Guidance for identification (German text)
Hlíva fialová (Panus conchatus (Bull.) Fr. 1838)[1] je nejedlá houba z čeledi chorošovitých.
Tvar klobouku je nepravidelný, nálevkovitý až šklebovitý, hladký, suchý a ve stáří je lehce šupinkatý. Velikost klobouku je 3 – 15 cm v průměru. Okraje klobouku jsou často podvinuté a později zvlněné.[3][4][5]
Nachází se na severní polokouli, vyskytuje se také v Evropě, Asii i Severní Americe. Roste nepříliš hojně na pařezech listnáčů, především buků a bříz, vzácněji i jiných druhů. Nalezneme ji v trsech nebo jednotlivě v nížinách, ale i pahorkatinách. Často roste na ochuzené kyselé půdě. Fruktifikuje od července od listopadu.[4][5]
Pro příliš tuhou dužinu je nejedlá.[5]
Obrázky, zvuky či videa k tématu hlíva fialová ve Wikimedia Commons
Hlíva fialová (Panus conchatus (Bull.) Fr. 1838) je nejedlá houba z čeledi chorošovitých.
Der Laubholz-Knäueling (Panus conchatus, syn. Lentinus conchatus, L. percomis, L. torulosus und Panus torulosus), auch Glatter, Birken- oder Veränderlicher Knäueling,[1] ist eine Pilzart aus der Familie der Stielporlingsverwandten (Polyporaceae).
Der Laubholz-Knäueling ist ein sehr veränderlicher und vielgestaltiger Pilz. Die muschel- bis fächerförmigen Fruchtkörper wachsen in der Regel in büscheligen Knäueln, seltener einzeln. Der 4–10 cm breite Hut ist jung lila bis weinrot gefärbt und blasst im Alter ockerfarben aus. Die Oberfläche ist glatt, lediglich ältere Exemplare sind schwach schuppig beschaffen. Der Hutrand ist anfangs eingerollt, später glatt und scharf. Die schmalen Lamellen stehen dicht gedrängt und laufen am kurzen, filzigen Stiel herab. Sie haben jung eine weiße, später gelbliche bis hellockerliche Farbe und sind violett angehaucht. Die Lamellenschneiden sind ganzrandig. Das Sporenpulver ist cremeweiß. Der zentrale oder seitliche Stiel ist kurz, kann auch fehlen oder mit Stielen anderer Fruchtkörper verwachsen sein. Er ist voll und hat eine feste, zähe Konsistenz. Ansonsten ist das Fleisch des Laubholz-Knäuelings lederig-zäh. Es riecht angenehm, der Geschmack ist mild bis etwas bitterlich und zusammenziehend.
Der Laubholz-Knäueling ist ein holzbewohnender Saprobiont, der in Laubholzstrünken, seltener in liegenden, dicken Ästen eine Weißfäule verursacht. Das bevorzugte Substrat ist Rotbuche, daneben Birken und weitere Laubhölzer. Selten besiedelt der Pilz auch Nadelholz. Er hat eine Vorliebe für subozeanische, sommerfeuchte, wintermilde Lagen und meidet eher kontinentales Klima mit trockenen Sommern und kalten Wintern. Die Art kommt in Rotbuchenwäldern, gelegentlich in Hainbuchen-Eichenwäldern und Hartholzauen vor. Außerhalb von Wäldern ist sie manchmal in Hecken oder Parkanlagen zu finden.
Der Laubholz-Knäueling ist weit verbreitet, Vorkommen sind aus Australien, Papua-Neuguinea, Asien (tropische bis subarktische Gebiete), Nordamerika und Europa (Mittelmeergebiet bis Skandinavien) bekannt. In Deutschland kommt er zerstreut, mit regionalen Verdichtungs- und Auflockerungsbereichen, vor.
Der Laubholz-Knäueling ist als Holzbewohner unbedeutend, als Speisepilz ist er aufgrund der zähen Konsistenz und des oft bitterlichen Geschmacks nicht geeignet.
Der Laubholz-Knäueling (Panus conchatus, syn. Lentinus conchatus, L. percomis, L. torulosus und Panus torulosus), auch Glatter, Birken- oder Veränderlicher Knäueling, ist eine Pilzart aus der Familie der Stielporlingsverwandten (Polyporaceae).
Panus conchatus, commonly known as the lilac oysterling, is an inedible species of mushroom that occurs throughout the Northern Hemisphere. Its fruitbodies are characterized by a smooth, lilac- or tan-colored cap, and decurrent gills. The fungus is saprophytic and fruits on the decomposing wood of a wide variety of deciduous and coniferous trees. Despite being a gilled species, phylogenetic analysis has shown it is closely related to the pored species found in the family Polyporaceae.
