Multimedia w Wikimedia Commons Kokietnik[4] (Phyllocladus) – rodzaj drzew i krzewów z rodziny zastrzalinowatych (Podocarpaceae). Obejmuje we florze współczesnej cztery gatunki występujące na obszarze od Filipin i Indonezji po Tasmanię i Nową Zelandię[5]. W przeszłości podczas trzeciorzędu przedstawiciele tego rodzaju byli bardziej zróżnicowani i odgrywali większą rolę we florze tego obszaru[6]. Należą tu zarówno rośliny dwupienne jak i jednopienne. Wyróżniają się charakterystycznie spłaszczonymi pędami – fyllokladiami[5].
![src=]()
Phyllocladus trichomanoides
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny osiągające od nieco ponad 1 metr do 30 m wysokości. Pęd główny rozgałęzia się często okółkowo. Końcowe odcinki pędów rozgałęziające się naprzeciwlegle są spłaszczone i pełnią funkcję asymilacyjną (fyllokladia). mają kształt wachlarzowaty, na brzegu są drobnoząbkowane lub wcinane.
- Liście
- Młodociane są jednonerwowe, równowąskie i ułożone skrętolegle. Właściwe liście zredukowane są do drobnych łusek u nasady fyllokladiów.
- Organy generatywne
-
Kotkowate strobile męskie zebrane są w skupienia na końcach pędów. Ziarna pyłku zaopatrzone są w skrzydełka. Strobile żeńskie wyrastają na krawędzi fyllokladiów. Składają się z mięśniejącej osnówki otaczającej zalążki.
- Nasiona
- Na płodnej łusce (makrosporofilu) rozwija się pojedyncze, wzniesione ku górze nasiono, do połowy otoczone osnówką. Nasiono jest owalne, spłaszczone wzdłuż dłuższej osi, pozbawione skrzydełka[5].
Systematyka
Rodzaj zaliczany jest do rodziny zastrzalinowatych (Podocarpaceae) lub wyodrębniany w osobną rodzinę Phyllocladaceae Bessey 1907. Genowe analizy filogenetyczne nie dają jednoznacznych wyników, według niektórych badaczy potwierdzają siostrzaną pozycję tego rodzaju w stosunku do innych zastrzalinowatych, według innych rodzaj ten zagnieżdżony jest w obrębie zastrzalinowatych[1]. W obrębie rodzaju gatunki tworzą dwie grupy siostrzane – do jednej należy P. aspleniifolius i P. toatoa, do drugiej P. trichomanoides i P. hypophyllus[7].
- Wykaz gatunków[8]
Opisano także wymarłe gatunki występujące w trzeciorzędzie i czwartorzędzie[7]:
-
P. aberensis, P. annulatus, P. lobatus, P. morwellensis.
Przypisy
-
↑ a b P. F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–.
-
↑ Christenhusz, M.J.M., J.L. Reveal, A. Farjon, M.F. Gardner, R.R. Mill, and M.W. Chase (2011). A new classification and linear sequence of extant gymnosperms. Phytotaxa 19: 55-70.
-
↑ a b c Index Nominum Genericorum (ING) (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-12-03].
-
↑ Nazwa polska według Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin, poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900. (pol.)
-
↑ a b c John Silba: Encyclopedia coniferae. Corvallis, Oregon, USA: Harold N. Moldenkeand, Alma L. Moldenke, 1986, s. 69, seria: Phytologia Memoirs.
-
↑ Steven J. Wagstaff. Evolution and biogeography of the austral genus Phyllocladus (Podocarpaceae). „Journal of Biogeography”. 31, 10, s. 1569-1577, 2004. DOI: 10.1111/j.1365-2699.2004.01066.x (ang.).
-
↑ a b Robert S. Hill. New species of Phyllocladus (Podocarpaceae) macrofossils from southeastern Australia. „Alcheringa An Australasian Journal of Palaeontology”. 13, 3, s. 193-208, 1989. DOI: 10.1080/03115518908527820 (ang.).
-
↑ Phyllocladus. W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-12-03].
