Aẓegduf (Isem usnan: Urtica) d tawsit n yemɣi seg twacult n wurticaceae 
. Carl Von Linné d amdan amezwaru i yuran fell-as deg useggas n 1753.
Aẓegduf (Isem usnan: Urtica) d tawsit n yemɣi seg twacult n wurticaceae . Carl Von Linné d amdan amezwaru i yuran fell-as deg useggas n 1753.
Braandnetel (Latien: Urtica) is n plaantegeslacht waorvan in Nederlaand de grote braandnetel (Urtica dioica) en de kleine braandnetel (Urtica urens) veurkoemen. t Geslacht besteet uut zo'n de 30 en 45 soorten, waorvan der 4 in Midden-Europa veurkoemen. Deur de import wördt der noen regelmaotig de zujelike braandnetel (Urtica membranacea) an-etröffen.[1][2] A'j braandnetels anraken kan dat pienlik ween, umdat de braandhaoren van de plaante n braanderig geveul veroorzaken. De bloemtrossen van de grote braandnetel hangen in okselstaandige aoren, van de kleine braandnetel staon ze rechtop. Beie braandnetels hebben braandhaoren an de stengel en an de bovenkaante en de raand van t blad.
Jonge braandnetelstengels kunnen egeten wörden as greunte, in ouwere stengels zit vake veule nitriet. De smaak van braandnetel wördt wel es vergeleken mit spinazie. In t veurjaor smaken de stengeltoppen (as ze ongeveer 20 cm groot bin) t best. Arg jonge stengels kunnen egeten wörden as slaod. Van braandnetels ku'j bieveurbeeld soep, stamppot, thee of greune fruitdrankjes maken.
Vrogger verpakten ze botter, vis en vleis in braandnetelblaojen um ze langer goed te houwen. t Blik dat stoffen in braandnetel bakteriegreui tegengaon.[3] n Friese spesialiteit is braandnetelkeze. Vrogger gebruukten ze in o.a. t noordoosten van Nederlaand oek braandnetels, simpelweg umdat t gien geld kostten en prima te eten was. Tegenswoordig wörden braandnetels steeds vaker weer herontdekt as greunte.
In Marshwood, n darpjen in Engelaand, wördt der jaorliks n wedstried "braandnetel eten" ehöllen.[4] Ze maken mit de vingers dan n proppe van de blaojen, mit de niet stekende onderkaante an de buten toe, en slikken de proppe dan deur. t Maagzuur neutraliseert dan de braandhaoren.
Braandnetel (Latien: Urtica) is n plaantegeslacht waorvan in Nederlaand de grote braandnetel (Urtica dioica) en de kleine braandnetel (Urtica urens) veurkoemen. t Geslacht besteet uut zo'n de 30 en 45 soorten, waorvan der 4 in Midden-Europa veurkoemen. Deur de import wördt der noen regelmaotig de zujelike braandnetel (Urtica membranacea) an-etröffen. A'j braandnetels anraken kan dat pienlik ween, umdat de braandhaoren van de plaante n braanderig geveul veroorzaken. De bloemtrossen van de grote braandnetel hangen in okselstaandige aoren, van de kleine braandnetel staon ze rechtop. Beie braandnetels hebben braandhaoren an de stengel en an de bovenkaante en de raand van t blad.
Tekst üüb Öömrang Braannäädler (Urtica) san en skööl faan plaanten uun det famile Urticaceae.
Braannäädler (Urtica) san en skööl faan plaanten uun det famile Urticaceae.
De brennieëtel (brandnetel) is 'n inheemse plaant oeëvan 't in d'r Euregio Maas-Rien twieë saoërte gèft: de groeëte (Urtica dioica) en de klèng (Urtica urens). De groeëte brennieëtel is hieël riek an minerale en vitamine A en C.
'n Opvallend kènmerk van de plant, dat ouch nao d'r naam verwies, is 't brenne bie aanraking. Dat kump door de brandhaore op de blaar en sjtengele. Dis haore zeunt klèng hól buuskes oeë mierezoeër en ènnige ander sjtóffe inzit. Es me die häörkes aanraakt, braeëke die en keumt de hoed in kóntakt mèt 't zoer, wat jäöëkende en piengleke blaore tót gevolg haat.
Van de jong blajjer, en later in 't jaor de köpkes, kan me 'n sóp make mèt 'ne liter bouillon, 'ne erpel in blökskes, 'n klèng un gesjnipperd. Es aal gaar is, twieë haampfele gesjnae brennieëtelblajjer d'r bie doeë en nog 'n paar minute laote gare. Daonao de sóp purere mèt d'r sjtaafmixer of dör de passe-vite drieje.
Lichte artrosepieng in de gewrichte van de heng wert evvel tiedelek verlicht es me zich an 'n brennieëtel gebraand haat.
Brennieëtele zeunt 'ne indicator va rieke en vruchtbare groond.
De brennieëtel (brandnetel) is 'n inheemse plaant oeëvan 't in d'r Euregio Maas-Rien twieë saoërte gèft: de groeëte (Urtica dioica) en de klèng (Urtica urens). De groeëte brennieëtel is hieël riek an minerale en vitamine A en C.
Gazanda, qichitqi oʻt (Urtica L.) — 1) gazandadoshlar oilasiga mansub koʻp yillik yoki bir yillik oʻtlar turkumi. Barglari arra tishli, bulaklarga boʻlingan, qarama-qarshi joylashgan. Barglari va poyasi qichitqi tuklar bilan qoplangan. Gullari juda mayda, bir jinsli, barg qoʻltigʻidagi boshoqsimon toʻpgullarga yigʻilgan. Mevasi yongoqchasimon. Shim., kamroq Jan. yarim sharda hamda tropiklarda 40—50 turi tarqalgan. Oʻzbekistonda bitta turi bor. Soya, zah yerlar, dal al ar, bogʻlar va b. yerlarda usadi. Bu turdan tibbiyotda qon toʻxtatuvchi vosita sifatida foydalaniladi. Yosh novdalari isteʼmol qilinadi. Poyasidan arqon, dagʻal mato tuqishda ishlatiladigan iplar tayyorlanadi; 2) zoologiyada suvda va quruqlikda yashovchilar bilan sudralib yuruvchilarning umumiy nomi (qarang Sudralib yuruvchilar), jonli tidda, kaltakesak, ilon, hasharotlar va urgimchaksimonlar singari badburush, yirtqich, zaharli yoki badboʻy maxluqlarga nisbatan ishlatiladigan soʻz.