The species was originally described under the name Agaricus conchatus by French mycologist Jean Baptiste François Pierre Bulliard in volume 7 of his 1787 Herbier de la France.[2] Elias Magnus Fries transferred it to the genus Panus in 1838.[3]
The specific epithet conchatus is derived from the Latin word meaning "shell-like".[4] It is commonly known as the lilac oysterling.[5]
Panus conchatus mushrooms have an extremely variable morphology that changes with the age of the fruitbodies. Young specimens are pliable and fleshy, colored lilac to purple, and have a monomitic hyphal system (containing only generative hyphae). Old fruitbodies lose the coloring and develop a tough texture. They have a dimitic hyphal system, containing both generative and skeletal hyphae. Because of this variability in fruitbody morphology, the fungus has been described several times under different names by different mycologists.[6] The following are heterotypic synonyms of Panus conchatus (based on a different type):[1]
The cap is 5 to 15 centimetres (2.0 to 5.9 in) in diameter, and is initially convex, but later flattens or becomes centrally depressed in maturity. The cap is tan, lilac or reddish-brown, and smooth (glabrous); in age the surface may crack into small flattened scales.[16] The cap margin is inrolled and often has a wavy or lobed outline. The flesh is tough and whitish. The gills are attached in a decurrently (running down the length of the stem), and are narrow and often forked. The gills initially have a violet tinge, but later become an or reddish-violet. The stem is 2 to 3 centimetres (0.8 to 1.2 in) long and 1 to 3 centimetres (0.4 to 1.2 in) thick, roughly the same color as the cap, but covered with violet hairs; it is attached to the cap laterally, or off-center.[17] The spore print is white.
Viewed microscopically, spores are elliptical, smooth, and non-amyloid, with dimensions of 5–7 by 2.5–3.5 µm. The pleurocystidia are either enlarged in the middle (ventricose) or enlarged and spherical at the tip (capitate); these cells have dimensions of 35–45 by 8–11 µm.[18]
Panus conchatus is a saprobic species – deriving nutrition from rotting or decaying organic matter – and fruit bodies can be found on hardwood stumps, logs and sticks, usually crowded together in clusters.[17] Typical hosts include wood of deciduous trees—especially beech, poplar, birch, and oak, and less frequently on ash and elm. Coniferous hosts include fir, spruce, pine, and yew.[6]
Found throughout the Northern Hemisphere,[19] this species has been collected in North America,[17] and Europe.[20]
Although believed to be non-toxic[16] and sometimes eaten when young, P. conchatus is not recommended for consumption due to its tough and leathery texture.[18][21]
The general growth form, or habit, of P. conchatus is pleurotoid, referring to its growth on wood, the presence of gills, and roughly semicircular-shaped caps and off-center stem attachment to the cap. A study of this and various other pleurotoid species using phylogenetic analysis determined that despite the presence of gills, P. conchatus is closely related to mushrooms with pores, hence their placement in the Polyporaceae family.[22]
Panus conchatus contains a laccase, a polyphenol oxidase enzyme. These enzymes have potential in industrial applications for pulp bleaching, wastewater treatment in mills, and removal of phenolic compounds in the food industry. Most laccases have an active site containing four copper molecules, and are known as blue copper phenol oxidases. P. conchatus, however, contains a white laccase that lacks the typical blue copper color.[23] The crudely purified enzyme has been used for pulp bleaching[24] and wastewater decoloration in experimental studies.[25]
_Fr_202241_crop.jpg)
{{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Panus conchatus, commonly known as the lilac oysterling, is an inedible species of mushroom that occurs throughout the Northern Hemisphere. Its fruitbodies are characterized by a smooth, lilac- or tan-colored cap, and decurrent gills. The fungus is saprophytic and fruits on the decomposing wood of a wide variety of deciduous and coniferous trees. Despite being a gilled species, phylogenetic analysis has shown it is closely related to the pored species found in the family Polyporaceae.
Rusvasis skiautenis (lot. Panus conchatus) – šalmabudinių (Mycenaceae) šeimos, skiautenių (Panus) genties grybų rūšis.
Ant lapuočių medžių stuobrių, išvartų, dažniausiai ant kelmų.
Vasara, ruduo.
Lakštelių pakraštėliai nedantyti, sporos neamiloidinės.
Vaisiakūniai vidutino dydžio ir didesni. Kepurėlė 3–8 (12) cm skersmens, išgaubta, vėliau netaisyklingai, skaiutėtai įdubusi, lygi, glotni, kartais žvyneliuota, pakraščiai banguoti, violetinio atspalvio, vėliau – rausvai ruda, ochriškai ruda. Lakšteliai kepurėlės spalvos, pakraštėliai nedantyti, nuagtiniai. Trama elastinga, plona, balsva, švelnaus skonio, bekvapė. Sporos 5–6 (7)×3–3,5 μm.
Būdingi požymiai: jauni vaisiakūniai violetinio atspalvio, vėliau – rausvai rudi, tamprūs.
