dcsimg

Piżmowół arktyczny ( polonais )

fourni par wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku

Piżmowół arktyczny[2] (Ovibos moschatus) – gatunek ssaka łożyskowego z rzędu parzystokopytnych, jedyny przedstawiciel rodzaju piżmowół (Ovibos) Blainville, 1816.

Dane liczbowe

  • długość ciała (bez ogona) 1,8–2,5 m
  • długość ogona: 7–10 cm
  • wysokość w kłębie: do 1,4 m
  • masa: 200–400 kg
  • rozpiętość rogów: do 70 cm
  • prędkość: do 60 km/h
  • dojrzałość płciowa: 2 lata
  • ciąża: 9 miesięcy
  • liczba młodych: 1 młode

Krowy są wyraźnie mniejsze, długość do 1,95 m, wysokość w kłębie do 1,15 m. Sierść – 2 rodzaje włosów: zewnętrzne – ciemnobrunatne długie do 60, a nawet 90 cm – i wewnętrzne, krótkie wełniste, dobrze chroniące przed mrozem.

Pojedynczy róg może mieć 61–67 cm długości i jest skręcony do dołu i ku przodowi. U krów rogi są znacznie słabiej wykształcone, ale o podobnym kształcie. Ich powierzchnia jest gładka, bez żadnych rowków czy przyrostów rocznych.

Gruczoły piżmowołu arktycznego w okresie godowym wydzielają substancje o silnym zapachu, nie jest to jednak piżmo. W związku z tym popularna nazwa tego gatunku jest błędna.

Występowanie i środowisko

Naturalny zasięg występowania tych ssaków obejmuje arktyczne rejony Ameryki Północnej, od Alaski po Kanadę i Grenlandię. Przed ostatnim zlodowaceniem zamieszkiwały Azję, Amerykę Północną i Europę, m.in. środkową część Norwegii (okolice obecnego Dombas), wprowadzono je tam ponownie i kilkadziesiąt sztuk żyje obecnie w parku narodowym Dovre Fjell. Również w Polsce znaleziono szczątki kopalne piżmowołów.

Piżmowoły arktyczne wprowadzono na Spitsbergen, na wyspę Nunivak, w Azji, na półwyspie Tajmyr oraz na Wyspie Wrangla. Na Alasce, w Kanadzie i Norwegii podejmowane są próby domestykacji tego gatunku.

Piżmowoły arktyczne preferują suche obszary tundry arktycznej, gdyż są bardzo wrażliwe na wilgoć. W wilgotnych środowiskach łatwo zapadają na zapalenie płuc.

Najbliższym krewnym piżmowoła arktycznego jest takin.

Odżywianie

Roślinożerny – głównie trawy, zioła i krzewinki, porosty, mchy.

Rozmnażanie

 src=
Czaszka wołu piżmowego w stałej kolekcji Muzeum Dziecięcego w Indianapolis

Pora godowa przypada na koniec wiosny. Samce walczą o samice, zderzając się głowami, słabszy przeciwnik się poddaje i oddala od stada. Zwycięzca kopuluje ze wszystkimi samicami w stadzie. Ciąża trwa 8,5 miesiąca. Młode rodzą się w kwietniu lub maju następnego roku. Z reguły rodzi się jedno młode, przez pierwsze trzy miesiące odżywia się jedynie mlekiem matki. Ze względu na surowy klimat i dużą wrażliwość na wilgoć śmiertelność młodych jest bardzo duża.

Ochrona

Na początku XX wieku zagrożony wyginięciem ze względu na masowe polowania. W celu ochrony gatunku powstały rezerwaty w Kanadzie i Grenlandii. Liczebność populacji objętych ochroną wzrasta, obecnie szacowana jest na 80.000-125.000 osobników.

Przypisy

  1. Ovibos moschatus. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
  2. Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.

Bibliografia

  • Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne : przewodnik. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
  • Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
licence
cc-by-sa-3.0
droit d’auteur
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visiter la source
site partenaire
wikipedia POL

Piżmowół arktyczny: Brief Summary ( polonais )

fourni par wikipedia POL

Piżmowół arktyczny (Ovibos moschatus) – gatunek ssaka łożyskowego z rzędu parzystokopytnych, jedyny przedstawiciel rodzaju piżmowół (Ovibos) Blainville, 1816.

licence
cc-by-sa-3.0
droit d’auteur
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visiter la source
site partenaire
wikipedia POL