Gazanda, qichitqi oʻt (Urtica L.) — 1) gazandadoshlar oilasiga mansub koʻp yillik yoki bir yillik oʻtlar turkumi. Barglari arra tishli, bulaklarga boʻlingan, qarama-qarshi joylashgan. Barglari va poyasi qichitqi tuklar bilan qoplangan. Gullari juda mayda, bir jinsli, barg qoʻltigʻidagi boshoqsimon toʻpgullarga yigʻilgan. Mevasi yongoqchasimon. Shim., kamroq Jan. yarim sharda hamda tropiklarda 40—50 turi tarqalgan. Oʻzbekistonda bitta turi bor. Soya, zah yerlar, dal al ar, bogʻlar va b. yerlarda usadi. Bu turdan tibbiyotda qon toʻxtatuvchi vosita sifatida foydalaniladi. Yosh novdalari isteʼmol qilinadi. Poyasidan arqon, dagʻal mato tuqishda ishlatiladigan iplar tayyorlanadi; 2) zoologiyada suvda va quruqlikda yashovchilar bilan sudralib yuruvchilarning umumiy nomi (qarang Sudralib yuruvchilar), jonli tidda, kaltakesak, ilon, hasharotlar va urgimchaksimonlar singari badburush, yirtqich, zaharli yoki badboʻy maxluqlarga nisbatan ishlatiladigan soʻz.
Giyagezk, gezik an gezgezk riwekek e ji cinsê Urtica. 30-45 cureyên vê riwekê bikulîlk hene.
Giyagezk
Giyagezk, gezik an gezgezk riwekek e ji cinsê Urtica. 30-45 cureyên vê riwekê bikulîlk hene.
Hithëra është bimë e egër barishtore që në kërcellin e në gjethet e saj të dhëmbëzuara ka një push të imët djegës dhe që përdoret si bimë mjekësore e për ushqim.
Ky artikull ka të bëj me shëndetin dhe mjekësinë prandaj ju lutemi ti kushtoni vëmendje Udhëzimit rreth artikujve të mjekësisë! Në mjekësinë popullore hithra njihet si mbretëresha e bimëve mjekësore, për shkak të efekteve të saj pozitive në shërimin e disa sëmundjeve. Përdorimi i kësaj bime gjatë periudhës së pranverës dhe verës ndihmon në pastrimin e gjakut dhe tek të sëmurët me anemi. Këshillohet që gjatë kësaj kohe të konsumohet sa më shpesh bima e hithrës në formë sallate ose dhe e gatuar në supë ose byrek. Gjithashtu, mund të pihen 3 gota çaj në ditë nga kjo bimë. Kjo bimë ndihmon edhe në problemet që mund të shfaqen në mëlçi dhe për prodhimin e lëngut në tëmth. Për këtë qëllim mjekët rekomandojnë të pihet një gotë në ditë nga çaji i përgatitur i hithrës. Është mirë që ai të pihet herët në mëngjes për të dhënë dhe efektin e duhur. Një ndihmesë të madhe jep hithra edhe për një funksionim sa më të mirë të veshkave dhe sëmundjeve të tjera reumatike dhe artritin. Për të përgatitur çajin nevojitet një lugë nga bima e tharë dhe e grimcuar. Kjo masë hidhet në një gotë me ujë të nxehtë dhe lihet në qetësi për 16 minuta. Më pas kullohet dhe pihet 3 herë në ditë nga një gotë. Një tjetër mënyrë për të shëruar dhimbjet e reumatizmës është edhe vendosja e bimës së freskët në kontakt të drejtpërdrejtë me lëkurën. Vendi i dhimbjes rrihet me bimën e freskët derisa te dallohet një si pullë gjaku. Një efekt të menjëhershëm jep kjo bimë edh në rastet e diarresë. Që ky problem të kalojë shpejt dhe lehtë, duhet të pihet çaj hithre. Marrja e tij duhet të konsiderohet si një masë e rëndësishme për qetësimin e gjendjes. Te nënat me fëmijë të vegjël, përdorimi i hithrës ndihmon në prodhimin e qumështit aq i rëndësishëm për shëndetin e fëmijës. Në kozmetikë ndihmon kundër rënies së flokut dhe zbokthit. Personat që kanë probleme me zbokthin u rekomandohet larja e kokës me lëngun që përftohet nga zierja e hithrës. Është mirë që larja të kryhet dy herë në javë dhe të vazhdojë deri në eliminimin përfundimtar të zbokthit. Larja e kokës me ujin e hithrës këshillohet edhe për ata, që kanë probleme me rritjen e ngadaltë të flokut. Për të pasur flokë të gjatë e të shëndetshëm rekomandohet larja e fokut me këtë bimë. Hithra është njohur si një tonifikues shume i mire i organizmit ai ndihmon edhe ata qe kane probleme me kolitin dhe sëmundje te tjera te zorrës se trashe. Përdoret ne formën e çajit ashtu si me sipër. Konsumimi i përditshëm i çajit te hithrës ndihmon ne rigjenerimin e qelizave te gjakut si dhe te lëkurës. Përdoret se tepërmi ne Angli dhe ka dhëne rezultate mahnitëse si ne sistemin tretës, kardiovaskular etj.