Auga po kelis vaisiakūnius ant negyvos lapuočių medienos. Nedažnas. Nevalgomas, bet jo savybėmis domisi medikai.
Lietuvos grybų atlasas, Vincentas Urbonas, Kaunas, Lututė, 2007, ISBN 978-9955-692-59-1, 193 psl.
Rusvasis skiautenis (lot. Panus conchatus) – šalmabudinių (Mycenaceae) šeimos, skiautenių (Panus) genties grybų rūšis.
Augimo vietaAnt lapuočių medžių stuobrių, išvartų, dažniausiai ant kelmų.
Augimo laikasVasara, ruduo.
Pagrindiniai požymiaiLakštelių pakraštėliai nedantyti, sporos neamiloidinės.
Vaisiakūniai vidutino dydžio ir didesni. Kepurėlė 3–8 (12) cm skersmens, išgaubta, vėliau netaisyklingai, skaiutėtai įdubusi, lygi, glotni, kartais žvyneliuota, pakraščiai banguoti, violetinio atspalvio, vėliau – rausvai ruda, ochriškai ruda. Lakšteliai kepurėlės spalvos, pakraštėliai nedantyti, nuagtiniai. Trama elastinga, plona, balsva, švelnaus skonio, bekvapė. Sporos 5–6 (7)×3–3,5 μm.
Būdingi požymiai: jauni vaisiakūniai violetinio atspalvio, vėliau – rausvai rudi, tamprūs.
Auga po kelis vaisiakūnius ant negyvos lapuočių medienos. Nedažnas. Nevalgomas, bet jo savybėmis domisi medikai.
Capel fin a 12 cm, bombà peui creus, lila vinos, ma an pressa òcra giaunastr a parte d'an mes. Lamele crema lila peui òcra ciàir. Fil antregh. Gamba curta, nen sentral. Carn gorëgna.
A chërs ëdzora a suche e bòsch mòrt, dzortut ëd latifeuje.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
As peul nen mangesse.
Capel fin a 12 cm, bombà peui creus, lila vinos, ma an pressa òcra giaunastr a parte d'an mes. Lamele crema lila peui òcra ciàir. Fil antregh. Gamba curta, nen sentral. Carn gorëgna.
AmbientA chërs ëdzora a suche e bòsch mòrt, dzortut ëd latifeuje.
Comestibilità A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
As peul nen mangesse.
Łyczak muszlowy (Panus conchatus (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny żagwiowatych (Polyporaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji: Panus, Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1787 Bulliard nadając mu nazwę Agaricus conchatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1838 Fries, przenosząc go do rodzaju Panus[1].
Ma ponad 40 synonimów naukowych. Niektóre z nich[2]:
Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1890 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako twardziak muszlowy, bedłka muszlowa, łuszczak muszlowy, bocznotrzonowiec muszlowy[3].
Ogromna większość gatunków w rzędzie żagwiowców ma hymenofor rurkowaty. Łyczak muszlowy należy do nielicznej grupy gatunków o hymenoforze blaszkowatym. Jednak badania filogenetyczne wykazały, że mimo tej odrębności jest on ściśle związany z rodziną żagwiowatych[4].
Szerokość 4–12 cm, kształt muszlowaty lub językowaty, na środku lejkowato wgłębiony. Powierzchnia gładka lub aksamitna, u młodych okazów liliowa, u starszych w kolorze od odchrowego do czerwonobrązowego[5].
Głęboko zbiegające na trzon, gęste, w kolorze od bladoliliowego do ochrowego[5].
Wysokość 1–3 cm, grubość 1–2 cm, niecentryczny, Powierzchnia filcowata, kolor od ochrowobrązowego do liliowego[5].
Białawy, łykowaty i skórzasty[5].
Biały. Zarodniki eliptyczne, nieamyloidalne, o rozmiarach 7–5 × 2,5–3 μm[6].
Notowany jest w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie i Azji. Jest szeroko rozprzestrzeniony, jednak wszędzie rzadki[7].
Jego owocniki wyrastają od lata do jesieni na martwym drewnie drzew liściastych, głównie na pniach i pniakach. Najczęściej występuje w wilgotnych lasach łęgowych. Zazwyczaj występuje gromadnie[5]. Rośnie na różnych gatunkach drzew, najczęściej na brzozach, topoli osice, dębach. Owocniki wyrastają od lipca do listopada[3].
Saprotrof, grzyb jadalny, ale ciężkostrawny[6]. Spożywany jest np. w Meksyku i Peru[8].
Podobny jest twardziak anyżkowy (Lentinus suavissimus), ale różni się anyżowym zapachem, jest mniejszy i rośnie tylko na wierzbach[5].
Łyczak muszlowy (Panus conchatus (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny żagwiowatych (Polyporaceae).
