Урал ҡырлы ҡурайы (рус. Реброплодник уральский ,лат. Pleurospermum uralense)— ике йәки күп йыллыҡ бал биреүсе үлән.
Ареалы Уралды, Рәсәйҙең Европа өлөшен, Себерҙе үҙ эсенә ала.[1]. Ҡатнаш һәм ылыҫлы урмандарҙа,ҡыуаҡлыҡтар араһында, урман ситтәрендә, тау туғайҙарында, йылға ситтәрендә, һаҙмат ерҙәрҙә, йырындарҙа үҫә.
Нәҙек кенә бураҙналар һырлаған һабағының бейеклеге 70—120 см, йыуанлығы 1—2 см, эсе ҡыуышлы. Иң осо 10-20 см киңлектәге сатыр менән тамамлана. Ул йыш ҡына 4-7 см киңлектәге бәләкәйерәк сатырҙар менән уратып алынған була.
Япраҡтары һеңерсәләре һәм ситтәре буйлап ҡаты һәм ҡыҫҡа ғына төксәле йәки яланғас та була. Аҫҡы япраҡтары оҙон һаплы. Япраҡ йәймәһе өскөл, 10-25 см оҙонлоҡ һәм киңлектә. Өсәрле һәм ҡыйғас ҡатмарлы япраҡтары оҙонсай йомортҡа фиғылындағы бәләкәйерәк йәймәләргә (4-12 см оҙонлоҡтағы һәм 1-5 см киңлектәге)телгеләнгән һәм ослайып бөтә. Йәймәләренең сите тигеҙһеҙ һәм эре тешле ҡырлас менән ҡаймаланған.Өҫкө япраҡтары вағыраҡ, әҙерәк телгеләнгән, һапһыҙ, нигеҙендә һабаҡты еңсә яһап уралтҡан була. Июнь-июлдә сәскә ата.2—3,5 мм оҙнлоҡтағы таж япраҡсалары аҡ, бер аҙ осло. Каса япраҡтары тупаҡ тешле, ярылы. Сәскәләре гектарына 180 кг тиклем нектар бүлеп сығара. Шулай ҙа, нектарының микдары көн торошона ныҡ бәйле. Көҙгә 6 мм оҙонлоғондағы һәм 4 мм киңлегендәге нәҙек ҡырлы емештәре өлгөрә.
Ырыу эсендә 39 төр, шуларҙан бер нисәүһе:
Моңо Урал тауын бер урай…
Ҡурай тарта егет. Эй һыҙҙыра!..
Ҡайҙан ғына сыға был тауыш?!
Ярһыу хисе, моңһоу наҙы менән
Йөрәктәрҙе һыға был һағыш…
Хас дошмандар күпме тырышҡандар
Ҡурайсының өнөн тығырға,
Фарман булған тиҙәр шул үләндең
Үҫеүен дә бермә тыйырға.
Әммә мәғрур Урал, шуны тойоп,
Иткән икән үҙе булышлыҡ:
Ҡурай тағы тупраҡ тишеп сыҡҡан,
Күкрәгендә моңға тулышып.
Быуат-быуат әллә күпме афәт
Быуып алғанда ла алҡымдан,
Иҫән ҡалған Иҫәнбай тоҡомло
Шанлы ҡурайсыһы халҡымдың.
Йөҙ йылдарға бәлки берәү тыуыр
Йомабайҙай бөйөк ҡурайсы.
Тағы тыуыр, әгәр еребеҙгә
Булһаҡ имен таңдар ҡурғаусы.
Уны ла бит — ябай башҡорт улын —
Моңло-зарлы халҡы тыуҙырған
Һәм йәлләмәй зирәк күңеленә
Мөлдөрәмә хис-моң һыйҙырған…
Урал ғына тауҙың көн битендә
Үҫә икән ҡырлы бер ҡурай,
Шул ҡурайҙы ҡырҡып уйнаниһәң,
Моңо донъяларҙы бер урай.
Мәңге йәшәр ҠУРАЙ.
