dcsimg
Sivun purppuranuppiseitikki kuva
Life » » Fungi » » Kantasienet » » Cortinariaceae »

Purppuranuppiseitikki

Cortinarius purpurascens Fr. 1838

Associations ( englanti )

tarjonnut BioImages, the virtual fieldguide, UK
In Great Britain and/or Ireland:
Foodplant / mycorrhiza / ectomycorrhiza
fruitbody of Cortinarius purpurascens is ectomycorrhizal with live root of Fagus
Remarks: Other: uncertain
Other: major host/prey

Foodplant / mycorrhiza / ectomycorrhiza
fruitbody of Cortinarius purpurascens is ectomycorrhizal with live root of Quercus
Remarks: Other: uncertain

lisenssi
cc-by-nc-sa-3.0
tekijänoikeus
BioImages
projekti
BioImages

Comprehensive Description ( englanti )

tarjonnut North American Flora
Cortinarius purpurascens Fries, Epicr. Myc. 265. 1838
i
A garicus purpurascens Fries , Obs . Myc .2:70. 1818.
Pileus fleshy, broadly convex to subexpanded, 5-8 cm. broad; surface dark-purplishumber or entirely violet-purple when young, soon discolored and variegated with clay-color or brown, opaque, glabrous, even, with a viscid, separable pellicle; context thick, compact, tinged azure or purplish, fading to whitish in age, but changing rapidly to deep-purple when bruised, the odor and taste mild; lamellae adnexed and rounded behind, then emarginate, rather narrow, close, at first azure-blue or darker, changing to deep-purple when bruised; stipe usually short, stout, 2-5 cm. long, 10-20 mm. thick, solid, subequal, fibrillose from the cortina, the bulb not large, subemarginate to distinctly marginate, scarcely ever depressed, soon oval, purplish within, quickly deeper-colored when bruised; spores ellipsoidovoid, rough-echinulate, 8-9.5 (rarely 10) X 5-5.5 n f dark in mass.
Type locality: Sweden. Habitat: On the ground, in mixed forests.
Distribution: New England to Wisconsin, and southward to North Carolina; Colorado.
lisenssi
cc-by-nc-sa-3.0
bibliografinen lainaus
William Alphonso Murrill, Lee Oras Overholts, Calvin Henry Kauffman. 1932. (AGARICALES); AGARICACEAE (pars); AGARICEAE (pars), HYPODENDRUM, CORTINARIUS. North American flora. vol 10(5). New York Botanical Garden, New York, NY
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
North American Flora

Comprehensive Description ( englanti )

tarjonnut North American Flora
Cortinarius subpurpurascens Fries, Epicr. Myc. 265. 1838
Cortinarius purpurascens subpurpurascens Fries, Hymen. Eur. 346. 1874.
Pileus fleshy, firm, campanulate, discoid or gibbous, then expanded, at length depressed, 5-10 cm. broad; surface viscid, purpletinged at first, yellow-ocher to ochraceoustawny with smoky-brown stains, scarcely virgate, glabrous, zoned by the decurved margin; context soon whitish, not changing to purple when bruised, compact, the odor slightly that of radish, somewhat pungent, the taste mild; lamellae adnexed-emarginate, crowded, rather narrow, purplish at first, then pecan-brown (R), becoming purplish when bruised, the edge entire; stipe subequal above the rather small, depressed-marginate, flattened bulb, 5-7 cm. long, 10-15 mm. thick, paleviolaceous, purplish where bruised, violaceous within, cortinate-fibrillose, stuffed, then tubular; spores ellipsoid-ovoid, rough, 8-9 X 5-6 m-
Type locality: Sweden.
Habitat: On the ground, in coniferous forests.
Distribution: Adirondack Mountains, New York; Olympic Mountains, Washington.
lisenssi
cc-by-nc-sa-3.0
bibliografinen lainaus
William Alphonso Murrill, Lee Oras Overholts, Calvin Henry Kauffman. 1932. (AGARICALES); AGARICACEAE (pars); AGARICEAE (pars), HYPODENDRUM, CORTINARIUS. North American flora. vol 10(5). New York Botanical Garden, New York, NY
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
North American Flora