Efektet anësore të hithrës janë ende të panjohura Por është thelbësisht e dëmshme të përdoret te personat, që kanë akumulime ujore si pasojë e aktivitetit të kufizuar të zemrës dhe veshkave, pasi është një çaj që nxit largimin e ujërave nga trupi. Hithra është një ndër bimët më të njohura në vendin tonë. Bima mund të gjendet kudo në zonat me lagështirë dhe vende grumbullimi, nëpër gardhet e shtëpive, qoshet e ferrave. Për bujqit kjo bimë vlerësohet si një nga barërat e këqija, që i mundon në punën e tyre. Ndërsa në mjekësinë popullore hithra çmohet si më e rëndësishmja, që ndihmon në kurimin dhe parandalimin e sëmundjeve të ndryshme. Bima mund të përdoret në gatime për të zëvendësuar spinaqin, mund të përdoret si sallatë ose të zihet për supë. Hithra përmban sasira të konsiderueshme të vitaminës A dhe C, vitaminë K, amin si histamina, serotoninë dhe minerale siç është hekuri shumë i rëndësishëm për organizmin e njeriut. Pra, për shkak të vlerave të shumta që ajo përmban dhe efektet e saj janë të menjëhershme
Paketa këshillash
Ky artikull në lidhje me biologjinë është i cunguar. Ndihmoni dhe ju në përmirsimin e tij.
Hithëra është bimë e egër barishtore që në kërcellin e në gjethet e saj të dhëmbëzuara ka një push të imët djegës dhe që përdoret si bimë mjekësore e për ushqim.
Kisa,[1][2] Ithapallu[2] icha Itana[2] (genus Urtica) nisqakunaqa huk qurakunam, sisi p'uchquyuq suphunkunawan k'arachiq.
Kisa, Ithapallu icha Itana (genus Urtica) nisqakunaqa huk qurakunam, sisi p'uchquyuq suphunkunawan k'arachiq.
Nuotrīna, kėtap dā dilgielie, nuotrielie, nuotrīnė, nuotnierė, nuotnierie (luotīnėškā: Urtica) ī tuokis augals, žuolie. Ons tor dilginantius plaukalius, katrėi prisilėitus nūdilgėn. Aug nuotrīnas tonkiausē patuoriūs, pakeliūs, prī nomū, daržūs ė medies.
Nuotrīna ī maclīvs liekarstos, tepuogė ana nauduon plaukam plautė.
Lo nom d'ortiga (var. ortija, ortia) designa de plantas de las fuèlhas peludas del genre Urtica e de la familha Urticacaes que compren un trentenat d'espècias que se trapan en Euròpa.
Los pels de las fuèlhas contenon d'acid formic, d'istamina, d'acetilcolina e de serotonina qu'irritan la pèl a son contacte. Aquestes pels tenon a sos extremitats una punta de silici que dintra dins la pèl de las bèstias que ne s'en sarran tròp.
Las espècias pus comunas son l'Ortiga Granda (Urtica Dioica, 50 cm a 1 m), l'Ortiga Brutlanta (Urtica Urens, mens de 50 cm), e l'Ortiga Romana (Urtica Pilulifera) .
S'encontran sus de terrens fòrça azotats coma per exemple las devesas o las broas de camins, supòrtan plan lo fred e son de mal eliminar amb d'erbicidas.
Las nomenadas ortigas mòrtas apertenon a la familha de labiaceaes dels genres Lamium e Stachys e malgrat lor aspècte fòrça semblant a las ortigas vertadièras, an pas de pels urticants.
Lo genre compren 35 espècias dins las regions de clima temperat del mond. Totas se caracterizan per aver de pels que a lor contacte desliuran una substància irritanta per la pèl.
Las ortigas son utilizadas per lors fibras textilas e coma aliment pramor que un còp cuèchas pèrdon lor poder urticant e an un gost agradable. Se manjan coma ensaladas o sopas, cal preferir las brotas tendras e las culhir amb gants.
Popularament, las ortigas s'utilizan per remèdi contra l'artròsi; aquesta activitat es deguda a la preséncia de silici.
En agricultura biologica las decoccions d'ortigas s'emplegan coma engrais azotat e coma insecticida.
Urtica dioica
Urtica urens
Urtica urens
Urtica atrovirens
Urtica pilulifera
Urtica pilulifera
Se tracta d'una planta cosmopolita e l'unica amb la caracteristica urticanta; a generadas de legendas e costumas nombrosas pertot dins lo mond.
Las plantas de fuèlhas grandas que brotan entre las ortigas coma l'agrelha, del genre Rumex, o la lhapassa o bardana Arctium minus son consideradas popularament per curar l'inflamacion provocada per las ortigas (malgrat que un còp qu'es dintrat l'acid dins lo còs, an solament un efièch emollient leugièr).
Suls autres projèctes Wikimèdia :
As xordigas u xordicas (scientificament Urtica (Linnaeus, 1753)) son un chenero de plantas anchiospermas de a familia Urticaceae, con d'entre 30 y 45 especies descritas, y presencia en quasi todas as latitutz subtropicals y temperadas d'os cinco continents.
As xordigas son plantas anyals o perens, de port herbacio, y acusadament nitrofilas, por o que muestran una clara preferencia por os puestos en os que s'ha acumulau materia organica u decheccions d'animals. Creixen dica una altaria, que pende de a especie y de l'hábitat a on se trobe, d'entre 10 y 300 centimetros, anque o mas regular en os exemplars que habitan en a Peninsula Iberica ye que no pasen t'alto d'os 100 cm.
As especies perens tienen rizomas soterranios, que perviven en hibierno baixo tierra mientres as parts aerias d'a planta s'ixecan u pereixen por as cheladas, y tornan a brostar de primaveras.
As fuellas as tienen oposadas, con peciolo, de forma lanciolada u ovalada y con a ladera aserrada. Os niervos i son bien marcaus. As parts aerias de a planta (principalment fuellas y tallos), en a mayoría d'especies, son cubiertas de pelos urticants que contienen acido formico, histamina y serotonina, que quan se liberan por punción en os teixius tovos (p. ex. a dermis) d'os vertebraus inducen inflamación.
