Turzyca skąpokwiatowa[3] (Carex pauciflora L.) – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje na północy Europy oraz w górach Europy Środkowej. W Polsce występuje w północnej części kraju (Pojezierze Pomorskie, Warmia i Mazury) oraz w Karpatach i Sudetach, wraz z przylegająca do nich krainą Południowopolsko-Łużycką i wszędzie jest rzadki[4]. W Karpatach stwierdzono występowanie na ok. 30 stanowiskach w Beskidzie Żywieckim, Działach Orawskich, Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej, Gorcach, Bieszczadach i Tatrach. Stanowiska w Tatrach i na Podtatrzu: nad brzegami Wielkiego Stawu Polskiego, Morskiego Oka, Wyżniego Toporowego Stawu, Czarnego Stawu Polskiego, w Dolinie Pańszczycy, na Polanie Biały Potok, Molkówce, Ornaku, w Wyżniej Dolinie Chochołowskiej i w Dolinie Pięciu Stawów Polskich (Wolarczysko i Stare Solnisko)[4].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina trwała, wysokości 5–20 cm, z nadziemnymi rozłogami[4].
-
Łodyga
- Wzniesiona, u podstawy ulistniona, gładka, tępo trójkanciasta. Wyrasta z cienkiego kłącza[4].
-
Liście
- Pochwy liściowe brązowe. Blaszki liściowe do 1 mm szerokości, równowąskie, słabo rynienkowate. Przysadki kwiatów żeńskich odpadają dość wcześnie, Podsadek brak[5].
-
Kwiaty
- Roślina jednopienna. Kwiatostan stanowi jedyny kłos szczytowy długości 0,5–1 cm, u góry z 1–3 kwiatami męskimi, u dołu z 2– żeńskimi. Plewy jajowate lub wydłużone, jasnobrązowe, z zielonym grzbietem i białymi brzegami, szybko odpadające. Pęcherzyki dłuższe od plew, po dojrzeniu słomiastoźółte, długości 6–7 mm, z dzióbkiem, zaostrzone, gładkie. Słupek z 3 znamionami[6].
Biologia i ekologia
Bylina, geofit. Kwitnie od maja do czerwca. Siedlisko: wilgotne wrzosowiska, torfowiska przejściowe i wysokie. Występuje na kwaśnych, ubogich glebach torfowych[4]. Gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Sphagnetalia magellanici i Ass. Eriophoro-Trichophoretum caespitosi[7]. Liczba chromosomów 2n= 76[4].
Zagrożenia i ochrona
Według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006) gatunek narażony na wymarcie (kategoria zagrożenia V)[8]. W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię EN (zagrożony)[9]. Umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii EN (zagrożony)[10].
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-14].
-
↑ The Plant List. [dostęp 2017-03-22].
-
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
-
↑ a b c d e f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
-
↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
-
↑ Grau, Kremer, Möseler, Rambold, Triebel: Graser. Mosaik Verlag GmbH, Monachium 1984
-
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
-
↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kazimierz Zarzycki. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
-
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