Ул — үлемһеҙ:
Ул башҡорттоң йәшәй аңында,
Ул башҡорттоң йәшәй булмышында,
Ул башҡорттоң йәшәй ҡанында!..
Урал ҡырлы ҡурайы (рус. Реброплодник уральский ,лат. Pleurospermum uralense)— ике йәки күп йыллыҡ бал биреүсе үлән.
Pleurospermum uralense es una especie de planta de la familia de las apiáceas.[2][3]No posee subespecies incluidas en el Catalogue of Life.[4]
Es una planta perenne que mide unos 1.2 m de alto. Las flores que se encuentran en el extremo de un tallo que puede alcanzar 3 m de longitud, son blancas en forma de ramillete de pequeñas florecillas que abarca de 15 a 30 cm de diámetro. La floración es de junio a agosto. Los frutos miden de 6 a 7 mm de largo.
Su tallo se utiliza en la fabricación de un instrumento musical denominado quray.
La especie fue descrita por Georg Franz Hoffmann y publicado en Genera Plantarum Umbelliferarum 8. 1814.[5]
La planta se desarrolla en Hokkaido y Honshu en Japón, Rusia, China, Mongolia, y Europa del Este.
Pleurospermum uralense es una especie de planta de la familia de las apiáceas.No posee subespecies incluidas en el Catalogue of Life.
Es una planta perenne que mide unos 1.2 m de alto. Las flores que se encuentran en el extremo de un tallo que puede alcanzar 3 m de longitud, son blancas en forma de ramillete de pequeñas florecillas que abarca de 15 a 30 cm de diámetro. La floración es de junio a agosto. Los frutos miden de 6 a 7 mm de largo.
Su tallo se utiliza en la fabricación de un instrumento musical denominado quray.
Pleurospermum uralense là một loài thực vật có hoa trong họ Hoa tán. Loài này được Hoffm. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1814.[1]
Pleurospermum uralense là một loài thực vật có hoa trong họ Hoa tán. Loài này được Hoffm. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1814.
Pleurospermum uralense Hoffm.
Реброплодник уральский (лат. Pleurospermum uralense) — дву- или трёхлетнее травянистое растение, вид рода Реброплодник (Pleurospermum) семейства Зонтичные (Apiaceae).
Ареал вида охватывает Европейскую часть России, Сибирь и Монголию.[2]
Произрастает в хвойных и берёзово-осиновых лесах, по их опушкам, на лесных вырубках, редко на субальпийских лугах, в оврагах и около болот.
Стебель одиночный, тонко бороздчатый, высотой 70—120 см, толщиной 1—2 см, голый, лишь вверху под соцветием коротко и жестко волосистый.
Листья по жилкам и краям коротко и жёстко волосистые, очень редко почти голые. Нижние листья на длинных черешках, пластинка широкотреугольная, длиной и шириной 10—25 см, при основании тройчатые; первичные листочки на черешочках, перисто-раздельные на яйцевидно-ланцетовидные, заострённые, сидячие, при основании низбегающие доли, длиной 4—12 см, шириной 1—5 см, неровно крупно-зубчатые или перисто-надрезанные. Верхние — более мелкие и менее сложнорассечённые, сидячие на полустеблеобъемлющих влагалищах.
Конечный зонтик крупный, в поперечнике 10—20 см, с 20—40 коротко и жёстко волосистыми лучами, обыкновенно окруженный несколькими, более мелкими, зонтиками в поперечнике 4—7 см, на верхушках веточек, выходящих при основании конечного зонтика; зонтички на главном зонтике крупные, 2—3 см в поперечнике, на боковых более мелкие. Обёртка из многих, вниз отвороченных, крупных, длиной 1,5—6 см, в верхней части расширенных и нередко надрезанных листочков; обёрточки из отогнутых книзу ланцетовидных или почти линейных острых листочков, равных цветоножке или более длинных. Зубцы чашечки яйцевидные, тупые, перепончатые; лепестки белые, яйцевидные, немного заострённые и почти незагнутые на верхушке, длиной 2—3,5 мм.
