Puschkinia scilloides Adams

Zümrüdçiçəkvari puşkiniya

Zümrüdçiçəkvarı puşkiniya (lat. Puschkinia scilloides Adams) — Hiasintkimilər fəsiləsinə aid bitki növü.

IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar” kateqoriyasına aiddir – EN A2c. Azərbaycanın nadir növüdür. ^[1][2]

Qısa morfoloji təsviri

Çoxillik, soğanaqlı ot bitkisidir. Soğanaq yumurtavaridir. Gövdə 5-15 sm hündürlükdədir. Yarpaqlar xətvari və ya dar-xətvari, 7-8 mm enində, 2 ədəddir, çiçək oxundan uzundur. Çiçək qrupu 1-4 (6) çiçəkli, salxımlıdır. Çiçəkyanlığının kənarları ağ və ya ağımtıl-mavi, 4-5 mm uzunluğundadır. Tac 2 dəfə çiçəkyanlığından qısadır, oyuqlu, ikidişcikli kənarlıdır. ^[1][2][3]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Çiçəkləmə və meyvə əmələgəlmə mart-may aylarına təsadüf edir. Kserofit, işıqsevən, duzlaşmaya davamlıdır. Soğanaqla çoxalır. Yuxarı dağ qurşağında müxtəlif otlu qruplaşmalar əmələ gətirir. ^[1][2][3]

Yayılması

Diabarda (Qarabağ-yurdu dağında və Orand kəndində). ^{[1][2][3][4][5][6]}

Sayı və tendensiyası

Populyasiyalarının sayı azalı, yaşama ərazsis məhdudlaşır, azalma tendensiyası müşahidə olunur. ^[1][2][6]

Məhdudlaşdırıcı amillər

Antropogen amillər (dekorativ bitki kimi yığılması, otların biçilməsi, mal –qara tərəfindən tapdalanması).^{[1] [2]}

Mühafizə tədbirləri

Çox az sahələrdə yayıldığından xüsusi mühafizə tədbirləri görülməlidir. Yasaqlıqlar təşkil edilməli, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur. ^[1][2]

Sinonimləri

Adamsia scilloides (Adams) Willd.

Puschkinia hyacinthoides Baker.

Puschkinia libanotica Zucc.

Puschkinia scilloides var. libanotica (Zucc.) Boiss.

Puschkinia sicula Van Houtte.

İstinadlar

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6} Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabı Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri II nəşr, Bakı-2013
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6} http://www.redbook.az
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2} Флора Азербайджана, 1952
4. ↑ Ибадлы О.В. 2005
5. ↑ Конспект флоры Кавказа, 2006
6. ↑ ^{6,0 6,1} Tərtibçinin məlumatı

Puškinie ladoňkovitá (Puschkinia scilloides) je druh jednoděložné rostliny z čeledi chřestovité (Asparagaceae). V minulosti byl řazen do čeledi hyacintovité (Hyacinthaceae), případně do čeledi liliovité v širším pojetí (Liliaceae s.l.).

Popis

Jedná se o asi 10–20 cm vysokou vytrvalou rostlinu s vejčitou podzemní cibulí. Listy jsou jen v přízemní růžici, přisedlé, nejčastěji 2 z jedné cibule. Čepele jsou čárkovité, asi 1-2,5 cm široké. Květy jsou v květenstvích, kterým je hrozen, obsahuje nejčastěji 6-20 květů. Okvětních lístků je 6, jsou dole srostlé v krátkou okvětní trubku, která je trochu nafouklá. Jsou bledě modré až bělomodré barvy, na vnější straně mají uprostřed tmavěji modrý pruh. Tyčinek je 6, nitky jsou ploché, srostlé v trubku. Gyneceum je srostlé ze 3 plodolistů. Plodem je kulovitá tobolka^[1][2].

Rozšíření ve světě

Puškinie ladoňkovitá je původní na Kavkaze, v severním Íránu, v Turecku a v Libanonu^[3].

Rozšíření v ČR

V ČR je často pěstována jako okrasná rostlina v zahradách a parcích a občas v obcích zplaňuje. Byla vysazena i v Českém krasu. Kvete brzy na jaře, už v březnu až dubnu^[1].

