্ৰজাতিৰ ভিতৰত এই প্ৰজাতিটোয়ে আটাইতকৈ বহুলভাৱে বিস্তৃত ৷ এই জন্তুবিধৰ মুৰটো ঘুৰণীয়া, সমতল মুখমণ্ডল, বৃহৎ চকু, ক্ষুদ্ৰাকৃতিৰ কাণ তথা নোমাল দেহ ইয়াৰ দেহৰ প্ৰধান বৈশিষ্ট্য৷