I ha especies autoctonas d'o chenero Urtica en os cinco continents. Habitan en zonas de clima subtropical y temperau, anque i ha más diversidat d'especies en os temperaus. De regular, precisan unas condicions d'humedat un poquet mas acusadas que no belatras especies herbacias, por o que gosan creixer en puestos con poca insolación.
Todas as especies d'Urtica son fuertement nitrofilas, o que quiere dicir que amenistan un gran aporte de compuestos nitrochenaus de o substrato a on viven. Por ixa razón, son mas freqüents en os arredols de zonas humanizadas; en terrenos abonaus u a on que s'haiga acumulau fiemo y orina d'animals.
En l'Alto Aragón, son freqüents en os nuclios despoblaus, como conseqüencia de l'acumulación d'ixas substancias en atros tiempos y de l'actual falta de qui las pise, o que en inhibiba o creiximiento quan yeran poblaus.
A pronuncia popular mas freqüent, en o dominio lingüistico de a luenga aragonesa, ye «xordiga» (/tʃor'diga/). En o «Dizionario aragonés d'espezies animals y bechetals» de o naturalista y lexicografo Rafel Vidaller se cita ista forma en lugars distribuius por toda a cheografía de l'Alto Aragón: dende Salvatierra d'Esca,[1] en a muga d'as Altas Cinco Villas con Navarra, dica Biarche[1] y Salas Altas,[1] en o Semontano sobrarbenco, tot pasando por puestos tan destacables como Pandicosa[1] (a tamas de a suya habitual conservación d'as oclusivas xordas, se i documenta /tʃor'diga/), y encara en a ciudat de Uesca.[1] Son tamién puestos en os que s'ha documentau a pronuncia /tʃor'diga/: Sigüés[1] (Altas Cinco Villas), a villa d'Ansó[1] y en Fago[2] (val d'Ansó), Luesia[1] y Sos d'o Rei Catolico[1] (Baixas Cinco Villas), Radiquero[3] y Rodellar[1] (comarca d'o Semontano de Balbastro), en Torla[1] (en a val de Broto), en a Buerda[4] y en Guaso[1] (comarca de Sobrarbe).
A forma analoga, anque conservadera con a consonant oclusiva xorda en posición intervocalica, «xordica» (/tʃor'dika/), tamién s'ha documentau en un buen numer de lugars. Vidaller a trobó en as suyas enqüestas en zonas que son, mas que mas, foneticament conservaderas con iste tipo de consonants, en o centro-norte de l'Alto Aragón. En o suyo «Libro de As Matas y Os Animals» a recopila en a villa de Biescas[1] y en a val de Tena en Lanuza,[1] en Sallent[1] y en Pandicosa,[1] a on que tamién i ha trobau a forma «/tʃor'diga/». En a vecina val de Broto, a documenta en Broto[1] y en Torla,[1] anque igual como pasa con Pandicosa, en Torla tamién se i documenta /tʃor'diga/,[1] por o que existen as dos formas. En a val de Vio, anque Vidaller no i documenta sique /tʃor'dika/,[1] en un estudeo precedent d'Artur Quintana se troba que /tʃor'dika/ efectivament se diz en Nerín[5] y en Sercué,[5] pero que en todas dos localidatz coexiste con a forma /tʃor'diga/[5] y dica encara con una mas peculiar, no documentada sique en ixas dos localidatz,[5] que sería a forma pronunciada /ʃor'dika/.
En Ribagorza y en Sobrarbe oriental se troba formas, tanto conservaderas como no, con un incremento ix- inicial. «Ixordiga» (/iʃor'diga/) se documenta en Fonz,[1] en Benás, en Graus, en Esdolomada y en Torres[1] en a primera d'as dos comarcas, mientres que en Sobrarbe la documentón en Tella,[1] en Chistén,[1] en a Espunya[1] y en Puyarruego,[1] todas ellas localidatz que se troban en a compleguera de l'alta Cinca. «Ixordica» (/iʃor'dika/) ye una variant, muito menos común, que Vidaller trobó exclusivament en Vio[1] de a val de Vio, y en Biescas,[1] en l'Alto Galligo.
Existe a forma pronunciada /ʃor'diga/ que s'ha documentau en a val d'Ansó,[1][2] a on que coexiste con a forma /tʃor'diga/. Belatras formas variants, como «anxordiga», «xurdiga», «anfordiga», etc. amaneixen de forma anisolada en diferents lugars por tot l'Alto Aragón.
L' Urtica dioica (chiamata puru ardìcula, furdìcula o drìgula ntê vari banni dâ Sicilia) è na chianta ervàcia dâ famigghia di l'Urticacei. St'èruva pirenni cu fogghi veru urticanti è utilizzata comu chianta ufficinali e macari comu alimentu (minestra d'ardìculi). Sta chianta spuntània è diffusa ntê lochi nun culti dî zoni timpirati, e idda ci havi cu fogghi ricuperti di pila urticanti.
As xordigas u xordicas (scientificament Urtica (Linnaeus, 1753)) son un chenero de plantas anchiospermas de a familia Urticaceae, con d'entre 30 y 45 especies descritas, y presencia en quasi todas as latitutz subtropicals y temperadas d'os cinco continents.
Lo nom d'ortiga (var. ortija, ortia) designa de plantas de las fuèlhas peludas del genre Urtica e de la familha Urticacaes que compren un trentenat d'espècias que se trapan en Euròpa.
Los pels de las fuèlhas contenon d'acid formic, d'istamina, d'acetilcolina e de serotonina qu'irritan la pèl a son contacte. Aquestes pels tenon a sos extremitats una punta de silici que dintra dins la pèl de las bèstias que ne s'en sarran tròp.
Las espècias pus comunas son l'Ortiga Granda (Urtica Dioica, 50 cm a 1 m), l'Ortiga Brutlanta (Urtica Urens, mens de 50 cm), e l'Ortiga Romana (Urtica Pilulifera) .
S'encontran sus de terrens fòrça azotats coma per exemple las devesas o las broas de camins, supòrtan plan lo fred e son de mal eliminar amb d'erbicidas.
