Die Orphanides-Tulpe (Tulipa orphanidea) ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Tulpen (Tulipa) in der Familie der Liliengewächse (Liliaceae).
Die Orphanides-Tulpe ist eine ausdauernde Zwiebelpflanze, die Wuchshöhen von 10 bis 20 (35) Zentimeter erreicht. Der Stängel ist kahl oder flaumig behaart. Die 2 bis 7 Blätter erreichen eine Größe bis 20 × 2 Zentimeter. Sie sind grün, kahl und am Rand oft rötlich. Die 1 bis 4 Blüten sind kugelig bis sternförmig ausgebreitet. Die Blütenhüllblätter sind kupferrot bis orange, selten gelb und rot überlaufen. Ihr Basalfleck ist schwärzlich und manchmal gelb gerandet. Die äußeren Hüllblätter messen 3 bis 6 × 1 bis 1,8 Zentimeter, die inneren 3 bis 6 ×1,2 bis 2,1 Zentimeter. Die Staubbeutel sind dunkeloliv und 7 bis 12 Millimeter lang.
Blütezeit ist von April bis Mai.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 36, seltener 24 oder 48.[1]
Die Orphanides-Tulpe kommt im Südost-Balkan, auf Kreta und in der West-Türkei in Schwarzkiefernwäldern, auf Äckern und an Straßenrändern in Höhenlagen von 0 bis 1700 Meter vor.
Die Orphanides-Tulpe wird selten als Zierpflanze in Steingärten und Rabatten genutzt. Sie ist seit spätestens 1861 in Kultur.
Die Orphanides-Tulpe (Tulipa orphanidea) ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Tulpen (Tulipa) in der Familie der Liliengewächse (Liliaceae).
Η Τουλίπα του Γουλιμή (Tulipa goulimyi) είναι είδος ανθοφόρου φυτού της οικογένειας των Λειριοειδών. Είναι ενδημική της Νότιας Ελλάδας και συγκεκριμένα της Νοτιανατολικής Πελοποννήσου, των Κυθήρων και της Δυτικής Κρήτης.[1]
Το φυτό εντοπίστηκε από τον δικηγόρο και ερασιτέχνη βοτανολόγο Κωνσταντίνο Γουλιμή τον Απρίλιο του 1954. Οι Τζόσεφ Ρομπέρ Σέόλι (J.Robert Sealy) και Ουίλιαμ Τούριλ (William Turill) βοτανολόγοι στους Βασιλικούς Βοτανικούς Κήπους Kew του Λονδίνου, περιέγραψαν επίσημα το φυτό το 1955 από υλικό που συνέλεξαν στα Κύθηρα.[2]
Η ονομασία του γένους Tulipa προέρχεται από τουρκική λέξη túlipand, που σημαίνει τουρμπάνι, ενώ η ειδική ονομασία goulimyi της δόθηκε προς τιμήν του Κωνσταντίνου Γουλιμή.[1][3]
Η τουλίπα του Γουλιμή είναι πολυετές ποώδες φυτό με βολβό που έχει μαλλιαρές δερματώδεις χιτώνες με πυκνό, καφέ τρίχωμα στο εσωτερικό.[4] Ο βλαστός έχει ύψος 15-35 εκ. αλλά το υπέργειο τμήμα είναι 6-18 εκ. Τα φύλλα είναι λεπτά και μακριά και βγαίνουν από 5 έως 6. Τα άνθη έχουν 6 ελεύθερα πέταλα (σέπαλα)με χρώμα λαμπρό κόκκινο-πορτοκαλί ως έντονο κόκκινο. Τα σέπαλα έχουν σχήμα έλλειψης και είναι χαρακτηριστικά στενά, με οξέα άκρα.
Ανθίζει νωρίς την Άνοιξη, την περίοδο Μαρτίου-Απριλίου.[4]
Η τουλίπα του Γουλιμή είναι σπάνιο ενδημικό είδος της Νότιας Ελλάδας. Απαντά στη Νότια Λακωνία (Μάνη, Μαλέας, Ελαφόνησος), τα Κύθηρα και τη Δυτική Κρήτη (Φαλάσαρνα). Ζει σε θαμνώνες, πετρώδεις θαμνότοπους, τα περιθώρια ή μέσα σε καλλιέργειες σιτηρών και φρύγανα χαμηλού υψομέτρου, 10-450 μ.[1]
Η τουλίπα του Γουλιμή προστατεύεται από τη σύμβαση της Βέρνης[5] και το Π.Δ. 67/1981.[1] Η συνολική έκταση στην οποία εξαπλώνεται είναι μικρή και σε ορισμένες περιοχές, όπως στην Κρήτη, δέχεται πιέσεις από τις καλλιέργειες που διαρκώς επεκτείνονται ή τον τουρισμό.