Плоды длиной около 6 мм, шириной 4 мм, с тонкими, острыми и коротко зазубренными рёбрами; подстолбие коротко коническое, в основании чуть расширенное; столбик отогнутые вниз, в 2 раза длиннее подстолбия.
Вид Реброплодник уральский входит в род Реброплодник (Pleurospermum) семейства Зонтичные (Apiaceae) порядка Зонтикоцветные (Apiales).
Реброплодник уральский (лат. Pleurospermum uralense) — дву- или трёхлетнее травянистое растение, вид рода Реброплодник (Pleurospermum) семейства Зонтичные (Apiaceae).
棱子芹(学名:Pleurospermum uralense),又名烏拉爾棱子芹,为伞形科棱子芹属的植物。分布于中国大陆的吉林、山西、河北、内蒙古、辽宁等地,生长于海拔1,700米的地区,见于林缘草甸、石地、溪边、林缘、河谷林下、林中、山坡杂木林中、山谷溪边和针阔混交林中,目前尚未由人工引种栽培。
俄羅斯巴什科爾托斯坦共和國的國旗與國徽中都有棱子芹繖形花序的圖案,象徵巴什基爾人最古老的七個部落[1]。
棱子芹(学名:Pleurospermum uralense),又名烏拉爾棱子芹,为伞形科棱子芹属的植物。分布于中国大陆的吉林、山西、河北、内蒙古、辽宁等地,生长于海拔1,700米的地区,见于林缘草甸、石地、溪边、林缘、河谷林下、林中、山坡杂木林中、山谷溪边和针阔混交林中,目前尚未由人工引种栽培。
本文記載
和名 オオカサモチ(大傘持) ウィキメディア・コモンズには、オオカサモチに関連するメディアがあります。オオカサモチ(大傘持、学名:Pleurospermum uralense )はセリ科オオカサモチ属の多年草。別名、オニカサモチ。
茎は直立し、太く中空で直径0.5-1.5cm、高さは1.5mに及ぶ。葉はやわらかく、長さ10-30cmになり、1-3回3出羽状複葉で、小葉や終裂片は羽状に中裂し先端がとがる。根出葉と下部の葉には長い葉柄がある。
花期は7-8月。茎頂と分枝した先端に大型の複散形花序をつけ、10数個の小散形花序をつける。小散形花序には20数個の、直径3mmになる小さな白色の5弁花がつく。複散形花序の下にある総苞片は羽状に切れ込むことが多く、小散形花序の下にある小総苞片は線形で、総苞片、小総苞片ともに垂れ下がる。果実は卵形で、油管は分果の表面側の各背溝下に1個、分果が接しあう合生面に2個ある。
日本では、北海道、本州中部以北に分布し、山地帯から高山帯の草地に生育する。世界では、アジア北東部に分布する。
オオカサモチ属(オオカサモチぞく、学名:Pleurospermum Hoffm.)はセリ科の属の一つ。背の高い越年草または多年草で、葉は大きな羽状複葉となる。花序の下の総苞片と小花序の下にある小総苞片は羽状に分裂することが多い。
ユーラシアに3種知られ、日本にはオオカサモチ1種がある。
왜우산풀(Pleurospermum camtschaticum)은 한반도 각처의 산이나 들에 나는 여러해살이풀로 높이는 50-100cm이다. 전체에 털이 없고, 원줄기 윗부분에서 굵고 짧은 가지가 나오며, 속이 비었고, 뿌리는 굵다. 근생엽과 줄기 밑부분의 잎은 잎자루가 길고, 넓은 난상 삼각형, 3출겹잎으로 2회 깃모양으로 갈라지며, 길이 20-40cm이다. 최종 갈래는 좁은 난형, 맥 위와 가장자리에 잔 돌기가 있고, 끝이 뾰족하며, 깃 모양으로 갈라지고, 결각상의 톱니가 있다. 꽃은 희고, 겹산형꽃차례를 이루며, 총포와 작은 총포는 잎 모양이고, 열매는 난형, 분과의 능선에 작은 이 모양의 톱니가 있다.