Las nomenadas ortigas mòrtas apertenon a la familha de labiaceaes dels genres Lamium e Stachys e malgrat lor aspècte fòrça semblant a las ortigas vertadièras, an pas de pels urticants.
Η τσουκνίδα (ή τσουκνίθα) ανήκει στο γένος των αγγειόσπερμων φυτών Κνίδη και στην οικογένεια των Κνιδοειδών. Πρόκειται για μονοετές ή πολυετές, ποώδες, αυτοφυές φυτό, με 40 περίπου είδη παγκοσμίως.
Ο βλαστός της φτάνει σε ύψος το 1 μέτρο ενώ τα άνθη της είναι μικρά και άοσμα. Ολόκληρο το φυτό καλύπτεται από αδενώδεις τρίχες που κατά την επαφή τους με το δέρμα προκαλούν φαγούρα, πολλές φορές έντονη, τσούξιμο και κοκκινίλα σαν τσίμπημα κουνουπιού, ενώ σπανιότερα αλλεργικές διαταραχές. Αυτό οφείλεται σε ένα δηλητηριώδες υγρό, που περιέχουν οι λεπτές βελόνες του φυτού στη σύσταση του οποίου υπάρχει μυρμηκικό οξύ, ακετυλοχολίνες και ισταμίνες, οι οποίες όμως βελόνες καταστρέφονται με το βράσιμο ή το ψήσιμο. Το πιο δηλητηριώδες είδος τσουκνίδας είναι το γνωστό με την ονομασία φύλλο του διαβόλου που βρίσκεται στη νήσο Τιμόρ.
Στην Ελλάδα απαντώνται τα εξής είδη:
Άλλα σημαντικά είδη εκτός Ελλάδας είναι:
Οι τσουκνίδες ουσιαστικά είναι ζιζάνια, όμως σε μερικές περιοχές κάποια είδη έχουν μεγάλη οικονομική σημασία. Για παράδειγμα, από ένα είδος τσουκνίδας στην Ασία λαμβάνονται κλωστικές ίνες από τον βλαστό για την παραγωγή υφασμάτων ενώ αποξηραμένες τσουκνίδες δίνονται σαν τροφή σε ζώα. Η τσουκνίδα είναι πλούσια σε μεταλλικά άλατα: ασβέστιο, χαλκό, χλώριο, κάλιο, πυρίτιο, νάτριο, σίδερο. Το αφέψημα του είδους Κνίδη η καυστηρά (Urtica urens), που βρίσκεται και στην Ελλάδα, είναι εξαιρετικό διουρητικό και κατά της πέτρας της χολής, ενώ ο χυμός των σπόρων του σταματά την αιμορραγία. Σύμφωνα με ορισμένους βοτανολόγους βοηθά στην αντιμετώπιση δερματικών εκζεμάτων, συμβάλλει στην μείωση του ουρικού οξέος και γενικώς συμβάλλει στην καλή κυκλοφορία του αίματος. Επίσης χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση της τριχόπτωσης. Το είδος κνίδη η δίοικος χρησιμοποιείται ευρέως και στην κουζίνα. Χάρη στα θρεπτικά συστατικά που περιέχει, το υψηλό ποσοστό σε λευκώματα και σε βιταμίνη C οι τσουκνίδες καταναλώνονται ως σαλάτα, σούπα και πολλές φορές αντικαθιστούν το σπανάκι. Η καυστικότητα των τριχιδίων εξουδετερώνεται με το στίψιμο ή με κοχλαστό νερό. Για κατανάλωση θεωρούνται καλύτεροι οι νεαροί τρυφεροί βλαστοί. Όλα τα μέρη του φυτού, υπέργεια και υπόγεια μπορούν να αποξηρανθούν και χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή ιατρική. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην κηπουρική για την καταπολέμηση της ψώρας. Γι αυτό το σκοπό αναμειγνύονται 500-700 γρ. χλωρής ή 200 γρ. αποξηραμένης τσουκνίδας με 5 λίτρα κρύου νερού για ένα εικοσιτετράωρο. Μετά ψεκάζονται τα προσβεβλημένα φυτά.[2]
Λεπτές βελόνες (τρίχες) της τσουκνίδας
Η τσουκνίδα (ή τσουκνίθα) ανήκει στο γένος των αγγειόσπερμων φυτών Κνίδη και στην οικογένεια των Κνιδοειδών. Πρόκειται για μονοετές ή πολυετές, ποώδες, αυτοφυές φυτό, με 40 περίπου είδη παγκοσμίως.
Шаблон:Таксон Вĕлтĕрен (лат. Urtīca) — Вĕлтĕрен йышĕнчи чечеклĕ ӳсентăрансен йăхĕ. Çулçисемпе тунисем çинче лексен пĕçертекен тĕксем пур (çавсенпе латинла ячĕ çыхăннă: лат. ūrō «пĕçертетĕп»). Йăха 40—45 биологи тĕсĕ кĕрет. Вăтам климăтра нумайрах сарăлнă. Раççейре вĕлтĕрен (Urtica dioica L.) тата сухăр вĕлтĕрен (Urtica urens L.) анлăрах сарăлнă.
Вĕлтĕренĕн нумай тĕсĕсем курăк çиекен чĕр чунсенчен пĕçертекен тĕкĕсемпе сыхланаççĕ. Кашни тĕкĕ медециан ампули евĕр пысăк биологи клетки. Клетка вĕçĕнче кремни тăварĕсем пур. Çав вĕçне майĕпен тĕртсен те вĕл хуçăлать, шĕвĕр вĕçĕ тир ане кĕрет, клеткăри сĕткен чĕр чунăн аманнă вырăнне тухать. Ку сĕткенре гистамин, холин тата кăткă йӳçĕкĕ[1] пур. Вĕлтĕрен лекнĕ вырăн çавăна пиçнĕ пек туйăнать. Пĕçертни хăрушах мар, çав вăхăтрах темиçе пропика тĕсĕсене лексен питĕ ыратарма, вĕлĕрме те пултарать ( Çĕнĕ Зелландинчи Urtica ferox, вĕлтĕрен йывăçĕ).