Thaxterogaster purpurascens ( englanti )

tarjonnut wikipedia EN

Thaxterogaster purpurascens is a species of mushroom producing fungus in the family Cortinariaceae.[2] It is commonly known as the bruising webcap.[3][4]

Taxonomy

The species was first described as Agaricus purpurascens by Elias Magnus Fries in 1818.[5] In 1838 Fries reclassified it as Cortinarius pluvius.[6][7]

The species was also placed in the segregate genus Phlegmacium by Aldabert Ricken as P. purpurascens.[1]

In 2022 the species was transferred from Cortinarius and reclassified as Thaxterogaster purpurascens based on genomic data.[8] This study also reclassified three of the variants of this species and transferred them to the distinct species: Thaxterogaster eumarginatus, Thaxterogaster occidentalis and Thaxterogaster subpurpurascens.[2]

Description

The sticky caps may range in color from brownish to grayish blue.

The cap is 3–10 cm (1.2–3.9 in) in diameter, initially convex before flattening out somewhat. The margin is rolled inward, and viscid, cuticle which is often slightly spotted, smooth and with small fugacious viscid concolorous flocci. The color varies from dirty brownish or brownish-rust to ocher or grayish bluish in the center. The margin is fibrillose (covered with roughly parallel threadlike filaments), then smooth, with a violet or reddish-violet to grayish-brown tinge, then concolorous with the center of the cap. The gills are thin and crowded closely together, broadly emarginate (notched), dark violet when young, with edges often slightly denticulate (finely toothed). The tinge and intensity of the violet coloring is similar to that of the wood blewitt (Rhodopaxillus nudus). The stem is solid, vivid violet paling to violet purple or violet brown, with a distinctly marginate bulb 3–4 cm (1.2–1.6 in) wide, otherwise almost cylindrical towards the base. The cortina (a cobweb-like partial veil consisting of silky fibrils) is violet. The flesh is violet lilac or violet, paling slightly when mature, and with a weak, unpleasant smell and mild taste. When cut or broken it turns purple, like the gills. It is an edible mushroom of medium quality.[9]

The spores are ellipsoid, slightly almond-shaped, verrucose, and measure 9–10 by 4.8–6 μm. The basidia (the spore-bearing cells) are 30–35 by 7–9 μm. On the edge of the gills there are thin-walled irregularly bottle-shaped cheilocystidia, which protrude 20–30 μm. The spore deposit is brownish rust to light brown.[9]

Distribution and habitat

The fruit bodies of Thaxterogaster purpurascens grow in groups in coniferous forests, mainly on more acid soils and are quite rare. It is distributed throughout the temperate zone of the Northern Hemisphere,[9] and has been collected from Europe and North America.[10]

See also

References

  1. ^ a b "Cortinarius purpurascens Fr". Species Fungorum. CAB International. Retrieved 2010-08-06.
  2. ^ a b "Species Fungorum - Thaxterogaster purpurascens (Fr.) Niskanen & Liimat". www.speciesfungorum.org. Retrieved 2023-01-14.
  3. ^ "Cortinarius purpurascens, Bruising Webcap mushroom". www.first-nature.com. Retrieved 2023-01-14.
  4. ^ "English names for fungi - April 2022". www.britmycolsoc.org.uk. The British Mycological Society. Retrieved 2023-01-14.
  5. ^ Fries, Elias (1818). Observationes mycologicae. Vol. 2. Havniae: sumptibus G. Bonnieri. p. 70.
  6. ^ Fries, Elias Magnus (1838). "Epicrisis Systematis mycologici". bibdigital.rjb.csic.es. p. 265. Retrieved 2023-01-14.
  7. ^ Fries EM. (1838). Epicrisis Systematis Mycologici (in Latin). Uppsala: Typographia Academica. p. 265. Retrieved 2010-08-24.
  8. ^ Liimatainen, Kare; Kim, Jan T.; Pokorny, Lisa; Kirk, Paul M.; Dentinger, Bryn; Niskanen, Tuula (2022-01-01). "Taming the beast: a revised classification of Cortinariaceae based on genomic data". Fungal Diversity. 112 (1): 89–170. doi:10.1007/s13225-022-00499-9. ISSN 1878-9129.
  9. ^ a b c Pilat Á, Ušák O. (1961). Mushrooms and other Fungi. London: Peter Nevill. p. 89.
  10. ^ Phillips R. "Cortinarius purpurascens". Rogers Mushrooms. Archived from the original on 2008-11-18. Retrieved 2010-08-24.
lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Wikipedia authors and editors
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia EN