Επιπλέον κίνδυνοι για τους πληθυσμούς της αποτελούν η συλλογή των εδώδιμων βολβών της από κατοίκους των γειτονικών χωριών, κυρίως παιδιά, ή η συλλογή ατόμων από ερασιτέχνες ή επαγγελματίες βοτανικούς. [5]
Για τους λόγους αυτούς είχε συμπεριληφθεί στο πρώτο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (1995) με τον χαρακτηρισμό Τρωτό (VU).[1]
|ημερομηνία=
(βοήθεια) |ημερομηνία=
(βοήθεια) |ημερομηνία=
(βοήθεια) Η Τουλίπα του Γουλιμή (Tulipa goulimyi) είναι είδος ανθοφόρου φυτού της οικογένειας των Λειριοειδών. Είναι ενδημική της Νότιας Ελλάδας και συγκεκριμένα της Νοτιανατολικής Πελοποννήσου, των Κυθήρων και της Δυτικής Κρήτης.
Tulipa orphanidea is a species of flowering plant in the Liliaceae family.[2] It was described by Pierre Edmond Boissier and Theodor Heinrich Hermann von Heldreich (1862).[1][4]
Tulipa orphanidea is a bulbous perennial reaching 10–20 cm in height. Bulbs measure 20–47 x 8–22 mm. The stem is glabrous or hairy, and the leaves which vary from 2–7 reach a size of about 20x2 cm, and are green, often with a tinge of red along their edges. The stem bears 1–4 globular to star-shaped flowers with copper-red, rarely yellow and red tepals, arranged in two whorls of three. The tepals bear a black, sometimes yellow, basal blotch interiorly. The outer tepals measure 3–6 × 1–1.8 cm and the inner tepal 3–6 × 1.2–2.1 cm. The six stamens are a dark olive colour, 7–12 mm in length. The chromosome number is 2n = 36, rarely 24 or 48.[5][6][7]
The taxonomy is complex, since it is a variable population. It is placed in subgenus Eriostemones, one of four subgenera of Tulipa.[8] The species has at various times been treated as a variable taxon with a range of forms, divided into subspecies, including T. o. whittalii,[3] or as a number of different discrete species, including T. bithynica, T. hageri and T. whittallii.[9]
Tulipa orphanidea is found in the southeast Balkans, Bulgaria, Greece, Aegean Islands, Crete and western Turkey. Its habitat includes black pine (Pinus nigra) forests, fields and roadsides, at altitudes up to 1,700 m.[3][6][7][8]
Tulipa orphanidea blooms from April to May.[6]
Tulipa orphanidea has been used s an ornamental garden plant since 1861.[6] Different colour forms are stable in cultivation and various cultivars have been developed, and given Cultivar Group names such as T. orphanidea Hageri Group and Whittallii Group. Cultivars include T. orphanidea Hageri Group ‘Splendens’.[8]
The Whittallii Group, with burnt orange inner tepals and a black blotch at the base of each tepal, has received the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit.[10]
Tulipa orphanidea is a species of flowering plant in the Liliaceae family. It was described by Pierre Edmond Boissier and Theodor Heinrich Hermann von Heldreich (1862).
Tulipa orphanidea est une espèce de plantes herbacées de la famille des Liliacées.
Vue d'ensemble, Tulipa orphanidea cultivées au jardin botanique de Dresde (Allemagne)
Tulipa orphanidea 'Flava', cultivar jaune au jardin botanique de l'université de Vienne (Autriche)
Tulipa orphanidea est présente en Turquie, en Bulgarie et en Grèce, y compris en Crète. Elle est aussi parfois cultivée[3].
Cette espèce a été décrite en 1862 par le botaniste allemand Theodor Heinrich Hermann von Heldreich (1822-1902), à la suite des travaux de son homologue suisse Pierre Edmond Boissier (1810-1885). L'épithète spécifique orphanidea est un hommage au professeur Th. G. Orphanides qui a récolté en 1857 des spécimens sur le mont Malevo en Laconie (Grèce)[4],[5],[6].
En classification phylogénétique APG IV (2016), comme classification phylogénétique APG III (2009), l'espèce fait partie de la famille des Liliaceae, qui est classée dans l'ordre des Liliales, de même que dans la classification classique de Cronquist (1981).
Selon The Plant List (6 septembre 2019)[2] :
Selon Tropicos (6 septembre 2019)[6] :
Manisa lalesi (Tulipa orphanidea), Liliaceae familyasında yer alan Tulipa cinsinin bir türüdür. 1862'de Pierre Edmond Boissier ve Theodor Heinrich Hermann von Heldreich tarafından tanımlanmıştır.[1][2] Balkanlar'ın güneydoğusu, Bulgaristan, Yunanistan, Ege Adaları, Girit ve Türkiye'nin batısında yetişir.[3][4][5][6] Nisan ve mayıs aylarında açar.[4]
Wikimedia Commons'ta Manisa lalesi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Manisa lalesi (Tulipa orphanidea), Liliaceae familyasında yer alan Tulipa cinsinin bir türüdür. 1862'de Pierre Edmond Boissier ve Theodor Heinrich Hermann von Heldreich tarafından tanımlanmıştır. Balkanlar'ın güneydoğusu, Bulgaristan, Yunanistan, Ege Adaları, Girit ve Türkiye'nin batısında yetişir. Nisan ve mayıs aylarında açar.
Tulipa orphanidea là một loài thực vật có hoa trong họ Liliaceae. Loài này được Boiss. ex Heldr. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1862.[1]
Tulipa orphanidea là một loài thực vật có hoa trong họ Liliaceae. Loài này được Boiss. ex Heldr. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1862.