Хăшпĕр тĕсĕсене çынсене тата вылăхсене сиплеме, унсăр пуçне апа валли тата килти выльăха çитерме усă кураççĕ.
Çамрăк чечекĕсен çупкамĕсене чей пек ĕçеççĕ е типĕтеççĕ.
китай вĕлтĕренĕнчен тĕртекен пусма пахалăхĕпе пурçăн патне çитет [4]. Тумтир тума вĕлтĕрене çынсем пиншер çул усă кураççĕ . Хăшпĕр çĕршывсенче Китай, Индонези, Филиппины, Корея, Япони кун пек пусмасенче ыттисенчен нумайрах хаклаççĕ. Корей халăх тумтирĕн хăшпĕр пайĕсене урăх материлтан нихăçан та çĕлĕмеççĕ. [5].
Ибо злой дух представлял его воображению воспоминания о женщине, однажды им увиденной, и он так сильно разжигался плотскими вожделениями, что, почти побежденный ими, собирался покинуть пустыню. Но, по благодати Божией, он вдруг опомнился и, увидев поблизости заросли крапивы и шиповника, сбросил с себя одежду и, обнаженный, кинулся в колючий кустарник. Он катался в нем так долго, что, когда поднялся с земли, на его израненное тело было больно смотреть. Так ранами плоти исцелил он раны души. С тех пор, как он сам сказал своим последователям, он был свободен от этого искушения. Отныне многие, оставляя мир, вверяли себя его духовному руководству. Теперь, избавившись от порока, он вполне заслуженно стал достойным учителем добродетели[7].
Вдруг он видит женщину, которую злой дух привел пред очи его ума: при виде ее сердце раба Божия воспылало таким огнем, что пламень страсти едва умещался в сего сердце, и, увлекаемый страстью, он почти желал уже оставить пустыню. Но скоро, по благодати Божией, он обратил взор на себя самого и, увидев в себе семя страстей, снял с себя одежду, бросился нагой на сосновые иглы и крапиву, долго лежал в них и, только уже когда изранил все тело, встал. Но через раны тела он залечил в теле чувственные порывы, потому что обезсилил сладострастие: произведши таким наказанием воспаление снаружи, он истребил то, что горело внутри, и таким образом победил грех, потому что переменил место пламени. С того времени, как после сам рассказывал ученикам, искушение плоти так было укрощено в нем, что после ничего подобного он в себе не чувствовал[6].
Шаблон:Таксон Вĕлтĕрен (лат. Urtīca) — Вĕлтĕрен йышĕнчи чечеклĕ ӳсентăрансен йăхĕ. Çулçисемпе тунисем çинче лексен пĕçертекен тĕксем пур (çавсенпе латинла ячĕ çыхăннă: лат. ūrō «пĕçертетĕп»). Йăха 40—45 биологи тĕсĕ кĕрет. Вăтам климăтра нумайрах сарăлнă. Раççейре вĕлтĕрен (Urtica dioica L.) тата сухăр вĕлтĕрен (Urtica urens L.) анлăрах сарăлнă.
Коприва (лат. urtica) е род на цветни растенија од семејството Urticaceae. Многу видови имаат бодливи влакна и може да се нарекуваат коприви или бодливи коприви, иако последното име се однесува особено на Urtica dioica.
Видовите Urtica се храна за гасеници на бројни пеперуги и молци.[1]
Овие видови растат како едногодишни или повеќегодишни тревни растенија, ретко како грмушки. Тие можат да достигнат, во зависност од видот, локацијата и состојбата на хранливата почва, висина од 10 - 300 центиметри. Повеќегодишните видови имаат подземни ризоми. Зелените делови се влакнести. Нивните стебла се често четириаголни.
Во 1874 година, за време на престојот во јужна Франција, францускиот ботаничар Чарлс Наудин открил дека силните ветрови во текот на 24 часа ги правеле боцкавите влакна на копривата безопасни за цела една недела.[2]
Голем број на видови вклучени во родот во постарата литература сега се препознаваат како синоними на Urtica dioica. Некои од овие таксони сè уште се признати како подвидови.[3]
Поради боцкавите влакна, видовите Уртика ретко ги јадат тревопасните животни, туку повеќе служат како засолниште за инсекти, како што селисна вошка, ларви од пеперуги и молци.[4]
Ткаенина направена од коприва била пронајдена на местата за погребување кои датираат од бронзеното време. Се користела за облека, мрежи за риболов и хартија од неразвиените заедници.[5] Во Нов Зеланд, U. ferox е класифициран меѓу отровните растенија, најчесто при контакт со кожа.[6]
Копривата традиционално се користи како состојка во супи, омлети, баница, пире и други јадења. Во Мазендаран, северен Иран, се прави супа (аш) со употреба на ова растение.[7] Копривата се користи и за чај, сок и вид на пиво (ел), како и да се зачува сирењето.[5]
Коприва (лат. urtica) е род на цветни растенија од семејството Urticaceae. Многу видови имаат бодливи влакна и може да се нарекуваат коприви или бодливи коприви, иако последното име се однесува особено на Urtica dioica.
Видовите Urtica се храна за гасеници на бројни пеперуги и молци.
Кычыткан (лат. Urtica) — кычытканчалар (Urticaceae) гаиләлегенә керүче үсемлек-үләннәр ыругы. Чүп үлән булып саналалар. Кайбер төрләренең яфрагы, тамыры, орлыгы дару сыйфатында кулланыла.
Кычыткан күпъеллык үлән булып тора, биеклеге 60-100, 150 метрга җитә. Тамыры озын, таралучан. Сабагы туры, төз, дүртчитле, буразналы, ботаксыз. Үлән каты, яндыргыч төкләр белән капланган.