Thaxterogaster purpurascens: Brief Summary ( englanti )

tarjonnut wikipedia EN

Thaxterogaster purpurascens is a species of mushroom producing fungus in the family Cortinariaceae. It is commonly known as the bruising webcap.

lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Wikipedia authors and editors
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia EN

Purppuranuppiseitikki

tarjonnut wikipedia FI

Purppuranuppiseitikki (Cortinarius purpurascens) on punaruskea ja violettireunainen seitikkeihin kuuluva sieni. Nuoren sienen heltat ovat violetit. Sienen vanhetessa ne tummuvat ruosteenruskeiksi. Jalka ja malto ovat violetteja. Sieni on kohtalaisen yleinen koko Suomen havumetsissä. Seitikki ei ole ruokasieni.[2]

Lähteet

  1. Taksonomian lähde: Index Fungorum Luettu 27.8.2008
  2. Phillips, R.: WSOY Suuri Sienikirja, s. 127. suomeksi toim. Lasse Kosonen. WSOY, 1981, suom. 1992. ISBN 951-0-17255-3.

Aiheesta muualla

Tämä sieniin liittyvä artikkeli on tynkä. Voit auttaa Wikipediaa laajentamalla artikkelia.
lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Wikipedian tekijät ja toimittajat
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia FI

Purppuranuppiseitikki: Brief Summary

tarjonnut wikipedia FI

Purppuranuppiseitikki (Cortinarius purpurascens) on punaruskea ja violettireunainen seitikkeihin kuuluva sieni. Nuoren sienen heltat ovat violetit. Sienen vanhetessa ne tummuvat ruosteenruskeiksi. Jalka ja malto ovat violetteja. Sieni on kohtalaisen yleinen koko Suomen havumetsissä. Seitikki ei ole ruokasieni.

lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Wikipedian tekijät ja toimittajat
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia FI

Cortinaire purpurescent ( ranska )

tarjonnut wikipedia FR

Cortinarius purpurascens

Le cortinaire purpurescent (Cortinarius purpurascens) est un champignon basidiomycète du genre Cortinarius et de la famille des Cortinariaceae.

Description

  • Le chapeau est visqueux et a une taille qui varie entre 3 et 10 cm, il est gris-lilas, gris-bleuté et gris bleuté au centre. Il est également couvert de fibres radiales innées de couleur brun foncé. Il est d'abord convexe et devient plan.
  • La chair est blanche plus ou moins bleutée et violacée, elle s'oxyde rapidement à l'air en rose violacé. Sa saveur est douce et rend un parfum de miel et de cacao.
  • Les lames sont adnées et sinuées, de couleur gris-lilas ou gris-violet et s'oxyde au toucher d'un violet foncé. Sporée rouille.
  • Le pied est bulbeux et marginé, a une taille de 4 a 10 cm et est gris-violet ou brun violet. Il s'oxyde également au toucher. Il peut présenter un reste de cortine de couleur rouille.

Écologie

On le rencontre à partir du milieu du l'été jusqu'à la fin de l'automne sous les conifères et feuillus. Il pousse sur les sols peu calcaires.

Comestibilité

Il est considéré comme comestible[1] mais a de piètres qualités gustatives.

Confusions possibles

On pourrait le confondre avec Lepista nuda, Cortinarius violaceus ou d'autres cortinaires qui pourraient être toxiques.