Reference

1. ↑ ^{a b} Hrouda L. (2002): Hyacinthaceae Batsch, in: Kubát K. et al. (eds.): Klíč ke květeně České republiky, Academia, Praha, p.: 746-752
2. ↑ Dostál J. (1989): Nová Květena ČSSR, vol. 2, Academia, Praha
3. ↑ http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=120&taxon_id=220011275

Externí odkazy

• Obrázky, zvuky či videa k tématu puškinie ladoňkovitá ve Wikimedia Commons
• Galerie puškinie ladoňkovitá ve Wikimedia Commons

Die Puschkinie oder Kegelblume (Puschkinia scilloides) ist eine Pflanzenart aus der Gattung Puschkinia in der Familie der Spargelgewächse (Asparagaceae). Der Gattungsname ehrt den russischen Chemiker und Mineralogen Apollos Apollossovitsch Mussin-Puschkin (Apollos Apollosovich Musin-Puschkin) (1760–1805).^[1]

Merkmale

Die Puschkinie ist eine ausdauernde, krautige Pflanze, die Wuchshöhen von 8 bis 15, teils auch bis 20 Zentimetern erreicht. Dieser Geophyt bildet Zwiebeln als Überdauerungsorgane aus. Die meist ein bis zwei, selten auch drei nur grundständigen, parallelnervigen Laubblätter sind meist 7 bis 18, manchmal auch bis 24 Millimeter breit und ungefähr so lang wie der Stängel.

Puschkinie (Puschkinia scilloides)

Meist vier bis zwölf Blüten sind in einem lockeren, eiförmigen, traubigen Blütenstand angeordnet, selten stehen sie einzeln. Die Tragblätter sind sehr kurz. Die Blütenstiele sind bis 6 Millimeter lang, zur Fruchtzeit auch bis 15 Millimeter. Die zwittrigen Blüten sind dreizählig. Die sechs Blütenhüllblätter sind 7 bis 11 Millimeter lang und zu einem Viertel bis einem Drittel verwachsen. Sie sind blass himmelblau gefärbt und weisen dunklere blaue Längsstreifen auf, selten sind sie ganz weiß oder grün überlaufen. Zwischen der Blütenhülle und den Staubblättern befindet sich eine weiße, sechslappige Nebenkrone, die etwa 2 bis 3 mm lang ist. Es sind sechs zusammengeneigte Staubblätter vorhanden. Die Staubfäden sind sehr kurz und dünn und dadurch sind die Staubbeutel fast sitzend und alternieren mit den Nebenkronenlappen. Der Griffel ist kurz. Die Blütezeit ist hauptsächlich im April, zum Teil beginnt sie schon im März und dauert bis in den Mai.

Sie bilden Kapselfrüchte aus. Die Samen sind hellbraun.

Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 10.^[2]

Nebenkrone der Puschkinie (Puschkinia scilloides)

Libanon-Kegelblume (Puschkinia scilloides var. libanotica)

Vorkommen

Das natürliche Verbreitungsgebiet der Puschkinie umfasst die Südost-Türkei, den Kaukasus, Nord-Irak, Nord- und West-Iran sowie den Libanon. Hier kommt diese Pflanzenart auf feuchten, subalpinen bis alpinen Wiesenhängen mit schmelzendem Schnee in Höhenlagen von 1700 bis 3500 Metern vor. In Mitteleuropa ist diese Art verwildert.

Nutzung

Die Puschkinie wird gelegentlich als Zierpflanze in Rabatten genutzt. Sie ist seit 1808 in Kultur. Vom Habitus ähnlich ist der Mischtschenko-Blaustern, der jedoch freie Staubblätter hat.

Sonstiges

Diese Art ist sehr formenreich, kultiviert wird meist die Libanon-Kegelblume Puschkinia scilloides var. libanotica (Zucc.) Boiss. (Syn.: Puschkinia libanotica Zucc.). Diese wird 10 bis 20 Zentimeter hoch, hat einen dichten Blütenstand und ist in allen Teilen größer.