Кычыткан (лат. Urtica) — кычытканчалар (Urticaceae) гаиләлегенә керүче үсемлек-үләннәр ыругы. Чүп үлән булып саналалар. Кайбер төрләренең яфрагы, тамыры, орлыгы дару сыйфатында кулланыла.
Кычыткан күпъеллык үлән булып тора, биеклеге 60-100, 150 метрга җитә. Тамыры озын, таралучан. Сабагы туры, төз, дүртчитле, буразналы, ботаксыз. Үлән каты, яндыргыч төкләр белән капланган.
Петшӧр (латин Urtica) – тайӧ быдмӧг.
Медвынаöн лыддьöны ода-кора да лӧддза-номъя тӧлысьясӧ петӧм петшöр. Петшöр кор да вужсö косьтöм вылö чукöртöны сора–моз тöлысьясö. Бурдöдчöм могысь нетшкылöмаöсь петшöрсö куш киöн.
Петшöрын уна витамин, сы отсöгöн сувтöдлöмаöсь вир петöм, вöдитчылöмаöсь быдсяма пыкöсъясысь. Петшöр ёнмöдö иммунитет. Петшöра тшай бурдöдö кос висьöмысь, подаграысь, сöн пыкталöмысь да уна мукöд висьöмысь, кыпöдö вирын гемоглобин. Важысянь юрси гылалöмысь да сiйöс ёнмöдöм могысь нывъяс да аньяс петшöр ваöн пожъялöны юрсисö, сынасьöны петшöра ваö кöтöдöм сынанöн. Лоас пö юрсиыд сук, крепыд да шыльыд, öдйö быдмас.
Петшöр – вына видзöг.
Важӧнсянь петшöр корсö вöлi пуктылöны сапöг пыдöсö — видзлiсны асьнысö лёк йöзысь. Дасьтылöмаöсь петшöрысь корöсьяс да чышкысьлöмаöсь гортас. Петшöрсьыс весиг кылöмаöсь быдса джодждöраяс, либö кыигас пуктышталöмаöсь петшöрсö тшöтш. Пуктылöмаöсь татшöм джодждöрасö пыранiнас. Лыддьöмаöсь — лёк морт пыригас пö сувтыштас тайö джодждöра вылас да воштас лёк вынсö.
Петшöр отсöгöн мынтöдчылöмаöсь вомидзысь. А сорлавны кö петшöрсö совкöд — тайö лоö пö вына видзöгöн быдсяма керысь-тшыкöдчысьысь. Петшöрсö нэмысь-нэмö лыддьöны мичлун да томлун вайысь быдмöгöн. Эм кö керкаас ичöт челядь, пуктылöмаöсь жыр пельöсас некымын петшöр кор. Сiйö пö вöтлас челядь вежöрысь полöм, дзолюк кутас гежöдджыка висьны да бурджыка узьны.
Таысь кындзи, петшöр вöчö мортöс веськыдöн, повтöмöн, водзмöстчысьöн. Нэмъяс сайын война вылö мунiгöн гöтыръяс пуктылöмаöсь верöсъяслы зептас петшöр кор, мед воас бöр дзоньвидзаöн.
Шулöмаöсь, отсалö пö петшöрыд и капуста пуктiгöн. «Петшöр — лёльöяслы, а капуста — миянлы» кывъясöн град пельöсъясас пуктылöмаöсь и петшöр тшöтш.
Быдмысь тӧлысь дырйи петшöрлöн выныс унджык.
Турун чукöртöм вылö, дерт, вöлiны асланыс лунъяс, кор турунсö лыддисны медвынаöн. Трöича да Иван лун водзын ёнджыка чукöртлiсны быдсяма турунсö. Ветлывлöмаöсь турунысла вой кежлö, öткöнджык, абу позьöма сёрнитны мунiгас и локтiгас, и мед эськö некод эз аддзыв — сэки чукöртöм туруныс вынсö оз вошты. Петшöрын медуна выныс быдмысь тöлысь дырйи. Но медым отсасис петшöрыс, колö быть нетшкыны сiйöс аслыд, сотöм вылö скöравтöг.
Иван лун водзын (сора тöлысь 7-öд лун) öшинь водзö, порог дорö да öдзöс весьтö пуктылöмаöсь некымын петшöр, бытьысь карта пельöсъясö бытшкылöмаöсь да весиг пемöсъяслы пасьтöдлöмаöсь петшöрысь юркытшъяс — ставсö тайöс вöчлöмаöсь, мед быдсяма тшыкöдчысьыс лёксö оз вермы вöчны. Йöв дозмукъяссö тшöкыда мыськылöмаöсь петшöрысь вöчöм ветьöкöн.
Иван лунö жö вöтлывлöмаöсь лудiкъясöс керкаысь петшöр отсöгöн.
Ӧткымынъяс весиг йöвсö кисьтлöмаöсь петшöр вомöн, лысьтысьлöмаöсь петшöрысь юркытш пыр. Петшöрнас ёна зiльлiсны вердны гортса пемöсъясöс, и асьныс шыд пиö, тшай пиö пуктылiсны, öд петшöр ставсьыс кындзи нöшта и зэв колана, уна витамина сёянтор.
Йöзкостын ветлö петшöр йылысь уна шусьöг да кывйöз:
Пиципалакс[1][2], лиякс: крапива-палакс[2] (лат. Urtica, руз. Крапи́ва) — буе тикшень касовкст. Пиципалаксонсетнень раськесь (Urticaceae).
Нетьксэнзэ ды лопанзо свал пештязь пициця понасо, конанень латинэнь лемсэ мерить лат. uro, «пицян». Буесэнть 50[3] видт. Россиясо вастневи Кавто лопасо пиципалакс (Urtica dioica L.) ды Човине пиципалакс (Urtica urens L.).
.jpg)
(Urtica dioica)
(Urtica dioica)
(Urtíca úrens)
Дикой палакс (Urtica cannabina)
Дикой палакс (Urtica cannabina)
Пиципалакс, лиякс: крапива-палакс (лат. Urtica, руз. Крапи́ва) — буе тикшень касовкст. Пиципалаксонсетнень раськесь (Urticaceae).