Galerie

Références

  1. E. R. Boa, Champignons comestibles sauvages : vue d'ensemble sur leurs utilisations et leur importance pour les populations, Food & Agriculture Org., 2006, 157 p. (ISBN 978-92-5-205157-2, lire en ligne)

lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia FR

Cortinaire purpurescent: Brief Summary ( ranska )

tarjonnut wikipedia FR

Cortinarius purpurascens

Le cortinaire purpurescent (Cortinarius purpurascens) est un champignon basidiomycète du genre Cortinarius et de la famille des Cortinariaceae.

lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia FR

Cortinarius purpurascens ( Pms )

tarjonnut wikipedia PMS
Drapò piemontèis.png Vos an lenga piemontèisa Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Capel fin a 12 cm, pì o men scarabocià, castagn rossastr, gris brun violet. Bòrd ciàir o violet. Lamele s-ciasse, da gris violet a lila. Gamba àuta fin a 10 cm e larga fin a 2 o 3 cm, pì o men marginà, fibrosa, un pòch dël midem color. Carn da violet a lila bluastr. Odor frutà. An fërtandje, lamele, gamba e carn a ven-o violet scur.

Ambient

A chërs dzortut sota conìfere.

Comestibilità

WHMIS Class D-1.svg A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Sensa anteresse alimentar.

Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse

  • Cortinarius purpurascens (Fries) Fries
lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Wikipedia authors and editors
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia PMS

Cortinarius purpurascens: Brief Summary ( Pms )

tarjonnut wikipedia PMS

Capel fin a 12 cm, pì o men scarabocià, castagn rossastr, gris brun violet. Bòrd ciàir o violet. Lamele s-ciasse, da gris violet a lila. Gamba àuta fin a 10 cm e larga fin a 2 o 3 cm, pì o men marginà, fibrosa, un pòch dël midem color. Carn da violet a lila bluastr. Odor frutà. An fërtandje, lamele, gamba e carn a ven-o violet scur.

Ambient

A chërs dzortut sota conìfere.

Comestibilità

WHMIS Class D-1.svg A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Sensa anteresse alimentar.

lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Wikipedia authors and editors
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia PMS

Zasłonak purpurowiejący ( puola )

tarjonnut wikipedia POL

Zasłonak purpurowiejący (Cortinarius purpurascens Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał ten takson Elias Fries w 1821 r. jako Agaricus obtusus. Ten sam autor w 1838 r. przeniósł go do rodzaju Cortinarius[1].

Synonimy[2]:

  • Agaricus purpurascens Fr. 1818
  • Agaricus subpurpurascens Batsch, 1786
  • Cortinarius purpurascens f. cedretorum Chevassut & Rob. Henry 1986
  • Cortinarius purpurascens f. cedretorum Rob. Henry & Chevassut 1988
  • Cortinarius purpurascens f. genuinus Rob. Henry 1976
  • Cortinarius purpurascens f. parvoides Rob. Henry 1976
  • Cortinarius purpurascens Fr. 1838 f. purpurascens
  • Cortinarius purpurascens var. alluticolor Rob. Henry 1976
  • Cortinarius purpurascens var. hebelomatoides Rob. Henry 1976
  • Cortinarius purpurascens var. largusoides Cetto 1991
  • Cortinarius purpurascens Fr. 1838 var. purpurascens
  • Cortinarius purpurascens var. subpurpurascens (Batsch) Fr. 1838
  • Cortinarius purpurascens var. subsordidus Rob. Henry 1976
  • Cortinarius subpurpurascens (Batsch) J. Kickx f. 1867
  • Cortinarius subpurpurascens var. alluticolor Rob. Henry 1976
  • Cortinarius subpurpurascens var. alluticolor Rob. Henry 1986
  • Cortinarius subpurpurascens (Batsch) J. Kickx f. 1867 var. subpurpurascens
  • Cortinarius subpurpurascens var. subsordidus Rob. Henry 1976
  • Cortinarius subpurpurascens var. tigrinomaculatus Bidaud & Reumaux 2009
  • Phlegmacium purpurascens Ricken 1915
  • Phlegmacium purpurascens Ricken 1915 f. purpurascens

Nazwę polską nadał Andrzej Nespiak w 1975 r. Synonimy polskie: zasłonak purpurowiejący, odmiana mięsista[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 5–11 cm, początkowo półkulisty, potem kolejno łukowaty, płasko rozpostarty, w końcu na środku płytko wklęsły. Brzeg ostry i gładki. Podczas suchej pogody powierzchnia lepka i zamszowo błyszcząca, podczas wilgotnej śliska i błyszcząca. Barwa intensywnie ochrowobrązowa do czerwonobrązowej[4].