Literatur

• Eckehart J. Jäger, Friedrich Ebel, Peter Hanelt, Gerd K. Müller (Hrsg.): Rothmaler Exkursionsflora von Deutschland. Band 5: Krautige Zier- und Nutzpflanzen. Spektrum Akademischer Verlag, Berlin Heidelberg 2008, ISBN 978-3-8274-0918-8.
• Beschreibung und Fotos bei Botanik im Bild

Einzelnachweise

1. ↑ Lotte Burkhardt: Verzeichnis eponymischer Pflanzennamen – Erweiterte Edition. Teil I und II. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin, Freie Universität Berlin, Berlin 2018, ISBN 978-3-946292-26-5 doi:10.3372/epolist2018.
2. ↑ Tropicos. [1]

Puschkinia scilloides, commonly known as striped squill^[3] or Lebanon squill,^[4] is a bulbous perennial, native to Western Asia and the Caucasus.^[1]

Description

Puschkinia scilloides is a small bulbous plant, growing to about 10–15 cm (4–6 in) tall. It has two narrow basal leaves that widen towards the tips (oblanceolate). The inflorescence appears in early spring and is a dense raceme with up to 20 flowers. The flowers are pale blue with a darker blue line in the centre of each tepal. A characteristic of the genus Puschkinia is a small cup surrounding the stamens and style.^[5]

Close-up of flower

Distribution and habitat

Puschkinia scilloides is native to Western Asia (Turkey, Lebanon, Syria, Iraq, and Iran) and the Caucasus (North Caucasus and the Transcaucasus).^[1] It is grows in alpine meadows near the snowline.^[5]

Cultivation

Puschkinia scilloides is cultivated as an ornamental bulbous plant, where it may be grown in a rock garden. A cool position in well drained soil is recommended.^[5]

References

Puszkinia cebulicowata (Puschkinia scilloides) – gatunek roślin z rodziny szparagowatych. Została odkryta przez Rosjanina Apollo Musin-Puszkina w czasie badania przez niego Kaukazu, gdzie rośnie na górskich łąkach. Jest gatunkiem kwitnącym wczesną wiosną. Jest uprawiana jako ozdobna z powodu biało-niebieskich kwiatów.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Opis w języku angielskim

Porslinshyacint (Puschkinia scilloides) är en växtart i familjen Sparrisväxter.

Externa länkar

• Den virtuella floran
• Wikimedia Commons har media som rör Porslinshyacint.
  Bilder & media

Denna växtartikel saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att tillföra sådan.

Puschkinia scilloides là một loài thực vật có hoa trong họ Măng tây. Loài này được Adams miêu tả khoa học đầu tiên năm 1805.^[1]

Hình ảnh

Chú thích

Liên kết ngoài

• Phương tiện liên quan tới Puschkinia scilloides tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Puschkinia scilloides tại Wikispecies
• Vườn thực vật hoàng gia Kew; Đại học Harvard; Australian Plant Name Index (biên tập). “Puschkinia scilloides”. International Plant Names Index. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2013.

Bài viết liên quan phân họ thực vật Scilloideae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s

Соцветие крупным планом

Пушкиния пролесковидная — ценное декоративное растение. Используется для посадки на рабатках и бордюрах, нередко растение сажают крупными пятнами — как на открытых пространствах, так и рядом с крупными объектами (деревьями, кустарниками). Используется также для посадки в альпинариях^[2].

Агротехника

Растение предпочитает хорошо дренированные плодородные почвы. Лучше всего растёт на открытых солнцу местах^[2].

Размножение — как луковицами, так и семенами. При посадке семян растения зацветают на третий или четвёртый год. Пересадка для растения требуется после 5—7 лет пребывания на одном месте^[2].

Таксономия, систематика

Первое действительное описание вида было опубликовано российским ботаником и зоологом Михаилом Ивановичем Адамсом в 1805 году в XIV томе печатного органа Императорской академии наук Nova acta Academiae scientiarum imperialis petropolitanae^[3][4]. По системе Линнея, использовавшейся Адамсом в этой публикации, вид был отнесён к классу VI (Hexandria, Шеститычинковые), порядку Monogynia^[4].

Синонимы

Растения пушкинии с относительно длинной воронковидной трубкой околоцветника ранее рассматривались как вид Puschkinia hyacinthoides Baker (например, в 4-м томе «Флоры СССР», вышедшем в 1935 году^[5]), позже такие растения в самостоятельный вид выделять перестали, а его название было сведено в синонимику вида Puschkinia scilloides^[6]. Растения пушкинии пролесковидной, которые отличались более крупными цветками и остро двузубчатыми долями коронок, ранее рассматривались как разновидность Puschkinia scilloides var. libanotica (Zucc.) Boiss.^[2], однако позже это название также было сведено в синонимику вида^[6].

По информации базы данных The Plant List (2013), в синонимику вида входят следующие названия^[6]:

Примечания