Нетьксэнзэ ды лопанзо свал пештязь пициця понасо, конанень латинэнь лемсэ мерить лат. uro, «пицян». Буесэнть 50 видт. Россиясо вастневи Кавто лопасо пиципалакс (Urtica dioica L.) ды Човине пиципалакс (Urtica urens L.).
Халгай (лат. Urtica dioica, англ. nettle, stinging nettle) нь дэлхийн ихэнх ногоон бүсэд ургадаг, түгээмэл өвслөг ургамал юм. Халгай нь дотроо таван дэд төрөлтэй. Халгайг эртнээс хүмүүс эмийн ургамал ба хүнсний зориулалтаар ашиглаж иржээ. Одоогоос 3000 жилийн тэртээ буюу хүрэл зэвсгийн үеэс Их Британичууд хоол хүнсэндээ халгай хэрэглэдэг байсан талаар эх сурвалжид өгүүлдэг.
Хог хаягдалгүй газар, гуу жалга, зуслангийн орчмоос 6-р сарын дунд үе хүртэл 20-25 см өндөр ургасан халгайг түүх нь хамгийн чанартай, шим тэжээлтэй байдаг байна. Түүсэн халгайгаа бүлээн усаар 2-3 удаа зайлж, усны өнгө хувирахгүй болтол угаана. Халуун усаар угаах нь шим тэжээл алдагдах муу талтай. Халгайгаа сүүдэр газар хатаах эсвэл давслан даршлaх байдлаар хадгалж, бүтэн жилийн турш хэрэглэж болно.
Халгай (лат. Urtica dioica, англ. nettle, stinging nettle) нь дэлхийн ихэнх ногоон бүсэд ургадаг, түгээмэл өвслөг ургамал юм. Халгай нь дотроо таван дэд төрөлтэй. Халгайг эртнээс хүмүүс эмийн ургамал ба хүнсний зориулалтаар ашиглаж иржээ. Одоогоос 3000 жилийн тэртээ буюу хүрэл зэвсгийн үеэс Их Британичууд хоол хүнсэндээ халгай хэрэглэдэг байсан талаар эх сурвалжид өгүүлдэг.
Чалкан — көп жылдык өсүмдүк. Бардык жерде кездешет. Анын жалбырагы дарылык касиетке ээ. Жалбырагы жайында гүлдөгөн убакта жыйналып көлөкөдө, үй чатырында кургатылат. Кургатылган жалбырагы медицинада кан токтоткуч, жараатта, витамин жетишпегенде пайда болуучу ооруларда колдонулат. Элдик медицинада чалкандын маңызы кызыл жүгүрүк, бөйрөк, табарсык жана боор оорусунда пайдаланылат.
செந்தட்டி அல்லது சிறுகாஞ்சொறி எனப்படுவது ஒரு தாவரம் ஆகும். இது களைகளாக விளைநிலங்களில் காணப்படுகின்றது.
இதன் இலை மற்றும் காய்கள் மனிதனின் தேகத்தில் பட்டவுடன் அரிப்பு மற்றும் நமைச்சலை உண்டாக்கும் தன்மை உடையது.[2]
செந்தட்டி அல்லது சிறுகாஞ்சொறி எனப்படுவது ஒரு தாவரம் ஆகும். இது களைகளாக விளைநிலங்களில் காணப்படுகின்றது.
ჭუჭელე (ლათ. Urtica) — ართი ვარდა მიარეწანიანი ჩანარეფიშ გვარი ჭუჭელეშბურეფიშ ფანიაშე, ფურცელეფი დიდი, მარქვალიშობურ-გურიშნერი რე, ღერეფი სიმაღალათ 50-100 სმ-შახ ონჭუ. პიოლეფი მორჩილი, წვანე, ართოფორუეშამი, აკოკირილი რე ლუბეფს დუდელაშნერი ბიბლეფო. ფურცელეფი ფორილი რე მაჟვებუე ქიქილეფით დო ქეჩეჩეფით, ნამუეფით გოხინკოლუაშ დო მეწაწაფიშ ბორჯის მორჩილი ბოლოთ აღამაკენა კანს, გიშმურს მუმაწამალარ სითხას, ნამუთ ნწარე ჭუას, ჩამინს, დო ლექინ ანთებათ პროცესის გჷმიჭანუანს.
ჭუჭელეშ ფორცელეფი იკათუანა გალიშ ბჟეს, გუმფისის, მაყუჩებელი დო ცილოვან ნიფთიარობეფს, ჭკიჭკიტიაბჟეს, ქლოროფილს, C-ვიტამინს, კაროტინს, ვიტვამინ K-ს.
ჭუჭელეშ დჷნადგინას გჷმირინუანა ფილტვეფიშ დალახებაშ, ანთებაშ, კატარაქტიშ დო კუჭიშ ჭყოლიშ გჷმარინაფალო, თაშნეშე მუჭოთ პოლივიტამინურ დო გჷმარგილაფარ საშუალებას.
ჭუჭელე (ლათ. Urtica) — ართი ვარდა მიარეწანიანი ჩანარეფიშ გვარი ჭუჭელეშბურეფიშ ფანიაშე, ფურცელეფი დიდი, მარქვალიშობურ-გურიშნერი რე, ღერეფი სიმაღალათ 50-100 სმ-შახ ონჭუ. პიოლეფი მორჩილი, წვანე, ართოფორუეშამი, აკოკირილი რე ლუბეფს დუდელაშნერი ბიბლეფო. ფურცელეფი ფორილი რე მაჟვებუე ქიქილეფით დო ქეჩეჩეფით, ნამუეფით გოხინკოლუაშ დო მეწაწაფიშ ბორჯის მორჩილი ბოლოთ აღამაკენა კანს, გიშმურს მუმაწამალარ სითხას, ნამუთ ნწარე ჭუას, ჩამინს, დო ლექინ ანთებათ პროცესის გჷმიჭანუანს.
.jpg)
_1.jpg)