Blaszki

Wąsko przyrośnięte, szerokie i brzuchate, początkowo niebieskofioletowe, potem brązowofioletowe. Charakterystyczną cechą jest zmiana ich barwy po uciśnięciu na czerwoną (w kolorze wina). Ostrza blaszek białawe, gładkie[4].

Trzon

Wysokość 4–8 cm, grubość 1–1,5 cm, pełny, beczułkowaty, z bulwą o średnicy do 2,5 cm. Po uciśnięciu czerwienieje, podobnie jak kapelusz. Powierzchnia o barwie od bladofioletowej do intensywnie fioletowej z białymi włókienkami[4].

Miąższ grzyba

Cienki, białawy z niebieskim odcieniem, w górnej części trzonu niebieskofioletowy. Po przecięciu powoli czerwienieje. Zapach korzenny, smak niewyraźny[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki elipsoidalne, lekko migdałowate, brodawkowane, o wymiarach 9–10 × 4,8–6 μm. Podstawki o wymiarach 30–35 × 7–9 μm. Na krawędzi blaszek znajdują się cienkościenne, nieregularnie butelkowate cheilocystydy o długości 20–30 μm. Wysyp zarodników brązowawy do jasnobrązowego[5].

Występowanie i siedlisko

Znane są jego stanowiska w Ameryce Północnej, Europie, Korei i Japonii. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony; występuje od Hiszpanii przez Anglię, Islandię po około 63° szerokości geograficznej na Półwyspie Skandynawskim, brak go tylko w Europie Wschodniej[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano kilka stanowisk[3].

Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi, głównie w lasach iglastych pod jodłą lub sosną, rzadziej w lasach liściastych pod bukiem[3].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy[3]. W niektórych atlasach grzybów jest opisywany jako grzyb jadalny[4]. Odradza się jednak zbierania zasłonaków w celach spożywczych, jest bowiem wśród nich wiele trudnych do odróżnienia i trujących gatunków[7].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2018-01-14].
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2018-01-14].
  3. a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. Pilat Á, Ušák O. (1961). Mushrooms and other Fungi. London: Peter Nevill. s. 89
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-10].
  7. Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.
lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia POL

Zasłonak purpurowiejący: Brief Summary ( puola )

tarjonnut wikipedia POL

Zasłonak purpurowiejący (Cortinarius purpurascens Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae).

lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia POL

Павутинник червонуватий ( ukraina )

tarjonnut wikipedia UK

Будова

Великий м'ясистий гриб. Слизька шапинка 10-15 см може набувати від коричневого до сіруватого з фіолетовими краями. В молодому віці край шапинки приєднаний до ніжки покривалом. Пластинки лілові, з часом стають іржавого кольору. Міцна блідо-фіолетова ніжка до 10 см має бульбоподібну основу з чітко помітним обідком. Споровий порошок іржавий.

Життєвий цикл

Плодові тіла з'являються з вересень по листопад.

Поширення та середовище існування

Поширений в Європі та Північній Америці. Росте у хвойних та мішаних лісах.

Практичне використання

Неїстівний.

Примітки

  1. Cortinarius purpurascens. www.mycobank.org. Процитовано 2017-02-16T06:37:15+00:00.

Джерела

  • Cortinarius purpurascens // Mycobank.org, — CBS-KNAW Fungal Biodiversity Center Utrecht, 2016. — URL
  • Fries, E. 1838. Epicrisis Systematis Mycologici. : 1-610
  • E. Lawrence, S. Harniess Mushroom and other fungi. Identification guides British & European. // Flame tree publishing. London, 2007—384 p. — P. 198.


lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Автори та редактори Вікіпедії
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia UK